Matthäus Passion - CANTATRIX CONCERTO D'AMSTERDAM - Vocaal Ensemble Cantatrix
←
→
Transcription du contenu de la page
Si votre navigateur ne rend pas la page correctement, lisez s'il vous plaît le contenu de la page ci-dessous
BROCHURE Matthäus Passion CANTATRIX CONCERTO D’AMSTERDAM O.L.V. ERIK VAN NEVEL
Voorwoord Bach’s Matthäus Passion – Is dit nog te verdragen? In zijn boek over de Matthäus schrijft Bachkenner Gerardus van der Leeuw over een man die bij uitvoeringen na het eerste koor altijd weg ging. ‘Hij kon niet meer verdragen’ luidt het, ‘want het eerste koor is zoo aangrijpend grootsch, dat de dirigent goed doet, wanneer het laatste accoord geklonken heeft, eenige oogenblikken te wachten vóór hij het Evange- lie doet beginnen.’ En zo is het. De dialoog tussen de Töchter Zions en de Gläubigen grijpt ons hevig aan. ‘Helft mir kla- gen!’ Een indrukwekkender inleiding tot het passieverhaal moet nog geschreven worden, en dat is nog maar het begin van een drama dat gelovigen én ongelovigen tot tranen kan roeren. Het is dan ook een waar godswonder dat de Matthäus na zijn première in Leipzig honderd jaar onder het stof zou liggen, voordat Mendelssohn het meesterwerk in Berlijn opnieuw tot leven wekte. Inmiddels is de Matthäus een van de hoekstenen van de passieliteratuur geworden, ster- ker nog: een van de sleutelwerken van onze muzikale erfenis. Jaarlijks storten amateur- en beroepsgezelschappen zich op de partituur en vullen zich de kerken en concertzalen. Zo ook bij Cantatrix, dat in 2011 al een memorabele Johannes Passion uitvoerde. Klonk toen aan het eind ‘Jesu Christ erhöre mich, ich will dich preisen ewiglich’, na een passie met de nadruk op godsvertrouwen, nu eindigt de Matthäus met troost voor de angst en pijn van de gekruisigde: ‘Wir setzen uns mit Tränen nieder und rufen dir im Grabe zu: Ruhe sanfte, sanfte Ruh!’ Frits Ham † 2 Cantatrix
Cantatrix: ambities en erkenning Ambitie. Dat is het sleutelwoord voor het Vocaal Ensemble Cantatrix. Ambitie en dan de lat niet meteen te hoog leggen, maar steeds iets hoger. Daarmee begon deze formatie vijf- entwintig jaar geleden en sindsdien is het alleen maar bergopwaarts gegaan. Om zich te meten met de internationale keurtroepen trok Cantatrix meerdere malen naar Italië. Het niveau daar loog er niet om, het wedstrijdprogramma moest vele genres beslaan, maar Cantatrix kwam, zag en overwon in veel gevallen. ‘En route’ gaf het soms nog enkele con- certen, inclusief een uitzwaaiconcert in Leeuwarden. Net als in de sport komt succes je niet aanwaaien. Een gedegen repetitieschema, betrok- kenheid van de zangers en strenge selecties, iedere keer weer opnieuw, daarmee begint het. Meezingen met Cantatrix is vandaag de dag geen vanzelfsprekendheid, iedere zanger moet zijn plaats veroveren en zien vast te houden. En dan is er de keuze van de dirigent. Preciziewerk. Ook het begrip ‘gastdirigent’ deed zijn intrede. De vermaarde Erik Van Nevel verbond zich onlangs voor een tweede serie uitvoeringen van Bachs Matthäus Passion aan Cantatrix. Met dit werk, een van de paradepaardjes van het ensemble, trok het door het noorden en westen van ons land. Van de Grote Kerk in Dokkum tot de Westerkerk in Amsterdam. En dat gebeurde met meer programma’s. En Van Nevel is niet de enige ingeschakelde gastdi- rigent. Simon Phipps stond bijvoorbeeld voor het programma Pure Passie, in 2012, tevens het jaar van de Finland-reis en van optredens met de King’s Singers. Ook werd in 2012 een compositieopdracht ten doop gehouden, door Cantatrix verstrekt aan de Noor Ola Gjeilo. En dan gaan we verder: een jaar later ‘ontmoet’ het koor Lieven Deroo en zijn Ensemble Polyfoon. Met hun dompelde Cantatrix zich onder in de koorliteratuur van de grote poly- fonisten. In datzelfde jaar: het programma Lux Aeterna met aan het begin het roemruchte Miserere van Allegri. En dan was er in 2016 L’amour et la Paix, een programma rond gerust- stellende koorklanken, van Schütz tot De Leeuw, dat zelfs in Parijs te horen was. En we gaan nog verder. Cantatrix kiest sinds enkele jaren ook heel bewust voor educatie. Om middelbare scholieren in contact te brengen met Bachs meesterwerk. Live, met koor- leden, solisten uit het koor en een klein barokorkest. Zo echt mogelijk. Taakverbreding heet dat, bewust bouwen aan het publiek van morgen. Ook daarin wordt een lat gehanteerd die steeds hoger komt te liggen. Ook achtte men onlangs de tijd rijp het repetitiehonk in Veenwouden in te ruilen voor een meer centraal gelegen locatie: Heerenveen. Met het oog op de toekomst. Cantatrix viert zijn vijfentwintigjarig bestaan met Bachs Matthäus Passion, Händels Mes- siah, het programma Remember met daarin Purcells Funeral Music for Queen Mary en het programma “Bach en de Noorderlingen”. Matthäus Passion 2017 3
Erik Van Nevel Dirigent Erik Van Nevel studeerde hobo, zang en directie aan het Lemmensinstituut te Leuven en aan de Ko- ninklijke Conservatoria te Brussel en Antwerpen. Nadien volgde hij specialisatiecursussen in Groot- Brittannië, Duitsland en Nederland. Hij is stichter-dirigent van Currende, dat regelmatig te gast is op de grote Europese Festivals. In solisti- sche bezetting zingt hij met het Currende Consort. Van 1983 tot 2000 was hij kapelmeester van de Brusselse kathedraal en heeft er de Capella Sancti Michaelis opgericht. Hij was gedurende vele jaren een enthousiast zanger in het Huelgas-ensemble van zijn oom Paul. Zowel met Currende als met het Brussels Kathe- draalkoor realiseerde hij verschillende cd-opnamen die door de internationale muziekpers zeer positief werden onthaald : G. Carissimi, O. Lassus, P. Philips, H. Schütz, J. De Wert, G. Frescobaldi, D. Scarlatti, familie Bach, D. Buxtehude, H.L. Hassler, L. Marenzio en een reeks van 10 cd’s met een ruim geografisch overzicht van de Neder- landse Polyfonisten. Van 1980 tot 1985 was hij assistent-dirigent van het toenmalig BRT-radiokoor. Erik Van Nevel doceert koordirectie, kamermuziek en oude muziekpraktijk aan het Lem- mensinstituut te Leuven. Daarenboven geeft hij steeds meer privéles aan dirigenten en zangers en wordt hij uitgenodigd ensembles en groepen muzikaal te coachen. Jaarlijks geeft hij stages en cursussen voor dirigenten koor- en ensemblezangers. Zowel algemene koor- en dirigeertechniek als de meer specifieke uitvoeringspraktijk komen steeds weer aan bod. Zo was hij al te gast in Nederland, Spanje, Israël, Zweden, Noor- wegen, Cyprus, Malta, Slovenië, Duitsland, Groot-Brittannië, Letland, Estland en Frankrijk. 4 Cantatrix
