Gezondheid en Zorg Health Holland, Glow Motion Kennis- en Innovatiecontract 2018 2019
←
→
Transcription du contenu de la page
Si votre navigateur ne rend pas la page correctement, lisez s'il vous plaît le contenu de la page ci-dessous
Health~Holland, Glow~Motion
Kennis- en Innovatiecontract 2018 - 2019
Gezondheid en Zorg
door de Topsector Life Sciences & Health
Inhoud 1 Voorwoord 2 Management samenvatting 4 Inleiding 7 Implementatiestrategie 14 Indicatieve inzet 16 Appendix I Indicatieve inzet 18 Appendix II Contactpersonen 19 Lijst van afkortingen 19 Dankbetuiging 20 Referenties
Voorwoord
Topsector(en) ambities en transitie van doel naar middel afspraken in het Glow~Motion-contract. Waarde creëren
Medio augustus 2017 publiceerde de Topsector Life Sciences met deze uitdaging is geen sinecure, en valt en staat bij het
& Health de “Kennis- en Innovatieagenda (KIA) Grow~Motion menselijk kapitaal, onze grootste waarde als
Health and Care (Gezondheid en Zorg)1”. Grow~Motion kwam kennisintensieve samenleving. De governance van de
tot stand in overleg met de collega-Topsectoren, de regio’s Topsector – de Regiegroep4 en het Topteam5 – en het TKI-
en hun bedrijvige scienceparken, de sleuteltechnologieën LSH Bureau6 zien het dan ook als belangrijkste taak om een
en de relevante ministeries. Deze coalitie beschrijft in ieder die bijdraagt aan de waarde-creatie met de
Grow~Motion haar visie op de Maatschappelijke Uitdaging Gezondheid en Zorg uitdaging(en) te ondersteunen en
Gezondheid en Zorg en de wetenschappelijke, economische continuïteit te bieden aan inspirerende initiatieven vanuit
en maatschappelijke ambities voor 2018 tot en met 2021. gedeelde verantwoordelijkheden. We zien uit naar een
De verdere doorontwikkeling van een dienstbare kennis- en succesvol vervolg met u allen, als voorheen.
innovatie-infrastructuur voor de collectieve behoeften ten
aanzien van gezondheid en zorg2 staat hierbij centraal,
om nationaal perspectief te bieden aan alle burgers en
internationaal het verschil te maken mét en vóór
bedrijfsleven en wetenschap. Daarenboven wordt met Hans Schikan Erik Gerritsen
Grow~Motion een transitie gemaakt van het in 2011 gestarte
Waarnemend boegbeeld LSH / Voor- Secretaris Generaal, Ministerie van
malig CEO Prosensa VWS / Lid Topteam LSH namens de
Bedrijfslevenbeleid dat tot doel had de 9 Topsectoren te overheid
ontwikkelen, naar een beleid waarbij de Topsectoren middel
zijn om de 8 Maatschappelijke Uitdagingen33 aan te gaan.
Van ambities naar afspraken, van KIA naar KIC
Het was al een genoegen om in de eerste helft van dit jaar
langs te gaan bij de coalitiecollega’s om de gezamenlijke Len de Jong Prof. dr. Huibert Pols
ambities voor de komende jaren te bespreken en vast te CEO Enraf-Nonius / Lid Topteam Rector Magnificus Erasmus Universiteit
stellen. Ook in de ronde die we in het derde kwartaal LSH namens het MKB Rotterdam / Lid Topteam LSH namens
de wetenschap
maakten om de formele afspraken ten aanzien van
implementatie en inzet van de Grow~Motion-ambities bleek
ons wederom het elan van eenieder: onderzoeker,
ondernemer, beleidsmaker en eindgebruiker. Het Topteam
Life Sciences & Health verwacht dan ook dat de energieke
KIA 2018-2021 nóg verder versterkt wordt door de
afspraken over implementatie en inzet in dit Kennis- en Prof. dr. Nico van Meeteren
Directeur TKI-bureau van de Topsector
Innovatiecontract (KIC) Glow~Motion 2018-2019. LSH
Waarde
De Life Sciences & Health-coalitie wil de kansen die de
Maatschappelijke Uitdaging Gezondheid en Zorg biedt
maximaal benutten met de Grow~Motion-ambities en de
HEALTH~HOLLAND, GLOW~MOTION | 1
2 | KennIS- en InnoVAtIeContRACt 2018-2019 – GeZonDHeID en ZoRG
Management samenvatting
In vervolg op de ambitieagenda “Health~Holland, Grow~Motion Health and Care” publiceert
de topsector Life Sciences & Health het Kennis en Innovatiecontract 2018-2019 voor de
Maatschappelijke Uitdaging Gezondheid en Zorg. Dit contract beschrijft de implementatie-
afspraken en de daarbij behorende indicatieve inzet – in €’s – van de stakeholders en
partners voor de ambitieagenda.
De implementatie richt zich op de voortzetting van de optie om Publiek-Private
Samenwerkingsprojecten (PPS’en) aan te vragen en de optie om door te bouwen aan
duurzame strategische Publiek-Private Partnerships (PPP’s).
Als voorheen bedient de topsector met haar coalitiepartners – collega-topsectoren,
sleuteltechnologieën en -methodologieën, nationale wetenschapsagenda routes en de
ministeries – zich bij het implementeren van 3 strategieën: beheren, verbinden en verrijken
vanuit leiderschap en governance gericht op marktontwikkeling.
De LSH-geleide coalitie begeleidt specifiek een aantal geselecteerde, voor de strategie
cruciale PPP’s intensief en direct. De overige PPP’s, ook nieuwe die zich in de toekomst aan
zouden kunnen dienen, worden generiek en collectief begeleid.
Voor beide opties – PPS’en en PPP’s – beschikt de coalitie voor 2018-2019 over een indica-
tieve inzet van 1,2 miljard euro. Deze inzet betreft zowel publieke als private inzet in de vorm
van financiën (€’s), alsook in de vorm van capaciteit (fte’s) van de stakeholders en
partners.
Met de ambitieagenda en dit contract beoogt de LSH-coalitie het succes – groei, alignment
en cross-sectorale samenwerking – van voorbije jaren te continueren en zo mogelijk zelfs uit
te breiden. Belangrijk hierbij is de signatuur en inhoud van het regeerakkoord van
het nieuwe Kabinet dat zich naar verwachting medio oktober 2017, dus ten tijde van de
publicatie van dit contract, zal aandienen. Dat regeerakkoord brengt mogelijk nog aanpas-
singen in de ambitieagenda en onderhavig contract met zich mee.
HeALtH~HoLLAnD, GLow~MotIon | 3
Inleiding
Elan en bedrijven betere inkomsten. Ook programmatisch “kon
het simpeler”. De door LSH-geleide coalitie G&Z heeft
immers niet alleen te maken met de LSH Roadmaps8, de
De Topsector LSH heeft veel profijt gehad van jaren van Nationale Wetenschapsagenda9 en de departementale
Groei (ingezet in 2015), de Alignment (2016) binnen de beleidsagenda’s10, maar ook met de ambities van 7 andere
Topsector LSH zelf en de Topsector-overstijgende Maatschappelijke Uitdagingen en de 10 β-georiënteerde
samenwerking via Cross-overs (2017). De cohesie, sleuteltechnologieën11. Eind 2017 komen daar de α-
investeringsruimte, positionering en profilering van de en γ-georiënteerde sleutelmethodologieën12 nog bij.
sector zijn verbeterd, zowel nationaal als internationaal. Daarnaast hebben we te maken met regioagenda’s en vele
Eind 2016 heeft het kabinet-Rutte II de governance van LSH, kennisagenda’s van verschillende verenigingen uit de maat-
in het bijzonder haar boegbeeld en Topteamvoorzitter Jan schappij, de wetenschap, de zorg en het bedrijfsleven13.
Raaijmakers, een leidinggevende rol gegeven in de Ook streeft de G&Z-coalitie naar een verantwoorde en even-
Maatschappelijke Uitdaging Gezondheid en Zorg (MU G&Z). wichtige verdeling van inspanningen en inzet voor preventie,
Die uitdaging is begin 2017 met veel elan opgepakt na cure en care. Ten slotte dwingen de budgetten tot het maken
verschillende overlegrondes met de kennisinstellingen en van keuzes, ondanks het aantrekken van de economie met
bedrijven van de collega-Topsectoren en met de Topteams, tamelijk florissante vooruitzichten14. ‘Houd het simpel’ en
departementen en trekkers van de sleuteltechnologieën en ‘nu is het moment’ zijn dus belangrijke aanmoedigingen
NWA-routes. Uit deze overleggen is de gezamenlijke voor de programmering van de komende jaren15.
ambitieagenda “Grow~Motion Health and Care”
voortgekomen. Er wordt vanuit meerdere geledingen
geadviseerd om het beleid ten aanzien van de Topsectoren
Keuzes: PPS en PPP
voort te zetten7.
