SOCIÉTÉ DES ORDRES DE LA COURONNE ET DE LÉOPOLD II ASBL - Orden Leopold II
←
→
Transcription du contenu de la page
Si votre navigateur ne rend pas la page correctement, lisez s'il vous plaît le contenu de la page ci-dessous
Périodique - tijdschrift
Janvier - Januari 2020
SOCIÉTÉ DES ORDRES DE LA COURONNE
ET DE LÉOPOLD II
ASBL
N° d’entreprise 0410 058 194
association royale
sous le haut patronage de sa majesté le roi
VERENIGING VAN DE KROONORDE EN
VAN DE ORDE VAN LEOPOLD II
V.Z.W.
Ondernemingsnummer 0410 058 194
koninklijke vereniging onder de hoge bescherming
van zijne majesteit de koning
Place Jourdanplein 14/1 - 1040 Etterbeek - Tel/Fax : 02 280 40 73
www.socol.be - info@socol.be
Éditeur responsable/Verantwoordelijke uitgever : Gil Bourdoux, Président/Voorzitter
Sommaire - Inhoud
03 Voorwoord
04 Onze aanwezigheid
10 Algemene vergadering 2019
12 De Heer Directeur Generaal aan het woord
16 L’Ordre de Léopold II
21 Reizen in het spoor van Leopold II
24 80 ans d’entraide - de 1935 à 2015
29 De Kroonorde
34 Nieuwe bestuurders en afgevaardigden
37 Onze activiteiten – Nos activités
38 Bijdrage – Cotisation
2
VOORWOORD
Wij hebben het reeds elders gehad echt actief aan. Ook in dit opzicht zijn
over onze vergadering van 5 apriI jl. aI uw verzoeken en suggesties
die een succesvoIIe en kwaIiteits- harteIijk weIkom. En waarom geen
voIIe aIgemene vergadering geweest artikel voor ons tijdschrift? Tevens
is. Spijtig genoeg moet ik dit nog- hartelijk welkom.
maals herhalen, bij deze geIegenheid We zijn er nu, op 21 juIi zijn wij aanwe-
maakten we o.a. en tevens onze zor- zig ter geIegenheid van onze natio-
gen bekend over een zeker verIies naIe feestdag en dit zoweI in BrusseI
van Ieden, en in deze context hebben aIs eIders in de provincie, en o.a. in
wij nu reeds veschiIIende maatre- Waver en Luik en waarschijnIijk ook
geIen voor de toekomst getroffen. in Gent. Op 19 juli hebben we hulde
We streven er dan ook bijzonder naar gebracht, Troonplein te Brussel, aan
onze communicatie, om het even Koning Leopold II en de waarden die
welke vorm, op verschiIIende manie- onze dynastie vertegenwoordigt en
ren en met hulp van verschillende verdedigt.
vectoren te verbeteren. Een ander punt dat ons verder bezig-
Het jaar dat nu goed en weI is begon- houdt en bijzonder bekommert, is de
nen, heeft ons een speciaIe inspan- vertraging in de betaIing van de bij-
ning doen aan het licht brengen rond dragen van (te) veel leden. Hiertoe
en met het oog op de activiteiten die zuIIen we bij deze periodieke herin-
door de vereniging zijn gevoerd of nering, een overschrijvingsformuIier
voorgesteId. AIdus de kIassieke aan- voor Iaatkomers en vergeetachtigen
wezigheid, steeds taIrijker, naar aan- bijvoegen.
Ieiding van patriottische evenemen- Giften zijn uiteraard weIkom.
ten, herdenkingen of andere vader- Help ons tevens nieuwe leden te vin-
IandsIie ebbende gebeurtenissen. den.
Maar ook, in het verIengde van het Maar meer dan ooit en wat dan ook,
zeer Ieuke Iunchconcert in de CIub en ik wens hierop in het bijzonder de
Prins AIbert, is de ene of de andere klemtoon te leggen, uw ideeën, uw
soortgeIijke activiteit gepIand voor constructieve suggesties, uw ver-
de komende twee jaar, net aIs de ene zoeken, ...
of de andere interessante conferen- Zodat wij uw wensen beter en rapper
tie, door gastsprekers als wij reeds zuIIen tegemoet kunnen komen.
aan het werk gezien hebben, de heer
Plasman, de heer Jaupart of Prof. De-
vos, onlangs nog ter gelegenheid van GiI. L. BOURDOUX
onze laatste Algemene vergadering, Ere Raadsheer Vast Comité
die van de directeur-generaaI MicheI van toezicht op de poIitiediensten
Jaupart van het WHI. We werken er Voorzitter
3
19 JULI 2019
EERBETOON PALEIZENPLEIN
4
5
21 JULI 2019
NATIONALE FEESTDAG
6
7
MARTELARENPLEIN
26 SEPTEMBER 2019
8
15 NOVEMBER 2019
SENAAT EN TE DEUM
9
ALGEMENE VERGADERING 2019
(boekhoudkundig jaar 2018)
De algemene vergadering 2019 de beheerders.
(boekhoudkundig jaar 2018) werd ge- Rekening gehouden met het positief
houden op 05/04/2019 in het Konink- verslag van de financiële controleurs
lijk Legermuseum in het Jubelpark te worden met éénparigheid van stem-
1050 Brussel. men door de aanwezige en vertegen-
Het verslag van de algemene verga- woordigde leden, de rekeningen
dering van 30 maart 2018 en van de goedgekeurd en wordt kwijting ver-
uitzonderlijke vergadering van 24 leend aan de penningmeester en aan
april 2018 worden goedgekeurd met de beheerders voor hun beheer en
éénparigheid van stemmen door de voor de voorgelegde rekeningen.
aanwezige en vertegenwoordigde le- De Voorzitter verklaart de budget-
den. taire raming voor de periode
Guy Verdoodt, secretaris generaal, 01/01/2019 - 31/12/2019. Hij voegt ver-
stelt het activiteitenverslag voor dat schillende verduidelijkingen toe aan
goedgekeurd wordt met éénparig- het overzicht dat aan de leden werd
heid van stemmen door de aanwe- overhandigd. Hieruit blijkt dat de
zige en vertegenwoordigde leden. grootste kost in dit boekjaar ver-
Het financieel verslag voor het boek- wacht wordt voor de uitgave van het
houdkundig jaar 01/01/2018 - tijdschrift en voor de wervingscam-
31/12/2018 wordt door de penning- pagne die verder zal gezet worden
meester (Henri Gérard) voorgesteld. huidig boekjaar. Een uitvoerige evalu-
Hij verduidelijkt het overzicht dat ter atie ervan zal volgen. Hierbij verdui-
beschikking van de leden gesteld delijkt hij de reeds ondernomen ac-
werd en beantwoordt de verschil- ties door de leden van het comité. In
lende vragen. De heren François DOS- antwoord op een aantal vragen on-
SERAY en Robert MOUTHUY hebben derlijnt hij dat de gedane uitgaven
de boekhoudkundige documenten met eigen middelen gebeurden.
gecontroleerd en hebben geen en- Met éénparigheid van stemmen door
kele onregelmatigheid of afwijking de aanwezige en vertegenwoordigde
vastgesteld. Alles is volledig in orde. leden wordt de budgettaire raming
De uitgaven en de inkomsten werden goedgekeurd.
