Belgian Air Force Association

La page est créée Xavier Moreau
 
CONTINUER À LIRE
Belgian Air Force Association
Belgian Air Force Association

                                                            IN THIS ISSUE

Baltic Air Policing 2013                   Zoom Flight                   F-16 Pilot & Personal Coach           Final 21 July in Airbus A330

                                                                                                                                No.   04
                                                                                                                                January 2014
                                                     The Belgian Air Force Association
            unites all active duty, reserve, drafted and retired personnel of the Belgian Air Force and those supporting them
Belgian Air Force Association
Inhoud - Sommaire
 Lost behind the Iron Curtain.................................................................................................... 2
 Baltic Air Policing 2013.......................................................................................................... 10
 Zoom Flight......................................................................................................................... 24
 Van F-16-pilote tot personal trainer - De pilote F-16 à coach personnel........................................ 30
 L’Airbus A330 de la Défense belge - De Airbus A330 van de Belgische Defensie............................. 34
 Centennial Power Demo........................................................................................................ 46
 Opération Serval - Operatie Serval.......................................................................................... 56
 Young pilots arriving at “Three-Four-Nine” Squadron................................................................. 60
 Remembrance Day 2013....................................................................................................... 66
 Eloge funèbre Lieutenant-général aviateur baron Michel « Mike » Donnet.................................... 68
 In memoriam Lieutenant-général aviateur Albert Debêche......................................................... 72
 Prix/Prijs Marie Monseur-Fontaine........................................................................................... 74

                                                           Cover photos & artwork: Denis Cusse, BAP Detachment, Guy Famenne,
                                                                        Pierre Gillard, Christian Decloedt, Bob Block

                                                        De stichtende leden van de Belgian Air Force Association vzw op
                                                        9 mei 2011, dag van de oprichting van de vereniging, v.l.n.r.:
                                                        Les membrer fondateurs de la Belgian Air Force Association asbl
                                                        le 9 mai 2011, jour de la création de l’association, d.g.à.d. :

                                                        Zittend/assis: Gérard Van Caelenberge, Marie-Jeanne Boulard,
                                                        Marcel Terrasson, Pros Paessens, Camille Goossens & Jan
                                                        Vingerhoets;

                                                        Staand/debout: Theo Blomme, Claude Van De Voorde, Michel
                                                        Audrit, Guido Vanhecke, Gilbert Desmet, Dany Van de Ven & Eric
                                                        Rombouts.

Verantwoordelijke uitgever                                                                                     Editeur responsable

LtGen Vl b.d. Guido VANHECKE, Ir                                                                LtGén Avi e.r. Guido VANHECKE, Ir
Voorzitter Belgian Air Force Association vzw                                            Président Belgian Air Force Association asbl
p/a “Het Huis der Vleugels”                                                                             p/a « La Maison des Ailes »
Montoyerstraat 1, bus 7                                                                                    Rue Montoyer 1, boîte 7
1000 Brussel                                                                                                         1000 Bruxelles

Coordinatie                                                                                                              Coordination
                                                        Belg
Ere LtKol v/h Vlw Eric ROMBOUTS                             ian Air Force Association              LtCol d’Avi Hre Eric ROMBOUTS
E-mail: eric.rombouts@telenet.be                                                                 E-mail: eric.rombouts@telenet.be

Redactie en opmaak                                                                                     Rédactie et mise en page

LtKol v/h Vlw (R) Jos SCHOOFS                                                                         LtCol d’Avi (R) Jos SCHOOFS
E-mail: schoofs.jos@gmail.com                                                                       E-mail: schoofs.jos@gmail.com

                                                                                                         Belgian Air Force Association
                                                                                                                    Wings
Belgian Air Force Association
Belgian Air Force Association
  Beste vrienden, leden van de Belgian Air Force Association,                      Chers amis, membres de la Belgian Air Force Association,

Sinds onze vorige uitgave van Wings is er heel wat gebeurd.                        Plusieurs événements ont eu lieu depuis la dernière édition de notre Wings

Spijtig genoeg zijn enkele van onze leden en sympathisanten overleden. We          Malheureusement, certains de nos membres et sympathisants sont décédés.
vermelden hier speciaal onze vrienden, oud-leden van de RAF die tijdens de         Mentionnons ici particulièrement nos amis, anciens membres de la RAF,
tweede Wereld Oorlog ons land hebben gediend met volle overgave. Drie van          qui ont servi notre pays avec tout leur dévouement pendant la Deuxième
de overlevenden van die periode hebben ons verlaten voor hun laatste vlucht:       Guerre Mondiale. Trois des survivants de cette période nous ont quittés pour
Kolonel Vl Gustave Rens, Lt Général Avi Baron Mike Donnet en nu, net voor          leur dernier vol : le Colonel Avi Gustave Rens, le Lt Général Avi Baron
ik deze woorden neerpen Lt Général Avi Albert Debêche. Wij leven innig             Mike Donnet et maintenant, alors que je griffonne ces mots, le Lt Général
mee met hun naaste familie en zullen hen altijd in onze herinnering bewaren.       Avi Albert Debêche. Nous compatissons avec leurs familles et nous les
Als voorzitter heb ik de eer gehad op de begrafenis van de beide generaals het     conserverons pour toujours dans notre mémoire. Comme président j’ai eu
woord te mogen voeren en de hoogte punten van hun militaire carrière mogen         l’honneur de pouvoir prendre la parole lors des enterrements des deux généraux
toelichten. In dit nummer van Wings werd deze toespraak voor de generaal           et j’ai pu souligner les faits saillants de leurs carrières militaires. Le discours
Donnet opgenomen.                                                                  prononcé pour le général Donnet est repris dans ce numéro de Wings.

Tevens hebben we traditie getrouw op 12 oktober aan het mooie monument van         De même, et comme le veut la tradition, nous avons tenu notre Remembrance
de Luchtmacht onze jaarlijkse Remembrance Day gehouden. Dag waarop we              Day annuel le 12 octobre au superbe monument de la Force Aérienne. Nous
alle militairen eren die het leven gelaten hebben in bevolen luchtdienst. Een      honorons ce jour-là tous les militaires qui ont perdu la vie en service aérien
mooie, roerende en ingetogen ceremonie waarop een vierhonderdtal vrienden          commandé. Une belle cérémonie émouvante et à caractère familial à laquelle
aanwezig waren om hen te gedenken die hun leven hebben gelaten in dienst           environ quatre cents personnes étaient présentes pour commémorer ceux qui
van hun land. Ook hen vergeten we niet en elk jaar opnieuw zullen we deze          sont ont donnés leur vie au service du pays. Nous ne les oublions pas non plus
dierbare vrienden gedenken. Volgend jaar zal deze ceremonie gehouden worden        et chaque année nous commémorerons ces chers amis à nouveau. L’année
op 11 oktober 2014.                                                                prochaine, cette cérémonie aura lieu le 11 octobre 2014.

Op politiek vlak hebben we de eerste aanzet meegemaakt door de minister van        Au niveau politique, nous avons vécu la première impulsion par le ministre
Landsverdediging met betrekking tot de vervanging van onze F16 vloot die           de la Défense concernant le remplacement de notre flotte F-16 qui s’intègre
reeds meer dan 30 jaar meedraait in de spits van onze westerse defensie. Deze      déjà depuis plus de 30 ans au sommet de notre défense de l’Ouest. Ce coup
openingszet heeft heel wat verschillende commentaren losgemaakt. De BAF            d’envoi a déclenché pas mal de commentaires. La BAF Association suivra de
Association zal de evolutie van dit dossier van zeer nabij volgen en de belangen   très près l’évolution de ce dossier et défendra les intérêts de la Force Aérienne
van de Luchtmacht en van haar personeel van zeer nabij volgen en steunen           et de son personnel. Elle fournira de l’aide où et quand ce sera possible comme
daar waar en wanneer mogelijk zoals onze statuten dat voorzien. Dit vereist        prévu dans nos statuts. Ces actions nécessitent toutefois une association
echter een sterke en representatieve vereniging met een aanzienlijk aantal         représentative avec un nombre appréciable de membres provenant de toutes
leden komende uit alle categorieën van de Luchtmacht. Varend en niet varen         les catégories de la Force Aérienne. Personnel navigant et non navigant,
personeel, actieven (vooral) en gepensioneerden. officieren, onderofficieren en    actifs (principalement) et pensionnés, officiers, sous-officiers et volontaires
beroepsvrijwilligers, sympathisanten en familieleden. Hoe meer we zijn, hoe        de carrière, sympathisants et membres de la famille. Au plus nous seront
meer men naar ons moet luisteren. Dus nu is het ogenblik gekomen om leden te       nombreux, au mieux nous serons écoutés. Le moment de recruter de nouveaux
werven. Al wie ook maar bekommerd is om de Luchtmacht of de Luchtmacht             membres est donc venu. Tout qui se soucie de la Force Aérienne ou qui porte
in zijn hart draagt zou lid moeten worden.                                         la Force Aérienne dans son cœur devrait devenir membre.