De G&Z-coalitie heeft rekening gehouden met deze
Complexiteit complexiteit en met de ‘spelregels’ van het
Bedrijfslevenbeleid16 bij haar keuze voor twee relatief
simpele programmatische werkwijzen: die van de Publiek-
De Kennis- en Innovatieagenda (KIA) Grow~Motion verhult Private Samenwerkingsprojecten (PPS’en) en strategische
niet dat de collectieve behoeften voor de G&Z complex zijn. Publiek-Private Partnerships (PPP’s). De eerste werkwijze
Bij de overleggen waren vele stakeholders en partners, gaat uit van aanbestedingen en staat open voor alle
belangen en verantwoordelijkheden, instituties en experts publiek-private-consortia die projectmatig een relevante
betrokken, van binnen en in toenemende mate ook van bui- R&D-bijdrage willen leveren aan de KIA Grow~Motion. De
ten de LSH-sector. Meer dan voorheen hebben de afgelopen jaren is het aantal PPS-projecten fors
samenleving en het bedrijfsleven hoge verwachtingen van toegenomen, van 16 in 2013 naar 131 in 2017. De toename
deze dynamiek en zijn ze bereid tot samenwerking. Uiter- van deelname van het bedrijfsleven – van het MKB tot
aard zien ze uit naar substantieel rendement van de wereldwijde spelers17 – was navenant en de private
collectieve research & development (R&D)-investeringen in de financiële bijdrage groeide van een kleine 6 miljoen euro
vorm van innovatieve producten, diensten en systeemont- naar ruim 60 miljoen euro. Een strategische PPP, de tweede
wikkelingen met een hoog gebruiks- en marktpotentieel. werkwijze, is een governance-model van de G&Z-coalitie. Het
Burgers verwachten van al deze innovaties een beter leven onderscheidt zich van de PPS in die zin dat het bij een PPP
4 | KENNIS- EN INNOVATIECONTRACT 2018-2019 – GEZONDHEID EN ZORG
gaat om een grootschalig publiek-privaat partnerschap weegt de governance af of er ook individuele begeleiding
dat met een duurzaam programma en, volgens AwtI- kan worden geboden aan een dergelijk PPP. Bij de overstap
aanbevelingen, ‘missie-gedreven’ samenwerkt . 18
van collectieve naar individuele begeleiding wordt er
rekening gehouden met de strategie, het thema en het
Succes inspireert programma, en daarnaast uiteraard ook met financieel-
economische aspecten. er wordt ook niet geschroomd om
PPP’s te integreren om ze zo onderling te versterken en
er hebben zich de laatste jaren vele andere PPP-initiatieven synergie te bewerkstelligen. naar verwachting zal dit
aangediend, geïnspireerd door het succes van strategische veelal gebeuren met PPP-initiatieven vanuit de collega-
LSH-PPP’s zoals de European Lead Factory (eLF), Innovative topsectoren en sleuteltechnologieën en -methodologieën.
Medical Devices Initiative (IMDI), Product Development Partnership
(PDP III), Regenerative Medicine Crossing Borders (RegMedXB) en
Oncode Institute. Bovendien vond het topteam LSH het nodig
woorden … daden
om enkele voor de sector belangrijke PPP-initiatieven in het
leven te roepen, zoals de Innovatieparadox en de Preventiecoa- Voorgaande woorden moeten worden omgezet in daden.
litie. De LSH-governance zal in 2018-2019 een select aantal Daarom is er na een nieuwe ronde van besprekingen in het
PPP’s via intensieve individuele begeleiding tot succes hel- derde kwartaal van 2017 met stakeholders en partners van
pen brengen, samen met de medewerkers van het de MU G&Z een implementatiestrategie op hoofdlijnen
tKI-Bureau. De overige PPP’s worden collectief begeleid. opgetekend. Daarbij is ook de indicatieve cash- en/of in kind-
ook nieuwe PPP-initiatieven kunnen zich aansluiten bij die inzet van elke stakeholder/partner vastgesteld (zie tabel 1,
collectieve begeleiding. Hierbij valt te denken aan de vele pag. 16). In kind betekent daarbij dat er ‘capaciteit’ wordt
cross-sectorale initiatieven die zich aandienen, en ook aan ingezet. De implementatiestrategie houdt uiteraard ook
mogelijke nieuwe initiatieven met het ministerie van Defen- rekening met de aanbevelingen uit recente evaluaties van
sie, vanuit de nwA-route Jeugd in ontwikkeling, opvoeding en het Bedrijfslevenbeleid19. Al met al moeten de ambities van
onderwijs en van het VwS-topteam Sport. wanneer een der- Grow~motion met deze implementatiestrategie tot een
gelijk – nieuwe – PPP geleidelijk aan voldoet aan de criteria succes worden gemaakt. Vóór en mét ons allen: burgers,
zoals opgetekend in de KIA Grow~Motion (zie pagina 19-20), overheid, ondernemers en onderzoekers.
HeALtH~HoLLAnD, GLow~MotIon | 5
6 | KennIS- en InnoVAtIeContRACt 2018-2019 – GeZonDHeID en ZoRG
Implementatiestrategie
Inleiding menlijk of in delegaties, om zich te laten informeren en
om initiatieven te inspireren en faciliteren;
• operationeel en tactisch worden het topteam en de Regie-
Zoals eerder vermeld, is de implementatiestrategie voor de groep hierbij ondersteund door het tKI-Bureau LSH, dat
MU G&Z opgesteld na besprekingen met alle relevante zich op zijn beurt laat adviseren door een taskforce van
stakeholders en partners. Van elke stakeholder en partner beleidsmedewerkers van de stakeholders en partners.
zijn specifieke aandachtspunten voor de implementatie In feite gaat het om:
vastgelegd. Vervolgens zijn op basis daarvan ook generieke – door vraag gestuurde ontwikkeling van kennis, produc-
MU G&Z-brede aandachtspunten vastgesteld. In dit ten, diensten en systemen;
hoofdstuk bespreken we eerst de generieke en vervolgens – een bemiddelende rol tussen vraag en aanbod;
de specifieke aandachtspunten voor de implementatie. – verbinding aanbrengen en samenwerking stimuleren
in Quadruple Helix.
Generiek Governance vergt een pluriforme vraagsturing – een leidend
principe – en inspraak vanuit maatschappelijk, wetenschap-
pelijk en economisch perspectief, de overheid (vakdeparte-
nieuwe dynamiek en waarde-creatie menten) inbegrepen. een breed spectrum van stakeholders
Het optimaal benutten van de potentie van de Maatschap- en partners speelt hierbij een gelijkwaardige rol, met als
pelijke Uitdagingen, ook van de MU G&Z, vereist een nieuwe doel een bijdrage te leveren aan de collectieve uitdagingen.
dynamiek in nederland. Deze dynamiek is, vanuit een Aan G&Z verbonden entiteiten – zoals de regio’s en PPP’s –
collectieve verantwoordelijkheid, gebaat bij ‘leiderschap’, hanteren gezien hun diversiteit en complexiteit eigen
‘governance’ en ‘marktontwikkeling’, gericht op maatschap- bestuursarrangementen en -modellen met een hoge graad
pelijke en economische waarde-creatie . Daarbij gaat het
20
van zelforganisatie. Het zijn de regio’s en PPP’s die …
om verdiencapaciteit, werkgelegenheid en technologie- … R&D en innovatie een impuls geven en uitvoeren;
en systeemtransitie. … investeren in pilots, demonstratieprojecten, field labs21 en
learning communities22, die ze ook coördineren;
Leiderschap signaleert en creëert urgentie, stelt prioritei- … anticiperen op implementatie en marktpenetratie van
ten, inspireert tot initiatieven en samenwerking en biedt hun innovatieve producten, diensten en systemen. Daarbij
resultaatgerichte continuïteit. wordt hinder vanuit wet- en regelgeving in aanmerking
• Het topteam LSH levert strategisch coachend en dienend genomen;
leiderschap. Het topteam stemt af met de topteams van … aanvaarding door de markt stimuleren via (aankomend)
de collega-topsectoren en governance van de Maatschap- professionals, commercie en regionale overheden.
