Webinar JONGEREN EN HUN ENGAGEMENT COMMENT LES JEUNES S'ENGAGENT-ILS & ELLES? - We beginnen zo dadelijk ...
←
→
Transcription du contenu de la page
Si votre navigateur ne rend pas la page correctement, lisez s'il vous plaît le contenu de la page ci-dessous
Webinar
JONGEREN EN HUN ENGAGEMENT
COMMENT LES JEUNES S’ENGAGENT-ILS
& ELLES?
We beginnen zo dadelijk ...
Nous commençons dans quelques instants …
Enabel
PRAKTISCH
• Vragen/questions -> Chat
• « view » -> « side by side: speaker »
• Gelieve je camera uit te zetten/ veuillez éteindre votre caméra
• Choix de la langue: dans les contrôles, cliquez sur Interprétation.
Taalkeuze: Klik in het besturingspaneel op vertaling
• Cliquez sur votre langue (FR/NL)
Kies uw taal (NL/FR)
• Ne cochez pas "Couper la version audio originale / Mute original
audio"
Klik niet op "Oorspronkelijke audio dempen"
Introduction par Kevin Goris Enabel
Lionel Ochs & Astrid Van Steen Méthos
Op welke manier geven jongeren betekenis aan hun vrijwillige inzet?
Comment les jeunes donnent un sens à leur travail volontaire?
Q&A
Introduction par Magali Lowies Plan International
Lionel Ochs & Astrid Van Steen Méthos
Hoe jongeren mobiliseren voor internationale solidariteit?
Comment mobiliser des jeunes pour la solidarité internationale?
Q&A
Remerciements par Kevin Goris Enabel
Cliquez sur votre langue / Kies uw taal (NL/FR)
S’ENGAGER QUAND ON EST JEUNE Une étude qualitative sur l’engagement des jeunes en Belgique OVER JONGEREN EN HUN ENGAGEMENT Kwalitatieve studie over het engagement van jongeren in België
S’engager quand on est jeune 1
Genèse & objectifs de l’étude
Mieux comprendre le rapport que les Qu’est ce que l’engagement pour les jeunes? Quelle est leur
perception / conception de l'engagement? Lorsqu’ils s’engagent,
jeunes entre pourquoi le font ils? Pour quelles raisons? Qu’est ce qui les
poussent / motivent? Selon quelles modalités s’engagent ils? À
15 et 19 ans en Belgique l’inverse, pourquoi ne s’engagent-ils pas? Quelles sont les
limites? Les contraintes? Les freins à l’engagement?
entretiennent avec l’engagement, sur Quelles sont les formes de l’engagement de la jeunesse belge
les questions sociales, les thèmes de aujourd’hui
Suite d’une étude quantitative mené par Kruit / Annoncer la
la justice sociale et de la solidarité couleur (2019 et 2021): Ce qui mobilise les jeunes. Valeurs,
internationale notamment. centres d’intérêt et positionnements des jeunes en Belgique.
Résultats du sondage effectué auprès de 100 jeunes de 14 à 19
ans.
S’engager quand on est jeune 2 “Engagement” in brede zin • Het maatschappelijke engagement van jongeren kan zeer zichtbaar zijn: protesten, acties of vrijwilligerswerk. Het kan het ook onzichtbaar zijn: tweedehands kopen, vegetarisme, geld doneren,.... • Maatschappelijke engagement snijdt doorheen de verschillende contexten en werelden van jongeren; staat nooit op zich en is steeds ingebed. Het gebeurt naast studies, werk, vrije tijd, hobby’s, vrienden, online activiteiten...en is er meteen ook mee gelinkt. • Definitie: alle individuele en collectieve acties die erop gericht zijn maatschappelijke kwesties aan te kaarten of aan te pakken. Het gaat niet om een binair verhaal (met succesverhalen of doemberichten). We focussen op de levende dimensie. • We spreken expliciet van maatschappelijk engagement omdat acties en thema’s steeds gelinkt kunnen worden aan globale, sociale en openbare uitdagingen.
S’engager quand on est jeune 3 Philosophie du projet & méthodologie • Un étude qui rend compte du récit des jeunes • Un projet participatif: le groupe des 4 • Non pas sur mais avec les jeunes: une approche ethnographique, entretiens de groupes non directif, une espace pour échanger en confiance sur leurs expériences, motivations, obstacles et opinions. • Kleine groepjes/petits groups: des groupes de discussion, débat entre 5 à 6 amis ou connais-sances mutuelles, qui partagent les mêmes valeurs ou activités en terme d’engagement • 2h à 3h par débat, la plupart online. Zoom / corona proof • Entre le 12 avril et le 19 mai 2021
S’engager quand on est jeune 4
Périmètre. Quels jeunes?