Pierre Mak Christus De bariton Pierre Mak studeerde zang aan de con- servatoria van Zwolle en Utrecht, het Mozarteum in Salzburg en de Schola Cantorum Basiliensis in Basel. Hij nam deel aan masterclasses bij Elisabeth Schwarzkopf en Robert Holl. Verder volgde hij les- sen bij Aafje Heynis, Henny Diemer en Margreet Honig. Pierre Mak werkt met grote regelmaat als solist mee aan oratoriumuitvoeringen. De Passies van Bach, een groot aantal 19e-eeuwse oratoria (o.a. “Requi- em”, Fauré; “Ein Deutsches Requiem”, Brahms; “Pau- lus en Elias”, Mendelssohn) en enige 20e-eeuwse oratoria (o.a. “Carmina Burana”, Orff; “A Child of our Time”, Tippett) behoren tot zijn repertoire. Ook gaf hij talloze liederenrecitals. Met name het Duits-Romantisch en het Franse lied hebben zijn grote voorliefde. In het najaar van 2007 maakte hij met groot succes zijn scenisch operadebuut in een productie van Operastudio Nederland, waarin hij onder de regie van Harry Kupfer de rol van Der Gatte in “Reigen” (Philippe Boesmans, 1993) ver- tolkte. Enige tijd later volgde een reprise van deze productie in het Théâtre de la Bastille in Parijs. In 2009 was hij te zien in de reconstructie van “Granida” van P.C. Hooft, gerealiseerd door Stichting Ipermestra en Wim Trompert. In het voorjaar van 2011 zong hij de rol van Frank in “Die Fledermaus” van Johann Strauss, geregisseerd door Hans Nieuwenhuis In de zomer van 2013 nam hij tijdens het zeer succesvolle project Rheingold op de Rijn in “Das Rheingold” van Richard Wagner de rol van Fasolt voor zijn rekening Pierre Mak is als hoofd van de vocale afdeling en hoofdvakdocent solozang verbonden aan het Conservatorium van Amsterdam. Matthäus Passion 2017 5
Nico van der Meel Evangelist De Leidse tenor Nico van der Meel verwierf interna- tionaal aanzien, hoofdzakelijk als zanger van oude muziek en meer in het bijzonder als evangelist in de passionen van J.S. Bach. Hij zong onder leiding van beroemde dirigenten als Gustav Leonhardt, Nicolaus Harnoncourt, Jan Wil- lem de Vriend, Jos van Veldhoven, Herbert Blom- stedt, Colin Davis, Peter Schreier en Frans Brüggen. Talloze cd’s met oude muziek getuigen van zijn acti- viteiten als zanger, o.a. Bachs “Hohe Messe”, “Johan- nes Passion” en “Matthäus Passion” o.l.v. Frans Brüg- gen voor het label Philips Classics. Daarnaast zijn er ook cd’s verschenen met romantische liederen van Johannes Verhulst, Leander Schlegel en Hugo Wolf. Hij zong rollen in opera’s van o.a. Monteverdi, Mo- zart, Mendelssohn, Milhaud en Stravinsky. Hij maakt deel uit van het ensemble Camerata Tra- jectina, al veertig jaar dé pleitbezorger voor de Ne- derlandse muziek van de Middeleeuwen tot en met de Gouden Eeuw. Bij dit ensemble werkte hij mee aan meer dan vijfentwintig cd’s. Nico van der Meel studeerde aan het Rotterdams Conservatorium bij Barend Schuurman en Margreet Honig, bij wie hij in 1987 cum laude afstudeerde voor het hoofdvak zang. Hij volgde in zijn jonge jaren masterclasses bij o.a. Elly Ameling, Evelyn Lear, Ruud van der Meer, Robert Holl en Elisabeth Schwarzkopf. Hij treedt regelmatig op als gastdocent bij diverse conservatoria. Als dirigent leidde Nico van der Meel projecten o.a. bij het Vocaal Ensemble Coqu, Couleur Vocale, het Bach Festival Dordrecht, het Amsterdams Bach Consort en de Residentie Ba- chensembles. Begin 2008 verscheen bij Quintone een cd met de “Johannes Passion” van J.S. Bach in de versie 1725, met Concerto d’Amsterdam, en La Furia onder zijn leiding. Hij is artistiek leider van het Drechtsteden Bachkoor en hij is al sinds de oprichting in 1981 dirigent van het William Byrd Vocaal Ensemble in Leiden. 6 Cantatrix
Robbert Muuse Bas Bariton Robbert Muuse zong als solist concertre- pertoire van renaissance tot hedendaags, zoals van Monteverdi, Franse barok, J.S. Bach (“Matthäus-” en “Johannes Passion”, “Weihnachtsoratorium”, mis- sen en cantaten), Händel (“Messiah”, “Jephta”, “Israel in Egypt”, “Belshazzar”), Beethoven, Mozart, Haydn, Rossini, Mendelssohn, Brahms, Puccini, Fauré, Du- ruflé, Tippett, Vaughan Williams (“Sea Symphony”), en Orff. Hij zong vele Franse barokwerken en maak- te verschillende opnamen met het Franse Ensemble Pierre Robert o.l.v. Frédéric Desenclos. In concerten en opera’s werkte hij als solist met dirigenten Ed Spanjaard, Reinbert de Leeuw, Jan Willem de Vriend, Jos van Veldhoven, Valéry Gergiev, Christoph Pop- pen, Paul Goodwin, Kynan Johns en Matthew Halls, in samenwerking met orkesten Holland Baroque Society, Philharmonie Zuid-Nederland, Het Neder- lands Symfonieorkest, Combattimento Consort Amsterdam, Concerto d’Amsterdam, De Nederland- se Bachvereniging, kamermuziek-formatie van het Kon. Concertgebouworkest, Southbank Sinfonia (Londen), het Verbier Festival Orchestra, en de diverse Nederlandse symfonieorkesten. Hij zong tientallen operarollen in verschillende producties, zoals in 2014 de titelrol in “Eu- gen Onegin” van Tsjaikovski. Verder o.a. van Mozart “Così fan Tutte”, “Zaide” en “Die Zau- berflöte”; “Aeneas” (Purcell), “Phaeton” (Lully), “Agrippina” (Händel); Boswachter in “Het Sluwe Vosje” (Janáček), “Hänsel und Gretel” (Humperdinck), Dr. Falke in “Die Fledermaus “ (J. Strauss), en diverse andere opera’s. Tevens is Robbert Muuse zanger in het operateske herenensemble ”Taralli”. Met pianiste Micha van Weers treedt hij vanaf 1994 op in liedrecitals, onder meer in het Concertgebouw in Amsterdam, in Stuttgart, Karlsruhe, Salzburg en Parijs. Zij maakten ver- schillende cd’s. In april 2016 verschijnt hun nieuwe cd bij label Challenge Records met liederen van Julius Röntgen. Robbert Muuse werd vocaal gecoacht door Gary Coward (UK), en studeerde bij Mya Bes- selink in Maastricht, en bij Donald Litaker in Karlsruhe. Ook specialiseerde hij zich in lied- kunst o.a. aan het Mozarteum Salzburg, bij Konrad Richter, Hartmut Höll en Julius Drake. www.robbertmuuse.com Matthäus Passion 2017 7
Katherine Fuge Sopraan Katharine Fuge groeide op op het Channel Island of Jersey, en studeerde Muziek aan de City Univer- sity, London. Als gerespecteerde en veelzijdige uit- voerende heeft ze opgetreden over de hele wereld, waaronder Noord- en Zuid-Amerika, Rusland, het Verre Oosten, bij de BBC Proms en de festivals van Aldeburgh, Beaune, Edinburgh, Göttingen, Halle, St. Magnus, St. Petersburg en Utrecht. Katharine staat in het bijzonder bekend om haar vertolkingen van Bach, en heeft diens repertoire uitgevoerd en opgenomen met enkele van de beste ensembles en dirigenten: Akademie für Alte Mu- sik, Le Concert Français, Concerto Köln, Florilegium, Freiburg Baroque Orchester, Israel Camerata, Neder- landse Bachvereniging, Ricercar Consort, Brüggen, Herreweghe, Koopman, Van Veldhoven, McCreesh, en uiteraard Gardiner, met wie zij een levenslange en vruchtbare samenwerking onderhoudt, o.a. vele uitvoeringen en opnames in het kader van de Bach Cantata Pilgrimage. Katharine Fuge werkte ook met Bernius, Cao, Christophers, Cleobury, Creed, Egarr, Fischer, Hill, Norrington, Rademann, Stern, De Vriend, Leertouwer, Spanjaard, Erik van Nevel en Hidemi Suzuki. Hoewel Katharine Fuge zich specialiseerde in muziek uit de Barok en Klassieke periode is haar repertoire breed en omvat bijvoorbeeld uitvoeringen van Brahms “Ein Deutsches Requiem” (Orchestre des Champs Elysées), Grieg “Peer Gynt” (kammerorchester basel), Mendelssohn “Elias” (Akademie für Alte Musik), Mozart “Mis in c-klein” en “Requiem” (City of London Sinfonia, Academy of Ancient Music), Poulenc “Gloria” (Royal Liverpool Philhar- monic Orchestra), Haydn “Harmoniemesse” (Orchestre Philharmonique de Radio France), “Jahreszeiten” (Nagoya Symphony Orchestra, Japan), “Die Schöpfung” (Scottish Chamber Orchestra) en de wereldpremière van Carl Rütti’s “Requiem” (The Bach Choir). Katharine maakte opnames van Brahms “Ein Deutsches Requiem” (SDG), Bach “Johannes Passion” en Cantates met Gardiner (DG Archiv en SDG) en Philippe Pierlot (Mirare), Händel “Dixit Dominus” & Vivaldi “Gloria” (Philips Classics), en de Caledonia Sessions tijdens het Edinburgh International Festival 2009 met Concerto Caledonia (Delphian). Recente hoogtepunten waren onder andere Bach Cantates in Winchester Cathedral, Hän- dels “Messiah” met de Nieuwe Philharmonie Utrecht, Vivaldi & Charpentier op het Stoke Newington Early Musical Festival, Händel in België en Nederland met Currende en Les Muffatti, en Bachs “Matthäus Passion” met het Noord Nederlands Orkest. 8 Cantatrix