De Luchtmacht heeft jullie steun nodig, nu meer dan ooit, antwoord dan ook         La Force Aérienne a besoin de votre support, maintenant plus que jamais,
allen JA op het appel.                                                             répondez donc OUI à cet appel.

Zij rekenen op ons.                                                                Ils comptent sur nous.

Hartelijke groeten,                                                                Salutations,

Lt-Gen Vl b.d. Guido Vanhecke                                                                                               Lt-Gén Avi e.r. Guido Vanhecke

    Belgian Air Force Association
               Wings                                                                                                                                            1
Belgian Air Force Association
lost
                                        behind the

           IRON CURTAIN

© Het Belang van Limburg, 31 mei 1958

                                                                                 © Serge Stone

                                                     Belgian Air Force Association
2                                                               Wings
Belgian Air Force Association
East Meets West - 1958

                                             T  ijdens de Koude Oorlog stond het grensgebied tussen West- en
                                                Oost-Duitsland op alle vliegkaarten duidelijk aangegeven als te
                                             mijden zone. Toch raakten er af en toe NAVO-piloten in verzeild,
                                             sommigen met opzet om de luchtverdediging van het Warschaupact
                                             te testen, anderen per ongeluk. Soms liep het mis, zoals op 29 mei
                                             1958 met Luitenant vlieger Martin Paulus van het 42ste Smaldeel.

Langeafstandsvlucht

In de late namiddag van 28                                                                 brandstof beladen RF-84F
mei 1958 vloog Luitenant                                                                   in alle veiligheid te laten
vlieger Martin Paulus van                                                                  opstijgen.
het    42ste    Verkennings-
smaldeel     zijn    Republic                                                              In de morgen van 29
RF-84F Thunderflash met                                                                    mei werd ik met een
registratienummer FR‑13                                                                    dienstvoertuig van mijn
en    smaldeelcode       H8-N                                                              thuisbasis Brustem naar
van Brustem naar Kleine                                                                    Kleine-Brogel      gebracht,
Brogel. Het ging om een                                                                    waar ik mijn vluchtplanning
pre-positioneringsvlucht                                                                   in     nogal    rudimentaire
van zijn vliegtuig omdat                                                                   omstandigheden         moest
hij er de volgende dag een                                                                 uitvoeren.     Het     lokaal
“Tempo      Cativo”    missie                                                              bevatte geen meubilair en
mee     moest      uitvoeren.                                                              ik kon niet anders dan de
Dat was een regelmatig                                                                     voorgenomen vlucht op
voorkomende        navigatie-                                                              mijn kaarten uitgespreid
vlucht    over    de    lange                                                              op de grond te plotten.
afstand naar het noorden                                                                   Was het door de moeilijke
om      NAVO-luchtmachten                                                                  omstandigheden        waarin
in die regio toe te laten                                                                  ik    mijn    vluchtplanning
hun luchtverdediging en                                                                    moest uitvoeren of was het
hun        onderscheppings-                                                                door het slechte weer, ik
capaciteiten zo realistisch                                                                heb alleszins twee meren
mogelijk te testen. Soort-                                                                 in Duitsland door elkaar
gelijke vluchten vonden in                                                                 gehaald, waardoor ik grosso
die jaren ook in zuidelijke                                                                modo 65 km meer naar het
richting plaats. Ze kregen                                                                 oosten vloog dan voorzien.
dan de gepaste codenaam                                                                    Het ging om de Dümmer See
”Tempo Bello”.                                                                             op 30 km ten noordoosten
                                © Martin Paulus                                            van Osnabrück en het
De geplande missie hield in                                                                Steinhuder Meer dat wel op
dat één enkele RF‑84F Thunderflash,          Martin Paulus was één van de         dezelfde hoogte lag, maar meer naar
een     met    camera’s     uitgerust        122 Belgische leerling-piloten die   het oosten, iets ten noordwesten van
verkenningsvliegtuig, op een hoogte          in 1952 in de Verenigde Staten       Hannover. Verder vliegend naar het
van 20.000 voet naar het eiland              hun vliegopleiding voltooiden. Hij   Deense eiland Bornholm, heb ik toen
Bornholm in de Baltische zee zou             behoorde tot de promotie 52H en      waarschijnlijk zonder het te weten
vliegen. Het was de bedoeling dat            was een van de weinige piloten       het beruchte IJzeren Gordijn en een
jachtvliegtuigen van de Deense en            van de Belgische Luchtmacht die      stuk van Oost-Duitsland al een eerste
de Noorse Luchtmacht het toestel er          een verkenningsopleiding bij de      keer overvlogen.
zouden onderscheppen. Martin Paulus          USAF volgden. Hij poseert hier
vertelt: «Ik moest mijn vliegtuig de         bij Lockheed RF-80 Shooting Star
dag tevoren al in Kleine-Brogel gaan         45‑8391 van de Amerikaanse 10th      Verloren
pre-positioneren omdat de startbaan          Tactical Reconnaissance Wing. Deze
in Brustem eigenlijk wat kort was om         eenheid vloog van 1952 tot 1955 in   De geplande onderschepping boven
de voor de lange vlucht zwaar met                    Europa op RF-80A/C.          het eiland Bornholm verliep volgens

    Belgian Air Force Association
               Wings                                                                                                  3
Belgian Air Force Association
het boekje, ook al kreeg ik zoals       ontsnapping zijn boordkanonnen te        Martin gaat verder: «Mijn kennis
gewoonlijk geen jagers te zien          gebruiken. Dus toch maar beter niet      van het Russisch was nihil en met
omdat de onderschepping op radar        riskeren.                                hun Engels geraakten we ook al niet
gebeurde. Toen ik bij de terugvlucht                                             echt ver. De tweede dag werden
al na enkele minuten mijn positie       Ik ben het Russische toestel dan         er twee majoors bijgehaald die
niet meer met zekerheid kon             maar     noodgedwongen       gevolgd.    het Engels machtig waren, maar
bepalen, ging ik om 10u45 over tot      Daarbij liet ik de flaps en het          bij de ondervraging kwamen ze
een “Brass Monkey recall procedure”     landingsgestel neer, terwijl de motor    toch niet veel verder dan mijn
op de militaire UHF noodfrequentie      op 100% vermogen bleef draaien om        naam, stamnummer en graad.
243.0     MHz.     Deze   procedure     zodoende zoveel mogelijk brandstof       Diezelfde dag kreeg ik ook nog de
was vastgelegd in de “Military          op te gebruiken. Ik was immers nog       twee piloten te zien die mij hadden
Aeronautical Information Publication    te zwaar geladen om een veilige          onderschept. Het ging er allemaal
Germany” en schreef de te volgen        landing te maken. Eens aangekomen        heel vriendelijk aan toe. Op een
handelingen voor in geval van nood      boven het vliegveld waar de MiG mij      bepaald ogenblik haalden ze er zelfs
in de nabijheid van de deconfliction    naartoe leidde, voerde ik een break      een kaart bij om uit te leggen waar
line, toen voornamelijk in de buurt     uit voor de landing, maar bij het zien   de onderschepping precies gebeurde
van de Oost-Duitse grens. Mijn radio    van de toch wel korte landingsbaan       en hoe ze mij geëscorteerd hadden
bleef echter stil. Na nog eens een      maakte ik een overshoot omdat ik         naar Damgarten, een Russische
tiental minuten wist ik zeker dat ik    bang was dat ik mijn nog zwaar           vliegbasis in het noorden van Oost-
verloren gevlogen was.                  geladen toestel niet op tijd zou
                                        kunnen stoppen.
Tot mijn grote verbazing bemerkte
ik plots een MiG-17 (NATO reporting     Op dat ogenblik schoot de MiG naast
name: “Fresco”) naast mij met           mij enkele waarschuwingschoten af,
grote rode sterren op de vleugels       zodat ik geen tweede aanmaning
en de staart. De jager voerde de        meer nodig had om mijn vliegtuig
internationaal     overeengekomen       onmiddellijk aan de grond te zetten.
“waggle wings” uit, wat zoveel          Uiteindelijk maakte ik toch nog een
betekent als “volg mij onmiddellijk”.   redelijk goede landing met behulp
Later vertelden de Russen mij dat       van mijn remparachute.»
de onderschepping boven de toen
nog Oost-Duitse stad Rostock had
plaatsgevonden.                         Vriendelijke Russen,
                                        strenge Duitsers
Een kort ogenblik flitste de gedachte
door mijn hoofd om met een              Op de basis was ontzettend veel
“Split‑S” manoeuvre aan de MiG te       volk komen opdagen om een glimp
ontsnappen. Uit mijn opleiding en       op te vangen van deze vijandelijke
uit eigen ervaring tijdens oefeningen   Westerse “jager”. «Het leek wel
wist ik echter dat zich meer dan        een kermis», vertelt Martin Paulus.
waarschijnlijk en onzichtbaar voor      Hij werd er “verwelkomd” door de
mij een tweede MiG netjes achter        basiscommandant en vervolgens
mijn toestel had geplaatst, in de       naar een lokaal gebracht waar de
best mogelijke positie om in een        BaseCO en twee andere officieren
dergelijk geval van poging tot          hem probeerden te ondervragen.           © Martin Paulus