Antwerpen
Une diversité de lieux (rural/urbain), de langues,
d’origine sociale et de type d’engagement. Couvrir Maldegem Mol
un panorama large des formes d’engagement et de
non engagement.
Bruxelles
x9 debatgroepen
Groep 1: Engagement via school/schoolprojecten
Groep 2: Engagement via het jeugdwerk
Liège
Groep 3: Engagement via middenveldsorganisaties
Groep 4: Engagement via jeugdwelzijnswerk
Groep 5: Engagement via bottom-up Mons
burgerinitiatieven
Groep 6: Engagement via online kanalen Charleroi
Groep 7: Engagement via individuele initiatieven
Groep 8 en 9: Actieve inzet voor maatschappelijke
kwesties op het eerste gezicht niet aanwezig.
S’engager quand on est jeune 5
Valeurs &
croyances des
jeunes
• Conscience forte du monde dans lequel elles.ils grandissent.
Inégalités, écologie: leur monde fortement interconnecté et
“C'est moi qui ai expliqué
globalisé, réseaux sociaux etc.
le féminisme à mes
• Des opinions fortes. Quel que soit leur niveau de mobilisation, les
parents.” Léa, 16 ans,
Mons
jeunes rencontré.e.s se disent tous indigné.e.s par au moins un ou
plusieurs sujets de société. A un moment de leur vie de “prise de
conscience”
• Un regard critique sur la génération de leur parents. Elles.ils sont
la génération par qui le changement arrivera. La jeunesse peut
changer le monde
• Des thèmes auxquels elles.ils sont sensibles
et qui influencent leur pratiques aux quotidien.
Cette photo ne va pas, il Les prises de conscience se traduisent par des changements de
comportements: de façon tout
faudrait un truc plus soft à fait “logique”: trier les déchets “comme tout “C'est difficile. mais
j'ai l’impression qu’on est
car on parle des valeurs
le monde”, manger moins de viande, limiter le
plastique, circuler en vélo. L’entraide, le partage quand même une
dans cette slide pas des et le don (don d’ordinateurs usagés, dons génération qui va faire
quelque chose”.
de vêtements, adoption d’animaux) sont des
actions / manifs etc. pratiques valorisées. Keren, 19 ans, JetteS’engager quand on est jeune 6
Startpunt is lokaal
• Engagement is contextueel, relationeel and
gelinkt aan de individuele levensloop.
Het begint dichtbij de jongeren zelf. Is
gesitueerd in hun leefwereld, gelinkt aan wat er
op de maatschappelijke agenda staat en
gebeurt steeds in relatie met anderen
(vrienden, kennissen, mede-studenten, online
en offline).
• Engagementen starten lokaal en zelden vanuit
grote thema’s.
Interesses ontstaan dichtbij de jongeren zelf en
worden vergroot door informatiestromen op
sociale media.
Grote thema’s, campagnes of overkoepelende,
internationale doelstellingen (cf. de SDG’s)
komen
niet aan bod als startpunt voor engagementen.
De jongeren voelen weinig affiniteit voor deze
grootse, abstracte verhalen.S’engager quand on est jeune 7 L’indignation ne mène pas forcément à un engagement Face aux inégalités, à la polarisation de la société, au racisme, au sexisme, aux discriminations, à l’homophobie (tous ces thèmes ont été évoqués dans les débats), les jeunes rencontrés ne savent pas toujours comment agir ou quoi faire. Les problèmes sont nombreux, immenses et donc aussi insaisissables “à leur niveaux”.
S’engager quand on est jeune 8
Engagement als onderdeel
van de identiteitsconstructie
(1/2)
“Ik proef van alles en bekijk wat
• “Goed doen voor anderen” is niet voldoende. voor mij is. Wat zijn de opties? Wat
De jongeren voelen zich gedreven als ze betekenis creëren kan ik bijbrengen? Dan bekijk ik
voor anderen en groei ervaren voor zichzelf. welke grote stappen ik kan zetten.”
Deze twee zaken zien ze als nevengeschikt aan elkaar. Mina, 20 jaar, Antwerpen
• De jongeren “gebruiken” hun engagementen om zich als
individu op de kaart te zetten.