pelijke Uitdagingen. Dit gebeurt via het Boegbeelden-,
Internationaal-, MKB- en Captains of Science-overleg met de Marktontwikkeling is erop gericht het bedrijfsleven
ministers en ministeries; een aantrekkelijk perspectief per businesscase te
• Het topteam LSH laat zich daarbij adviseren door de LSH- bieden. Gezien het relatief beperkte nederlandse
Regiegroep; G&Z-marktvolume gebeurt dit zowel regionaal, nationaal als
• topteam- en Regiegroepleden verbinden zich ook aan de internationaal. Door de ogenschijnlijk tegengestelde
PPP’s en bezoeken met enige regelmaat de regio’s, geza- belangen is dit ingewikkeld. waar de maatschappij gebaat
HeALtH~HoLLAnD, GLow~MotIon | 7is bij kostenreductie, lijkt het omgekeerde het geval voor In het middelpunt: PPP’s het bedrijfsleven en de wetenschap. ‘Lijkt’ want alle stake- De strategische PPP’s zijn cruciaal in de implementatie- holders en partners zijn gebaat bij een transitie van de strategie van de G&Z-coalitie24. PPP’s zijn duurzame ‘verzorgingsstaat’ – geleid door professionals, gestuurd multi-stakeholder-partnerships voor innovatie rond een door het aanbod en per verrichting gefinancierd – naar een bepaald thema. Ze werken, met een efficiënte R&D in ‘participatiesamenleving’ – geleid door de patiënt, gestuurd gedachten, met een precompetitief programma via excel- door de vraag en gefinancierd naar uitkomst. Deze transitie lente wetenschap toe naar ambitieuze projecten met vergt naast innovaties echter ook hervormingen van maatschappelijke en economische impact25. In de G&Z- organisaties en systemen. Deze hervormingen zijn in PPP’s werken vooral gezondheidsfondsen, patiënten-, verschillende scienceparken en proeftuinen reeds gaande23. professional- en regulatororganisaties mee als partner, Gevalideerde innovaties vinden hun weg naar de zorg en veelal in de beginfase, naast academische en industriële het publiek via het bedrijfsleven en het innovatiegericht partijen en landelijke en provinciale overheden. Zo wordt aankoopbeleid van de verschillende overheden en publieke voldaan aan de gewenste maatschappelijke vraagstelling, partners. De scienceparken en proeftuinen vormen zoals bijvoorbeeld bij RegMedXB26 en Oncode Institute27. Het inspirerende best practices en laten tegelijk zien aan collega’s zijn deze PPP’s die moeten bijdragen aan de institutionele in binnen- en buitenland wat er mogelijk is. Internationale vernieuwing van het kennis- en innovatielandschap en aan handelsdiplomatie moet bijdragen aan het ontsluiten van het groeivermogen van de ‘BV nederland’28. buitenlandse markten, zodat de businesscases ook elders opgezet kunnen worden. De belangrijkste opties om Bouwen: beheren, verbinden en verrijken marktontwikkeling te stimuleren, zijn gelegen in: Vanuit zijn leiderschap bouwt het LSH-topteam – met advies • wet- en regelgeving waarmee gelijke kansen worden van de Regiegroep – in 2018-2019 samen met de governances gecreëerd voor stakeholders en partners, en die zich van het PPP aan de partnerships om deze tot een succes te tegelijkertijd richt op veiligheid en privacy, onder andere maken. Bouwen aan de PPP’s houdt in: beheren, verbinden en gebaseerd op eU-kaders, met open oog voor de verrijken (zie het voorbeeld in het kader op p. 9). marktbelemmeringen die hier veelal aan kleven; • marktconforme instrumenten die enerzijds voorkomen • Via de PPS-toeslag (voorheen tKI-toeslag) van het dat markten op slot gaan en er anderzijds toe bijdragen ministerie van eZK kan het topteam strategisch investeren dat innovatie rendabel wordt; in de multi-stakeholder-samenwerking. De PPS-toeslag • een mengeling van subsidies, kredieten, belasting- dient daarbij om te beginnen als smeermiddel en later als faciliteiten, heffingen en accijnzen die de gewenste lijm voor de duurzame samenwerking. Zo worden ontwikkelingen en gedragingen belonen – ook investeringen én resultaat en succes mogelijk. om de participatie in eU-programma’s – en die waar nodig investeringsruimte vanuit de PPS-toeslagregeling te ongewenste ontwikkelingen en gedragingen verruimen, worden de private investeringen bij de UMC’s ontmoedigen; en tto, KnAw, tno en HBo’s verder ontsloten en worden • transparantie en het informeren en betrekken van de publiek-private onderhandelingen van PPP’s zakelijk consumenten – burgers, al dan niet als patiënt – met gemaakt. tevens wordt er regelmatig samen met de objectieve en gevalideerde informatie over producten en departementen – met name eZK – en RVo bekeken hoe diensten; de regelingen optimaal benut kunnen worden en hoe ze, • Deals – zoals Health Deals, Health Export Deals en Educational waar mogelijk en nodig, nog verder kunnen worden Health Deals – waarin publieke en private partijen opgerekt en/of verruimd (bijvoorbeeld t.a.v. de systeembelemmeringen wegnemen, met zo nodig de honorering van de in kind-bijdragen van het MKB en het overheid als doorzettingsmacht. Deze Deals effenen de ophogen of wegnemen van het AnBI-plafond); weg om wenselijke en gevalideerde G&Z-producten-, • Met de PPP’s zal de LSH-governance ook overwegen om te diensten- en systeeminnovaties te implementeren en investeren vanuit het in 2018 startende overheidsinitiatief maatschappelijk en economisch rendabel te maken; van Invest-nL met een kapitaal van 2,5 miljard euro29; • markt creëren via small business innovation research (SBIR)- • Met het overzicht van de vele potentiële regionale en achtige initiatiefregelingen voor producten- en (inter)nationale stakeholders en partners kunnen het dienstenontwikkeling, van het enthousiast maken van topteam en de Regiegroep ook tijdig de juiste partijen en marktpartijen tot het weloverwogen en gecontroleerd experts verbinden aan de PPP-initiatieven. Daarvoor wijzigen van hun aan- en inkoopbeleid. kunnen we putten uit de contacten met de Regionale 8 | KennIS- en InnoVAtIeContRACt 2018-2019 – GeZonDHeID en ZoRG
ontwikkelingsmaatschappijen (RoM’s)30, sleutel- • human capital-agendering via DAS en HGZo, en via het
technologieën en -methodologieën, de nwA-routes, de techniek-36 en Zorgpact37, talentenprogramma’s tot en met
collega-topsectoren en – uiteraard – ook de collega-PPP’s de News Updates38 voor verwijzingen naar
om de samenwerking te verdiepen en te versterken. arbeidsmarktvernieuwingen en inspirerende best practices
• Het topteam en de Regiegroep werken ook nauw samen en learning communities.
met de klankbordgroep H2020 en de eU-Liaisons. Deze • de Actualiteit volgen en hierop inspelen. een voorbeeld is
oefenen proactief invloed uit op de voornemens in de PPS-toeslag bij crowdfundingsacties voor G&Z-
Kader Programma’s en kunnen tevens nationaal voor gerelateerde R&D zoals van tijn van Kolsteren39 en Casper
cofinanciering pleiten. Dat is ook nodig omdat de van eijck40. ook valt te denken aan het voornemen om
concurrentie toeneemt bij een afnemend budget in FP8 met de 9 topsectoren bij te dragen aan oplossingen voor
en omdat in kind-bijdragen niet meer als matching worden het Groningse aardbevingsgebied41.
meegerekend in het aanstaande FP9. De topsector LSH
moet vooral ook verdere internationaliseringssamen- Voorbeeld
werking overwegen, een activiteit van de tFHC, van zowel PPP: extramuralisatie 50% (zie Grow~Motion,
publieke als private partijen. er worden branche- pagina 33)
verenigingen en MKB’ers uitgenodigd om zitting te nemen Ambitie (moonshot): In 2025 is 50 procent van de ziekenhuiszorg
in de klankbordgroep ter vertegenwoordiging van de verplaatst naar de eerste lijn en thuis
private partijen. Verder is het de bedoeling om de revenuen Governance: Lectoraten SPRonG-Platforms, VH- en
LSH-Regiegroepslid
en impact van de vele eU-projecten beter te profileren en te
Beoogde start: eerste kwartaal van 2018
benutten, wellicht aan de hand van innovatie-cafés.