                                                                                 Boven: Martin Paulus vóór Republic
                                                                                 F-84G Thunderjet FZ‑187 (ex USAF
                                                                                 51‑851) van het 42ste Smaldeel.
                                                                                 Het toestel was één van de acht tot
                                                                                 verkenningsvliegtuigen omgebouwde
                                                                                 Thunderjets van de Luchtmacht. Zij
                                                                                 hadden een Kodak Model K-24 Aerial
                                                                                 Surveillance Camera in het voorste
                                                                                 compartiment van de brandstoftank
                                                                                 aan de linkse vleugeltip.

                                                                                 Links: Republic RF-84F Thunderflash
                                                                                 FR-13 (ex USAF 52-7237) werd op 12
                                                                                 juni 1957 bij de Belgische Luchtmacht
                                                                                 in dienst genomen. Het toestel vloog
                                                                                 bij het 42ste Verkenningssmaldeel
                                                                                 met de smaldeelcode H8-N. De piloot
                                                                                 in de cockpit is 1ste Sergeant vlieger
© Martin Paulus                                                                  Frans Weygers.

                                                                                       Belgian Air Force Association
4                                                                                                 Wings
Belgian Air Force Association
Duitsland.    Dit   vriendschappelijk    nachts door drie mannen opgehaald        consulaat-generaal van België in
“gesprek” onder piloten werd echter      die me onder escorte overbrachten        Hamburg, Joseph Leenaerts die ook
abrupt afgebroken door een hogere        naar het vliegveld van Schönefeld        mee onderhandeld had met de Oost-
officier die snel de kaart van onder     nabij Oost-Berlijn. Daar ging ik aan     Duitse en Russische autoriteiten
de neus van de vliegers weggriste.       boord van een Ilyushin Il-14 (NATO       om Martin Paulus vrij te krijgen en
                                         reporting name: “Crate”) van het         technisch officier Luitenant Steurs.
Een week lang werd ik vastgehouden       de Poolse luchtvaartmaatschappij
op de basis waarvan ik nu wist dat       Polskie Linie Lotnicze LOT die me        Hoewel het toestel er uiterlijk redelijk
het Damgarten was. Ik verbleef er in     nog diezelfde dag, 21 juni, naar         onbeschadigd uitzag, hadden de
twee kamers en mocht tot aan een         Brussel bracht. Op het vliegveld van     Russen bij hun “diepgaand onderzoek”
trap komen, waar een bewaker stond.      Melsbroek, dat toen naast militaire      heel wat schade aangericht, onder
Ik had dan ook niet echt het gevoel      basis ook nog burgervliegveld was,       andere door gebrek aan gepaste
een gevangene te zijn. Wat wel zwaar     werd ik onder grote persbelangstelling   werktuigen. Zo waren verschillende
doorwoog, was de onwetendheid van        verwelkomd door de Generaals Frans       schakelkasten ogenschijnlijk met
het thuisfront. Mijn echtgenote werd     Burniaux en Michel “Mike” Donnet,        een blikopener geopend en waren de
slechts na drie dagen op de hoogte       door afgevaardigden van de regering      meeste cameralenzen beschadigd.
gebracht van waar ik verbleef en dat     en natuurlijk en bovenal door mijn       Het Russische avontuur had voor
ik dus nog in leven was.                 echtgenote.»                             gevolg dat het toestel voor groot
                                                                                  onderhoud (IRAN, Inspect and
De volgende twee weken verliepen         De gedwongen landing van een NAVO-       Repair As Necessary) en structurele
een stuk strenger toen ik werd           piloot met een verkenningsvliegtuig      reparaties naar de firma Flight
overgedragen aan de Oost-Duitse          in Oost-Duitsland zorgde in 1958,        Refuelling Ltd in Tarrant Rushton
politie die me in een villa in een       in volle Koude Oorlog, natuurlijk        in het Verenigd Koninkrijk moest
bosrijk gebied opsloot. Hoewel           voor heel wat opschudding en             worden overgebracht.
ik vrij kon rondlopen (niemand           persbelangstelling, zowel in het
geraakte toch levend uit het bos,        hele Westen als in België. In die        Eens tegen eind 1959 terug in dienst
werd me verteld) werd ik continu         dagen werd in Luchtmachtkringen          bij het 42ste Verkenningssmaldeel
begeleid door een bewaker. Enkele        gefluisterd dat Koningin Elisabeth       was het toestel echter maar een
Oost-Duitsers probeerden me een          persoonlijk zou zijn tussengekomen       kort leven meer beschoren. Op 17
tijdlang met een bak bier, sigaretten    om de onfortuinlijke Belgische piloot    mei 1960 raakte de FR-13 op het
en veel overredingskracht voor hun       vrij te krijgen.                         West-Duitse vliegveld Lahr van de
zaak te winnen zodat ik in de Duitse                                              baan toen zijn rechterwiel tijdens
Democratische    Republiek     (DDR)                                              de landing blokkeerde. De piloot,
zou blijven. Het waren politieke         En het vliegtuig?                        Kapitein vlieger André Richir, bleef
commissarissen van het beruchte                                                   ongedeerd, maar het vliegtuig werd
Ministerium für Staatssicherheit of      Na het happy end van dit voor            met nauwelijks 325:25 vlieguren
Stasi.                                   de jonge Martin Paulus eerder            afgeschreven. De neus van de
                                         akelige avontuur kwam uiteindelijk       onherstelbaar beschadigde machine
                                         ook zijn Thunderflash FR-13 op           werd later wel nog gebruikt om de
Terug naar huis                          2 juli 1958 terug naar België via        tijdens een ongeval beschadigde
                                         de grensovergang in Lauenburg,           Thunderflash FR‑22 te herstellen.
Tot dan toe liep ik nog altijd in mijn   op ongeveer 40 kilometer ten
vliegoverall rond, maar op een dag       zuidoosten van Hamburg. Dat
kreeg ik een kostuum (veel te groot      gebeurde door tussenkomst van
weliswaar) en werd ik om 1 uur ‘s        onder andere Hugo Aelvoet van het                               Daniel Brackx

Het vliegtuig van Luitenant vlieger
Martin Paulus werd in Damgarten
door Russische technici onderzocht
en naderhand gedemonteerd om
het klaar te maken voor transport
over de weg naar België. Door
gebrek aan gepaste werktuigen en
ervaring raakte het toestel behoorlijk
beschadigd.                              © MBD via Lutz Freundt & Hugo Mambour

    Belgian Air Force Association
               Wings                                                                                                    5
Belgian Air Force Association
Perdu derrière le Rideau de Fer

                                           P  endant la Guerre Froide, la frontière entre l’Allemagne de l’Est
                                              et de l’Ouest était clairement indiquée sur toutes les cartes
                                           aéronautiques comme zone à éviter. De temps en temps pourtant,
                                           des pilotes de l’OTAN s’y sont aventurés, certains par exprès pour
                                           tester la défense aérienne du Pacte de Varsovie, d’autres par
                                           malchance. Parfois les choses tournent mal, comme le 29 mai 1958,
                                           avec le Lieutenant aviateur Martin Paulus de la 42e Escadrille.