Van jongeren wordt verwacht dat ze hun levensbiografie
(gedeeltelijk) zelf opstellen. Ze bouwen die op met elementen
uit de digitale cultuur, vrijetijdsbesteding, studies, de
commerciële culturen, etc. Ook maatschappelijk engagement
hoort hierbij.
Hun engagement geeft bevestiging en erkenning aan hun
individualiteit, geeft betekenis en zingeving. Het reflecteert
hun individuele waarden, hun keuzes en hun individualiteit.
De jongeren hebben geen last van een
huisvrouwensyndroom. Ze zijn reflexief en handelen op basis
van eigen, opgebouwde argumenten (groot of klein;
diepgaand of oppervlakkig).S’engager quand on est jeune 9
Engagement als onderdeel
van de identiteitsconstructie
(2/2)
• 18 als kantelmoment
Rond de leeftijd van 18, vaak bij de overgang van
secundair naar hoger onderwijs, volgt een belangrijk
moment waarbij engagement met meer sérieux,
onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid wordt
opgenomen.S’engager quand on est jeune 10
Les formes de
l’engagement
sont variées et
foisonnantes
Être engagé ne se résume pas à faire
partie d’une organisation ou d’un
mouvement. Pour beaucoup,
s’engager c’est être porteur de valeurs
au niveau individuel et faire le choix de
les diffuser autour de soi, de les
communiquer dans le monde, par des
actions ou par un discours. “En termes
de valeur, on
continue de suivre
les valeurs qu'on
nous inculque aux
scouts: le partage,
la débrouillardise,
aller vers les autres.”S’engager quand on est jeune 11
Les formes
d’engagement
“Quelque soit la cause, un des
moyens d'aider c'est toujours
de sensibiliser les gens.”
informelles au niveau Maëlle 15 ans, Mons
individuel
1. Conscious living. Un mode de vie et d’interagir en
adéquation avec ses valeurs et ses conviction: acheter
localement, cultiver un jardin, faire ses propres yaourt et
confiture, acheter de seconde main, coudre, limiter sa
consommation de viande, limiter ses déplacements en
voiture, diminuer le volume des déchets…
2. Raising its voice. S’exprimer, faire porter sa voix et son
opinion, autour de soi, sur les réseaux sociaux. Diffuser une
parole ou une idée et par cet acte, la défendre.
3. Personal initiatives. Des initiatives et actions personnelles,
souvent spontanées: rendre visite dans les home, envoyer
des cartes postales pendant le confinement, organiser un
débat sur la culture pendant le confinement, marches, sit
in,
distribution aux sans abris..S’engager quand on est jeune 12
Les formes
d’engagement formelles
au niveau collectif
4. Affilié à une organisation: des projets temporaires,
voyage humanitaire, campagne de sensibilisation etc.
5. Membre d’une organisation, sur le long terme: scouts,
croix rouge, ONG etc.
Rejoindre une organisation ou un mouvement qui défend
des valeurs et collectivement met en place des actions.
Faire le choix d’une faire le choix de rejoindre telle ou telle
organisation (parfois ce choix est fait par leurs parents
avant eux). Dans ce type d’engagement, les thèmes et
sujets défendus sont déterminés par les structures.
“Nous trois on est passé par la case ONG: Amnesty
international et Oxfam. A un moment ça nous convenait
plus. On avait envie d'exprimer notre engagement d'une
autre manière. C’était plus notre forme”
Anne, 17 ans, LiègeS’engager quand on est jeune 13
Ambivalente relatie
met
digitaal engagement
• De jongeren cureren hun sociale media op
specifieke wijze. Ze springen best omzichtig om met de digitale
component van engagement. De beslissing om informatie te
delen of te posten is veel meer dan een louter inhoudelijke
beslissing.
1. Emotionele component: schroom, onzekerheid, angst om door
de mand te vallen. Posten over maatschappelijke thema’s wordt
gezien als blootstellen, tonen waar je voor staat en hoe je I don't really post anything about
denkt. BLM. There is also the feeling that it is
2. Strategische component: nadenken en opbouwen van een kinda corny. (…) I don't want people to
sociaal media-imago. think that about me.” Tshami, 19 jaar,
Anderlecht
• Digitaal engagement geldt niet als alternatief maar als
complement van offline engagement.