(na voorbereidingen in 2016-2017)
• Met Lorenzo Moroni (UM) en Ruben wassink wordt in
Topteam, Regiegroep en TKI-Bureau:
de komende tijd gewerkt aan de aanvraag voor een Beheren: Programmaopdracht 2015: Agenda Health42;
EU-Flagship Initiative op het terrein van de Bioprinting. Additionele PPS-toeslag investeringen
• ten slotte zijn het topteam en de Regiegroep ook in staat worden overwogen;
en bereid om publieke en private financiers te (helpen) Verbinden: PPP: SGF, nPP, KnGF, V&Vn, en
betrekken bij initiatieven, om zo te komen tot de zorgverzekeraars, HGZo, PFn, StZ, VwS en
eZK en afstemming met collega’s nwA-route
benodigde verrijking via financieringsarrangementen
6;
– cash of in kind – voor de PPP’s.
Andere PPP’s: IMDI, mICF, Health-RI en
Innovatieparadox/eHtA;
Zo versterkt het topteam met beheren, verbinden en verrijken Topsectoren: Logistiek, HtSM en CLICKnL,
ook de governance en het potentieel van de PPP’s. topteam DDD; Relevante sleutel-
technologieën en -methodologieën;
Marktontwikkeling Optionele uitvoeringslocaties: VwS-
proeftuin als Living Lab43 en/of Learning
De PPP’s kunnen rekenen op strategische ondersteuning bij
Community44;
hun marktontwikkeling voor hun gevalideerde product-,
Verrijken: Investeringen: indicatieve cash-inzet
dienst- en systeeminnovaties vanuit het topteam, de Regie- nRPo SIA, in kind vanuit VH via de SPRonG-
groep en – meer operationeel – het tKI-Bureau31. Hierbij lectoraten, cash en in kind van private
valt te denken aan: ondernemers en verdere lobby voor
additionele inzet vanuit CLICKnL, Logistiek
• benutting van communicatie-tools van Health~Holland32;
en DDD, almede de RoM’s en
• valorisatie, nationaal en internationaal, via zorgverzekeraars.
LifeSciences@work33, internationale handelsdiplomatie
via tFHC34, RVo, het Innovatieattaché-netwerk en de
Directie Internationale Zaken van VwS35, tot en met
thematisch gerichte samenwerking van de verschillende
technology transfer offices en convenantafspraken met
de regulator G&Z-stakeholders in de vorm van Health Deals
en Educational Health Deals met als doel snelle introductie
van gevalideerde G&Z-producten en -diensten op de
markt en in het onderwijs;
HeALtH~HoLLAnD, GLow~MotIon | 9Voor alle PPS-projecten en strategische PPP’s van de MU
G&Z:
• Voor de meeste innovatieve producten en diensten van
alle MU’s is digitalisering in het kader van het internet van
data en services onontbeerlijk47. Dat geldt ook voor de
producten en diensten van de MU G&Z. Het is dus zeer
belangrijk om samen te werken met alle topsectoren, de
Dutch Digital Delta (DDD)48, de sleuteltechnologie ICt en de
nwA-route Waardecreatie door verantwoorde toegang tot en
gebruik van big data. Investeringen moeten, gezien de
belangen, overwogen worden in het organiserend
vermogen van DDD, hetzij vanuit de overheid, hetzij vanuit
de topsectoren. DDD ontbeert dit namelijk vooralsnog en
de digitaliseringsagenda van DDD dreigt daardoor achter
te lopen bij de noodzakelijke ontwikkelingen vanuit de
topsectoren voor de 8 MU’s;
• ePartner, dat wil zeggen: gepersonaliseerde, zelflerende
artificiële intelligentie die op informatie uit een breed
spectrum reageert en anticipeert (met geïntegreerde
feedback en feedforward ) om de gebruiker bij te staan in
het dagelijkse leven. De MU G&Z-coalitie voorziet ook in
ingebedde gezondheidsgerelateerde feedback en
feedforward, waarbij eHealth verandert in eStealth. Hierbij
worden de topsectoren CLICKnL, Chemie – met CoASt/
evidence Based Sensing – en DDD betrokken, alsmede
de Preventiecoalitie en de hierbij betrokken collega-
topsectoren;
Specifiek • om vroegtijdig te bekijken of innovatieve producten en
diensten en systeeminnovaties doelmatig en kosten-
Regio’s en Regionale ontwikkelingsmaat- efficiënt te benutten zijn, worden sleutelmethodologieën
schappijen en de nwA-route Gezondheidsonderzoek, preventie en
De G&Z-coalitie hecht veel belang aan de regio’s en hun behandeling ingezet voor early Health Technology Assessment
RoM’s45, en aan de partners die vanuit de regio’s samenwer- en de ontwikkeling van nieuwe gezondheids-
ken binnen ZorgInnovatie.nl als verbindende elementen
46
economische concepten;
met het nationale innovatiebeleid. Hun regionale rol in • De Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) kozen er
zakelijke ontwikkeling, acquisitie, financiering en participa- in 2017 voor om een deel van de PPS-toeslag gezamenlijk
tie van het bedrijfsleven loopt steeds meer in de pas met in te zetten voor het fondsoverstijgend project Beter
het nationale beleid en is daarmee cruciaal voor de R&D, Gezond49, een initiatief dat gericht is op het zo fit en
onder andere voor de scienceparken. Punten van aandacht betrokken mogelijk leven met een chronische ziekte. Voor
hierbij zijn nog regio-overstijgende samenwerking in de een volgend fondsoverstijgend project kiezen de
strategische PPP’s ten behoeve van hun marktpenetratie tot gezondheidsfondsen voor een gezamenlijke inzet op het
en met het tegengaan van versnippering van financierings- gebied van de immunologie.
arrangementen.
Voor specifieke PPP’s van de MU G&Z:
Cross-overs Preventie, cure en care:
op de volgende terreinen wordt sectoroverstijgende samen- • Geneesmiddelenontwikkeling in ELF met de Roadmap
werking aan de MU G&Z nagestreefd door topsectoren – Chemistry of Life en het Advanced Research Center
ondersteund door sleuteltechnologieën en -methodolo- Chemistry for Future Medicine van de topsector Chemie,
gieën – en relevante nwA-routes, alsmede door de sleuteltechnologieën Meet- en Detectiesystemen
brancheverenigingen als HollandBIo, FMe, etc.: – in het bijzonder Nano-medicine – en de nwA-Route
10 | KennIS- en InnoVAtIeContRACt 2018-2019 – GeZonDHeID en ZoRGPersonalised Medicine: uitgaan van het individu. tevens betrekt medische (neuro)informatica, zeer vroege cognitieve ont-
LSH hierbij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen50 wikkeling (van baby tot kleuter), en ook binnen domeinen
en haar Geneesmiddelenagenda 2017-2021.
51
die wat verder af liggen van G&Z, zoals onderwijs en soci-
ale veiligheid. Samen met de nwA-routetrekkers verbindt
Preventie: het topteam deze route aan:
• Met Agri&Food, CLICKnL, LSH (in het bijzonder de sub- – het PPP NeuroTech-NL;
projecten van de Preventiecoalitie), tuinbouw & Uitgangs- – het initiatief Healthy Lifestyle Innovations is nimmer echt
materialen en DDD, de sleuteltechnologie Biotechnologie gestart. wel zijn de daarvoor gereserveerde middelen
en de nwA-route Gezondheidsonderzoek, preventie en behande- ingezet in het COMMIT2DATA-programma. Dit jaar worden
ling en met de topsector Agri&Food in het eU-H2020 Joint in het verlengde daarvan nieuwe projecten gestart
Program Initiative Healthy Diet, Healthy Living; binnen het nwo-eZK-COMMIT2DATA-programma
• Met nRPo SIA, de SPRonG-platforms en de VH wordt ‘Data2Person’52;
bekeken óf en op welke wijze zij kunnen bijdragen aan de – het europese Human Brain Project;
Preventiecoalitie; • Geneesmiddelenontwikkeling in ELF met de Roadmap
• Het is relevant voor het nCoH en nADP dat IntraVacc Chemistry of Life en het Advanced Research Center
zelfstandig wordt per 2018 en private partijen zich zullen Chemistry for Future Medicine van de topsector Chemie,
verhouden tot hen. Het icoonproject Bioneedle is onderdeel de sleuteltechnologieën Meet- en Detectiesystemen – in het
van IntraVacc en richt zich daarbij ook zelfstandig op bijzonder Nano-medicine – en de nwA-Route Personalised
suppletie van oxytocine; Medicine: uitgaan van het individu. tevens betrekt LSH hierbij
• Met het topteam Sport en zijn stakeholders en partners de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen53 en haar
– waaronder de nwA-route Sport en Bewegen – wordt Geneesmiddelenagenda 2017-202154;
overwogen om gedurende het derde en vierde kwartaal • De topsector LSH streeft ook naar het ontwikkelen en
van 2017 en het eerste kwartaal van 2018 te participeren uitvoeren van een Agenda Praktijkgericht onderzoek Life
in de MU G&Z, ook en met name in de Preventiecoalitie. Sciences – te vergelijken met de agenda van Health – met
nRPo SIA, DAS, tno en de VH alsmede de relevante
Cure: sleuteltechnologieën;
• ten behoeve van de Cure werken met name de • Voor de innovatie en internationalisatie van de
aandoening-specifieke PPP’s samen met de nwA-routes Jeugdgezondheidszorg wordt samenwerking opgezet met het
Personalised medicine: uitgaan van het individu (gericht op nCJ, tno, nRo, VwS Directie PG en de nwA-route Jeugd in
oncologie, GGZ, cardiologie en longziekten, met de Ontwikkeling, opvoeding en onderwijs;
multidisciplinaire, ziekte-overstijgende thema’s als • In het kader van Global Health wordt samen met veel
bijvoorbeeld CRISPR-Cas9, Big Data-predictiemodellen, partijen – het Clingendael Instituut, KnCV tB, ministerie
epigenoom, microbioom, liquid biopsies en therapeutic drug van Buitenlandse Zaken, VwS, oCw en eZK, de weF en
monitoring) en Regeneratieve geneeskunde: gamechanger op weg derden – verder doorgewerkt aan de opbouw van het
naar brede toepassing. De SGF-leden zetten zich in voor Clingendael Initiative.