volledig juist geboekt en gerecht- Vervolgens werd een meer kies on-
vaardigd met de nodige bewijsstuk- derwerp aangesneden: de uitsluiting
ken. Zij vragen dat de rekeningen van een beheerder. De Voorzitter
voor de boekhoudkundige periode geeft een overzicht van de feiten,
01/01/2018 - 31/12/2018 goedgekeurd verduidelijkt dat de betrokkene be-
worden en dat kwijting verleend hoorlijk ingelicht en uitgenodigd
wordt aan de penningmeester en aan werd en dat de motieven voor de
10voorgestelde uitsluiting duidelijk aan- çois DOSSERAY en Robert MOUTHUY
gemeld werden. Omdat de houding stellen zich ter beschikking voor de
en de activiteiten van Patrick H. van controle van het huidige boekjaar.
aard zijn om ernstig schade te berok- Met éénparigheid van stemmen door
kenen aan onze vereniging wordt de aanwezige en vertegenwoordigde
door de Raad van Bestuur (die hem leden worden zij in hun functie op-
reeds schorste) voorgesteld om be- nieuw benoemd.
trokkene uit te sluiten als lid en als be- De Voorzitter dankt de vergadering
heerder. en geeft een bondige uitleg over het
Dit voorstel is voorwerp van een ge- geplande bezoek aan het Koninklijk
heime stemming. De stembrie es Legermuseum in de namiddag, na-
worden gecontroleerd door de He- melijk aan het Medaille Kabinet.
ren Dosseray et Mouthuy. Ter afsluiting van de vergadering
Patrick H. wordt uit de vereniging ge- dankt de voorzitter opnieuw de le-
sloten omdat hij ons bedrogen en den en de gastheer, de Heer Michel
voorgelogen heeft en omdat hij her- JAUPART. Na een korte inleiding no-
haaldelijk Belgische en buitenlandse digt hij iedereen uit om de toespraak
eervolle onderscheidingen gedragen bij te wonen van de Heer Michel JAU-
heeft waarvan hij geen titularis is, na- PART Directeur Generaal van het
melijk « la Légion d’honneur », « de World Heritage Institute.
Commanderij van de Kroon », « de
Commanderij van Leopold II », « Offi-
cier in de Leopoldsorde », …
Vervolgens worden de nieuwe be-
heerders en afgevaardigden be-
noemd: respectievelijk enerzijds de
heren Jean-Michel DUCHENNE en
Léon WEGNEZ, anderzijds de heren
Jean-Pierre WELKEHUIZEN, voor Lim-
burg, Christian DE BOEVER voor
Oost-Vlaanderen en Christian RAES
voor het Brussels Hoofdstedelijk ge-
west.
De coördinatie van de statuten in het
Nederlands wordt besproken en ver-
volgens goedgekeurd.
De uittredende en her verkiesbare fi-
nanciële controleurs, de Heren Fran-
11UITEENZETTING VAN DE HEER DIRECTEUR GENERAAL MICHEL
JAUPART TER GELEGENHEID VAN ONZE ALGEMENE VERGADERING
HET WHI, VANDAAG EN MORGEN, PRO- bevoegdheden inzake de terugbeta-
JECTEN EN PERSPECTIEVEN, …1 ling van medische kosten en de soci-
ale hulp aan oorlogsinvaliden, oud-
Het War Heritage Institute, een strijders en oorlogsslachtoffers val-
nieuwe federale instelling belast met len nu onder de Hulpkas voor Ziekte-
het militair erfgoed en de herinne- en Invaliditeitsverzekering. De soci-
ring, werd opgericht op 1 mei 2017. ale hulp aan de Veteranen werd ge-
Op donderdag 27 april 2017 werd de centraliseerd bij de Centrale Dienst
oprichtingswet van het War Heritage voor Sociale en Culturele Actie.
Institute gestemd in de Kamer. Tot 30
april 2017 bestond de structuur van WAT IS DE STRUCTUUR VAN DE NIEUWE IN-
de parastatalen onder voogdij van STELLING?
Defensie die actief waren op het vlak
van het militair erfgoed en de herin- Het War Heritage Institute beheert
nering aan de slachtoffers van mili- verschillende eigen sites, maar ook si-
taire en burgeroorlogen, uit vier enti- tes in concessie. Eén site biedt een al-
teiten: gemeen overzicht van de conflicten,
Het Koninklijk Legermuseum, het In- van de globale geschiedenis: het Ko-
stituut voor Veteranen – Nationaal in- ninklijk Legermuseum in het Jubel-
stituut voor oorlogsinvaliden, oud- park. De andere sites, die elkaar aan-
strijders en oorlogsslachtoffers, het vullen en geografisch verbonden zijn,
Nationaal Gedenkteken van het Fort verdiepen de verschillende aspecten
van Breendonk en de Historische van het algemeen overzicht. Het ei-
Pool Defensie. gendom en het beheer van de collec-
Vanaf 1 mei 2017 fuseerden deze in- ties blijven federaal en gecentrali-
stellingen (entiteiten) in het War He- seerd.
ritage Institute, een instelling van Zo beheert het War Heritage Insti-
openbaar nut van categorie B, nog tute:
steeds onder voogdij van de minister
van Defensie, die eveneens deel uit- • de eigen sites: het Koninklijk Mu-
maakt van de federale wetenschap- seum van het Leger en de Krijgsge-
pelijke instellingen. Voor wat betreft schiedenis, Het Nationaal Gedenkte-
het Instituut voor Veteranen – Natio- ken van het Fort van Breendonk, de
naal instituut voor oorlogsinvaliden, Bunker van Kemmel, de Dodengang,
oud-strijders en oorlogsslachtoffers, Gunfire en Bastogne Barracks;
vallen de Herinnering en de Commu- • de sites in concessie. Deze sites en
nicatie onder de nieuwe instelling. De hun collecties zijn eigendom van de
12federale staat. Maar de investerin- lijk onderzoek op nationaal en inter-
gen, de installatie en de uitbating zijn nationaal niveau op het vlak van mili-
ten laste van derden. Bijvoorbeeld: taire geschiedenis en militair erf-
het Fort van Loncin, het Fort van goed.
Eben-Emael en Kamp Beverlo;
• tot slot werkt het WHI ook samen WAT ZIJN DE DOELSTELLINGEN EN DE WAAR-
met geassocieerde sites, die zo een DEN VAN HET WAR HERITAGE INSTITUTE ?
zekere nationale en internationale
uitstraling krijgen en een breder pu- Dankzij deze solide structuur kan het
bliek kunnen bereiken. WHI de internationale uitstraling van
het Belgische historisch-militaire erf-
WAT ZIJN DE BELANGRIJKSTE OPDRACHTEN goed garanderen, door het rijke mili-
VAN HET WAR HERITAGE INSTITUTE ? taire verleden en de prachtige collec-
ties in de kijker te zetten. Het WHI is
Het WHI heeft als opdracht om het de centrale pijler van dit erfgoed, co-
beleid inzake het Belgisch militair erf- ordineert de sites onder haar voogdij
goed en de herinnering aan gewa- en werkt nauw samen met andere
pende conflicten op Belgisch grond- gerenommeerde autonome sites.