De kern van het engagement van jongeren bevindt zich in hun
mindset, in hun kritisch bewustzijn, in de organisaties en de
initiatieven. Het digitale werkt ondersteunend: betere en
snellere verspreiding, zet zaken onmiddellijk op de
maatschappelijke agenda,
faciliteert informatievergaring en het
delen/tonen van opinies.S’engager quand on est jeune 14
L'écosystème de
l’engagement est
hétérogène et difficile à
appréhender pour les
jeunes
Les bulles de l’engagement: une multitude de propositions,
des mondes distincts
Les jeunes grandissent dans des milieux différents et
attachés à ces milieux correspondent souvent des types
d’engagement spécifiques.
Les conditions de l’engagement sont déterminées par les
familles, écoles, groupes d’amis ou classes. Chaque bulle a
sa propre influence sur la vision que les jeunes qui en font
partie ont du monde. Ces visions sont exacerbées par les
réseaux sociaux, autre composante et élément amplificateur
de chaque bulle: celui des scouts, des #blacklivesmatter, du
féminisme etc.
“Je viens d'une famille très communiste et très
ouverte. (...) Ils ont toujours fait des manifestations,
lu des journaux...” Eléonore, 17 ans, LiègeS’engager quand on est jeune 14
Entre 15 et 19 ans, il
est quasiment
impossible
de sortir et/ou de
changer de bulle,
même si l’intérêt et la
curiosité sont là.S’engager quand on est jeune 16
Quelles
barrières à
l’engage-
ment?
Les raisons du non
• Les causes sont nombreuses, par où commencer?
engagement évoquées • Comment agir? Vers qui se tourner? Les informations manquent.
par celles et ceux qui ne • L’engagement ne fait pas partie des activités traditionnelles des jeunes
(amis, sorties, loisirs, sports)
s’engagent • Les jeunes ne sont pas toujours sollicités pour ce type d’activités par
pas.(personnellement ou leur parents: Un quotidien est souvent centré sur le développement
personnel
au sein d’une • L’exemplarité de l’engagement peut inhiber: en suis je capable? À mon
niveau? A mon âge?
organisation • Solution? Commencer petit, proche de soiS’engager quand on est jeune 17
De gebroken link
met de politiek
• Niet apolitiek, wel kritisch en wantrouwig
De jongeren zijn op de hoogte van de actualiteit, ook internationaal. Ze nemen posities in, Wij krijgen veel de kans
hebben meningen, delen en posten rond maatschappelijke kwesties. Ze hebben een sterk om onze mening te
maatschappelijk bewustzijn en kennen de (mondiale) uitdagingen. Ze zijn sterk gepolitiseerd. geven hier in ‘t stad.
Toch is hun vertrouwen in de traditionele politiek laag (dit wordt keer op keer bevestigd door (...) Als het
realiseerbaar is,
kwantitatieve studies).
proberen ze er iets aan
te doen. De schepenen
• De traditionele politiek werkt volgens een rechten en plichten model... waarmee we praten
...terwijl de sociale identiteit van jongeren opgebouwd wordt in een vernetwerkte en zijn ook eerlijk: dat
geglobaliseerde wereld, waarin ze geacht worden hun levensbiografie (gedeeltelijk) zelf op te kunnen we niet
beloven, dat wel. (...)
stellen met ruime aandacht voor individuele expressie.
Da’s superfijn, we
De uitdaging? Deze twee tegenovergestelde vormen van hoe we ons als individu verhouden tot bespreken alles. Ze
anderen en de samenleving luisteren echt super
(= burgerschap) beter op elkaar gaan afstemmen. hard, dat is zaaaalig.
Driss, 15 jaar,
• Frustraties en wantrouwen t.a.v. politici kunnen plaatsmaken voor samenwerking en begrip. Antwerpen
Het gebeurt wanneer er dialoog en communicatie tot stand komt tussen jongeren, politici en
beleidsmakers. In zulke gevallen ontstaat er een constructieve connectie waarbij het speelveld
van jongeren, politici en beleidsmakers even overlapt.Merci
7 rue d’Alost 247 rue Vaugirard www.methos.eu
1000 Bruxelles 75015 Paris contact@methos.eu
+32 (0)2 880 85 61 +33 (0)1 89 16 80 04
Rapport A4.pdfQ&A
annoncerlacouleur.beLes jeunes et la solidarité Jongeren en internationale internationale: où en est-on solidariteit: hoe werkt dat aujourd'hui? vandaag? Une recherche qualitative Een kwalitatief onderzoek pour Plan International voor Plan International Belgique België Méthos. 20.09.2021
Context en achtergrond
Tegenstrijdige berichten roepen
vraagtekens op.