Margot Oitzinger Mezzosopraan Margot Oitzinger werd geboren in Graz, Oostenrijk en studeerde solozang aan de Universität für Mu- sik und darstellende Kunst in Graz. Ze volgde mas- terclasses bij Emma Kirkby en Peter Kooij. Ze was prijswinnaar van het Internationale Johann-Sebas- tian-Bach-Wettbewerb in Leipzig 2008 en van de Internationale Barokzangwedstrijd in Chimay (Bel- gië) 2006. Haar repertoire reikt van de werken van Bach en Händel (met name de oratoria), via Mozart en Haydn tot de romantiek en moderne werken. Zo was Margot Oitzinger onder andere te beluisteren met orkesten en ensembles als Collegium Vocale Gent, Concerto Copenhagen, L‘Orfeo Barockorches- ter, Dunedin Consort and Players, Wiener Akademie en Le Concert Lorrain. Zij werkte met dirigenten als Philippe Herreweghe, Lars Ulrik Mortensen, Her- mann Max, John Butt en Martin Haselbock. Behalve op talrijke chanson- en liederavonden was Margot Oitzinger ook veelvuldig te ho- ren in het barokke operarepertoire, o.a. bij de Kameropera van Graz, de Kameropera van Wenen, de Donaufestwochen op kasteel Greinburg en in het Styriarte Festival. Zij trad op op diverse internationale festivals, zoals het Händel Festival in Halle, Bach Fest Leipzig, het Festival de Saintes, Festival de Musique de La Chaise Dieu en het Oostenrijkse Styriarte Festival. Matthäus Passion 2017 9
Rudmer de Vries Tenor Rudmer begon zijn carrière niet als zanger maar als hoornist. Hij was tien jaar toen hij zijn eerste muziekles op dit instrument kreeg. In 2008 werd hij toegelaten op het Prins Claus Conservatorium te Groningen. Daar studeerde hij zang bij Jan van Zelm en hoorn bij Frank Brouns. Tevens volgde hij lessen koordirectie bij Louis Buskens. Vervolgens studeerde Rudmer zang aan het Konink- lijk Conservatorium te Den Haag bij Lenie van den Heuvel en Frans Fiselier, waar hij in 2013 cum laude afstudeerde. Rudmer wordt gecoacht door zijn vas- te docenten Frans Fiselier en Albert Bonnema. Ook volgde hij regelmatig masterclasses en coaching bij Meinard Kraak, Miranda van Kralingen en Geert Smits. Rudmer is regelmatig als solist te horen in ver- scheidende cantates en oratoria waaronder Bachs Weihnachtsoratorium, Bachs Matthäus Passion, Messiah van Händel, Die Jahreszeiten van Haydn en de Petite Messe Solennelle van Rossini. Zijn repertoire bevat vroege componisten zoals Claudio Monteverdi, onbekende/vergeten componisten zoals Emil Sjögren en hedendaagse werken van o.a. Bernard van Beurden. Met pianiste Rixt van der Kooij trad hij voor het voetlicht in de serie Jong Vocaal 2013 en Vocale drieluik 2014, waar onbekende Zweedse en Franse componisten centraal stonden. Verder treedt hij regelmatig op met de pianist Frans-Douwe Slot en gitarist Martin van Hees in verschillende recitals met liederen/aria’s van o.a. Debussy, Donizetti, Huygens, Fauré, Mozart, Schumann, Tosti. In maart 2012 heeft Rudmer meegewerkt aan een productie van Opera Zuid, Die Zau- berflöte, onder leiding van Per-Otto Johansson. De regie was in handen van Bruno Berger- Gorski. Op 23 Juni 2012 (tijdens het duo-concert van Vocaal Ensemble Cantatrix en the King’s Sin- gers) ging het door hem gecomponeerde stuk da Pacem, Myn Tinzen (voor tenor en koor) in première. In 2013 is dit werk uitgebracht op de cd “Hear my Prayer” door Vocaal Ensemble Cantatrix en Rudmer als solist. 10 Cantatrix
Concerto d’Amsterdam Concertmeester Stefano Rossi Concerto d’Amsterdam is sinds vele jaren actief op de Nederlandse en buitenlandse podia. Zowel in eigen programma’s als in samenwerking met koren. Daarbij worden hoge eisen gesteld aan de kwaliteit. Sinds 2012 is Stefano Rossi concertmeester van Concerto d’Amsterdam. Naast het standaard repertoire werkte Concerto d’Amsterdam ook mee aan operaproduc- ties op bijzondere locaties (King Arthur, Orfeo Aqua, Orfeo ed Euridice). Verder speelt het orkest eigen producties in programma’s met vocale en instrumentale so- listen onder leiding van de eigen artistiek leider Stefano Rossi. Vorig seizoen was dat een programma met onder andere het dubbelconcert voor viool, hobo en orkest van Bach- en Händelaria’s met Johannette Zomer. Ook speelde Concerto d’Amsterdam diverse hedendaagse composities: de Toren van Babel van Hans Koolmeers met Capella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss en de Johannes Passy van Pieter Bakker met Capelle Frisiae o.l.v. Hoite Pruiksma. In 2016 werkten musici van Con- certo d’Amsterdam mee aan de muziektheaterproductie De Beeldenstorm van Peter Jan Wagemans in de regie van Cilia Hogerzeil in het Bach Festival Dordrecht. Vele bekende solisten en dirigenten hebben met Concerto d’Amsterdam samengewerkt, zoals Emma Kirkby, Michael Chance, Lynne Dawson, Richard Egarr, Johannette Zomer, Nico van der Meel, Alfredo Bernardini, Claron MacFadden, Lucy van Dael en vele anderen. Cd-producties van de laatste jaren waren een vroege versie van de Johannes Passion van J.S. Bach onder leiding van Nico van der Meel en een cd met de drie altcantates van Bach met Maarten Engeltjes en Klaas Stok. Beide cd’s kwamen uit op het label Quintone. In het seizoen 2010-2011 werkte Concerto d’Amsterdam samen met de violiste/dirigente Elizabeth Wallfisch in een programma met drie countertenoren. Concerto d’Amsterdam speelde in 2011 en 2012 in een productie van De Utrechtse Spelen de opera Orfeo ed Euridice van Gluck. Onder muzikaal leider Hoite Pruiksma en in de regie van Jos Thie werden 66 voorstellingen gegeven op de vijver van Paleis Soestdijk . In 2015 speelde Concerto d’Amsterdam de 53-stemmige Missa Salisburgiensis van Biber als opening van de Internationale Koorbiënnale in Haarlem onder leiding van dirigent Harry Christophers. In het seizoen 2016-2017 zal Concerto d’Amsterdam optreden onder leiding van Stefano Rossi in een eigen productie met muziek van J.S. Bach, G.Ph. Telemann en C.P.E. Bach. Matthäus Passion 2017 11