gebied of waarbij Belgen in het bui- Het bevestigt zo de geopolitieke po-
tenland betrokken waren, uit te bou- sitie van ons land: België, slagveld
wen en uit te voeren. van Europa. Met moderne en crea-
Deze opdracht betreft in de eerste tieve activiteiten vestigt het WHI de
plaats de verwerving, bewaring en aandacht op de democratische waar-
restauratie van collecties objecten, den, zoals de mensenrechten, voor
documenten en immateriële getuige- verschillende doelgroepen. Het WHI
nissen uit de periode die zich uit- speelt zo een belangrijke rol bij de or-
strekt van de middeleeuwen tot nu. ganisatie van herdenkingen, om de
Hiertoe beheert en coördineert het waarden en ideeën die aan de basis
WHI een netwerk van uitzonderlijke liggen van de actie van de oud-strij-
musea en militaire sites. Het WHI ders, de weerstanders, de politiek ge-
volgt een multidisciplinaire interpre- vangenen, de oorlogsslachtoffers en
tatie, door deze sites terug in hun mi- de veteranen, namelijk vrede, vrij-
litaire, politieke, technologische, eco- heid, democratie en mensenrechten,
nomische, sociale en culturele con- te verdedigen en te verspreiden. Het
text te plaatsen. Ook het doorgeven wetenschappelijk onderzoek verze-
van de herinnering aan deze gewa- kert de bewaring van het militair erf-
pende conflicten, door creatieve en goed voor de toekomstige genera-
stimulerende activiteiten te ontwik- ties.
kelen voor de diverse publieksgroe-
pen, maakt deel uit van de opdracht. WAT WAREN DE BELANGRIJKSTE ACTIVITEI-
Tot slot verricht het wetenschappe- TEN IN DE VOORBIJE TWEE JAAR EN WELKE
13GROTE PROJECTEN STAAN GEPLAND VOOR lijke stukken uit de rijke collecties van
DE NABIJE TOEKOMST? het WHI en van nationale en interna-
tionale musea. De decors en de getui-
Eén van de opdrachten van het War genissen over “les Années folles” en
Heritage Institute is de organisatie de interactieve tools verrassen en
van herdenkingsprogramma’s met ontroeren de bezoeker. De tentoon-
nationale en internationale uitstra- stelling is nog te bezichtigen tot 30
ling om de herinnering aan de strijd september 2019.
en zijn helden te laten voortleven.
Sinds haar oprichting werkt de orga- HET WAR HERITAGE INSTITUTE ZETTE (EN
nisatie dus aan de uitwerking van ZET) OOK EEN HELE REEKS PROJECTEN OP DE
twee grote herdenkingspro- AGENDA OM DE 75STE VERJAARDAG VAN
gramma’s met verschillende onder- HET EINDE VAN DE TWEEDE WERELDOOR-
delen. Het eerste programma betreft LOG TE HERDENKEN (IN 2019 EN IN 2020)
de honderdste verjaardag van het
einde van de Eerste Wereldoorlog en Eén van deze grote projecten is zon-
het tweede zoomt in op de viering der twijfel de opening van een grote
van de 75ste verjaardag van de permanente tentoonstelling, “Oor-
Tweede Wereldoorlog. log, Bezetting, Bevrijding”: deze
gloednieuwe tentoonstelling werd
IN 2018 WERD HET EINDE VAN DE EERSTE op 8 mei ingehuldigd op de site van
WERELDOORLOG IN HEEL BELGIË GEVIERD het Koninklijk Legermuseum en be-
handelt de bezetting en de bevrijding
In samenwerking met Defensie van het land, met een indrukwek-
leidde het War Heritage Institute drie kende selectie historische stukken.
grote herdenkingsprojecten: een par- Diverse thema’s komen aan bod, zo-
ticipatief project, Onze Vergeten Hel- als het einde van de oorlog in Europa
den, in mei 2018, een eerbetoon tij- of ook de uitsluitings- en uitroeiings-
dens de herbegraving van Belgische politiek van de nazi’s. Deze nieuwe
militairen in De Panne in juni 2018 en museumvleugel vervolledigt een be-
de grote tentoonstelling “De Groote staande ruimte (1917-1944), die werd
Oorlog voorbij. 1918-1928”. opgefrist en gerenoveerd om een
In deze tentoonstelling gaat het War volledig parcours over de Tweede
Heritage Institute dieper in op enkele Wereldoorlog te kunnen voorstellen
grote thema’s, zoals het eindoffen- in de lente van 2019.
sief, de bevrijding, de periode na de Over bijna 3.000 m2 wilde het WHI
oorlog, de geopolitieke revoluties, de een volledige, gedocumenteerde en
economische heropbouw, de herin- interactieve visie bieden op de
nering en de sociopolitieke en socio- Tweede Wereldoorlog en de bezet-
culturele veranderingen. tingsjaren in België, en tegelijkertijd
De tentoonstelling bevat uitzonder- ook een volkomen nieuw beeld
14schetsen van de bevrijding van België slechts een voorbeeld zijn van de
en van Europa. Het doel was om alle vele, reeds uitgevoerde en toekom-
generaties bewust te maken van hun stige, verwezenlijkingen van het War
geschiedenis, om een ongezien erf- Heritage Institute.
goed te bewaren en te promoten en
om een pedagogisch discours met De lezer kan hierover meer te weten
een wetenschappelijke waarde op te komen op de website van de organi-
bouwen, dat aanzet tot nadenken satie: warheritage.be
over het verleden.
EEN ANDER GROOT PROJECT IS DE “TREIN
DER 1000” IN MEI 2020
Om de bevrijding van het concentra-
tiekamp van Auschwitz en van het
uitroeiingskamp van Birkenau te her-
denken, werken het War Heritage In-
stitute en de Stichting Auschwitz sa-
men om van 5 tot 10 mei 2020 een
project van formaat te kunnen reali-
seren. De Trein der 1000 zal van Brus-
sel naar Auschwitz reizen, met 700
Belgische jongeren en zo‘n 300 jon-
geren uit alle uithoeken van Europa
aan boord, op weg naar de plek waar
het nazisysteem van concentratie-
kampen en genocide nog zeer zicht-
baar is. De jongeren worden verge-
zeld van overlevenden van de con-
centratiekampen. Deze reis heeft
verschillende objectieven, op het
vlak van herinnering, opvoeding, bur-
gerschap en media. Op 8 mei vindt
het hoogtepunt van de reis plaats,
met de herdenking van de Duitse
overgave aan het Internationaal Mo-
nument in Birkenau, in aanwezigheid
van jongeren van alle Europese natio-
naliteiten.
Ten slotte herinneren we eraan dat (1) Met bijzondere dank aan
de hierboven beschreven projecten de heer Jan Cardoen, WHI.
15L’ORDRE DE LÉOPOLD II l’Ordre de la Couronne. Son adminis-
Bernard THIOUX, Collectionneur passionné : tration est confiée au Ministère des
Cet article n'a qu'un seul but, Affaires étrangères belge à la suite de
vous faire découvrir ou redécouvrir l’arrêté royal du 9 mai 1910 alors qu’il
l'ordre de Léopold II et faire partager
ma passion de collectionneur amateur.
était sous la tutelle du ministère des
colonies à la suite de la disparition de
l’Etat Indépendant du Congo. Le mi-
nistre des colonies avait pour charge
d’administrer les différents Ordres
Congolais devenu Belges.