Vol longue distance

En fin d’après-midi du 28 mai 1958, le     avion de reconnaissance équipé de       sol. Etait-ce du fait des mauvaises
Lieutenant aviateur Martin Paulus de       caméras, volerait à une altitude de     conditions dans lesquelles j’ai dû
la 42e Escadrille de Reconnaissance        20.000 pieds vers l’île de Bornholm     effectuer ma planification de vol ou
pilote son Republic RF-84F Thunder-        en Mer Baltique. Des avions de          du fait du mauvais temps, mais j’ai
flash immatriculé FR-13 et code            chasse des forces aériennes danoise     confondu deux lacs entre eux en
d’escadrille H8-N de Brustem vers          et norvégienne devaient intercepter     Allemagne et je me suis retrouvé
Kleine-Brogel. Il s’agissait d’un vol de   l’avion. Martin Paulus raconte : « Je   volant grosso-modo 65 km plus
pré-positionnement de son avion. Il        devais déjà pré-positionner mon         à l’est que prévu. Il s’agissait du
devait, en effet, effectuer une mission    avion à Kleine-Brogel le jour avant.    Dümmer See à 30 km au nord-est
« Tempo Cativo » le lendemain.             En effet, la piste de décollage de      d’Osnabrück et de la Steinhuder Meer
Il s’agissait de vols réguliers de         Brustem n’était pas assez longue        qui était bien à même hauteur, mais
navigation longue distance vers le         pour permettre au RF-84F de décoller    plus à l’est, un rien au nord-ouest
Nord pour permettre aux forces             lourd de carburant pour un vol longue   d’Hanovre. En poursuivant mon vol
aériennes de l’OTAN dans la région de      distance en toute sécurité.             vers l’île danoise de Bornholm, j’ai
tester le plus réalistement possible                                               sans doute survolé et sans m’en
leur défense aérienne et leur capacité     Le 29 mai au matin, un véhicule         rendre compte une première fois
d’interception. En ces temps-là, des       de service me conduit de ma base        déjà le fameux Rideau de Fer et un
vols similaires étaient aussi effectués    mère Brustem vers Kleine-Brogel,        morceau de l’Allemagne de l’Est.
en direction du Sud. Ils recevaient la     ou je devais effectuer mon planning
dénomination appropriée de « Tempo         de vol dans des conditions assez
Bello ».                                   rudimentaires. Le local ne contenait    Perdu
                                           aucun mobilier et je ne pouvais rien
La   mission   planifiée prévoyait         faire d’autre que de ploter le vol      L’interception prévue au-dessus de
qu’un seul RF‑84F Thunderflash, un         prévu sur mes cartes étalées sur le     l’île de Bornholm s’est déroulée selon

                                                                                   Rentrée du Thunderflash FR-13 à la
                                                                                   base aérienne de Brustem :l’avion
                                                                                   démonté se trouve sur deux camions
© FAé belge via Martin Paulus                                                      surbaissés.

                                                                                       Belgian Air Force Association
6                                                                                                 Wings
Belgian Air Force Association
Le Lieutenant aviateur Martin Paulus
rentra en Belgique le 21 juin 1958 à
bord d’un Ilyushin Il‑14 “Crate” de la
compagnie aérienne polonaise Polskie
Linie Lotnicze LOT. Lors de son arrivée
à Melsbroek, un grand nombre de
journalistes l’attendaient.

                                           © Martin Paulus

les règles de l’art, même si, comme        A ma grande surprise, j’ai soudain         Par la force des choses j’ai donc suivi
d’habitude, je n’ai pu voir aucun          aperçu un MiG-17 (NATO reporting           l’appareil russe. J’ai en outre laissé
chasseur     puisque      l’interception   name: « Fresco ») à côté de moi avec       les flaps et le train d’atterrissage
se faisait au radar. Alors que je          les étoiles rouges sur les ailes et sur    descendus avec le moteur à puissance
ne pouvais plus déterminer ma              l’empennage. Le chasseur effectuait        100% pour, de cette manière,
position    avec     certitude     après   la manœuvre « waggle Wings »               consommer le plus de carburant
quelques minutes au vol retour,            internationalement connue qui signifie     possible. J’étais pourtant encore trop
je suis passé à un « Brass Monkey          « suis-moi immédiatement ». Plus           lourd pour effectuer un atterrissage
recall procedure » à 10h45 sur             tard, les Russes m’ont raconté que         en sécurité. Une fois arrivé au‑dessus
la fréquence UHF militaire 243.0           l’interception s’est déroulée au‑dessus    de l’aérodrome vers lequel le MiG me
Mhz. Cette procédure était décrite         de la ville alors encore est-allemande     guidait, j’ai effectué un break juste
dans la « Military Aeronautical            de Rostock. Un éclair jaillit dans ma      avant l’atterrissage, mais au vu
Information Publication Germany »          tête : et si j’effectuais un « Split-S »   de la piste vraiment courte j’ai fait
et prescrivait les actions à prendre       pour échapper au MiG. De ma                un overshoot. J’avais en effet peur
en cas de danger à proximité               formation et de ma propre expérience       que je ne puisse stopper mon avion
de la deconfliction line, alors            lors d’exercices je savais pertinemment    encore trop lourd à temps.
principalement dans la région de la        qu’un deuxième MiG s’était plus que
frontière est-allemande. Ma radio          probablement positionné, invisible,        A ce moment, le MiG a tiré quelques
est cependant restée muette. Après         juste derrière moi ainsi en position       coups de semonce. Je n’avais
une dizaine de minutes encore              idéale pour utiliser ses canons de bord    donc pas besoin d’une deuxième
j’étais conscient de m’être perdu          en cas d’essai de dégagement. A ne         sommation pour mettre mon avion
en vol.                                    quand même pas risquer donc.               immédiatement au sol. J’ai finalement