Tekstverklaring Deel 1 Deel 1 1. Chor I und II 1. Koor I en II Kommt, ihr Töchter, helft mir klagen, Komt o dochters, helpt mij klagen. Sehet – Wen? – den Bräutigam, Ziet hem – Wie? – de bruidegom. Seht ihn – Wie? – als wie ein Lamm! Ziet Hem – hoe? – zoals een lam. O Lamm Gottes, unschuldig O Lam van God onschuldig, Am Stamm des Kreuzes geschlachtet, Dat aan het kruishout werd geslacht, Sehet, – Was? – seht die Geduld, Ziet dan – wat? – ziet Zijn geduld. Allzeit erfunden geduldig, Gij was altijd geduldig, Wiewohl du warest verachtet. Hoewel Gij werd veracht. Seht – Wohin? – auf unsre Schuld; Ziet – waarheen?- op onze schuld; All Sünd hast du getragen, Alle zonden hebt Gij gedragen Sonst müßten wir verzagen. En daardoor ons van de dood ontslagen. Sehet ihn aus Lieb und Huld Ziet hem uit liefde en genade Holz zum Kreuze selber tragen! Zelf het kruishout dragen! Erbarm dich unser, o Jesu! O Jezus, ontferm U over ons! 2. Rezitativ 2. Recitatief Evangelist Evangelist Da Jesus diese Rede vollendet hatte, sprach Toen Jezus deze woorden gesproken had, er zu seinen Jüngern: zei Hij tot zijn leerlingen: Jesus Jezus Ihr wisset, dass nach zweien Tagen Ostern Gij weet dat het over twee dagen Pasen is; wird, und des Menschen Sohn wird über- dan zal de Mensenzoon worden overgele- antwortet werden, dass er gekreuziget verd om gekruisigd te worden. werde. 3. Choral Chor I und II 3. Koraal Koor I en II Herzliebster Jesu, was hast du verbrochen, Liefdevolle Jezus, wat hebt Gij misdaan Dass man ein solch scharf Urteil hat Dat men zo’n hard vonnis heeft getekend? gesprochen? Wat is uw schuld? Was ist die Schuld, in was für Missetaten Welke misdaden worden u aangerekend? Bist du geraten? 4a. Rezitativ 4a. Recitatief Evangelist Evangelist Da versammleten sich die Hohenpriester Toen kwamen de opperpriesters, und Schriftgelehrten und die Ältesten im schriftgeleerden en oudsten van het volk Volk in dem Palast des Hohenpriesters, der bijeen in het paleis van de hogepriester, die da hieß Kaiphas, und hielten Rat, wie sie Kaifas heette en beraadden zich om Jezus Jesum mit Listen griffen und töteten. Sie door een list gevangen te nemen en te do- sprachen aber: den. Maar ze zeiden: 4b. Chor I und II 4b. Koor I en II Ja nicht auf das Fest, auf dass nicht ein Auf- Niet op het feest, want anders kan er op- ruhr werde im Volk. roer ontstaan onder het volk. 12 Cantatrix
4c. Rezitativ 4c. Recitatief
Evangelist Evangelist
Da nun Jesus war zu Bethanien, im Hause Terwijl Jezus nu te Bethanië in het huis
Simonis des Aussätzigen, trat zu ihm ein van Simon de melaatste was, kwam er
Weib, die hatte ein Glas mit köstlichem een vrouw naar hem toe met een albas-
Wasser und goss es auf sein Haupt, da er zu ten kruik vol kostelijk reukwater. Ze goot
Tische saß. Da das seine Jünger sahen, het uit over Zijn hoofd, terwijl Hij aan tafel
wurden sie unwillig und sprachen: zat. Toen de leerlingen dit zagen, zeiden ze
verontwaardigd:
4d. Chor I 4d. Koor I
Wozu dienet dieser Unrat? Dieses Wasser Waarom deze verkwisting? Dat reukwa-
hie mögen teuer verkauft und den Armen ter had duur verkocht kunnen worden ten
gegeben werden. bate van de armen!
4e. Rezitativ 4e. Recitatief
Evangelist Evangelist
Da das Jesus merkete, sprach er zu ihnen: Maar Jezus bemerkte het en zei:
Jesus Jezus
Was bekümmert ihr das Weib? Sie hat ein Waarom valt Gij deze vrouw lastig? Zij heeft
gut Werk an mir getan. Ihr habet allezeit immers een goede daad aan Mij gedaan?
Arme bei euch, mich aber habt ihr nicht al- Want de armen hebt gij altijd bij u, maar Mij
lezeit. Dass sie dies Wasser hat auf meinen niet. Door dit reukwater over Mijn lichaam
Leib gegossen, hat sie getan, dass man mich uit te gieten heeft ze Mijn begrafenis voor-
begraben wird. Wahrlich, ich sage euch Wo bereid. Voor waar ik zeg u: overal ter wereld
dies Evangelium geprediget wird in der waar dit Evangelie zal worden verkondigd,
ganzen Welt, da wird man auch sagen zu zal ook tot haar gedachtenis gesproken
ihrem Gedächtnis, was sie getan hat. worden over wat zij gedaan heeft.
5. Rezitativ Alt 5. Recitatief Alt
Du lieber Heiland du, O liefdevolle Verlosser,
Wenn deine Jünger töricht streiten, Terwijl uw leerlingen redetwisten.
Dass dieses fromme Weib Omdat deze vrome vrouw
Mit Salben deinen Leib Het teken stelt van de rouw
Zum Grabe will bereiten, Die Uw dood spoedig brengen zal,
So lasse mir inzwischen zu, Sta mij dan intussen toe
Von meiner Augen Tränenflüssen Dat ik hetzelfde doe
Ein Wasser auf dein Haupt zu gießen! Door met mijn tranen uw hoofd te zalven.
6. Aria Alt 6. Aria Alt
Buß und Reu Boet en smart
Knirscht das Sündenherz entzwei, Breken het zondige hart.
Dass die Tropfen meiner Zähren Geef toch, dat de tranen van mijn ogen
Angenehme Spezerei, voor u zoete balsem wezen mogen,
Treuer Jesu, dir gebären. O trouwe Jezus.
7. Rezitativ 7. Recitatief
Evangelist Evangelist
Da ging hin der Zwölfen einer, mit Namen Toen ging een van de twaalf, Judas Iskariot
Matthäus Passion 2017 13Judas Ischarioth, zu den Hohenpriestern genaamd, naar de opperpriester en zei:
und sprach:
Judas Judas
Was wollt ihr mir geben? Wat is het u waard als ik Hem aan u
Ich will ihn euch verraten. uitlever?
Evangelist Evangelist
Und sie boten ihm dreißig Silberlinge. Und En zij gaven hem dertig zilverlingen.
von dem an suchte er Gelegenheit, dass er Vanaf dat moment zocht hij een gelegen-
ihn verriete. heid om hem te verraden.
8. Aria Sopran 8. Aria Sopraan
Blute nur, du liebes Herz! Bloed nu maar, o moederhart,
Ach! ein Kind, das du erzogen, Ach, een kind dat gij hebt grootgebracht,
Das an deiner Brust gesogen, Dat eens aan uw borst heeft gelegen
Droht den Pfleger zu ermorden, Dreigt nu zijn Heer te gaan vermoorden
Denn es ist zur Schlange worden. Want het is tot slang geworden
9a. Rezitativ 9a. Recitatief
Evangelist Evangelist
Aber am ersten Tage der süßen Brot traten Op de eerste dag van het feest der onge-
die Jünger zu Jesu und sprachen zu ihm: desemde broden kwamen de leerlingen bij
Jezus en vroegen:
9b. Chor I 9b. Koor I
Wo willst du, dass wir dir bereiten, das Os- Waar wilt Gij dat wij voorbereidingen gaan
terlamm zu essen? treffen om het paasmaal te gebruiken?
9c. Rezitativ 9c. Recitatief
Evangelist Evangelist
Er sprach: Hij zei:
Jesus Jezus
Gehet hin in die Stadt zu einem und sprecht Gaat in de stad naar degene die Ik u noe-
zu ihm: Der Meister lasst dir sagen: Meine men zal en zeg tegen hem: de Meester
Zeit ist hier, ich will bei dir die Ostern hal- zegt: Mijn tijd is nabij, bij u houd Ik met
ten mit meinen Jüngern. mijn leerlingen het paasmaal.
Evangelist Evangelist
Und die Jünger täten, wie ihnen Jesus be- En de leerlingen deden zoals Jezus hun ge-
fohlen hatte, und bereiteten das Oster- zegd had en zij maakten het paasmaal ge-
lamm. Und am Abend satzte er sich zu reed. Toen het avond geworden was, ging
Tische mit den Zwölfen. Und da sie aßen, Hij met de twaalf leerlingen aan tafel. En
sprach er: terwijl zij aten zei Hij:
Jesus Jezus
Wahrlich, ich sage euch: Einer unter euch Voorwaar ik zeg u: een van u zal Mij
wird mich verraten. verraden.