Indrukwekkende massa-mobilisaties zoals de
klimaatprotesten, de Black Lives Matter
manifestaties en sit-ins,.. worden vaak gedragen
door jongeren en gestuwd door sociale media.
Bovendien floreren ook minder zichtbare
initiatieven: consumentenactivisme,
vrijwilligerswerk, persoonlijke initiatieven,...
Jongeren zouden zich niet meer inzetten voor
maatschappelijke doelen. Ze trekken zich terug
in commerciële en digitale cultuur. Ze zijn
moeilijk te motiveren voor maatschappelijke
kwesties en tonen weinig interesse in politiek.
NGO’s en andere organisaties hebben het
moeilijk om jongeren aan zich te binden.
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 1Context en achtergrond Plan International België laat daarom de jongeren zelf aan het woord, direct en bottom- up. Plan International België wil leren van het narratief van jongeren en zich inspireren voor DGD- programma’s, beleidsactiviteiten en campagnes. Aanvulling op de meer algemene studie van Kruit en Annoncer La Couleur. Deze studie richt zich specifiek op de sociale mobilisatie en internationale solidariteit van Belgische jongeren tussen 15 en 24 jaar. We gebruiken het onderscheid tussen formele organisatiestructuren (NGO’s, middenveld, jeugdwerk,...) en informele initiatieven en acties als belangrijkste uitgangspunt. méthos Jongeren en internationale solidariteit: hoe werkt dat vandaag? 2
Methode en onderzoeksvragen
Wanneer is de mobilisatie voor internationale Een grote diversiteit aan engagementen én een
solidariteit youth-proof? grote diversiteit aan demografische profielen als
basis voor de rekrutering.
• Wat zijn de voordelen/nadelen van bestaande, formele
structuren versus informele?
• Welke thema’s resoneren vandaag bij jongeren? Welke
• Inzet via een formeel organisatieverband (NGO, vzw, via
school, middenveld, jeugdwerk,...)
topics, events, acties activeren hen?
• Welke mechanismen spelen een rol bij mobilisatie en op
• Inzet via informeel organisatieverband (door persoonlijke
acties en initiatieven)
welke wijze? (school, peers,...)
• Leeftijd / Geslacht / Woonplaats / Taal / Socio-culturele
• Via welke kanalen mobiliseren jongeren zich vandaag?
achtergrond
Kortlopend kwalitatief onderzoekstraject
Met 9 semi-gestructureerde diepte-interviews bij
Belgische jongeren tussen 15 tot 24-jarigen en 3
professionals uit het brede werkveld van internationale
solidariteit, jeugdwerk en educatie.
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 3Définition méthos Jongeren en internationale solidariteit: hoe werkt dat vandaag? 4
GEN Z
Verschilt de sociale identiteit van 15 tot
24-jarigen (GEN Z) met voorgaande
generaties?
Actief en bewust
• 20% van de Belgische vrijwilligers is jonger dan 30
• bijna 2 op 3 jongeren was ooit actief betrokken bij een
jeugdvereniging
• 55% van de Vlaamse jongeren heeft in het laatste jaar
geld aan een goed doel gegeven, 26% een product
bewust niet gekocht en 36% een product net wel
gekocht omdat het op een milieu- of diervriendelijke
manier werd gemaakt.
Inclusief
Het samenleven met andere culturen is voor jongeren
minder een issue. Jongeren hebben meer
vriendschapsrelaties met mensen van een andere
herkomst. Toch zien we minder openheid in partnerkeuze
en minder openheid naar nieuwkomers. Sommige groepen,
waaronder jongens, vertonen meer moeite met inclusiviteit.
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 5GEN Z
Online
Zo een 2 uur per dag spenderen jongeren op sociale media.
Dit gaat niet ten koste van de deelname aan het
maatschappelijke leven. De online en offline wereld kennen
een dynamische onderlinge samenhang.
Duidelijke genderconcepten
Het merendeel van de jongeren voelt zich typisch
man/jongen of vrouw/meisje.
Jongens voelen meer druk dan meisjes om zich te
conformeren aan bepaalde genderverwachtingen. Die druk
komt deels uit zichzelf, maar in sterkere mate vanuit de
omgeving. De druk op jongens om in de samenleving hun
mannelijkheid te tonen, vergroot daardoor.