    Belgian Air Force Association
               Wings                                                                                                       7
Belgian Air Force Association
quand même effectué un atterrissage        une semaine, je savais maintenant         à bord d’un Ilyushin Il‑14 (NATO
raisonnablement correct avec l’aide        que c’était la base de Damgarten.         reporting name : « Crate ») de
de mon parachute de freinage. »            Je restais dans deux chambres et je       la compagnie aérienne polonaise
                                           pouvais me déplacer jusqu’à l’escalier    Polskie Linie Lotnicze LOT qui m’a
                                           où il y avait un garde. Je n’avais donc   acheminé vers Bruxelles encore le
Des Russes amicaux,                        pas vraiement le sentiment d’être         même jour, 21 juin. Sur l’aérodrome
des Allemands sévères                      un prisonnier. Ce qui me pesait           de Melsbroek, qui était à ce moment
                                           cependant lourdement était de ne          une base militaire mais aussi un
Sur la base, pas mal de monde est          rien savoir de la maison. Mon épouse      aérodrome civil, j’étais attendu avec
apparu pour avoir un aperçu de ce          n’a su où j’étais qu’après trois jours    intérêt par la presse et accueilli
« chasseur » ennemi de l’Ouest.            et que j’étais donc toujours en vie.      par les Généraux Frans Burniaux
Martin raconte : « ça ressemblait à                                                  et Michel « Mike » Donnet, par des
une foire ». Il y a été « accueilli »      Les deux semaines suivantes se sont       représentants du gouvernement
par le commandant de la base et a          déroulées bien moins agréablement         et surtout naturellement par mon
ensuite été amené dans un local où         quand j’ai été transféré à la police      épouse ».
le BaseCO et deux autres officiers         est-allemande qui m’a enfermé dans
ont essayé de l’interroger.                une villa dans une région très boisée.    L’atterrissage forcé en Allemagne
                                           Même si je pouvais aller à ma guise       de l’Est d’un pilote de l’OTAN à bord
Martin poursuit : « Ma connaissance        (on m’a dit que personne ne parvient      d’un avion de reconnaissance, en
du russe était nulle et avec leur          quand même à quitter le bois en           1958, en pleine Guerre Froide, a
anglais on n’arrivait pas non plus         vie), j’étais toujours accompagné         naturellement provoqué un certain
à grand-chose. Le deuxième jour,           d’un gardien. Quelques Allemands de       émoi et un intérêt de la presse et
deux majors connaissant l’anglais          l’Est ont essayé pendant un certain       ceci, tant à l’Ouest qu’en Belgique.
sont venus en renfort. Mais lors de        temps de me rallier à leur cause          Dans les cercles de la Force Aérienne,
l’interrogatoire ils ne sont pas arrivés   avec un bac de bière, des cigarettes      on chuchote que la Reine Elisabeth
beaucoup plus loin que mon nom,            et beaucoup de persuasion espérant        serait personnellement intervenue
mon matricule et mon grade. Le             que je resterais en République            pour faire libérer le pilote belge.
même jour j’ai pu rencontrer les deux      Démocratique Allemande (RDA). Il
pilotes qui m’ont intercepté. Cela         s’agissait de commissaires politiques
c’est passé de manière très amicale.       du Ministerium für Staatssicherheit       Et l’avion ?
A un certain moment, ils ont même          ou Stasi bien connu.
sorti une carte pour m’expliquer                                                     Après l’happy end de la désagréable
où précisément l’interception a eu                                                   aventure vécue par le jeune Martin
lieu et comment ils m’ont escorté          Retour au foyer                           Paulus, son avion, le Thunderflash
vers Damgarten, une base aérienne                                                    FR-13, est finalement revenu en
russe au nord de la l’Allemagne de         Jusqu’alors je restais toujours en        Belgique le 2 juillet 1958 via le
l’Est. Cet « entretien » amical entre      combinaison de vol. Mais un certain       poste frontière de Lauenburg, à
pilotes a été interrompu brutalement       jour, j’ai reçu un costume (bien trop     environs 40 kilomètres au sud-est de
par un officier supérieur qui s’est        grand il est vrai) et j’ai été emmené     Hambourg. Ce retour a été possible
rapidement emparé des cartes sous          à 1 heure du matin par trois hommes       grâce à l’intervention d’entre autres
le nez des aviateurs.                      qui m’ont acheminé sous escorte           Hugo Aelvoet du consulat général
                                           vers l’aérodrome de Schönefeld            de Belgique à Hambourg, Joseph
J’ai été maintenu sur la base tout         près de Berlin-Est. Là, j’ai pris place   Leenaerts qui a aussi participé aux

                                                                                     Des techniciens de la base aérienne
                                                                                     de Brustem estiment les dégâts
                                                                                     au Thunderflash FR-13 causés par
                                                                                     « l’inspection » et le démontage
                                                                                     incompétents par les Russes à
© Martin Paulus                                                                      Damgarten.

                                                                                         Belgian Air Force Association
8                                                                                                   Wings
Le FR-13 a fait son dernier vol le
                                                                                  17 mai 1960. Suite au blocage
                                                                                  d’une roue lors de l’atterrissage à
                                                                                  Lahr, l’avion a subi des dommages
                                                                                  irréparables.

Collection Daniel Brackx

négociations avec les autorités est-     endommagés. L’aventure russe a           Le pilote, le Capitaine André Richir,
allemandes et russes pour faire          eu pour conséquence que l’avion          en est sorti indemne, mais l’avion
libérer Martin Paulus et du lieutenant   a dû être acheminé au Royaume-           a été déclassé avec à peine 325:25
Steurs, officier technicien.             Uni pour un grand entretien (IRAN,       heures de vol. Le nez de l’avion
                                         Inspect and Repair As Necessary) et      irréparable a cependant encore été
Même si l’avion semblait, en             des réparations structurelles auprès     utilisé pour réparer le FR-22 qui avait
apparence,         raisonnablement       de la société Flight Refuelling Ltd à    été endommagé lors d’un accident.
en bon état, les Russes avaient          Tarrant Rushton.
toutefois occasionné pas mal de                                                                        Daniel Brackx
dégâts lors de leur « inspection         Une fois repris en service à la 42e                             Traduction :
approfondie »,   en    conséquence       Escadrille fin 1959, l’avion n’avait            Col Avi e.r. Gilbert Desmet
entre-autre du manque d’outillage        pourtant plus devant lui qu’une courte
adéquat. C’est ainsi que différents      vie. Le 17 mai 1960, suite au blocage
racks ont visiblement été ouverts        de la roue droite à l’atterrissage
avec un ouvre-boîte et la majorité       le FR-13 est sorti de piste sur
des objectifs des caméras étaient        l’aérodrome ouest-allemand de Lahr.

                                                         Het boek waaruit dit relaas komt, kan besteld worden bij:
                                                        Le livre, dont provient ce récit, peut être commandé chez :

                                                                              Flash Aviation
                                                                            Zeelsterstraat 177a
                                                                            5652 EG Eindhoven
                                                                           Nederland / Pays-Bas

                                                                          : shop@flash-aviation.nl
                                                                         : 0031-40-25 25 661
                                                                          : www.flash-aviation.nl

                                                                   € 18.00 + verzendkosten/frais d’envoi

                                                             Meer informatie over de Belgische luchtvaart op:
                                                               Plus d’information sur l’aviation belge sur :
                                                                        www.belgian-wings.be

       Belgian Air Force Association
                  Wings                                                                                                9
© www.zonu.com / Norman Einstein

        Baltic
     AIR POLICING
         2013
                                                                          © Jos Schoofs

                                          Belgian Air Force Association
10                                                   Wings
East Meets West - 2013

                                        55,5        jaar na het “Paulus-incident” ontmoetten Belgische
                                                    en Russische militaire vliegtuigen elkaar opnieuw.
                                        Weerom kordaat en vredevol. Weerom nabij de Baltische Zee, aan
                                        de noordflank van de NAVO.

                                        Van begin september 2013 tot begin januari 2014 waakten vier
                                        Belgische F-16’s vanuit Šiauliai in Litouwen over de veiligheid en
                                        integriteit van het luchtruim van de Baltische staten Estland, Letland
                                        en Litouwen. Geprangd tussen Rusland en Belarus in het oosten en
                                        de Russische exclave Kaliningrad in het zuidwesten zijn gewilde of
                                        ongewilde schendingen van het luchtruim van deze staten immers
                                        niet uitgesloten. Het was de derde keer dat België hier de rol van
                                        luchtpolitie op zich nam sinds de drie Baltische staten in 2004 lid van
                                        de NAVO werden.

                                        Adjudant Erwin Hamers van de 10de Wing in Kleine-Brogel fungeerde
                                        tijdens de eerste helft van de ontplooiing als Public Affairs Officer
                                        (PAO) van het detachement. Zijn verhaal over een drukke, maar
                                        bevredigende opdracht.

Kort na hun aankomst in Šiauliai
werden de Belgische QRA F-16’s al
in alle ernst gescrambled om een
aantal vliegtuigen van de Russische
Luchtmacht die van een oefening
terugkeerden te identificeren. Een
van de inspecterende F-16’s werd
in formatie met een Sukhoi Su‑34
“Fullback”      jagerbommenwerper
gefotografeerd vanuit een Tupolev
Tu-134UBK “Crusty-B” opleidings-
vliegtuig. De Su‑34 is een recent
afgeleverd exemplaar en is in het
nieuwe donkergrijze kleurenschema
van    de    Russische  Luchtmacht
geschilderd. De Tu‑134UBK dient
om bemanningen van Tu‑22M3
“Backfire” en Tu‑160 “Blackjack”                                                                 рш
                                                                                                   енн о
                                                                                                             н о
bommenwerpers op te leiden.
                                                                                                           т
                                        © www.russianplanes.net / Дмитрий Барашев
                                                                                        с о ве

                                                                                               р е
                                                                                             к
                                                                                       се

Militaire piloten zijn nog altijd een
beetje de galante luchtridders uit
de pioniersjaren van de luchtvaart.
De vriendelijke groet van de
onderscheppende Belgische F-16
piloot wordt beantwoord met een
thumbs up van een bemanningslid
van de onderschepte Su-34.              © www.russianplanes.net / Дмитрий Барашев