9d. Rezitativ 9d. Recitatief
Evangelist Evangelist
Und sie wurden sehr betrübt und huben an, Zij werden diep bedroefd en begonnen ie-
ein jeglicher unter ihnen, und sagten zu ihm: der aan Hem te vragen:
14 Cantatrix9e. Jünger chor 1 9e. Leerlingen koor 1
Herr, bin ich’s? Ben ik het, Heer?
10. Choral Chor I und II 10. Koraal Koor I en II
Ich bin’s, ich sollte büßen, Ik ben het, ik zou moeten boeten,
An Händen und an Füßen Aan handen en voeten
Gebunden in der Höll. Gebonden in de hel;
Die Geißeln und die Banden Want de boeien en de geselslagen
Und was du ausgestanden, En alles wat Gij hebt gedragen
Das hat verdienet meine Seel. Droeg gij, o Heer, om mij.
11. Rezitativ 11. Recitatief
Evangelist Evangelist
Er antwortete und sprach: Hij antwoordde hun:
Jesus Jezus
Der mit der Hand mit mir in die Schüssel Degene die zijn hand met Mij in de schotel
tauchet, der wird mich verraten. Des Men- doopt, zal Mij verraden. De Mensenzoon
schen Sohn gehet zwar dahin, wie von ihm gaat heen zoals van Hem geschreven staat,
geschrieben stehet; doch wehe dem Men- maar wee de mens door wie de Mensen-
schen, durch welchen des Menschen Sohn zoon verraden wordt. Het zou beter voor
verraten wird! Es wäre ihm besser, dass hem zijn geweest als hij niet geboren was.
derselbige Mensch noch nie geboren wäre.
Evangelist Evangelist
Da antwortete Judas, der ihn verriet, und Toen zei Judas, Zijn verrader:
sprach:
Judas Judas
Bin ich’s, Rabbi? Ben ik het, Heer?
Evangelist Evangelist
Er sprach zu ihm: Hij zei tot hem:
Jesus Jezus
Du sagest’s. Gij zegt het.
Evangelist Evangelist
Da sie aber aßen, nahm Jesus das Brot, En terwijl zij aten, nam Jezus het brood,
dankete und brach’s und gab’s den Jüngern zegende het, brak het en gaf het aan Zijn
und sprach: leerlingen met de woorden:
Jesus Jezus
Nehmet, esset, das ist mein Leib. Neem en eet hiervan, dit is Mijn lichaam.
Evangelist Evangelist
Und er nahm den Kelch und dankte, gab ih- En Hij nam de beker, sprak een dankge-
nen den und sprach: bed uit en reikte hem aan hen over met de
woorden:
Jesus Jezus
Trinket alle daraus; das ist mein Blut des Drinkt allen hieruit, want dit is Mijn bloed
neuen Testaments, welches vergossen van het nieuwe verbond, dat voor velen
wird für viele zur Vergebung der Sünden. vergoten zal worden tot vergeving van de
Ich sage euch: Ich werde von nun an ‘nicht zonden. En Ik zeg u: van nu af aan zal Ik niet
mehr von diesem Gewächs des Weinstocks meer van de wijn drinken, tot op de dag dat
trinken bis an den Tag, da ich’s neu trinken Ik ze hernieuwd met u zal drinken in het rijk
werde mit euch in meines Vaters Reich. van Mijn Vader.
Matthäus Passion 2017 1512. Rezitativ Sopran 12. Recitatief Sopraan Wiewohl mein Herz in Tränen schwimmt, Hoewel mijn hart bedroefd is Dass Jesus von mir Abschied nimmt, Nu Jezus afscheid neemt So macht mich doch sein Testament er Ben ik toch blij om wat hij mij geeft: freut: Zijn vlees en bloed, waarin Hij leeft Sein Fleisch und Blut, o Kostbarkeit, Laat hij na in mijn handen. Vermacht er mir in meine Hände. Zoals hij op aarde steeds de Zijnen Wie er es auf der Welt mit denen Seinen Omringde met een goedheid zo groot Nicht böse können meinen, Zo heeft Hij hen nu lief tot in de dood So liebt er sie bis an das Ende. 13. Aria Sopran 13. Aria Sopraan Ich will dir mein Herze schenken, Ik wil U mijn hart geven Senke dich, mein Heil, hinein! O Heer, vervul het van U Ich will mich in dir versenken; Ik wil slechts vanuit U leven Ist dir gleich die Welt zu klein, En helemaal opgaan in U. Ei, so sollst du mir allein En is deze wereld misschien te klein, Mehr als Welt und Himmel sein. Dan zult Gij mijn hemel en aarde zijn. 14. Rezitativ 14. Recitatief Evangelist Evangelist Und da sie den Lobgesang gesprochen hat- En na de lofzang gezongen te hebben, gin- ten, gingen sie hinaus an den Ölberg. Da gen zij op weg naar de Olijfberg. sprach Jesus zu ihnen: Toen zei Jezus tot hen: Jesus Jezus In dieser Nacht werdet ihr euch alle ärgern In deze nacht zult gij u allen aan Mij erge- an mir. Denn es stehet geschrieben: Ich ren, want er staat geschreven; ik zal de her- werde den Hirten schlagen, und die Schafe der slaan en de schapen der kudde zullen der Herde werden sich zerstreuen. Wenn verstrooid worden. Maar wanneer Ik zal zijn ich aber auferstehe, will ich vor euch hinge- verrezen, zal Ik u voorgaan maar Galilea. hen in Galiläam. 15. Choral. Chor I und II 15. Koraal. Koor I en II Erkenne mich, mein Hüter, Erken mij, mijn Behoeder Mein Hirte, nimm mich an! Mijn herder, neem mij aan. Von dir, Quell aller Güter, Door U, bron van al ’t goede, Ist mir viel Guts getan. Is mij veel goeds gedaan. Dein Mund hat mich gelabet Uw mond heeft mij gelest Mit Milch und süßer Kost, Met melk en zoete honing Dein Geist hat mich begabet Uw geest schonk mij de vreugde Mit mancher Himmelslust. Uit de heerlijke hemelwoning 16. Recitativ 16. Recitatief Evangelist Evangelist Petrus aber antwortete und sprach zu ihm: Petrus gaf Hem ten antwoord: Petrus Petrus Wenn sie auch alle sich an dir ärgerten, so Al zouden allen zich aan U ergeren, will ich doch mich nimmermehr ärgern. Ik nooit! 16 Cantatrix
Evangelist Evangelist Jesus sprach zu ihm: Jezus sprak tot hem: Jesus Jezus Wahrlich, ich sage dir: In dieser Nacht, ehe Voorwaar, Ik zeg u: deze nacht, nog voor der Hahn krähet, wirst du mich dreimal de haan kraait zult gij Mij driemaal ver verleugnen. loochenen. Evangelist Evangelist Petrus sprach zu ihm: Petrus antwoordde: Petrus Petrus Und wenn ich mit dir sterben müßte, so Zelfs als moest ik met U sterven, will ich dich nicht verleugnen. Nooit zou ik U verloochenen. Evangelist Evangelist Desgleichen sagten auch alle Jünger. En zo spraken ook de andere leerlingen. 17. Choral Chor I und II 17. Koraal Koor I en II Ich will hier bei dir stehen; Ik wil hier bij U blijven, Verachte mich doch nicht! Verwerp mijn bijzijn niet. Von dir will ich nicht gehen, Ik wil U niet verlaten, Wenn dir dein Herze bricht. U, die mij nooit verliet. Wenn dein Herz wird erblassen Wanneer Uw hart zal breken Im letzten Todesstoß, In het uur van de dood, Alsdenn will ich dich fassen Zal ik Uw hoofd bergen In meinen Arm und Schoß. In mijn armen en mijn schoot. 18. Rezitativ 18. Recitatief Evangelist Evangelist Da kam Jesus mit ihnen zu einem Hofe, der Toen kwam Jezus met hen aan op een hieß Gethsemane, und sprach zu seinen plaats, Gethsemane geheten, en sprak tot Jüngern: zijn leerlingen: Jesus Jezus Setzet euch hie, bis dass ich dort hingehe Ga hier zitten, terwijl ik verderop ga bid und bete. den. Evangelist Evangelist Und nahm zu sich Petrum und die zween En hij nam Petrus en de twee zonen van Ze- Söhne Zebedäi und fing an zu trauern und bedeus mee en begon bedroefd en angstig zu zagen. Da sprach Jesus zu ihnen: te worden. Hij zei tot hen: Jesus Jezus Meine Seele ist betrübt bis an den Tod, blei- Mijn ziel is bedroefd tot stervens toe. bet hie und wachet mit mir. Blijft hier en waakt met Mij. 19. Rezitativ Tenor und Chor II 19. Recitatief Tenor en Koor II O Schmerz! O droefheid, Hier zittert das gequälte Herz; hoe beeft het bange hart, hoe krimpt het Wie sinkt es hin, wie bleicht sein Ange samen, hoe bleek wordt Zijn gezicht! sicht! Wat is de oorzaak van al deze kwellingen? Was ist die Ursach aller solcher Plagen? De rechter voert hem voor het gericht. Der Richter führt ihn vor Gericht. Er is geen troost, geen redding in zicht. Da ist kein Trost, kein Helfer nicht. Ach, mijn zonden hebben U geslagen! Ach! meine Sünden haben dich geschlagen; Hij moet helse pijnen lijden Matthäus Passion 2017 17