maatschappelijke vraagsturing als uitgangspunt bij de
voor de MU G&Z relevante nwA-routes en gelieerde PPP's. Voor veel van bovenstaande initiatieven tot samenwerking
De LSH-coalitie probeert samen met de RoM’s het zijn andere beroepskrachten nodig voor de Life Sciences en
bedrijfsleven te betrekken en te beginnen met een Health Health, nu en in de toekomst en op alle opleidingsniveaus –
Deal rond AtMP om gelijke kansen te creëren. het wo, hbo en mbo. Het topteam en de Regiegroep werken
hieraan via de HCA, samen met techniekpact, Zorgpact en
Care: hun stakeholders en partners.
• Co-creating Health door de topsectoren CLICKnL en LSH, in
de toekomst mogelijk ook gesteund door DDD; De mogelijkheden voor participatie van het ministerie van
• Vanuit de nwA-Route NeuroLabNL: dé werkplaats voor hersen-, Defensie in de MU G&Z PPP’s worden verkend, o.a. op het
cognitie- en gedragsonderzoek wordt gewerkt aan kennis- gebied van de Human Performance.
ontwikkeling op het gebied van cognitieve functies en
hersenprocessen voor domeinen zoals voeding, beïnvloe- Voor de topsectoren water en energie wordt er overwogen
ding van leefstijl, translationele neurowetenschappen, om samen te werken met LSH op digitaliseringsthema’s in
ontwikkeling van biomarkers op basis van neuroimaging, het kader van het Commit2data-programma.
HeALtH~HoLLAnD, GLow~MotIon | 11‘Door elkaar te inspireren en samen te werken, zetten we grote stappen richting het gezonder maken van mensen en het verminderen van ziekten. Dus laten we de handen ineen slaan!’ - tom oostrom, Directeur nierstichting en Voorzitter Samenwerkende Gezondheidsfondsen
Indicatieve inzet
Inzet in strategische PPP’s en Publieke inzet
PPS-projecten De publieke inzet is voornamelijk afkomstig van de provin-
cies en van de ministeries van eZK, oCw en VwS en mogelijk
ook nog van SZw en I&M en van de eU. een inzet die
De LSH-coalitie kiest om de beschikbare indicatieve inzet te gepleegd wordt via calls en subsidies van stakeholders als
benutten voor de strategische PPP’s en voor PPS-projecten. de RoM’s en als ZonMw, nwo en nRPo SIA, van de Stichting
Het door de Stichting tKI-LSH beheerde PPS-instrument tKI-LSH – voor wat betreft de PPS-toeslag van eZK – en het
wordt voor de PPP’s gebruikt als smeermiddel en/of lijm om europese Horizon 2020 of door het uitvoeringsorgaan van
stakeholders en partners te verleiden tot het investeren in eZK, RVo, via de met de regio’s georganiseerde MIt-regeling.
een voor hen relevant PPP – cash en in kind – en om zo deze
partnerships te stimuleren hun ambitieuze plannen te Inzet PPS-instrument
behalen en de door hen beoogde maatschappelijke, over de jaren 2013-2017 is de PPS-toeslag uit grondslag
economische en wetenschappelijke impact te genereren. In stapsgewijs gestegen van 4 naar 38 miljoen euro. De top-
de tabel op p. 16 is te zien in welke PPP’s er in ieder geval sector LSH verwacht dat de stijgende lijn zich voortzet, naar
geïnvesteerd wordt, en door welke stakeholders en partners 45 miljoen euro in 2018 en 55 miljoen euro in 2019. Deze
dit gebeurt (zie eerste kolom in tabel 1 van Appendix I). De stijging ontleent de topsector vooral uit de toenemende
governance zal nieuwe PPP’s evalueren aan de hand van de in inzet van de Algemeen nut Beogende Instellingen (AnBI’s),
de KIA Grow~Motion beschreven factoren (p. 19-20). op zoals de SGF, en het gegeven dat de kennisinstellingen en
grond van de evaluatie wordt overwogen of de PPP’s een bedrijven het PPS-instrumentarium steeds beter weten te
PPS-toeslaginvestering ontvangen. naast de min of meer toe te passen en benutten. Vragen vanuit de maatschappij
structurele inzet in PPP’s blijft de Match Call voor PPS- 55
en het bedrijfsleven zijn door deze groei een grotere rol
projecten bestaan. Hier kunnen doorlopend aanvragen voor gaan spelen in de PPP’s en PPS-projecten, volgens het
PPS-toeslag gedaan worden, net zoals voorheen al het geval ongeschreven principe “de betaler bepaalt”. Door deze
was. ook de HHINT Kickstarter wordt voortgezet.
56
dienstbaarheid van de topsector LSH aan maatschappelijke
organisaties en het bedrijfsleven worden er via het PPS-
totalen instrument meer middelen – en dus inzet – gegenereerd om
De totale indicatieve inzet door publieke en private stake- PPP’s op te starten en stimuleren en om PPS-projecten te
holders en partners voor de PPS-projecten en strategische honoreren. ook de wetenschap profiteert hier nu en in de
PPP’s die vallen onder de MU G&Z in 2018-2019 bedraagt komende jaren mede van. Het is dus ook een ontwikkeling
1.2 miljard euro, waarvan 593 miljoen euro in 2018 en 630 waarmee de game changers van de voor ons relevante
miljoen euro in 2019. Bij 559 miljoen euro hiervan gaat het nwA-routes hun voordeel kunnen doen, evenals de sleutel-
om publieke inzet en 664 miljoen euro is afkomstig uit de technologieën en -methodologieën in dienst van G&Z.
private sector, deels cash en deel in kind, van onder andere
nFU, VH, tno, IntraVacc en de KnAw. De cash- en in kind- Kabinetswissel
inzet bedragen respectievelijk ca. 85 procent en 15 procent Uiteraard kunnen bij een gewijzigd kabinet(sbeleid) deze
van het totaal. inzetbedragen nog veranderen, bijvoorbeeld als het AnBI-
plafond verhoogd wordt of als de PPS-grondslagregeling
van de private cash- en/of in kind-inzet verruimd wordt, zoals
14 | KennIS- en InnoVAtIeContRACt 2018-2019 – GeZonDHeID en ZoRGeerder reeds als wenselijk kenbaar gemaakt is. Tevens ver-
wacht en hoopt de coalitie dat het nieuwe kabinet op basis
van de NWA-propositie van de Kenniscoalitie nog structu-
reel op jaarbasis 1,2 miljard euro vrijmaakt om de Kennis-
en Innovatie-infrastructuur verder te versterken, waardoor
ook doorontwikkelingen van de sleuteltechnologieën en -
methodologieën beter tot hun recht zullen komen.