Politiek onbehagen
Jongeren zijn zeer kritisch over de gebrekkige werking en
responsiviteit van politici en politieke partijen. Toch
observeren we niet zozeer politieke apathie (we zien bewust
consumptiegedrag, deelname aan openbare leven, ...). Ze
vertonen weinig animo voor stemrecht/stemplicht vanaf 16
jaar.
méthos Jongeren en internationale solidariteit: hoe werkt dat vandaag? 6Résultats
Les principaux
résultats sont
positionnés dans
un diagramme
qui met en avant
sept conditions
à la mobilisation
des jeunes.
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 71. De nadruk ligt op concrete actie,
gelinkt aan hun dagelijkse
realiteit
• De jongeren gaan in alle concreetheid aan de slag, zonder
veel franjes, planning of programmatie. Ze laten zich
leiden door verontwaardiging over wat er rondom hen
gebeurt, dichtbij hun leefwereld, in hun dagelijkse
realiteit.
• Grote toekomstvisies of plannen zijn niet meteen aan de
orde. Hun engagementen zijn uiteraard belangrijk maar
jongeren kennen er geen sacrale status aan toe. Het is
een onderdeel van hun leven, net als studeren, wonen,
werken, uitgaan, met vrienden afspreken en hun hobby’s.
• De jongeren willen actie, er moet iets gebeuren. Ook al is
de online component noodzakelijk, faciliterend en Exemple autour de l’action de Nassim:
complementair met fysieke acties, het zijn de fysieke Les vidéos qui ont tourné sur les réseaux sociaux autour de l’
acties die veranderingen genereren, bijblijven en initiative de Nassim étaient personnelles, réalisées par lui ou
par des volontaires désireux·ses de montrer à leur entourage
nazinderen. les actions réalisées. Elles montraient des actions et des faits
plutôt que des personnes : le transport de produits
alimentaires, la collecte d’une diversité de produits, la
préparation de paquet, etc. Ces vidéos n’étaient pas
“médiagénique”, ni conçues par l’organisation, mais brutes et
collectives et en cela très concrètes.
méthos Jongeren en internationale solidariteit: hoe werkt dat vandaag? 82. La mobilisation dépend des
contextes et des trajectoires des
jeunes
• Plusieurs thèmes ont été abordé avec les jeunes lors des entretiens (égalité
des genres, changement climatique, formation professionnelle,
participation, ODD). Tous leur semblaient importants et nécessaires, ce qui
montre à nouveau que les jeunes sont davantage sensibles au petit, au
concret et au local, plutôt qu’aux grand thèmes (racisme, harcèlement etc.).
• Lorsqu'une organisation souhaite collaborer avec des jeunes, elle s'interroge
sur leurs préférences, leurs styles, leurs repères visuels ou se posent la
question du choix de la bonne plateforme en ligne. Malgré ces tentatives, la
distance psychologique par rapport aux organisations formelles est pour
certains jeunes encore trop grande.
• Il est donc crucial d’installer une politique “sur mesure” et de créer une
visibilité auprès des jeunes. Cette visibilité ne doit pas se restreindre à un
acte purement d’ordre communicationnel. Il est important de donner accès
à des représentations tangibles d’actions :
1. en allant à la rencontre des jeunes dans les écoles,
2. en relayant sur les réseaux sociaux des actions existantes,
3. en proposant, dans tous les cas, la participation à des projets concrets.
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 9“Dat is erg [over de precaire situatie
3. Ouvert.e.s sur le monde van vrouwen in armoede] en het is
belangrijk dat daar verandering in
komt maar ik kom daar niet mee in
aanraking, het ligt mij dus niet nauw
aan het hart.” Margot, 17 jaar
• En partie grâce aux médias sociaux, les jeunes connaissent les enjeux • Pour mobiliser les jeunes (d’ici et d’ailleurs) sur des projets de
mondiaux et sont naturellement ouvert.e.s sur le monde. Pour solidarité internationale, il est préférable d'utiliser comme point
autant, l’engagement pour des causes internationales n’est pas d’entrée des sujets ancrés dans leur vie quotidienne (questions de
automatique, celles ci étant perçues par beaucoup comme trop sexualité, de mobilité, d’habitude alimentaire, etc.).
éloignées de leur réalité.