De nos jours, il est conféré par un ar-
rêté royal pour des actes de mérite
envers le Roi ou la maison royale, ou
en récompense d’un nombre d’an-
nées de service dans la fonction pu-
Grand-Croix de l'ordre de Léopold II
blique ou le secteur privé. Il est égale-
Couronné le 17 décembre 1865, ment attribué aux militaires comme
7 jours après le décès de son père, le aux civils pour services exceptionnels
premier Roi des Belges, le Roi Léo- envers le Roi et en tant que « signe de
pold II ou Roi Bâtisseur, monte sur le son estime personnelle ». Les cheva-
trône. A l’heure actuelle, Léopold II liers doivent avoir quarante ans.
détient le record de longévité de
règne de notre dynastie (44 ans), il
décèdera le 17 décembre 1909, jour Devise de l'Etat Indépendant
anniversaire de son couronnement. du Congo :
Léopold II va créer en tant que souve- « Travail et Progrès »
rain de l’état indépendant du Congo, La devise de l'Etat Indépendant
plusieurs Ordres Nationaux dont
l’Ordre de Léopold II. Tout comme les du Congo (Bulletin Officiel de
trois autres Ordres Nationaux, l'État Indépendant, n° 9
l’Ordre de Léopold II, va être par la d'octobre 1886) se retrouve
suite incorporé aux décorations offi- également sur l'Ordre Royal du
cielles belges en 19081. Lion et l'Ordre de l'Etoile
Trois ans après l’apparition de l’Ordre
de la Couronne (1897), l’Ordre de Africaine.
Léopold II fut créé par décret le 24 Vous pouvez retrouver
août 1900. A l’heure actuelle, il se si- également cette devise sur les
tue en troisième position dans la hié- médailles d'or, argent et bronze
rarchie des Ordres Nationaux décer-
de l'Ordre de la Couronne.
nés en Belgique, après l’Ordre de
Léopold, premier ordre national, et
16A la naissance de l’Ordre de Léopold aux départements des Affaires Afri-
II, ce dernier n’était pas tout à fait caines ou Affaires Etrangères de ces
comme celui que l’on connait à diverses modifications. On peut ce-
l’heure actuelle. Dans le premier dé- pendant constater l’octroi de 4 croix
cret, la décoration porte le titre de : de Chevalier de l’Ordre de Léopold II
« Décoration de l’Ordre de Léopold modifiées entre décembre 1908 et no-
II ». Cette dénomination sera par la vembre 1909, alors que Léopold II
suite abandonnée. Il comporte trois était encore vivant. C’est seulement
classes, la croix en or (première dans l’almanach royal de 1911 que l’on
classe), une croix en argent (pour la parle de ces changements. Ils seront
deuxième classe) et la médaille pour entérinés lors de l’arrêté royal du 24
la troisième classe. Dans ce premier octobre 1951 signé par le Roi Baudouin,
décret, la devise sur l’avers des croix qui définira l’emploi des langues pour
d’or et d’argent n’est pas celui que les inscriptions sur les insignes des
nous connaissons actuellement, mais décorations. Jusqu’à cette date,
la devise de l’Etat Indépendant du l’Ordre de Léopold II était unique-
Congo « Travail et Progrès », ainsi que ment unilingue (en français). Un
le médaillon central contient non pas point encore plus étrange à souli-
le Lion Belge mais les armoiries de gner, pourquoi la devise que l’on re-
l’Etat Indépendant du Congo2. Le re- trouve sur les médailles de l’Ordre de
vers est composé des deux L entrela- la Couronne qui est celle de l’Etat In-
cés surmontés de la couronne royale. dépendant du Congo, n’a-t-elle pas
Ce revers cependant ne sera jamais été modifiée également au profit de
modifié. Lors du deuxième décret sur notre devise nationale ?
l’Ordre de Léopold II, la décoration va
être modifiée au niveau des grades de
l’ordre. Il comprend six classes ou
grades : Grand-Croix, Grand-Officier,
Commandeur, Officier, Chevalier,
Médaille. Cependant, le décret défini-
tif ne parut que 3 ans plus tard dans
le bulletin officiel de l’Etat Indépen-
dant du Congo le 1er mai 1903.
Il y a une réelle incertitude sur les mo-
difications apportées sur le médaillon
central de la décoration avec l’appari-
tion de notre devise belge « L’union
fait la force ». Idem pour la dispari-
tion des armoiries de l’Etat Indépen-
dant du Congo sur l’avers au profit de
notre Lion Belge. Il n’y a pas de traces
17QUELQUES DATES SUR L’ORDRE DE LÉOPOLD II :
24 août 1900 : création de Décoration de l’Ordre de Léopold II
Décret 18 oct. 1908 : incorporation de l’Ordre aux décorations officielles belges
A.R. 9 mai 1910 : administration par les affaires étrangères
Loi 22 mai 1912 : pension allouée aux militaires d’un grade inférieur à celui d’Officier, décoré
de l’Ordre de Léopold II
A.R. 15 nov. 1915 : création de la palme « A » pour la 1ère Guerre Mondiale
A.R. 22 juin 1916 : octroi à titre posthume
A.R. 24 juin 1919 : rayure et liserés pour la 1ère guerre mondiale
A.R. 17 mars 1920 : autorisation du port des décorations des décédés
A.R. 14 sept. 1936 : création d’une barrette pour le service en avion à apposer sur le ruban.
A.R. 14 fév. 1939 : Glaives croisés pour la 1ère guerre mondiale
A. du Régent 20 déc. 1946 : rayure et liserés pour la 2ème guerre mondiale
A.R. 24 oct. 1951 : bilinguisme sur les décorations
A.R. 22 nov. 1952 : Palme « L » pour la 2ème guerre mondiale
A.R. 18 jan. 1954 : Palme pour la guerre de Corée
A.R. 5 avr. 1954 : Palme pour fait de guerre
A.R. 18 avr. 1983 : Glaives croisés avec « 40-45 » pour la 2ème guerre mondiale
A.R. 24 jan. 1994 : Glaives croisés avec « Corée » pour la guerre de Corée
Loi du 1er mai 2006 : relative à l'octroi de distinctions honorifiques dans les Ordres nationaux
« Au revers de chaque décora on,
se cache un pe t bout de notre Histoire ».
18Tout comme l’Ordre de la Couronne, administrations fédérales et fédérées
l’Ordre de Léopold II est décerné à de recevoir cet Ordre suivant leur po-
l’ensemble des trois classes des mili- sition hiérarchique dans ces der-
taires belges pour leur ancienneté : nières. Ces règlements sont spéci-
Les soldats recevront la Médaille fiques à chaque entité que cela soit,
d’Argent (20 ans d’ancienneté), la les divers services publics fédéraux,
Médaille d’Or (25 ans d’ancienneté) la fédération Wallonie-Bruxelles, la
et la croix de Chevalier (40 ans d’an- région wallonne, les provinces ou les
cienneté) ; communes.
Les sous-officiers recevront la Mé- Daniel Dratwa, fondateur et conser-
daille d’Or (20 ans d’ancienneté) et la vateur au Musée Juif de Belgique a
croix de Chevalier (30 ans d’ancien- reçu la croix d’Officier en novembre
neté) ; 2014. En 2017, 6 restaurateurs bruxel-
Pour les officiers, ils pourront obtenir lois ont reçu la croix de Chevalier.
la croix d’Officier (entre 20 et 25 ans Monsieur Michel Alloo (FEB) a reçu
d’ancienneté) pour un départ avant également en 2017, la croix de Com-
25 ans de carrière au grade minimum mandeur. Les hommes politiques re-
de Capitaine. La croix de Comman- çoivent également des décorations
deur avec 30 ans de carrière à la mise de l’Ordre de Léopold II comme par
à la pension et sorti du cadre de ré- exemple, Monsieur Louis Michel qui a
serve avec le grade minimum de Lt. reçu en 2015 le grade de Grand-Croix.