Cross-sectorale inzet
Naast de Topsector LSH zullen ook de coalitiecollega’s van
de Topsectoren Agri&Food, Chemie, CLICKNL, HTSM, Logis-
tiek en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen cash- en in kind-inzet
leveren in onderhavige Maatschappelijke Uitdaging. Dit
gebeurt in cross-over- PPS’en en – vooral – in strategische
PPP’s. Deze inzet bedraagt naar schatting in totaal 2-4 mil-
joen euro. Vanuit de Topsector LSH wordt ook bijgedragen
aan andere Maatschappelijke Uitdagingen, namelijk de MU
De veilige samenleving en de MU Landbouw en voeding.
Verder zal digitalisering in de toekomst een prominente rol
innemen. Daarom acht de LSH-coalitie ook collectieve inzet
in de DDD onontbeerlijk voor het welslagen van de waarde-
creatie van alle Maatschappelijke Uitdagingen, waaronder
die van G&Z. In afstemming met alle andere Topsectoren en
de departementen maakt de Topsector LSH daarom G&Z-coalitie gebruikmaken van beide opties. Ten aanzien
0,5-1 miljoen euro vrij om in 2018 en 2019 samen met het van de eerste optie gebeurt dat door het bedrijfsleven te
Topteam van de DDD in te zetten in de strategische PPP’s ‘verleiden’ tot participatie en cash R&D-investeringen. Wat
en PPS. Bovendien wil de Topsector LSH met haar coalitie- betreft optie twee zal er met name gestimuleerd moeten
partners en collega-Topsectoren collectieve inzet kunnen worden om programma’s op elkaar aan te laten sluiten.
leveren in urgente Maatschappelijke Uitdagingen, zoals nu De aanzienlijke mogelijkheden hiervoor zijn te zien in de
in Groningen als gevolg van de jarenlange aardgaswinning. tabellen in appendix I. Het valt daarbij op dat er vaak een
Voor deze urgente uitdagingen reserveert LSH 0,5 miljoen logische samenhang mogelijk is van de invulling van de
euro. Tevens behoudt de coalitie zich het recht voor om in programma’s van NWA-routes, sleuteltechnologieën en -
goed overleg met de stakeholders en partners inzetten methodologieën met de verschillende strategische PPP’s.
ten behoeve van urgente gevallen anders toe te wijzen.
De omvang van de totale cross-sectorale indicatieve
LSH-inzet bedraagt hiermee 3-5 miljoen euro.
Inzet van en in de Nationale Wetenschaps-
agenda, sleuteltechnologieën en
-methodologieën
Met de aanstaande kabinetswisseling moeten we het
nieuwe regeerakkoord afwachten om te zien of er extra
geïnvesteerd wordt in de kennis- en innovatie-economie en
de Maatschappelijke Uitdagingen. Daarmee beschikt de
G&Z-coalitie ten aanzien van de NWA-routes en de sleutel-
technologieën en -methodologieën ‘slechts’ over het
bekende financiële instrumentarium – PPS-toeslag, waar-
voor participatie vanuit het bedrijfsleven nodig is – en over
de optie om initiatieven programmatisch te bundelen, met
name met de strategische PPP’s. Waar mogelijk zal de
HEALTH~HOLLAND, GLOW~MOTION | 15Appendix I – Indicatieve inzet MU G&Z 2018-2019
Publieke indicatieve inzet t.b.v. de MU G&Z Private indicatieve inzet t.b.v. de MU G&Z Totale inzet t.b.v. MU G&Z
2018/2019
(€ x1.000.000) (€ x1.000.000) (€ x1.000.000)
Indicatieve inzet Indicatieve inzet Indicatieve inzet Indicatieve inzet
Oorsprong middelen in € x 1.000.000 in € x 1.000.000 in € x 1.000.000 in € x 1.000.000
2018 2019 Totaal 2018 2019 Totaal 2018 2019
Ministerie EZK
eZK PPS-toeslag (excl. AnBI) 20,00 25,00 45,00 80,00 100,00 180,00 100,00 125,00
eZK PPS-toeslag (AnBI) 18,50 18,50 37,00 2,75 2,75 5,50 21,25 21,25
eZK toekomstfonds (incl. seed
8,50 2,50 11,00 0,85 0,95 1,80 9,35 3,45
capital eHealth)
eZK MIt Regeling 4,00 4,00 8,00 2,00 2,00 4,00 6,00 6,00
eZK tno* 8,00 8,00 16,00 6,00 7,00 13,00 14,00 15,00
transitie onderzoeksparels 0,85 0,00 0,85 0,00 0,00 0,00 0,85 0,00
Ministerie VWS
VwS BBAZ* 22,00 22,00 44,00 4,00 8,00 12,00 26,00 30,00
VwS Intravacc* 15,40 15,40 30,80 15,00 15,00 30,00 30,40 30,40
VwS ZonMw-Programma's 17,02 15,95 32,97 5,00 5,00 10,00 22,02 20,95
VwS 2,00 2,00 4,00 0,25 0,50 0,75 2,25 2,50
VwS 1,92 2,08 4,00 0,25 0,50 0,75 2,17 2,58
VwS nPP 3,00 3,00 6,00 1,00 1,00 2,00 4,00 4,00
VwS Fast track (incl. seed capital
7,67 4,67 12,34 4,00 3,00 7,00 11,67 7,67
eHealth)
Ministerie OC&W
oC&w nwo (ZonMw-ttw-SGw) 13,00 12,90 25,90 5,00 5,00 10,00 18,00 17,90
nRPo SIA 5,00 5,00 10,00 1,00 2,00 3,00 6,00 7,00
VH* 5,00 5,00 10,00 1,00 2,00 3,00 6,00 7,00
KnAw* 12,00 12,00 24,00 2,00 4,00 6,00 14,00 16,00
Ministerie BuZa
PDP 2015 - 2020 17,70 17,30 35,00 1,00 2,00 3,00 18,70 19,30
Lokale overheden
MIt Regio's (i.s.m. eZK) 2,00 2,00 4,00 2,00 2,00 4,00 4,00 4,00
Provincies+B15 0,55 0,55 1,10 0,10 0,20 0,30 0,65 0,75
ANBI
SGF leden 0,00 0,00 0,00 120,00 130,00 250,00 120,00 130,00
niet SGF leden 0,00 0,00 0,00 35,00 35,00 70,00 35,00 35,00
Europese middelen
H2020 Societal Challenge 1. 70,00 70,00 140,00 10,00 12,00 22,00 80,00 82,00
eurostars 12,00 12,00 24,00 4,00 6,00 10,00 16,00 18,00
SMe Instrument 2,50 2,50 5,00 1,00 1,00 2,00 3,50 3,50
IMI european Lead Factory 14,00 14,00 28,00 7,00 7,00 14,00 21,00 21,00
Totaal 282,61 276,35 558,96 310,20 353,90 664,10 592,81 630,25
* In kind inzet, ergo: capaciteit AnBI: Algemeen nut Beogende Instelling; MIt: MKB-Innovatiestimulering Regio- en
topsectoren; tno: nederlandse organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk
In de linker kolommen een overzicht van de oorsprong van indicatieve inzet – onderzoek; VwS: Ministerie van Volksgezondheid, welzijn en Sport; BBAZ57:
in cash (€’s) en in kind (capaciteit) – in strategische Publiek-Private Partnerships Beschikbaarheidsbijdrage Academische Ziekenhuizen (ook wel: Academische
(PPP’s) en Publiek-Private Samenwerkingsprojecten ten behoeve van de Component); ZonMw: Zorgonderzoek nederland-Medische wetenschappen; oCw:
Maatschappelijke Uitdaging Gezondheid en Zorg voor 2018 en 2019. Ministerie van onderwijs, Cultuur en wetenschap; nwo: nederlandse organisatie
voor wetenschappelijk onderzoek; nPRo SIA: nationaal Regieorgaan Praktijkgericht
MU G&Z: Maatschappelijke Uitdaging Gezondheid en Zorg; t.b.v.: ten behoeve van; onderzoek SIA; VH: Vereniging Hogescholen; KnAw: Koninklijke nederlandse
PPP: Publiek-Private Partnership; St: Sleuteltechnologie; SM: Sleutelmethodologie; Academie van wetenschappen; PDP: Product Development Partnership; SGF:
nwA: nationale wetenschapsagenda; Cross-over tS: Cross-over topsectoren (voor Samenwerkende Gezondheidsfondsen; H2020: Horizon 2020; SMe: Small and
HtSM incluis de dwarsverbanden Dutch Digital Delta en Smart Industry); eZK: Medium enterprices; IMI: Innovative Medicines Initiatives.