• En outre, il n’est pas nécessaire d’axer les projets sur une
• Leurs intérêts pour les actions locales ne veut pas dire qu’ils.elles se résolution des problèmes (mariage des enfants, famine, etc.) car
désintéressent des causes globales, mais ce qui compte c’est que les cette approche porte souvent en elle même des conceptions
effets soit concrets. Plus l’échelle est rapprochée, plus l’action normatives et ethno centrées sur les façons de résoudre les
apparaît réelle et palpable. problèmes.
Des événements incarnés et localisés
les grands mouvements internationaux comme Black lives
matter, Me too ou les marches pour le climat prennent
leur source dans des événements concrets et non dans des
constats généraux (sur le racisme, le harcèlement ou le
dérèglement climatique): l’assassinat de Georges Floyd,
Greta Thurnberg ou plus local encore: la violence policière
(#justicepouradil), l’assassinat de Julie Van Espen en
Flandre et Fridays for Future sont des faits incarnés et
localisés.
méthos Jongeren en internationale solidariteit: hoe werkt dat vandaag? 104. De NGO als bastion voor
volwassenen
“Wat is er in 20 jaar gebeurd
rond structureel racisme?
Helemaal niks. Het middenveld
is echt failliet. Ik noem het
allemaal subsidie-activisten” • Een grote groep jongeren zet zich af tegen
Zack, 24 jaar politiek en overheid. Ook NGO’s (en bij uitbreiding) het
maatschappelijke middenveld krijgen kritiek. Voornamelijk
respondenten die op latere leeftijd kennis gemaakt hebben met
formele organisaties uit het middenveld kennen hen negatieve
associaties toe. Het is de groep die niet gesocialiseerd is binnen de
contouren van de Belgische civil society.
• De negatieve associaties hebben te maken met de werking:
schandalen, politieke invloed, censuur en corruptie. Anderzijds
hekelen ze de schijnbare stilstand in het maatschappelijke
middenveld. De kritiek die NGO's krijgen lijkt inwisselbaar met de
kritiek op het politieke bedrijf. Het politieke onbehagen lijkt zich uit
te breiden naar maatschappelijk onbehagen. Oplossing: “dan doen
we het zelf maar”.
“Neem nu the fast
life. Hoe willen wij • Ook traditionele projecten rond internationale solidariteit krijgen
onze grote steden kritiek. Ondanks dat internationale thema’s belangrijk bevonden
hier inrichten? Kijk
dan eens naar
worden, gebeuren projecten te vaak vanuit één richting, met een
Nairobi, dat is ook paternalistisch kantje en vanuit een white savior complex.
een wereldstad. Al
die projecten
hebben veel te vaak
een Westerse kijk.”
Zack, 24 jaar
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 115. Een veilige plek creëren,
“C’est super important. On
entend un peu des vertes et
betekent ook risico’s toelaten
des pas mûres et on sait pas
trop quoi croire. Mais les
ONG font des recherches et
on peut les croire. Moi je
crois à ce qu’ils disent.
Ils doivent communiquer
d’information et du frontal:
maintenant on est là!”
Voor jongeren: Voor NGO’s: Lea, 19 ans
Formele organisaties brengen sociaal In hun zoektocht naar actie,
comfort. De jongeren voelen zich geborgen verantwoordelijkheid, autonomie,
en gesteund, hebben geen ruimte, plezier en energie willen de
eindverantwoordelijkheid, kunnen zich jongeren ook daadkracht en passie zien.
beroepen op de netwerken van de “Een vriendin van mij zat een Een NGO heeft er dus baat bij om
organisatie en voelen zich betrokken bij de tijd bij de jongerenadviesraad duidelijk kenbaar te maken waar ze voor
organisatie. van [organisatie]. Ze gaat staan, soms controverse te creëren en
ermee stoppen. Ze heeft veel
Aan de andere kant zoeken ze ook actie, geleerd maar kan niet meer de politiek het vuur aan de schenen te
verantwoordelijkheid, autonomie, ruimte, verder groeien. De input van leggen.
plezier en energie. jongeren is daar beperkt.”