    Belgian Air Force Association
               Wings                                                                                               11
Deel 1
Het begin van onze opdracht

In aanwezigheid van de bevel-                                                       Het Belgische BAP-detachement
hebbers van de Litouwse en Estse                                                    heeft zich in geen tijd in dit
Luchtmacht, de Franse attaché                                                       internationale kader geïntegreerd
voor de drie Baltische staten, de                                                   en houdt er zodoende de Belgische
VS-attaché, de burgemeester van                                                     faam van betrouwbare, bekwame
de stad Šiauliai en verschillende                                                   en alerte NAVO-partner hoog.
andere hoge autoriteiten vond op                                                    Binnenkort staat er ook een NAVO-
3 september 2013 op de vliegbasis                                                   oefening gepland, het Baltic Region
Šiauliai de bevelsoverdracht plaats                                                 Training Event. Daarvoor zal België
tussen het Franse en het Belgische                                                  vier extra F-16’s naar Litouwen
detachement Baltic Air Policing. Deze                                               ontplooien. Polen en Finland zijn
vliegbasis in Litouwen zal gedurende                                                enkele van de andere deelnemers
vier maanden de “thuisbasis” zijn                                                   aan    deze   oefening,  wat    het
voor een vijftigtal militairen van de                                               internationale aspect nog meer zal
Belgische Luchtmacht.                     te houden, zijn er eveneens 35            benadrukken.
                                          techniekers en steunpersoneel aan-
Het Belgische detachement kreeg           wezig in Šiauliai. Tijdens de eerste      Op 5 september viel het kersverse
tijdens de plechtigheid een warm          drie weken werden maar liefst 27          Belgische     BAP-detachement     de
onthaal. Daarbij werd duidelijk           scrambles uitgevoerd, waaronder           eer te beurt om onze Minister van
aangestipt dat België in 2004             24 Training scrambles en drie Alert       Defensie te ontvangen, samen met
als eerste NAVO-partner de taak           scrambles. In totaal voerden de           de Viceminister van de Litouwse
van Baltic Air Policing met succes        piloten daarbij 75 vlieguren boven        Defensie, de Belgische ambassadeur
heeft uitgevoerd en dat nog een           de Baltische staten uit.                  voor Litouwen, de Commandant
tweede keer deed in 2006/2007.                                                      van onze Luchtcomponent alsook
Aan het einde van de plechtigheid         Een Alert of A-scramble (Alpha            deze van Litouwen en nog een
overhandigde        Luitenant-kolonel     scramble) is een daadwerkelijk inzet      tiental andere hoge autoriteiten.
vlieger Jérôme Colombani van de           om de veiligheid in het luchtruim         De bezoekers kregen gedurende
Franse Luchtmacht de sleutel van de       te verzekeren. Dat kan zowel een          een viertal uren een overzicht
basis aan Commandant vlieger Kris         tussenkomst zijn om een (vermeende)       van    de    huidige   investeringen
“DJ” Hulpiau, samen met de NAVO-          indringer te onderscheppen of om een      in verbeterde infrastructuur, de
wimpel “Air Policing Mission over the     vliegtuig in nood bij te staan. Tijdens   toekomstperspectieven op dat vlak
three Baltic Countries”.                  Training of T-scrambles (Tango            en de ontplooiing van het Belgische
                                          scramble) wordt vooral het luchtruim      detachement. Die uiteenzettingen
Sinds 3 september verzekeren de           verkend en trainen onze piloten de        werden gevolgd door een rondleiding
Belgen dus de veiligheid en integriteit   Baltische luchtverkeersleiders en         op de QRA-zone (QRA = Quick Reaction
van het Baltische luchtruim. Om           luchtgevechtsleiders. Om de opleiding     Alert = vliegtuigen die klaarstaan
deze opdracht uit te voeren staan er      van de Litouwers te optimaliseren,        om snel te reageren op een alarm).
permanent twee F-16’s in stand-by         bevinden zich een aantal Belgische        Het bezoek werd afgesloten met
om zowel bij nacht als bij dag binnen     specialisten op dat vlak in het CRC       een Training scramble, waarbij een
de 15 minuten op te stijgen. Hiervoor     (Control & Reporting Centre) van          scherpe tijd van zeven minuten werd
verblijft er steeds een team van          Karmelava. Daar wordt het luchtruim       neergezet, m.a.w. de vliegtuigen
zeven personen 24 uur op 24 op de         nauwlettend in de gaten gehouden          kwamen amper zeven minuten na
basis. Om dit alles in goede banen te     en bij eventuele problemen worden         het afgaan van de alarmbel van de
leiden en de vliegtuigen operationeel     onze F-16’s de lucht ingestuurd.          grond.

                                                                                        Belgian Air Force Association
12                                                                                                 Wings
Deel 2
Het detachement op volle toeren

24 september 2013. Het Belgische                                                 of    verloren    onderdelen       van
Baltic Air Policing detachement is al                                            bijvoorbeeld    voertuigen     kunnen
drie weken op QRA-zending, wat een                                               immers in de straalmotor van een
terugblik waard is.                                                              vliegtuig terechtkomen en er zware
                                                                                 schade aanrichten). De voegen
In eerste instantie moest het barrier                                            tussen de betonplaten begonnen
team een aircraft arresting system                                               stilaan af te brokkelen. Dit vormt
voor F-16’s op de parallelbaan                                                   een ernstig gevaar voor onze
installeren omdat de hoofdstartbaan                                              F-16’s en een dringende oplossing
tijdelijk   gesloten    was      voor                                            was dan ook noodzakelijk. De
onderhoudswerken. De kabels die                                                  Litouwse Viceminister van Defensie
een vliegtuig in nood moeten toelaten                                            en de Stafchef van de Litouwse
om veilig te stoppen, werden met                                                 Luchtmacht kwamen samen snel met
de hoogste nauwkeurigheid dwars                                                  verschillende specialisten ter plaatse
over de parallelbaan gespannen           Ondertussen kregen we ook met           en bevestigden onze vaststelling.
zodat onze vliegtuigen altijd in alle    enkele uitdagingen bij de uitvoering    Zij verzekerden ons dat snel aan dit
veiligheid konden landen.                van onze opdracht te maken.             euvel zou worden verholpen. Hun
                                         Na enkele weken van prachtig            onmiddellijke tussenkomst leidde er
Het materieel dat het detachement        nazomerweer kregen we met minder        inderdaad toe dat het probleem al na
nodig had om in Litouwen te opereren     gunstige weersomstandigheden te         nauwelijks één week was opgelost.
en dat via de weg en de lucht werd       maken. Dichte mist boven Šiauliai
aangevoerd, werd na controle door        noodzaakte onze piloten enkele          Ook op PR-vlak wordt de Belgische
het Movement & Mobility Centre           dagen geleden om uit te wijken          aanwezigheid hier in de Baltische
(MMC) en de Fly Away Kit Manager         naar de Letse vliegbasis Riga. Eens     staten meermaals in de verf gezet.
(Fly Away Kit = een set van materieel    de mist opgetrokken en de nodige        Naast de verschillende politieke en
dat     toelaat   een     detachement    bijkomende brandstof ingeslagen,        militaire autoriteiten, mochten we
vliegtuigen buiten zijn thuisbasis       konden de vliegtuigen enkele uren       ook al een tiental keer allerhande
te ontplooien) ter plaatse op de         later naar hun thuisbasis in Litouwen   bezoekers op de basis welkom heten
daarvoor voorziene plek opgeslagen.      terugkeren.                             om tekst en uitleg te geven bij ons
Het technisch personeel was intussen                                             detachement, zijn opdracht en zijn
druk in de weer om zich te installeren   Dankzij    grondige   FOD-controles     vliegtuigen. Ook buiten de werkuren
en praktische afspraken te maken         kwam er een nieuw probleem aan het      en buiten de kazerne wordt de
met de Franse collega’s van wie ze       licht (FOD = Foreign Object Damage      Belgische driekleur in stijl verdedigd.
de job overnamen. Stelselmatig           of Schade door vreemde voorwerpen:      Zo nam jullie correspondent op
werden de werkruimtes door de            loszittende betonstukken, steentjes     zondag 15 september deel aan de
Fransen aan ons overgedragen                                                     Danske Marathon in Vilnius. Hij
en na een week konden we over                                                    behaalde er, ondanks een beperkte
alle faciliteiten beschikken om de                                               voorbereiding, een prachtig resultaat.
operatie over te nemen. Terwijl de                                               In het kader van de festiviteiten naar
eerste oefenvluchten (T-scrambles)                                               aanleiding van de 777ste verjaardag
al werden uitgevoerd, stelden we de                                              van de stad Šiauliai, deed een team
operationele en technische details op                                            van 10 roeiers van het detachement
punt om de opdracht zo vlot, veilig en                                           mee aan een regatta op het meer
efficiënt mogelijk te laten verlopen.                                            van Talkša.