Ministerie van economische Zaken en Klimaat; PPS: Publiek-Private Samenwerking;
16 | KennIS- en InnoVAtIeContRACt 2018-2019 – GeZonDHeID en ZoRGPartnerships en samenwerking t.b.v. MU G&Z
PPP ST(/SM) NWA Cross Over TS
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
oI Bt 6, 17 CH
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
AFI,-3/4V, extramuralisatie 50%, Go FAIR, hDMt, Health-RI, IMDI,
Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
MHI, PnH, PPYHC, Preventiecoalitie
Health-RI n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
nCoH Bt 6, 17 AG, CH, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
oI Bt 17 CH
nCoH-nADP Bt 6, 17 AG, CH, t&U, DDD
Preventiecoalitie, SPRonG Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6 AF, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
AFI & 3/4V, BBoL, DCVA, eLF, IMDI, Go FAIR, HDHL, HealthRI, MYBL,
Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U
nCoH-nADP, oI, RegMedXB, VoILA, en Parkinsonnet
Preventiecoalitie, SPRonG PVH-extramuralisation 50%, Bt, ICt 6, 17 AF, CnL, HtSM, Lo, t&U
Preventiecoalitie, SPRonG PVH-extramuralisation 50%, Bt, ICt 6, 17 AF, CnL, HtSM, Lo, t&U
neurotech-nL, nCoH-nADP-AMR-GLoBAL, Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U
nCoH, AMR-GLoBAL Bt, ICt 6, 17 AG, CH, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
RegMedXB Bt 19 CH
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
Legio Bt, Fn, ICt, M&D, M&n 6, 14, 17, 19, 22, 25 AF, CH, CnL, HtSM, Lo, t&U, DDD
eLF Bt, Q&n, ICt, M&D 6, 17, 19 CH, DDD
De rechter kolommen geven de PPP’s weer waarin ingezet wordt en tevens de Lives; RegMedXB: Regenerative Medicine Crossing Borders; VoILA: Vitality oriented
sleuteltechnologieën en -methodologieën (deze laatste worden eind 2017 innovations for the lifecourse of the ageing society; SPRonG PHV: Strengthening
aangevuld), de nationale wetenschapsagenda routes en de cross-sectorale partners practice oriented health research Programme vitality and health; St: Sleutel-
waarmee samengewerkt wordt. technologieën; SM: Sleutelmethodologieën; Bt: Biotechnologie; Fn: Fotonica; ICt:
Informatie en Communicatie technologie; M&D: Meet- en detectietechnologie; M&n:
oI: oncode Institute (voorheen oncoXL); nCoH: netherlands Center for one Health; Micro- en nanoelectronica; Q&n: Quantum en nonotechnologie; nwA: nationale
nADP: netherlands Antimicrobic Development Platform; AMR Global: Global Anti- wetenschapsagenda; 6: Gezondheidsonderzoek, preventie en behandeling; 14:
Microbial Resistance Consortium; AFI: Animal Free Innovations; 3/4V: Humane neuroLabnL: dé werkplaats voor hersen-, cognitive- en gedragsonderzoek; 17:
Meettechnieken (3/4V); Go FAIR: Go FAIR for the internet of data and services; hDMt: Personalised medicine: uitgaan van het individu; 19: Regeneratieve geneeskunde:
Institute for human organ and disease model technologies; Health-RI: Health gamechanger op weg naar brede toepassing; 22: Sport en bewegen; 25: waarde-
Research Infrastructure; IMDI: Innovative Medical Devices Initiative; MHI: Metabolic creatie door verantwoorde toegang tot en gebruik van big data; topsectoren: AF:
Health Innovations: From care to cure; PnH: Personalized nutrition and Health; Agri&Food, CH: Chemie; CnL: CLICKnL/Creatieve Industrie; HtSM: High tech
PPYHC: Personalized preventive youth health care; BBoL: Building Blocks of Life; eLF: systemen en materialen; Lo: Logistiek; t&U: tuinbouw & Uitgangsmaterialen; DDD:
european Lead factory; HDHL: Healthy Diet, Health Living; MYBL: More Years Better Dutch Digital Delta
HeALtH~HoLLAnD, GLow~MotIon | 17Appendix II – Contactpersonen
Maatschappelijke Uitdaging Trekker Contactpersonen
1 energie & Co2 energie
2 Landbouw & voeding Agri&Food (contactgegevens op aanvraag bij het tKI-secretariaat:
3 Gezondheid & zorg LSH info@health-holland.com):
4 Klimaat & water water
5 Circulaire economie Chemie topsectoren:
6 Mobiliteit & transport Logistiek Agri&Food: Kees de Gooijer
7 Veilige samenleving ICt CLICKNL: Bart Ahsmann, Jolanda Gagliardi
8 Inclusieve samenleving Creatief Chemie: oscar van der Brink, Albert Heck, Maarten de Zwart, Bert weckhuyzen
Energie: John Post
Sleuteltechnologie Trekker HTSM: Fred van Roosmalen
A Quantum/nanotech HtSM LSH: nico van Meeteren
B Materialen Chemie Logistiek: Albert Feenstra
Tuinbouw & Uitgangsmaterialen: José Vogelezang
C Fabricage HtSM
Water: Hans Huis in ‘t Veld
D Biotechnologie t&U
Dutch Digital Delta: Inald Lagendijk, Henk-Jan Vink, René Penning de Vries
E Fotonica HtSM
F Micro/nano-elektronica HtSM Sleuteltechnologieën
G ICt ICt Biotechnologie: José Vogelezang
H Ruimte-onderzoek HtSM Meet- en Detectiesystemen: Maarten Honing en elmo Meijer
I Meten & detectie Chemie Nano-medicine: Dave Blank
J eCCM Chemie Sleutelmethodologieën:
Volgt in het vierde kwartaal van 2017
nwA-Routes:
Gezondheidsonderzoek, preventie en behandeling: Jos Zandvliet en
Rick Grobbee
Jeugd in ontwikkeling, opvoeding en onderwijs: Monique Volman,
Judi Mesman en Renée Middelburg
NeuroLabNL: de werkplaats voor hersen-, cognitie en gedragsonderzoek:
eveline Crone
Personalised medicine: uitgaan van het individu: Stefan Sleijfer
Regeneratieve Geneeskunde: gamechanger op weg naar brede toepassing:
ton Rabelink
Sport en Bewegen: Cees Vervoorn, Mark Raijmakers en Harry van Doormalen
Waardecreatie door verantwoorde toegang tot en gebruik van big data:
Inald Lagendijk
18 | KennIS- en InnoVAtIeContRACt 2018-2019 – GeZonDHeID en ZoRGReferenties
1 https://www.health-holland.com/public/downloads/kia- 17 Voor een overzicht van de afgeronde en lopende PPS-pro- 38 Zie: https://www.health-
kic/knowledge-and-innovation-agenda-2018-2021.pdf jecten, zie: https://www.health-holland.com/project holland.com/publications/health~holland-updates
2 Zie tevens de voorgaande KIA’s, die van 2012 18 https://www.awti.nl/binaries/awti/documenten/adviezen/ 39 http://seriousrequest.3fm.nl/nieuws/detail/5351613/
(https://www.health-holland.com/public/downloads/ 2017/08/31/advies-onmisbare-schakels---de-toekomst- heel-holland-lakt-voor-tijn
useful-documents/innovation_contract_lsh_march_2012_ van-het-toepassingsgericht-onderzoek/Advies+onmisbare
final_02.pdf) en 2016-2019 (https://www.health-holland. +Schakels.pdf 40 https://www.supportcasper.nl/
com/public/downloads/useful-documents/knowledge- 41 http://sociaalplanbureaugroningen.nl/page/210/aardbe-
innovation-agenda-2016-2019-health-holland-pro-motion_ 19 Zie onder andere: Ref 68 KIA en https://www.awti.nl/docu-
menten/adviezen/2013/10/21/waarde-creeren-uit-maatsc vingen/woongenot.html
final.pdf)
happelijke-uitdagingen---engels en https://www.topsecto- 42 https://www.health-holland.com/public/downloads/useful-
3 https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/ ren.nl/binaries/topsectoren/documenten/publicaties/rapp documents/agenda-praktijkgericht-onderzoek-health-7-12-