Margot, 17 jaar
méthos Jongeren en internationale solidariteit: hoe werkt dat vandaag? 126. Zelfstandigheid en
verantwoordelijkheid van jongeren in
alle fasen van een traject
• Het gevaar bestaat dat organisaties jongeren inzetten “Si on leur apprenait ça [la
participation] dès leur plus
voor de eigen strategie en in mindere mate vanuit jeune âge, on aurait une
wat de jongeren zelf willen/denken.Jongeren echt génération bien plus
engagée.” Youssef, 22 ans
naar voren schuiven, hen ondersteunen en uitdagen
en vanuit hun sterktes werken, betekent dat zij de
lead krijgen in projecten en ook zelf/in samenspraak
beslissingen nemen.
• Jongeren ondersteunen, een platform bieden, een
(internationaal) netwerk aanreiken en aan
schaalvergroting doen, worden dan de kerntaken
voor organisaties.
• Participatietrajecten zijn nuttig en noodzakelijk. Toch
is niet elk participatietraject zinvol. Enkel in situaties
wanneer er echt ruimte is om een dialoog op te
bouwen, wanneer er waardevolle input gegeven
wordt én wanneer daar ook rekening mee gehouden
wordt, vinden de jongeren een participatietraject
interessant.
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 137. Les manifestations et le volontariat sont mis
en avant par les jeunes, mais d’autres initiatives et “Je le fais et je l’ai fait. Il
actions peuvent être développées
faut toujours que ça soit
cohérent avec mes valeurs
personnellement. Je
choisis les asso avec
lesquelles je vais faire du
bénévolat. (...) On
apprend beaucoup. On
rencontre beaucoup de
Les manifestations sont de formidables actions pour Volontariat comme processus gens. C’est une bonne
façon de donner son
éveiller les consciences mais il faut aller au delà de la d’apprentissage temps.” Léa, 19 ans
simple sensibilisation
“Manifester c'est bien
mais il faut aller plus • L’accent est mis par les jeunes sur
• pour que les manifestations aient un impact concret sur loin dans la lutte.” leur processus d’apprentissage. Se
les agendas politiques, il faut travailler au lien entre les Youssef, 22 ans
mobiliser c’est aussi se développer :
manifestations et les actions politiques. apprendre sur un sujet, développer
• apporter le poid politique de Plan International par sa son réseau, gagner des
présence dans les manifestations sur des sujets sur compétences, etc.
lesquels l’organisation est active.
méthos Jongeren en internationale solidariteit: hoe werkt dat vandaag? 14Vier aandachtspunten ter conclusie
1. Snel kunnen inspelen op maatschappelijke kwesties, samen met 3. Werken rond actief en positief burgerschap waarbij de link met
jongeren. het maatschappelijk middenveld versterkt wordt.
De inbedding van mobilisatie in lange processen, grote Lang niet iedereen, maar bepaalde groepen jongeren lijken de
programma’s of strategieën heeft vooral nut voor een aansluiting met het middenveld verloren te zijn (of hebben dit
organisatie maar voegt weinig relevantie toe voor jongeren. Zij nooit gehad). Het middenveld (in mindere mate) maar vooral
willen actie, concreetheid en doelgerichtheid. ook de politiek krijgen veel kritiek van de jongeren: stilstand,
geen geloof in verandering, wantrouwen,... Toch zijn de jongeren
niet apolitiek. Het is daarom dringend tijd om na te denken over
2. Jongeren echt betrekken, ver weg van politieke recuperatie, hoe we de politieke toekomst van jonge generaties (samen met
betutteling of over-professionalisme. hen) versterken en vormgeven.
“Jongeren centraal stellen” wil iedereen maar gebeurt zelden op
een manier waarbij jongeren echt een actieve en/of
verantwoordelijke rol toebedeeld krijgen, met 4. Reliëf brengen in thema’s door standpunten en posities.
medezeggenschap en inspraak. Veel uitdagingen en moeilijkheden verdienen aandacht, zowel
hier als in andere delen van de wereld. De manier waarop met
thema’s omgegaan wordt en de ingenomen positie zullen van
belang zijn om krachtige mobilisaties op te bouwen. Voor
thema’s rond internationale solidariteit geldt: wees voorzichtig
met eenrichtingsverkeer en werk samen rond concrete,
dagelijkse topics met jongeren over de hele wereld.
méthos Les jeunes et la solidarité internationale: où en est-on aujourd'hui? 15Rapport A4.pdf
Merci/Dank uQ&A
annoncerlacouleur.beEnabel rapport www.enabel.be wijzijnkruit.be annoncerlacouleur.be Plan International rapport planinternational.be NL >publicaties FR >publications
BEDANKT! MERCI!
Vous pouvez aussi lire