Colonel. La décoration de Grand-Offi- Les mandataires politiques reçoivent
cier pour 40 ans d’ancienneté à la leurs décorations officielles lors de la
mise à la pension et sorti du cadre de dissolution des chambres.
réserve avec le grade de Général-Ma- A la différence de l’Ordre de Léopold
jor. qui comporte trois divisions dis-
Au niveau de l’ancienneté, le règle- tinctes (militaire, civile et maritime)
ment d’octroi d’un ou plusieurs qui permettent de différencier à quel
grades de l’Ordre de Léopold II, dif- titre, le récipiendaire a reçu cet Ordre,
fère pour les sous-officiers et officiers l’Ordre de Léopold II, n’a qu’une
appartenant au personnel navi- seule division comme celui de l’Ordre
guant3. de la Couronne. C’est-à-dire que les ci-
Tout comme l’Ordre de la Couronne, vils comme les militaires, reçoivent la
les civils peuvent recevoir une déco- même décoration mais à un titre dif-
ration de l’Ordre de Léopold II, il fut à férent. Dès lors on peut comprendre
l’origine, un ordre pour récompenser la difficulté du grand public à com-
les civils. C’était repris comme un prendre ce que l’on porte sur nos ves-
ordre de Maison vu les buts premiers tons civils ou même militaires.
lors de sa création. Il existe égale- Malgré tout, les diverses attributions
ment divers règlements qui permet- sur le ruban de médaille, peut diffé-
tent aux employés de nos diverses rencier le cadre de l’attribution de la
19décoration. Ces attributions ont été
octroyées lors des deux Guerres
mondiales ainsi que pendant la
Guerre de Corée4.
Les glaives et les palmes fixés sur le
ruban, signifient que la décoration a
été octroyée à titre militaire alors que
la rayure centrale et liserés verticaux
au bord (avec ou sans étoile argentée
ou dorée) sur le ruban, signifie que la
décoration a été octroyée à titre civil.
C ’est avec l’Arrêté Royal du 22 mai
1912, que l’Ordre pourra être octroyé
aux militaires. Dans cet Arrêté Royal,
l’article premier prévoit une pension
annuelle pour tout militaire de grade
inférieur à celui d’officier dans le
cadre de l’octroi d’une croix de Che-
valier de l’Ordre. A l’époque, la
somme était de 100 francs. Cette
somme sera revue par la suite à plu- rang inférieur à celui d’officier. Cette
sieurs reprises à l’ensemble des 3 pension sera perdue si le militaire de-
Ordres nationaux octroyés dans le vient officier dans l’armée par la
cadre militaire (loi du 23 juillet 1923, suite. Cette pension est toujours al-
loi du 31 décembre 1929, Décret louée à nos militaires à l’heure ac-
d’avril 1930) pour tout militaire d’un tuelle.
Sources :
Les Ordres Na onaux Belges du Cdt Van Hoorebeke (Edi on Uga)
Dis nc ons Honorifiques de la Belgique d’André Charles Borné (Edi on Créadif)
De la Toison d’Or à l’Ordre de Léopold II de A. L’Hoist (Edi on de l’a.s.b.l. de l’ordre de Léopold II)
Règlement sur les décora ons DGHR-REG-DECOR-001 éd 001/rev 001 08 août 2016
Les Ordres Na onaux de R. Cornet (Edi on Uga)
Recueil Illustré des Ordres Na onaux et Décora ons Belges de 1830 à 1963 de H Quinot
h ps://www.medailles1914-1918.fr/belgique-ordreco.html
h ps://diploma e.belgium.be/fr/Services/Protocole/Ordres_na onaux/Les_trois_ordres_na onaux
h p://www.bel-memorial.org/books/Decora ons_officielles_14-18_FR.pdf
h p://www.ordersofleopold2.be/index.html
h ps://fr.wikipedia.org/wiki/Ordre_de_L%C3%A9opold_II
h p://www.mauquoy.com/fr/dis nc ons -belges-officielles/ordre-de-leopold-ii
h p://www.arquebusiers.be/dis nc ons.htm
(1) Article 36 de la Loi du 18 octobre 1908 du Gouvernement du Congo belge
(2) Article 4 du décret sur la création de l'Ordre de Léopold II
(3) Voir le règlement sur les décorations DGHR-REG-DECOR-001 éd 001/re 001 08 aout 2016
(4) Seulement les palmes et les glaives seront attribués pour la Guerre de Corée
20REIZEN IN HET SPOOR VAN bewaarde bouwwerken in ons land
krijgt de koning na zijn bezoek aan
LEOPOLD II München bij Ludwig 1. Op latere rei-
VAN KOEKELBERG NAAR HONG KONG zen zal hij ook telkens invloeden mee
nemen naar ons land. De vorst weet
Jempi Welkenhuyzen, Afgevaardigde voor
Limburg bekende architecten aan te trekken
zoals Leo von Klenze, of De Lessys
Reisjournalist Kris Clerckx is in de om er twee te noemen.
voetsporen van koning Leopold II ge- Tijdens deze reizen rijpt ook het supe-
treden en heeft de ambities van onze rioriteitsgevoel van onze vorst, zelfs
markante vorst om België op de we- zo zeer dat Leopold eraan denkt een
reldkaart te zetten nauwgezet bloot- keizerrijk te worden met een drie-
gelegd. Ook zijn bouwambitie en ur- kleur op alle vijf de continenten. Hij
banistische aanpak worden niet verg- droomt van Borneo, eilanden in de
eten. Het reisdagboek is dan ook een Stille Oceaan, Afrika, Amerika, China
interessante reisgids geworden, en Japan. Ook al gelooft onze rege-
waarbij de auteur opzoekingen deed ring niet in al deze mogelijke buiten-
in het archief van het koninklijk paleis landse bezittingen. Maar de koning
(fonds Goffinet) en het BelVuemu- zet door en zoekt de vrije onderne-
seum. Hier kon Clerckx zelfs het per- mers op om hem te steunen. Hieruit
soonlijke reisdagboek van ‘kroon- spruiten diverse strategische trips en
prins Leopold’ raadplegen. handelsmissies, al laat de koning het
Ons kleine land kreeg overigens de vaak uitschijnen als wellnessreizen
primeur op het vlak van reizen: de omwille van zijn gezondheid.
eerst trein op het Europese vasteland Zo bezoekt hij o.a. drie keer Suez,
reed hier en wel tussen Mechelen en waar hij graag wil participeren in het
Brussel. We laten ons meteen in de nieuwe kanaal, maar gebrek aan per-
wereld opmerken. Dat Leopold II soonlijke middelen , noch bevoegd-
daarbij een grote rol speelt hoeft heden laten hem niet toe aandelen te
geen betoog. Hij is een echte Saksen- kopen. Jammer, want visionair als Le-
Coburger die door diplomatie, opold is, heeft dit voor ons land heel
macht, naast geld invloed verwerft. wat potentiële inkomsten gederfd.