    Belgian Air Force Association
               Wings                                                                                                 13
Deel 3
Belgische inzet geprezen

“You are mission capable”, zeiden ze,     Onze luchtruimbewakers en lucht-         techniekers hebben hun handen
maar dat wisten we al, daar zijn we       gevechtleiders in Karmelava steunen      meer dan vol om alle vliegtuigen
immers voor getraind en we hebben         ondertussen hun Litouwse collega’s       continu operationeel te houden.
het ook al meermaals bewezen. Toch        in hun CRC. Na enkele kleinere           Dankzij hun inzet en bekwaamheid
doet het steeds weer goed als onze        problemen bij het opstarten, was         hebben we nog geen enkele
gastheren dat bevestigen. De vele         het Link 16-netwerk al snel voor         trainingsvlucht moeten annuleren
reacties van de vertegenwoordigers        de volle 100% operationeel. Link         en is er nog geen scramble
van de drie Baltische staten en van       16 is een ultramodern datanetwerk        uitgevoerd buiten de opgelegde
de bezoekers die we op regelmatige        dat de vliegtuigen in de lucht en de     15 minuten. Ook jullie public
basis mogen ontvangen zijn unaniem        controleurs op de grond met elkaar       affairs officer is druk bezig met
positief en telkens opnieuw bedanken      verbindt. België is het eerste land      het organiseren en begeleiden van
ze ons voor het veilige gevoel dat        dat dit Link 16-netwerk introduceert     grote aantallen bezoeken. Uit de
we hen bezorgen. We drukken hen           tijdens deze NAVO-operatie boven de      niet aflatende belangstelling van de
dan ook graag op het hart dat we          Baltische staten en zorgt zo opnieuw     Litouwse scholen en bedrijven voor
de veiligheid van hun luchtruim ook       voor een primeur.                        onze activiteiten blijkt duidelijk
verder met niet aflatende inzet zullen                                             dat de Belgische aanwezigheid hier
blijven verzekeren.                       Op 3 oktober maakte een licht            zeer gewaardeerd wordt. Ook de
                                          opleidingsvliegtuig van het type         verschillende VIP-bezoekers die we
Het aantal Training scrambles is          Yakovlev Yak-18T van de Luchtmacht       al te gast hadden, waren zonder
ondertussen van 27 naar 39 gestegen.      van Litouwen een noodlanding op          uitzondering onder de indruk van
Het bleef echter niet alleen bij          de hoofdlandingsbaan van Šiauliai,       onze professionaliteit en van het
verkennings- en trainingsvluchten,        gelukkig enkel met blikschade tot        geleverde werk.
want er werden ook al verschillende       gevolg. Onze piloten die op dat
reële onderscheppingen of, in vaktaal,    ogenblik op zending waren dienden        Op 25 september kreeg het
Alert scrambles uitgevoerd. Daarbij       uit te wijken naar de parallelbaan.      Belgische detachement de sleutel
werden telkens een of meerdere            Het Belgische crash team kwam            overhandigd van een gloednieuw
Russische vliegtuigen die boven de        onmiddellijk in actie om hun             QRA-gebouw. Vaarwel containers!
Baltische staten vlogen onderschept.      Litouwse collega’s bij te springen bij   De verhuis van al het materieel van
Na identificatie van ieder vliegtuig in   de beveiligings- en bergingswerken       de oude naar de nieuwe installaties
de formatie keerden onze F-16’s terug     van het onfortuinlijke vliegtuig.        moest op een zo kort mogelijke tijd
naar de basis om zo snel mogelijk         Dankzij de gebundelde krachten van       gebeuren om de QRA te kunnen
klaargemaakt te worden voor een           de Litouwers en de Belgen was de         blijven   verzekeren.    Gedurende
volgende onderschepping. De crew          hoofdlandingsbaan in geen tijd weer      bijna 8 uur zat het detachement
chiefs en techniekers draaien op zulke    vrij zodat de operaties niet in het      zonder enige vorm van moderne
momenten op volle toeren om alle          gedrang kwamen.                          communicatie en moesten we
vliegtuigen in een minimum van tijd                                                terugvallen op enkel misschien
opnieuw inzetbaar te maken. Door          De uitdagingen blijven echter niet       ouderwetse, maar betrouwbare
al deze Training en Alert scrambles       beperkt tot het vlieggebeuren in         basismiddelen. Alles verliep echter
is het aantal vlieguren boven de          het luchtruim boven de Baltische         uiterst vlot en het detachement is
Baltische staten ondertussen al tot       staten en het onderscheppen van          ondertussen volledig geïnstalleerd
125 opgelopen.                            allerhande vliegtuigen. Ook de           in een state-of-the-art omgeving.

© Belgian Air Force / Denis Cusse

                                                                                       Belgian Air Force Association
14                                                                                                Wings
© Belgian Air Force / BAP Detachtment

De bewapening van een F-16AM tijdens een Baltic Air Policing missie bestaat standaard uit twee infrarood geleide
Raytheon AIM-9M Sidewinder missiles voor de korte afstand, twee radargeleide Hughes/Raytheon AIM-120B
Advanced Medium-Range Air-to-Air Missiles (AMRAAM) voor de middellange afstand en een lading M70 20 mm
granaten voor het interne General Electric M61A1 Vulcan kanon.

© Belgian Air Force / BAP Detachtment

      Belgian Air Force Association
                 Wings                                                                                       15
Deel 4
Drukke dagen in Litouwen

7 oktober 2013. Vandaag ontvangen         prioriteit die aan de QRA-vliegtuigen       Deze dag werden de aanwezige
we het Baltic Region Training             moest worden gegeven, hoefde                autoriteiten en de media niet alleen
Event-team        (BRTE-team).      Het   geen enkele van de bijkomende               bewust gemaakt van de voordelen
NAVO-Luchtcommando in Ramstein            trainingsvluchten     omwille     van       van de BRTE-oefeningen, maar
organiseerde deze oefening boven          technische redenen geannuleerd te           kregen ze ook een gedetailleerde
de Baltische staten voor het eerst in     worden. Het uitstekende werk van            uitleg over de invulling van de NATO
2008 en zeven NAVO-landen namen           onze techniekers stond daar garant          Baltic Air Policing opdracht door de
er toen aan deel. We zijn ondertussen     voor.                                       Belgische Luchtmacht.
vijf jaar verder en voor de 16de editie
van deze oefening worden vier extra       Op 10 oktober vond op de Estse              De basiscommandant van de 10de
Belgische F-16’s ingezet, samen met       vliegbasis Ämari een mediadag               Tactische Wing in Kleine-Brogel,
vliegtuigen en helikopters van Estland    plaats in het kader van de BRTE XVI         Kolonel vlieger Paul “Polle” Desair,
en Litouwen, en een Franse Boeing         oefening. Onder grote belangstelling        kwam op 8 en 9 oktober poolshoogte
E-3F Airborne Warning and Control         van de pers en in aanwezigheid              nemen van het reilen en zeilen bij het
System (AWACS) of vliegende radar.        van      verschillende       autoriteiten   BAP-detachement. Hij kon er tot zijn
Deze      NAVO-vliegtuigen      worden    uit de Baltische staten, van het            voldoening vaststellen dat de kleine
bijkomend versterkt met twee F-18’s       Headquarters Allied Air Command             eenheid er op volle toeren draaide
uit Finland, een lidstaat van het NAVO    (HQ ACC) in Ramstein en van het             en dat zijn mannen en vrouwen
Partnerschap voor de Vrede.               Combined Air and Space Operations           er samen met de versterking uit
                                          Centre (CAOC) in Uedem, werden              Florennes prachtig werk leverden om
Door de verdubbeling van het aantal       verschillende vliegtuigen van de            hun opdracht en de BRTE-oefening
jets moest ons kleine Baltic Air          deelnemende landen op de grond of           tot een goed einde te brengen. Op
Policing detachement de handen            vliegend voorgesteld. Twee Belgische        deze twee dagen stonden er maar
extra uit de mouwen steken om ook         F-16’s voerden enkele overvluchten          liefst 9 Belgische F-16’s op Litouws
het onderhoud van de bijkomende           op lage hoogte uit om nadien hun            grondgebied, een unicum voor België
vliegtuigen te verzekeren. Ondanks de     plaats in de static display in te nemen.    en voor de Baltische staten!