Er leidet alle Höllenqualen, Om anderen van hun schuld te bevrijden. Er soll vor fremden Raub bezahlen. Ach Heer, om mijn schulden moet Gij dit Ich, ach Herr Jesu, habe dies verschuldet dulden. Was du erduldet. Ach, als toch mijn liefde, Ach, könnte meine Liebe dir, Heer, Uw angsten en plagen Mein Heil, dein Zittern und dein Zagen Verminderen kon of helpen dragen, Vermindern oder helfen tragen, Wat zou ik graag bij U blijven. Wie gerne blieb ich hier! 20. Aria. Tenor und Chor II 20. Aria. Tenor en Koor II Ich will bei meinem Jesu wachen, Ik wil bij mijn Jezus waken, So schlafen unsre Sünden ein. Dan slapen onze zonden in. Meinen Tod Omwille van mijn dood Büßet seine Seelennot; Is zijn lijden nu zo groot. Sein Trauren machet mich voll Freuden. Zijn droefheid brengt voor mij vreugde. Drum muss uns sein verdienstlich Leiden Daarom moet Zijn dienstbaar lijden Recht bitter und doch süße sein. Bitterzoet voor ons allen zijn. Ich will bei meinem Jesu wachen, Ik wil bij mijn Jezus waken, So schlafen unsre Sünden ein. Dan slapen onze zonden in. 21. Rezitativ 21. Recitatief Evangelist Evangelist Und ging hin ein wenig, fiel nieder auf sein En Hij ging een weinig verder, Angesicht und betete und sprach: Wierp zich voorover op de grond en bad: Jesus Jezus Mein Vater, ist’s möglich, so gehe dieser Mijn Vader, als het mogelijk is, laat dan Kelch von mir; doch nicht wie ich will, son- deze beker aan Mij voorbijgaan. Echter, niet dern wie du willt. Mijn wil, maar Uw wil geschiede. 22. Rezitativ Bass 22. Recitatief Bas Der Heiland fällt vor seinem Vater nieder; De Heer valt voor Zijn Vader neer, Dadurch erhebt er mich und alle Waardoor Hij mij en allen Von unserm Falle die waren gevallen Hinauf zu Gottes Gnade wieder. laat opstaan en in genade weer. Er ist bereit, Hij is bereid Den Kelch, des Todes Bitterkeit De bittere kelk van de dood Zu trinken, te drinken In welchen Sünden dieser Welt Waarin de zonden van de mensen Gegossen sind und hässlich stinken, Gegoten zijn; Hij zal hem drinken Weil es dem lieben Gott gefällt. Om te voldoen aan Zijn vaders wensen. 23. Aria Bass 23. Aria Bas Gerne will ich mich bequemen, Graag wil ik mij bereid verklaren Kreuz und Becher anzunehmen, Om het kruis en de beker te aanvaarden. Trink ich doch dem Heiland nach. Dan doe ik hetzelfde als mijn Heer. Denn sein Mund, Want Zijn mond Der mit Milch und Honig fließet, Die overstroomt van melk en honingvloed Hat den Grund Heeft de wrange Und des Leidens herbe Schmach Smaak van het lijden 18 Cantatrix
Durch den ersten Trunk versüßet. Door de eerste teug reeds verzoet
Gerne will ich mich bequemen, Graag wil ik mij bereid verklaren
Kreuz und Becher anzunehmen, Om het kruis en de beker te aanvaarden.
Trink ich doch dem Heiland nach. Dan doe ik hetzelfde als mijn Heer.
24. Recitativ 24. Recitatief
Evangelist Evangelist
Und er kam zu seinen Jüngern und fand sie Nu ging Hij terug naar Zijn leerlingen
schlafend und sprach zu ihnen: En vond hen in slaap. Hij zei tot hen:
Jesus Jezus
Könnet ihr denn nicht eine Stunde mit mir Kunt gij dan niet een uur met Mij waken?
wachen? Wachet und betet, dass ihr nicht Waakt en bidt, opdat gij niet in de verlei-
in Anfechtung fallet! Der Geist ist willig, ding komt; de geest is wel gewillig, maar
aber das Fleisch ist schwach. het vlees is zwak.
Evangelist Evangelist
Zum andernmal ging er hin, betete und Opnieuw ging Hij heen en bad:
sprach:
Jesus Jezus
Mein Vater, ist’s nicht möglich, dass dieser Mijn Vader, als deze beker niet voorbij kan
Kelch von mir gehe, ich trinke ihn denn, so gaan zonder dat Ik hem drink, dan geschie-
geschehe dein Wille. de Uw wil.
25. Choral Chor I und II 25. Koraal Koor I en II
Was mein Gott will, das g’scheh allzeit, Wat God wil, gebeurt altijd
Sein Will, der ist der beste, Niets gaat Zijn hulp te boven.
Zu helfen den’n er ist bereit, Hij is altijd tot hulp bereid
Die an ihn gläuben feste. Voor degenen die in hem geloven
Er hilft aus Not, der fromme Gott, Hij helpt in nood,
Und züchtiget mit Maßen. De goede God.
Wer Gott vertraut, fest auf ihn baut, En straffen doet hij met mate.
Den will er nicht verlassen. Wie God vertrouwt, en vast op hem bouwt
Die zal Hij niet verlaten.
26. Rezitativ 26. Recitatief
Evangelist Evangelist
Und er kam und fand sie aber schlafend, En toen Hij terugkwam vond Hij hen weer
und ihre Augen waren voll Schlafs. Und er in slaap, want hun oogleden waren zwaar
ließ sie und ging abermal hin und betete geworden. Nogmaals verliet Hij hen en
zum drittenmal und redete dieselbigen ging heen, en bad voor de derde maal met
Worte. Da kam er zu seinen Jüngern und dezelfde woorden. Toen keerde Hij bij Zijn
sprach zu ihnen: leerlingen terug en sprak tot hen:
Jesus Jezus
Ach! wollt ihr nun schlafen und ruhen? Sie- Slaap nu maar en rust uit. Zie, het uur is na-
he, die Stunde ist hie, dass des Menschen bij waarop de Mensenzoon wordt overgele-
Sohn in der Sünder Hände überantwortet verd in de handen van de zondaars. Sta op,
wird. Stehet auf, lasset uns gehen; siehe, er laten we gaan. Want hij die Mij verraden
ist da, der mich verrät. zal is vlakbij.
Matthäus Passion 2017 19Evangelist Evangelist
Und als er noch redete, siehe, da kam Judas, En terwijl hij nog sprak, zie: daar kwam
der Zwölfen einer, und mit ihm eine große Judas, een van de twaalf, vergezeld van een
Schar mit Schwerten und mit Stangen von grote bende met zwaarden en stokken, ge-
den Hohenpriestern und Altesten des Volks. stuurd door de opperpriester en oudsten
Und der Verräter hatte ihnen ein Zeichen van het volk. De verrader had hun een te-
gegeben und gesagt: »Welchen ich küssen ken gegeven en gezegd: Die ik zal kussen,
werde, der ist’s, den greifet!« Und alsbald Hij is het. Grijpt Hem. En onmiddellijk liep
trat er zu Jesu und sprach: hij op Jezus toe met de woorden:
Judas Judas
Gegrüßet seist du, Rabbi! Wees gegroet, Rabbi!