Overigens deze succesformule wordt Opvallend: de invloed van de Britten
nog steeds toegepast, naast uiter- is in die tijd overal. En dus moet de ko-
aard de gerichte huwelijkspolitiek, ning afzien van megalomane pro-
waardoor de dynastie sterk in Europa jecten als Egypte, de Nijlregio e.d. Uit-
verankerd blijft. eindelijk weet Leopold II toch Congo-
Leopold II was duidelijk een man met Vrijstaat binnen te rijven. Daarna
een plan. Veel hierover staat beschre- heeft hij nog een grote droom: China.
ven in het zgn. ‘Complément de l’oeu- Hij richt zelfs een handelscompagnie
vre de 1830’. De boost voor de huidig op en vraagt de paters-Scheutisten
21om informatie. Helaas moet hij afzien ropa’! En ook hier volgde de senaat
van dit plan wegens de slechte ge- de plannen van onze vorst amper.
zondheid van zijn vader. Dat het Leo- Dus financierde hij deels zelf de wer-
pold II echter menens is, blijkt uit het ken, deels komt de regering hem te-
contract voor de aanleg van de gemoet. Denk aan het doortrekken
spoorlijn Peking-Hankou. van de Louizalaan tot aan het Terka-
Congo-Vrijstaat is tussen 1885 en merenbos, met de vijvers en het bos
1908 privé eigendom, maar zelf is hij incluis. Denk aan het Jubelpark, het
er nooit geweest. Is de man op de Duddenpark in Vorst, de groene lon-
hoogte van al de mistoestanden die gen in Woluwe, Bosvoorde, de kolo-
er zich afspelen? Waarschijnlijk wel, niale tuin, de bomentuin in Tervuren
maar hij heeft alleszins nagelaten er (met Villa Clémentine), tot en met het
iets tegen te doen. Wie hem echter verbinden van de paleizen met het
vergelijken wil met Hitler, zoals dat in parlement. Er volgt een overkoepe-
vele geschriften de jongste jaren ling van de Zenne, een tweede ring
voorkomt, zit fout. die gedeeltelijk Brussel ontsluit en de
Het is nooit de bedoeling ge- diverse kazernes (o.a. Rolin, het Arse-
weest om de Afro-bevolking uit te naal, het oefenplein). Uit de diverse
moorden, hetgeen bij de Duitse lei- grote bouwwerken onthouden we
der bij het niet-Arisch ras wel degelijk het Afrikamuseum, de Triom oog
het geval is. Men moet de gebeurte- met de musea aan het Jubelpark en
nissen in Congo-Vrijstaat eerder zien de basiliek van Koekelberg. Leopold
als een verschrikkelijke uitwas van II haalt vaak zijn inspiratie in Parijs. De
een extreem kapitalistisch systeem. projecten worden vaak gefinancierd
De Congo-politiek blijft zeker omstre- met eigen geld via de opbrengsten
den, maar moet in de context wor- van Congo-Vrijstaat.
den gelezen. Hetgeen zeker niet be- Ook Antwerpen krijgt een ander ge-
tekent dat de werkwijze onze goed- zicht. De Scheldestad wordt een
keuring wegdraagt. speerpunt van economische expan-
sie. Leopold II laat nergens na de ha-
BUITENGEWOON BELGIË ven te propageren op zijn reizen. Via
Naast de expansieve plannen voor Antwerpen komt de import tot start
ons land, verfraait de koning diverse van rubber, ivoor en andere handels-
steden en ontwikkelt hij onze defen- waar. Van zijn hand zijn ook het Cen-
sie. Leopold II heeft een steden- traal Station, het Koninklijk Paleis op
bouwkundig plan voor Brussel, zorgt de Meir en de fortengordel rond Ant-
voor urbanisatie in Antwerpen en werpen.
bouwt Oostende om tot één van de In Oostende wil Leopold II een presti-
meest prestigieuze badplaatsen in gieuze badplaats ontwikkelen: de
Europa. Zo spreekt de koning des- villa, het casino, de Venetiaanse
tijds reeds van ‘Brussel, hart van Eu Gaanderijen, de Wellington Renbaan,
22de Koninklijke Stallen en het golfter- ven, het leven met de jetset aan de
rein. Uiteraard kent iedereen Domein Côte d’Azur met de diverse villa’s die
Raversyde. De koning ontvangt er de koning laat optrekken voor zich-
grote namen, royals, ontdekkingsrei- zelf en zijn geliefden. Maar ook om-
zigers, investeerders, waardoor wille van economische redenen: als
Oostende echt de ‘Koningin der Bad- hotel voor Wagon-Lits of als sanato-
steden’ wordt. rium of wellnesscentrum. Denk aan
Tot slot vinden we ook realisaties te- plaatsen als St.Jean-Cap-Ferrat, Vil-
rug in Wallonië: de vallei van de Lesse lefranche-sur-Mer, Cap d’ Antibes, St.
wordt toeristisch ontwikkeld, met Raphaël…. Villa’s die nadien duur zijn
het jachtpaviljoen en station in Hou- verkocht.
yet, het kasteel van Ciergnon, tal van
vastgoed verrichtingen e.d. In Luik en BESLUIT
Namen bouwt hij een fortengordel, Koning Leopold II reflecteerde zon-
het Palais Forestier , de Funiculaire en der oponthoud over allerlei pro-
de Route Merveilleuse. Spa krijgt dan jecten, zat vol ideeën, kende nooit
weer het bekende badhuis, met pro- rust en was een ‘workaholic avant-la
menade en paviljoen, de dam van de lettre’. Een zeer dynamische per-
Gileppe en het kasteel van Fraineuse. soon, een doorzetter en volhardend.
Vaak met te weinig respect voor zijn
LEOPOLD II EN FRANKRIJK medemens, maar wel sluw tussen de
Naast de affaire in Congo-Vrijstaat, grootmachten om zijn land welva-
worden de vrijersvoeten van de ko- rend te maken. Zonder zijn inspannin-
ning nog in een onverkwikkelijke gen zou België misschien niet meer
zaak genoemd. Media maken des- bestaan, is de jongste jaren zelfs ge-
tijds gewag van kinderprostitutie. opperd.
Maar ons land is duidelijk meer bezig De vorst vindt uiteindelijk rust op
met de zaak van Congo, waardoor dit Chateau de Balincourt in Arronville.
onderdeel naar de achtergrond ver- Een kasteel dat hij schenkt aan Blan-
dwijnt. De auteur Kris Clerckx dekt che, de barones de Vaughan waar-
zich overigens zelf in door te stellen mee hij alsnog op zijn ziekbed huwt.
dat er omtrent dit item enige waak- Een jaar eerder draagt hij Congo-Vrij-
zaamheid moet worden geboden: staat over aan de Belgische staat.