                                                                                          Belgian Air Force Association
16                                                                                                   Wings
Tijdens    al   deze   bijkomende     Naast de mediadag in Ämari, blijft ook   Een tweede grote evenement vond
oefeningen en bezoeken moest          de belangstelling voor het Belgische     plaats op vrijdag 18 oktober. Tijdens
onze Baltic Air Policing Mission      detachement in Šiauliai groot. Na        twee ceremonies vond eerst de
natuurlijk zonder onderbrekingen      de BaseCO van de 10de Wing op            inauguratie van de standaard van de
blijven    doorlopen.    We    zijn   8 en 9 oktober, mochten we op 11         Luchtmachtbasis van Šiauliai plaats
nu zeven weken ver en het             oktober Generaal-majoor Jean-Paul        en daarna de officiële opening van
detachement heeft al een 120-tal      Deconinck ontvangen, de Adjunct van      het nieuwe QRA-gebouw. Het belang
vluchten uitgevoerd, waaronder        de Onderstafchef verantwoordelijk        van deze gebeurtenissen werd
verschillende     Alert-scrambles.    voor operaties en training binnen de     onderlijnd door de aanwezigheid van
Gemiddeld moeten onze piloten         Belgische Defensie.                      de Litouwse Minister van Defensie,
één keer per week uitrukken voor                                               van de Belgische Chef van Defensie
een A-scramble om een vliegtuig       Zoals tijdens onze tweede missie in      Luitenant-generaal vlieger Gerard
te    onderscheppen.    In   totaal   Litouwen in 2006/2007, blijven we        Van Caelenberge en de Commandant
vlogen onze Belgische piloten         ook nu het weeshuis te Kuršenai          van de Luchtcomponent Generaal-
al bijna 185 uren in het Baltisch     steunen. Op 14 oktober serveerden        majoor vlieger Claude Van de Voorde,
luchtruim. Tegen het einde van        enkele vrijwilligers er een lekker       en van drie ambassadeurs en een
oktober verwachten we de kaap         avondmaal voor de wezen en het           twintigtal andere hoge militaire
van de 200 vlieguren te bereiken.     personeel en namen een twintigtal        en burgerautoriteiten van Estland,
Ondertussen hebben al 16 piloten      Belgische militairen deel aan een        Letland en Litouwen. Tijdens beide
aan de operatie deelgenomen.          avond vol sport en spel. Als kers        ceremonies werd de nauwe band
Om de twee weken vindt een            op de taart werd een pakket met          die België sinds 2004 heeft met de
rotatie van piloten plaats, zodat     allerhande nuttige sportartikelen        Baltic Air Policing Mission meermaals
een maximaal aantal vliegers de       ter waarde van ongeveer 300 euro         benadrukt. Eens te meer mag België
kans krijgt om het luchtruim hier     overhandigd, een vrijwillige bijdrage    een nieuwe mijlpaal zetten door als
te verkennen en er ervaring op te     uit het diepste van het hart van ons     eerste NAVO-lidstaat het nieuwe
doen.                                 detachement.                             QRA-gebouw te betreden.

    Belgian Air Force Association
               Wings                                                                                             17
Deel 5
De fakkel wordt doorgegeven

De tijd vliegt snel in Litouwen. Geen    hier te maken hebben. We gaven          gaven we immers de fakkel door
enkele dag is er zoals de vorige en      hen de nodige bagage mee op             aan onze opvolgers. Daar waar
tijd voor routine of verveling is er     operationeel, technisch en logistiek    ons detachement hoofdzakelijk uit
zeker niet.                              vlak, alsook de gegevens van nuttige    militairen van Kleine-Brogel bestond,
                                         en noodzakelijke contacten die we       aangevuld met collega’s uit Florennes,
Op 28 oktober landden vier Aero          ondertussen hadden gelegd.              zijn vanaf nu de rollen omgekeerd.
L-159 ALCA jets en een Airbus Military                                           Het BAP-detachement 13-11 staat
(CASA)     C295    transportvliegtuig    Met fierheid ontvingen we op 5          onder leiding van onze vrienden uit
van de Tsjechische Luchtmacht            november ons achtste en tevens          Florennes. Zij zullen samen met
in Šiauliai. De ALCA is een licht        laatste VVIP/VIP-bezoek. Samen          enkele Kee-Beeërs de QRA-taak in
gevechtsvliegtuig (Advanced Light        met de korpscommandant en de            het hoge noorden tot begin januari
Combat Aircraft) en de vier toestellen   stafchef van de vliegbasis Šiauliai     2014 blijven vervullen.
zouden vanaf 3 november aan NAVO-        heetten we onze Chief of Defence
oefeningen in Polen deelnemen.           (CHOD) en zijn vijfkoppige delegatie    Samengevat duurde het eerste deel
Alvorens aan die opdracht te             welkom. Na een inleidende briefing      van de Baltic Air Policing missie
beginnen, zouden ze een week lang        kregen ze een rondleiding in de         10 weken. In die periode werden
steun verlenen aan de kwalificatie       nieuwe QRA-blok. In deze blok, die      80 scrambles met telkens twee
van de Litouwse luchtverkeersleiders     ondertussen de naam “Home of            vliegtuigen uitgevoerd, goed voor
en gevechtsleiders. De Commandant        the Guardians of the Baltic States”     240 vlieguren.
van het Tsjechische detachement,         kreeg, vond eveneens een bilaterale
Luitenant-kolonel    Jakub     “Kuba”    meeting plaats tussen onze CHOD en      Gedurende onze opdracht konden we
Stefanek, stelde voor om in het kader    zijn Litouwse evenknie. Het was voor    ook op veel belangstelling rekenen
van onze Baltic Air Policing opdracht    ons een hele eer om als gastheer        van hooggeplaatste burgerlijke en
een aantal missies gezamenlijk           en organisator van deze high level      militaire autoriteiten van de Baltische
met hen uit te voeren. Dat voorstel      meeting te mogen optreden. Tijdens      staten, de NAVO en natuurlijk België.
werd natuurlijk aanvaard omdat het       hun daaropvolgend geleid bezoek         We waren eveneens gastheer voor
weerom een uitgelezen kans was om        doorheen de QRA-zone waren              een aantal operationele bezoeken
met een andere NAVO-partner te           onze hoge gasten getuige van een        en oefeningen. Daarnaast kregen
trainen.                                 T-scramble.     Achteraf     mochten    we nog bezoek van een hele resem
                                         onze piloten en hun ondersteunend       ambtenaren, ondernemers, scholen
Van 30 oktober tot 1 november            personeel uitgebreide gelukwensen       en verenigingen. In totaal kregen we
ontvingen we een Amerikaanse             voor hun puike prestatie in ontvangst   meer dan 700 gasten uit Europa en
delegatie bestaande uit 17 militairen    nemen.                                  de Verenigde Staten over de vloer!
en burgers. Zij kwamen hier de
toestand verkennen met het oog op        Na een laatste wisseling van piloten,   Groeten vanwege de DetCO en het
een nakende opdracht in Litouwen.        brandweerlui,   luchtverkeersleiders    voltallig BAP-Detachement 13-09 uit
Gedurende enkele dagen hebben            en gevechtsleiders op 25 oktober,       Šiauliai.
we hen wegwijs gemaakt in de             zat er op 8 november voor ons,
werking van ons detachement en           BAP-detachement        13-09,      de
in de uitdagingen waarmee we             opdracht definitief op. Die dag                                         Erwin

                                                                                     Belgian Air Force Association
18                                                                                              Wings
Vous pouvez aussi lire