Evangelist Evangelist
Und küssete ihn. Jesus aber sprach zu ihm: En hij kuste Hem. Maar Jezus zei tot hem:
Jesus Jezus
Mein Freund, warum bist du kommen? Vriend, waartoe zijt gij gekomen?
Evangelist Evangelist
Da traten sie hinzu und legten die Hände an Nu kwamen ze toelopen en maakten zich
Jesum und griffen ihn. van Jezus meester.
27a. Duett Sopran, Alt, Chor I und II 27a. Duet Sopraan, Alt Koor I en II
So ist mein Jesus nun gefangen. Zo is mijn Jezus dan gevangen
Laßt ihn, haltet, bindet nicht! Laat hem, hou op, bind Hem niet vast!
Mond und Licht Het maanlicht is
Ist vor Schmerzen untergangen, van droefheid ondergegaan,
Weil mein Jesus ist gefangen. Omdat Jezus is gevangen.
Laßt ihn, haltet, bindet nicht! Laat hem, hou op, bind Hem niet vast!
Sie führen ihn, er ist gebunden. Ze voeren Hem weg, Hij is gebonden!
27b. Chor I und II 27b. Koor I en II
Sind Blitze, sind Donner in Wolken ver Zijn bliksem en donder in wolken
schwunden? Verdwenen?
Eröffne den feurigen Abgrund, o Hölle, Open uw vurige afgrond, o hel!
Zertrümmre, verderbe, verschlinge, zer Verbrijzel, verwoest, verslind en breek
schelle
Mit plötzlicher Wut Met een woedend gebaar
Den falschen Verräter, das mördrische Blut! De valse verrader, de moordenaar!
28. Rezitativ 28. Recitatief
Evangelist Evangelist
Und siehe, einer aus denen, die mit Jesu En zie: een van hen die bij Jezus waren,
waren, reckete die Hand aus und schlug strekte zijn hand uit, trok zijn zwaard en
des Hohenpriesters Knecht und hieb ihm trof daarmee de slaaf van de hogepriester
ein Ohr ab. Da sprach Jesus zu ihm: en sloeg hem een oor af. Maar Jezus zeide
tot hem:
Jesus Jezus
Stecke dein Schwert an seinen Ort; denn Steek uw zwaard bij u, want allen die naar
wer das Schwert nimmt, der soll durchs het zwaard grijpen zullen door het zwaard
Schwert umkommen. Oder meinest du, omkomen. Of dacht gij dat Mijn Vader Mij
dass ich nicht könnte meinen Vater bitten, niet onmiddellijk meer dan twaalf legioe-
20 Cantatrixdass er mir zuschickte mehr denn zwölf nen engelen zou sturen als Ik Hem daarom
Legion Engel? Wie würde aber die Schrift vroeg? Maar hoe zouden anders de schrif-
erfüllet? Es muss also gehen. ten in vervulling kunnen gaan, die zeggen
dat het zo moet gebeuren.
Evangelist Evangelist
Zu der Stund sprach Jesus zu den Scharen: Nu sprak Jezus tot de bende:
Jesus Jezus
Ihr seid ausgegangen als zu einem Mörder, Als tegen een rover zijt gij uitgetrokken met
mit Schwerten und mit Stangen, mich zu zwaarden en stokken om Mij gevangen te
fahen; bin ich doch täglich bei euch geses- nemen. Dagelijks zat ik in de tempel te on-
sen und habe gelehret im Tempel, und ihr derwijzen, en gij hebt Mij niet gegrepen.
habt mich nicht gegriffen. Aber das ist alles Maar dit alles is gebeurd opdat de schriften
geschehen, dass erfüllet würden die Schrif- der profeten in vervulling zouden gaan.
ten der Propheten.
Evangelist Evangelist
Da verließen ihn alle Jünger und flohen. Toen lieten alle leerlingen Hem in de steek
en vluchtten.
29. Choral Chor I und II 29. Koraal Koor I en II
O Mensch, bewein dein Sünde groß, O mens, beween uw grote zonden,
Darum Christus seins Vaters Schoß Waarom Christus naar
Äußert und kam auf Erden; De aarde werd gezonden
Von einer Jungfrau rein und zart En de schoot van Zijn Vader verliet.
Für uns er hie geboren ward, Uit een maagd werd Hij geboren
Er wollt der Mittler werden. Om voor ons, die waren verloren,
Den Toten er das Leben gab Tot bemiddelaar te zijn.
Und legt darbei all Krankheit ab, Doden riep Hij weer tot leven,
Bis sich die Zeit herdrange, Zieken heeft Hij doen genezen
Dass er für uns geopfert würd, Tot tenslotte kwam de tijd
Trüg unsrer Sünden schwere Bürd Waarop Hij Zijn leven gaf voor allen
Wohl an dem Kreuze lange. en tot het kruishout was bereid.
30. Aria Alt Chor II 30. Aria Alt Koor II
Ach, nun ist mein Jesus hin! Ach, nu is mijn Jezus heen!
Wo ist denn dein Freund hingegangen, Waar is uw vriend dan heengegaan,
O du Schönste unter den Weibern? O gij schoonste onder de vrouwen?
Ist es möglich, kann ich schauen? Is het mogelijk dit te aanschouwen?
Wo hat sich dein Freund hingewandt? Waar is uw Vriend dan heengegaan?
Ach! mein Lamm in Tigerklauen, Ach, mijn lam in tijgerklauwen, ach,
Ach! wo ist mein Jesus hin? Waar is mijn Jezus heen?
So wollen wir mit dir ihn suchen. Dan willen wij hem met u zoeken.
Ach! was soll ich der Seele sagen, Ach, hoe kan mijn ziel verdragen
Wenn sie mich wird ängstlich fragen? Dat zij angstig mij moet vragen:
Ach! wo ist mein Jesus hin? Ach, waar is mijn Jezus heen?
Matthäus Passion 2017 2131. Rezitativ 31. Recitatief Evangelist Evangelist Die aber Jesum gegriffen hatten, führeten Zij die Jezus gegrepen hadden, voerden ihn zu dem Hohenpriester Kaiphas, da- Hem weg naar Kaifas, de hogepriester, bij hin die Schriftgelehrten und Ältesten sich wie de oudsten en schriftgeleerden bijeen versammlet hatten. Petrus aber folgete gekomen waren. Petrus volgde Hem van ihm nach von ferne bis in den Palast des verre, tot in de voorhof van de hogepries- Hohenpriesters und ging hinein und satzte ter, en binnengekomen ging hij tussen de sich bei die Knechte, auf dass er sähe, wo es dienaars zitten om te zien hoe het af zou hinaus wollte. lopen. Die Hohenpriester aber und Ältesten und De opperpriester en heel de Hoge Raad der ganze Rat suchten falsche Zeugnis wi- zochten naar een valse aanklacht tegen Je- der Jesum, auf dass sie ihn töteten, und zus om Hem ter dood te brengen. Maar zij funden keines. vonden er geen. 32. Choral Chor I en II 32. Koraal koor I en II Mir hat die Welt trüglich gericht’ De wereld heeft mij ten onrechte Mit Lügen und mit falschem G’dicht, Door leugens en bedrog beschuldigd, Viel Netz und heimlich Stricke. Uit afgunst en misdadigheid. Herr, nimm mein wahr in dieser G’fahr, Heer, zie naar mij om in dit gevaar. B’hüt mich für falschen Tücken! Behoed mij voor valse aanklachten. 33. Rezitativ 33. Recitatief Evangelist Evangelist Und wiewohl viel falsche Zeugen herzutra- Hoewel vele valse getuigen naar voren ten, funden sie doch keins. Zuletzt traten kwamen, vonden zij niets. Maar tenslotte herzu zween falsche Zeugen und sprachen: traden er twee naar voren die verklaarden: Zeugen Getuigen Er hat gesagt: Ich kann den Tempel Gottes Hij heeft gezegd: Ik kan de tempel van abbrechen und in dreien Tagen denselben God afbreken en binnen drie dagen weer bauen. opbouwen. Evangelist Evangelist Und der Hohepriester stund auf und sprach De hogepriester stond op en zei tot Hem: zu ihm: Hoherpriester Hogepriester Antwortest du nichts zu dem, das diese wi- Geeft Gij geen antwoord op wat zij tegen der dich zeugen? U inbrengen? Evangelist Evangelist Aber Jesus schwieg stille. Maar Jezus bleef zwijgen. 34. Rezitativ Tenor 34. Recitatief Tenor Mein Jesus schweigt Mijn Jezus zwijgt Zu falschen Lügen stille, op valse aanklachten stil, Um uns damit zu zeigen, om ons daarmee te bewijzen Dass sein Erbarmens voller Wille dat Zijn liefdevolle wil Vor uns zum Leiden sei geneigt, voor ons tot lijden is bereid, Und dass wir in dergleichen Pein en dat wij, in dergelijke pijn, Ihm sollen ähnlich sein zijn navolgers dienen te zijn, Und in Verfolgung stille schweigen. door bij vervolging ook stil te zwijgen. 22 Cantatrix
35. Aria Tenor 35. Aria Tenor
Geduld! Geduld!