wat is feit en waar begint of eindigt
de ‘mythe’. Feit is wel dat Leopold II REIZEN IN HET SPOOR VAN LEOPOLD II is uitgegeven
bekend stond om zijn grote seksuele bij Lannoo (2009) Geïllustreerd, met prakti-
appetijt, die hem zeker twee bas- sche informatie als reiskaartjes, sprekende
taardkinderen oplevert. Kinderen die dagboekfragmenten , verwijzingen naar web-
sites en adressen waardoor men vandaag nog
hij zelfs erkend en de titel van Hertog kan verblijven in diverse hotels, paleizen en
schenkt. Ook zijn zijn escapades in woningen waar de koning destijds gebruik van
Frankrijk bekend: het Parijse nachtle- maakte. Info: www.inhetspoorvanleopoldII.be
2380 ans d’entraide, de patriotisme, de respect de la Monarchie, d’amour de la Belgique
1935 - 2015
DE L’ASSOCIATION PATRIOTIQUE D’ENTR’AIDE DES MEMBRES DE
L’ORDRE DE LÉOPOLD II À L’ASSOCIATION ROYALE DES ORDRES
NATIONAUX CRÉÉS PAR SA MAJESTÉ LE ROI LÉOPOLD II
Guido Denis
Ancien Président
(suite)
Le nouveau siècle : le XXIème ! et Il désire les faire reconnaître par une
1142 membres sont affiliés en cette décoration. De retour à Bruxelles, il
année 2000… charge ses collaborateurs d’appro-
Ce qui ne signifie pas qu’ils paient leur fondir l’idée et ils Lui proposent un
cotisation. Un « grand nettoyage » va projet de Décret concernant la « Mé-
s’imposer (en 2004, le « dépoussié- daille de l’Ordre de Léopold II ». Le
rage » parmi les membres ayant peu Souverain signe le texte de ce décret
d’intérêt pour nos activités a conti- de l’Etat Indépendant du
nué et ramène alors le nombre de Congo…mais qui n’est pas publié
membres à 650). dans le Bulletin officiel de l’Etat. Ceci
2000 c’est l’année du centenaire de fera dire à certains auteurs, que Léo-
l’Ordre de Léopold II, dont les titu- pold II avait créé cette distinction
laires, faut-il le rappeler, sont à l’ori- comme un « Ordre de Sa Maison »,
gine de notre Association… alors que la simple lecture indique
clairement qu’il s’agit d’une décora-
Un petit retour en arrière tion pour reconnaissance de « service
Durant l’hiver 1899-1900, Léopold II à Notre personne », ou encore « une
se trouve dans le sud de la France. Di- marque de Notre bienveillance ». La
verses personnes se manifestent par décoration portera le titre de « Déco-
leur grand dévouement à Son égard ration de l’Ordre de Léopold II » et est
24attribuée par décret. Cette procé- du film « Le Roi blanc, le caoutchouc
dure officialise la distinction qui sera rouge, la mort noire » a suscité des
attribuée par la Roi Souverain de polémiques en sens divers. Si la VRT
l’Etat Indépendant du Congo et non s’est contentée de diffuser le film
comme une distinction particulière et sans autres commentaires, il n’en fut
Sa Maison. pas de même, à la RTBF où eut lieu un
L’Etat Indépendant du Congo est débat contradictoire.
transféré à la Belgique par la Loi du 18 Les réactions de nos sociétaires fu-
octobre 1908. L’article 76 stipule que rent nombreuses. D’aucuns déposè-
les décrets, règlements et autres rent, à titre individuel, une gerbe à
textes en usage à la colonie restent l’un ou l’autre monument de notre
en vigueur ; ainsi, l’administration de grand Souverain. Un autre adressa
l’Ordre de Léopold II sera confiée au une lettre de réprobation à Monsieur
Ministère des Colonies. Philippot, Administrateur-délégué de
L’Ordre de Léopold II ainsi que les la RTBF.
trois autres de Sa création sont donc Notre Conseil d’Administration est
désormais des Ordres nationaux resté perplexe.
belges. Fallait-il réagir officiellement ?
Lors de la réunion du 18 mai dernier,
Polémique autour de Léopold II nous avons estimé qu’il ne fallait pas
Ne nous cachons pas la face ! Léo- engager la polémique. Seul un histo-
pold II n’est pas un roi belge aimé de rien connaissant parfaitement les
tous, et ce, malgré Son œuvre im- faits pourrait nous assister efficace-
mense tant en Belgique qu’au Congo. ment. D’ailleurs, la réaction véhé-
« Ces gens-là, comme disait Jacques mente de Madame Isabelle Durant, à
Brel, ne connaissent pas l’histoire de qui nous avions reproché d’avoir
leur pays ». changé le nom d’une des grandes
Les problèmes des critiques acerbes salles de son ministère de « Katanga »
à l’égard du Roi Léopold II sont abor- en « Lumumba » nous laisse un goût
dés de front lors de l’Assemblée Gé- amer.
nérale du 19 juin 2004 à Louvain. Ainsi pouvons-nous faire confiance à
Le Comte Paul le Grelle, Président, en ce grand historien, Jean Stengers,
fait le thème principal de la journée. qui, en parfaite connaissance du dos-
« Nous avons constaté ces derniers sier, a fait éclater la vérité historique
mois, dit-il, que Sa Majesté le Roi Léo- lors de la parution des critiques il y a
pold II fait l’objet de critiques quelques années.
acerbes, non par des Belges, à Quoi qu’il en soit, nous ne resterons
quelques exceptions près, mais essen- pas inactifs. Nous saisirons l’occasion
tiellement de la part d’Américains et de la commémoration de la mort du
surtout de Britanniques. La projec- Roi Léopold II le samedi 18 décembre
tion sur nos deux chaines nationales de cette année pour rendre un vi-
25brant hommage à notre Souverain. Il par l’évolution de la société belge qui
y aura exactement 95 ans qu’il s’étei- est loin celle de 1935 lors de la fonda-
gnait. Nous convoquerons la presse à tion de la Société ou encore celle de
cette occasion pour rappeler l’œuvre l’après seconde guerre mon-
civilisatrice immense de Léopold II au diale…Le vent de 1968 a soufflé éga-
Congo comme l’avait fait le Cardinal lement en Belgique ; traditions
Mercier dans la lettre pastorale lue nobles, autorité, respect, bonne con-
dans les églises au moment de Sa duite, sens du devoir (le « devoir
mort. d’état » d’autrefois), ont été balayés
Nous avons reproduit ce splendide en grande partie par une société de
texte dans un de nos bulletins… » plus en plus permissive gérée par
Nous croyons que le « dossier Léo- l’argent, le sexe, la soif de pou-
pold II » ne sera jamais clos. Tout ré- voir…conduisant aux conflits mul-
cemment, dans sa thèse « Léopold II tiples cruels et sanguinaires dans de
et l’EIC (1876-1906), Etude du para- nombreuses régions du monde. Nous
doxal de la gouvernance léopol- vivons en permanence dans une troi-
dienne » Pierre-Luc Plasman1 dont le sième guerre mondiale…
travail est supervisé par le professeur Ce qui précède est d’ordre général.
Vincent Dujardin, jette un regard neuf Quid de la Belgique ?
et troublant sur la violence innée d’un Elle vit dans ce monde. Mais les Admi-
système colonial et de ses nistrateurs se sont penchés sur l’am-
hommes…mais de conclure que biance belgo-belge…
« Léopold II n’était pas un génoci- L’effritement du pays et des valeurs
daire ». Une thèse à lire et un jeune et parmi ceux-ci une détérioration
historien à inviter en notre milieu. certaine de l’attitude vis-à-vis de la
Monarchie, du manque d’esprit de ci-
Nouvelle orientation de l’Association ; visme et de patriotisme, de la « dé-
de nouveaux statuts considération » des titulaires des
La nouvelle loi du 2 mai 2002 sur les Ordres Nationaux…Ces considéra-
a.s.b.l, conduit l’Association à se con- tions ont conduit aux nouveaux sta-
former aux nouvelles règles. Ce sera tuts (article 5) que nous mettons en
fait lors de l’Assemblée Générale ex- parallèle avec ceux de 1935.
traordinaire du 16 octobre 2004. Les
nouveaux statuts comportent 21 ar-
ticles, dont 20 sont disons d’ordre ad-
ministratif. Ils paraissent le 23 mars
2005 au Moniteur belge.
Très important est l’article 5 qui énu-
mère les buts de l’Association.
Les travaux préparatoires du Conseil
d’Administration ont été influencés (1) Voy. La deuxième livraison de 2018.