documenten/rapporten/2013/10/18/advies-waarde- orten-2017/juli/27-07-17-1/evaluatie-topsectoren-aanpak--- 2015.pdf
creeren-uit-maatschappelijke-uitdagingen/advies-waarde- deel-1/Dialogic+%282017%29.+evaluatie+topsectoraanpak+
creeren-uit-maatschappelijke-uitdagingen.pdf -+Deel+1+Hoofdrapport_def.pdf, https://www.topsecto- 43 http://nl.sitestat.com/rivm/rivm-nl/s?link.documenten_en
ren.nl/binaries/topsectoren/documenten/publicaties/rapp _publicaties.algemeen_actueel.uitgaven.preventie_ziekte
4 https://www.health-holland.com/about-us/advisory- orten-2017/juli/27-07-17-1/evaluatie-topsectoren-aanpak--- _zorg.vpz.proeftuinen_populatiegerichte_aanpak_nu_en_
board-lsh deel-2/Dialogic+%282017%29.+evaluatie+topsectoraanpak+ in_de_toekomst_tussenrapportage_landelijke_monitor_
5 https://www.health-holland.com/about-us/top-team -+Deel+2+Achtergrondstudies_d....pdf en proeftuinen&ns_type=pdf&ns_url=http://www.rivm.nl/dsr
https://issuu.com/pbt-netwerk/docs/090717_pbt_voort- esource?objectid=d143f61c-ed04-4d4b-a1f3-
6 https://www.health-holland.com/about-us/executive-office gangsrapp_hc-roadma?e=30197081/52960808 426170a10d46&type=pdf&disposition=inline
7 https://www.vno-ncw.nl/nieuws/meer-samenwerking-mkb- 20 https://www.awti.nl/binaries/awti/documenten/adviezen/ 44 https://www.topsectoren.nl/actueel/nieuws/2017/juni/27-
en-meer-geld-rd-door-innovatiebeleid en 2013/10/21/waarde-creeren-uit-maatschappelijke-uitda- 07-17/banenmotor-innovatieve-topsectoren-vergt-learning
https://www.vno-ncw.nl/sites/default/files/rd- gingen---engels/waarde-creeren-uit-maatschappelijke- -communities
barometer_vno-ncw_2017_0.pdf uitdagingen-qu.pdf
45 https://www.ondernemersplein.nl/ondernemen/
8 https://www.health-holland.com/project 21 https://www.smartindustry.nl/fieldlabs/ geldzaken/ geld-voor-uw-onderneming/info-en-
advies/externe-financiering/009a-regionale-ontwikkelings
9 http://www.wetenschapsagenda.nl 22 http://issuu.com/pbt-netwerk/docs/061217_pbt_llo_ maatschappijen-rom/
onderzoeksrapport_bi?e=30197081/50455974,
10 https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/docu- http://issuu.com/pbt-netwerk/docs/061217_pbt_llo_ 46 https://www.zorginnovatie.nl/
menten/kamerstukken/2011/02/04/naar-de-top-de-hoofdl onderzoeksagenda_bin?e=30197081/50455994,
ijnen-van-het-nieuwe-bedrijfslevenbeleid/naar-de-top-de- http://issuu.com/pbt-netwerk/docs/061217_pbt_llo_inves- 47 https://www.digitaleoverheid.nl/wp-content/uploads/
hoofdlijnen-van-het-nieuwe-bedrijfslevenbeleid.pdf; teringsagenda_b?e=30197081/50455190 en sites/8/2017/04/tG_101731_weB_Maak_waar.pdf
https://www.onderwijsraad.nl/publicaties/2015/advies- http://issuu.com/pbt-netwerk/docs/061217_pbt_llo_pilot- 48 https://www.dutchdigitaldelta.nl/actieplan
strategische-agenda-hoger-onderwijs-en-onderzoek-2015- boekje_binnenwe?e=30197081/50454995
2025/item7299; 49 http://www.gezondheidsfondsen.nl/nieuwsberichten/
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2012 23 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28443805
oproep-beter-gezond-de-sgf-en-topsector-life-sciences--
/01/31/strategische-kennisagenda-vws-2020 health-stellen-3-miljoen-euro-beschikbaar-voor-onderzoek
24 Zie: Grow~Motion, Appendix I: het overzicht van Figuur 8 op
sinitiatief-(1).aspx
11 https://www.topsectoren.nl/binaries/topsectoren/docu- pagina 28 en de pagina’s 29-34
menten/publicaties/rapporten-2017/juli/27-07-17-1/two- 50 https://www.vereniginginnovatievegeneesmiddelen.nl
pager-keni-agenda/twopagers+Kennis-+en+innovatie-
25 https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11095-
017-2192-5.pdf /homepage
agenda.pdf
26 https://www.regmedxb.com/ 51 https://www.vereniginginnovatievegeneesmiddelen.nl/
12 tno, nwo, de topsectoren CLICKnL en LSH zijn door oCw ledennieuws/geneesmiddelenagenda-uitgestoken-hand-
en eZK gevraagd eind 2017 een verhandeling van 2-pagers 27 http://oncodeinstitute.pr.co/ naar-nieuw-kabinet
van de voor de 8 Maatschappelijke Uitdagingen relevante
de Sleutelmethodologieën op te leveren. 28 https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/docu- 52 https://www.nwo.nl/financiering/onze-financieringsinstru-
menten/kamerstukken/2017/07/27/kamerbrief-over-evalu menten/enw/data2person---big-data--gezondheid/data2p
13 Zie onder andere de agenda’s van de Patiënten atie-topsectorenaanpak/kamerbrief-over-evaluatie-top- erson---big-data--gezondheid.html
https://www.patientenfederatie.nl/images/stories/Actu- sectorenaanpak.pdf
eel/16-233_notitie_Ingrediënten_PG-Beleidskader_VwS. 53 https://www.vereniginginnovatievegeneesmiddelen.nl/
pdf, de Industrie via de FMe https://www.fme.nl/nl/Belan- 29 Zie: https://www.nederlandsinvesteringsagentschap.nl/ homepage
genbehartiging/Industrieagenda-2016-2018 en HollandBIo actueel/nieuws/2017/februari/10/nia-zal-overgaan-in-
https://www.hollandbio.nl/uploads/themacategorien/1606 invest-nl en
54 https://www.vereniginginnovatievegeneesmiddelen.nl/
ledennieuws/geneesmiddelenagenda-uitgestoken-hand-
24_sectorplan_lifesciences2030_leesversie.pdf, de Federa- https://www.nederlandsinvesteringsagentschap.nl/actu-
naar-nieuw-kabinet
tie Medisch Specialisten https://www.kennisinstituut.nl/ eel/nieuws/2017/februari/10/nia-zal-overgaan-in-invest-nl
kennisgebieden/zorgevaluatie/kennisagendas, Vno-nCw 55 Zie: https://www.health-holland.com/calls/tki-match
https://www.vno-ncw.nl/sites/default/files/nlnl170201_ 30 https://www.ondernemersplein.nl/ondernemen/geldza-
brochure_gezondheidszorg.pdf ken/geld-voor-uw-onderneming/info-en-advies/externe- 56 Zie: https://www.health-holland.com/calls/hhint-
financiering/009a-regionale-ontwikkelingsmaatschap- kickstarter
14 https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/33/economisch- pijen-rom/
beeld-verbetert en
57 Zie: https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid
https://www.hollandtradeandinvest.com/latest/holland- 31 Zie hiervoor de KIA Grow~Motion, pagina 19-25 /documenten/brieven/2017/06/15/bestuurlijk-akkoord-
plan-van-aanpak-robijn/bestuurlijk-akkoord-plan-van-aan
publications 32 Zie: https://www.health-holland.com/portal pak-robijn.pdf
15 https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source
33 Zie: http://www.lifesciencesatwork.nl/
=web&cd=2&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKewiPmtoH0Kzw
AhUDLFAKHQ5LBwIQFggrMAe&url=https%3A%2F%2Fwww. 34 Zie: https://www.tfhc.nl/
knaw.nl%2Fshared%2Fresources%2Factueel%2Fpublica-
ties%2Fpdf%2F170818-essay-wetenschap-in-nederland&us 35 https://actorenregister.nationaalarchief.nl/index.php/
g=AFQjCnFgAx4JFtvweqDsHtDA36Y7oikowg actor-organisatie/directie-internationale-zaken-vws
16 https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/docu- 36 Zie: http://www.techniekpact.nl/
menten/kamerstukken/2011/02/04/naar-de-top-de-hoofdl
ijnen-van-het-nieuwe-bedrijfslevenbeleid/naar-de-top-de- 37 Zie: https://zorgpact.nl/
hoofdlijnen-van-het-nieuwe-bedrijfslevenbeleid.pdf
HeALtH~HoLLAnD, GLow~MotIon | 19Vous pouvez aussi lire