261935 (ORDRE DE LÉOPOLD II) 2005 (LES QUARTE ORDRES
FONDÉS PAR LÉOPOLD II)
N°1 : Resserrer les liens de solidarité N°5 F : Resserrer entre ses membres
qui doivent exister entre les titulaires les liens de solidarité qui les unissent,
de l’Ordre. en dehors de toutes préoccupations
politiques, religieuses,
philosophiques, culturelles ou
linguistiques.
N°2 : Sauvegarder le prestige dû aux N°5 D : Maintenir le prestige des
Ordres Nationaux. quatre Ordres Nationaux créés par
SM le Roi Léopold II.
N°3 : S’efforcer de conserver en état N°5 A : Honorer la mémoire de Sa
de dignité les confrères qui n’ont pas Majesté le Roi Léopold II.
démérités. N°5 B : Participer à la défense de la
Dynastie.
N°5 C : Encourager l’esprit de civisme
et de patriotisme de nos concitoyens.
N°5 E : Participer par ses actions à la
pérennité des quatre Ordres
nationaux créés par SM le Roi
Léopold II en aidant au besoin, à
redéfinir leur finalité si celle-ci se
trouvait être dépassée
N°4 : Soutenir par des prêts N°5 G : Servir les intérêts matériels,
d’honneurs ceux qui sont moraux et culturels des membres et
momentanément dans le besoin, sans de leur famille.
réserve que l’Association ne peut être
considérée comme une caisse de
secours.
N°5 : Seconder les membres par
l’institution d’un office de placement.
N°6 : Servir les intérêts moraux et
matériels des veuves et orphelins.
N°7 : Organiser et entretenir des
centres de repos et de retraite.
N°8 : Fonder la « Maison de l’Ordre »,
le club de tous les membres…
27A siècle nouveau, nouvelles habi- r A la Place Royale de
tudes. Bruxelles en 2003 : sous la direction
du professeur P. Bonenfant (ULB) :
les ruines du Palais de Charles-Quint,
Toujours dans le but d’attirer de nou- l’Eglise Saint-Jacques (loge royale), le
veaux membres et de mieux se con- local du Grand Serment Royal et de
naître, des visites, voyages et activi- Saint-Georges des Arbalétriers de
tés culturelles sont organisées. Bruxelles, salons du Palais des
Ainsi l’on se retrouve : Comtes de Flandre ;
r A Raversijde-Ostende (do- r A Tervuren en 2005 au Mu-
maine de S.A.R. le Prince Charles) en sée Royal d’Afrique centrale « La mé-
juin 2000 ; moire du Congo – le temps colo-
nial » ;
r Sur le canal Bruxelles-Charle-
roi en 2001 (plan incliné de Ron- r Et en mai 2006, en Alle-
quière) ; magne, lors du merveilleux voyage
« A la rencontre de notre Dynastie à
r A Anvers (visite de deux mu- Cobourg ». Son Altesse le Prince An-
sées et repas sur le « Mozart » navi- dreas de Saxe-Cobourg und Gotha
guant dans le port) en 2002 ; nous y reçoit
28De Kroonorde
Bernard THIOUX, gepassioneerd verzamelaar.
Dit artikel heeft uitsluitend als doel, één van de nationale Belgische orden te laten ontdekken of te
laten herontdekken, namelijk de Kroonorde en meer in het bijzonder het Kruis van Ridder en deze
van Officier in de Kroonorde. Tevens hoop ik u mijn passie als lie ebber verzamelaar te kunnen delen.
De keerzijde van elke onderscheiding verbergt een deeltje van onze geschiedenis.
Tijdens de regeerperiode van Zijne was de Kroonorde samengesteld uit
Koninklijke Hoogheid Leopold II, ge- 6 graden (Groot Kruis, Grootofficier,
kroond tot Koning der Belgen op 17 Commandeur, Officier, Ridder en
december 1865, ontstaan verschei- Gouden en Zilveren Palmen). De gou-
dene nationale orden zoals de Konin- den, zilveren en bronzen medailles
klijke Orde van de Leeuw, van de Afri- zullen toegevoegd worden per de-
kaanse Ster, de Kroonorde en de creet van 25 juni 1898. De tweetalig-
Orde van Leopold II. Leopold II is ech- heid op de onderscheidingen werd
ter eveneens vorst van de Ona an- als enigste zichtbare aanpassing
kelijke Staat Congo van 1884 tot 1908 voorzien volgens het Koninklijk Be-
en werden de verschillende orden in sluit van 24 oktober 1951.
die zin gecreëerd. De 4 nationale or- De Kroonorde wordt tot heden uitge-
den zullen in 1908 vervolgens opge- reikt voor bewezen diensten aan de
nomen worden in de officiële Belgi- Belgische Staat, meer bepaald voor
sche onderscheidingen. Na de onaf- deze door publieke diensten. De
hankelijkheid van Congo echter, wor- Kroonorde wordt toegekend voor
den de Koninklijke Orde van de belangrijke artistieke, literaire of we-
Leeuw en de Orde van de Afrikaanse tenschappelijke verdiensten, voor
Ster niet meer uitgereikt. verdiensten ten bate van commerci-
65 jaren na de creatie van de Leo- ele en industriële belangen of voor
poldsorde werd de Kroonorde op 15 bewezen diensten aan het land of in
oktober 1897 ingesteld, om de hero- Afrika.
ische feiten en de voorbeeldige dien-
sten bewezen in de Ona ankelijke
Staat Congo te eren. De Orde werd in
1908 opgenomen in het geheel van
de Belgische onderscheidingen, als
een koloniaal orde onder de be-
voegdheid van Leopold II en de admi-
nistratie ervan werd toevertrouwd
aan het Belgisch Ministerie van Bui-
tenlandse Zaken volgens het Konink-
lijk Besluit van 09 mei 1910. In 1897 Groot Kruis in de Kroonorde
29De Orde kan ook uitgereikt worden De keuze om te spreken over de
aan buitenlanders en wordt regelma- Kroonorde werd bepaald omdat
tig toegekend aan diplomatiek en mi- deze op één of ander ogenblik aan al
litair personeel van landen, dat in Bel- onze Belgische militairen1 toegekend
gië gestationeerd is of bijstand le- wordt ongeacht hun loopbaan.
vert. Tijdens de tweede wereldoor- De soldaten ontvangen de zilveren
log, werd de Kroonorde eveneens palmen (30 jaar anciënniteit) en gou-
toegekend aan geallieerde soldaten den palmen (35 jaar anciënniteit). De
die geholpen hebben bij de bevrijding onderofficieren ontvangen gouden
van België. Sedert de eerste wereld- palmen (25 jaar anciënniteit) en het
oorlog, dient het Ridderkruis (met of ridderkruis (35 jaar anciënniteit). De
zonder palmen) vaak om zowel de of- officieren ontvangen het ridderkruis
ficieren, onderofficieren en soldaten voor 15 jaar anciënniteit en stijgen
"voor uitzonderlijke daden van moed vervolgens in de graad van de orde
of toewijding tijdens operaties", te volgens de ontwikkeling van hun
belonen als om buitenlandse militai- loopbaan tot de graad van het Groot-
ren of burgers voor hulp aan België kruis als de huidige Chef Landsverde-
en aan zijn burgers. diging, generaal Compernol.
Verschillende modellen Gouden en zilveren palmen van de Kroonorde
30Vous pouvez aussi lire