Wenn mich falsche Zungen stechen. Als onrecht van valse tongen mij tart.
Leid ich wider meine Schuld Moet ik lijden zonder schuld.
Schimpf und Spott, Laster en spot,
Ei, so mag der liebe Gott O, dat de goede God
Meines Herzens Unschuld rächen. De onschuld zal wreken van mijn hart!
Geduld! Geduld!
Wenn mich falsche Zungen stechen. Als onrecht van valse tongen mij tart.
36a. Rezitativ 36a. Recitatief
Evangelist Evangelist
Und der Hohepriester antwortete und De hogepriester zei tot Hem:
sprach zu ihm:
Hoherpriester Hogepriester
Ich beschwöre dich bei dem lebendigen Ik bezweer U bij de levende God, dat Gij
Gott, dass du uns sagest, ob du seiest Chris- ons zegt of Gij de Christus zijt, de Zoon van
tus, der Sohn Gottes? God?
Evangelist Evangelist
Jesus sprach zu ihm: Jezus zei tot hem:
Jesus Jezus
Du sagest’s. Doch sage ich euch: Von nun Gij zegt het. Maar Ik zeg u: van nu af aan
an wird’s geschehen, dass ihr sehen werdet zult gij de Mensenzoon zien zitten aan de
des Menschen Sohn sitzen zur Rechten der rechterhand van Gods Majesteit en Hem
Kraft und kommen in den Wolken des zien komen op de wolken des hemels.
Himmels.
Evangelist Evangelist
Da zerriss der Hohepriester seine Kleider Toen scheurde de hogepriester zijn kleren
und sprach: en zei:
Hoherpriester Hogepriester
Er hat Gott gelästert; was dürfen wir wei- Hij heeft God gelasterd! Waarvoor heb-
ter Zeugnis? Siehe, itzt habt ihr seine Got- ben wij nog getuigen nodig? Zie, nu hebt
teslästerung gehöret. Was dünket euch? gij de Godslastering gehoord. Wat denkt u
ervan?
Evangelist Evangelist
Sie antworteten und sprachen: Zij antwoordden:
36b. Chor I und II 36b. Koor I en II
Er ist des Todes schuldig! Hij is de dood schuldig!
36c. Rezitativ 36c. Recitatief
Evangelist Evangelist
Da speieten sie aus in sein Angesicht und Toen spuwden zij Hem in het gezicht en
schlugen ihn mit Fäusten. Etliche aber sloegen Hem met hun vuisten. Weer ande-
schlugen ihn ins Angesicht und sprachen: ren sloegen Hem in het gezicht en zeiden:
36d. Chor I und II 36d. Koor I en II
Weissage uns, Christe, wer ist’s, der dich Profeteer ons, Christus: wie heeft U gesla
schlug? gen?
Matthäus Passion 2017 2337. Choral Chor I und II 37. Koraal Koor I en II Wer hat dich so geschlagen, Wie heeft U zo geslagen, Mein Heil, und dich mit Plagen Mijn Redder, en met plagen So übel zugericht’? U zoveel aangedaan? Du bist ja nicht ein Sünder Gij zijt geen zondaar zoals wij, Wie wir und unsre Kinder; Slechts liefde en geluk bracht Gij. Von Missetaten weißt du nicht. Geen enkel kwaad hebt Gij gedaan. 38a. Rezitativ 38a. Recitatief Evangelist Evangelist Petrus aber saß draußen im Palast; und es Terwijl Petrus buiten in de voorhof zat, trat zu ihm eine Magd und sprach: kwam er een dienstmeisje naar hem toe en Magd zei tot hem: Und du warest auch mit dem Jesu aus Dienstmeisje Galiläa. Jij was ook bij Jezus de Galileeër. Evangelist Evangelist Er leugnete aber vor ihnen allen und Maar hij ontkende ten aanhore van allen sprach: en zei: Petrus Petrus Ich weiß nicht, was du sagest. Ik weet niet waarover je het hebt. Evangelist Evangelist Als er aber zur Tür hinausging, sahe ihn Toen hij naar het portaal ging, merkte een eine andere und sprach zu denen, die da ander hem op en zei tot de aanwezigen: waren: Magd Dienstmeisje Dieser war auch mit dem Jesu von Naza Deze man was ook bij Jezus van Nazareth. reth. Evangelist Evangelist Und er leugnete abermal und schwur En opnieuw ontkende hij het met een eed: dazu: Petrus Petrus Ich kenne des Menschen nicht. Ik ken de man niet. Evangelist Evangelist Und über eine kleine Weile traten hinzu, Maar even later kwamen de omstanders die da stunden, und sprachen zu Petro: naar Petrus toe en zeiden: 38b. Chor II 38b. Koor II Wahrlich, du bist auch einer von denen; Zeker, ook jij hoort bij Hem, want je uit- denn deine Sprache verrät dich. spraak verraadt je. 38c. Rezitativ 38c. Recitatief Evangelist Evangelist Da hub er an, sich zu verfluchen und zu Toen begon hij te vloeken en te zweren: schwören: Petrus Petrus Ich kenne des Menschen nicht. Ik ken die man niet. Evangelist Evangelist Und alsbald krähete der Hahn. Da dach- En onmiddellijk kraaide er een haan. Toen te Petrus an die Worte Jesu, da er zu ihm herinnerde Petrus zich de woorden die 24 Cantatrix
sagte: Ehe der Hahn krähen wird, wirst du Jezus had gesproken: nog voor de haan mich dreimal verleugnen. Und ging heraus kraait, zult gij Mij driemaal verloochenen. und weinete bitterlich. En hij ging naar buiten en weende bitter. 39. Aria Alt 39. Aria Alt Erbarme dich Heb medelijden, Mein Gott, um meiner Zähren willen! Heer, Omwille van mijn tranen. Schaue hier, Zie hoe hart en ogen Herz und Auge weint vor dir Bitterlich. Om u wenen zo bitter. Erbarme dich Heb medelijden, Mein Gott, um meiner Zähren willen! Heer, Omwille van mijn tranen. 40. Choral Chor I und II 40. Koraal Koor I en II Bin ich gleich von dir gewichen, Mocht ook ik van U afgedwaald zijn Stell ich mich doch wieder ein; Dan keer ik mij weer tot U. Hat uns doch dein Sohn verglichen Uw Zoon heeft alles goedgemaakt nu Durch sein’ Angst und Todespein. Door zijn angst en stervenspijn. Ich verleugne nicht die Schuld; Ik ontken niet mijn schuld, Aber deine Gnad und Huld Maar uw genade en geduld Ist viel größer als die Sünde, Zijn veel groter dan de zonden Die ich stets in mir befinde. Waarmee ik mij weet verbonden. 41a. Rezitativ 41a. Recitatief Evangelist Evangelist Des Morgens aber hielten alle Hohepriester Toen het morgen geworden was, namen und die Ältesten des Volks einen Rat über alle opperpriesters en oudsten van het volk Jesum, dass sie ihn töteten. Und bunden het besluit om Jezus te doden. Zij boeiden ihn, führeten ihn hin und überantworteten Hem, voerden Hem weg en leverden Hem ihn dem Landpfleger Pontio Pilato. uit aan Pilatus, de landvoogd. Da das sahe Judas, der ihn verraten hatte, Toen Judas, die Hem verraden had, zag dat dass er verdammt war zum Tode, gereuete Hij veroordeeld was, kreeg hij spijt, bracht es ihn und brachte herwieder die dreißig de dertig zilverlingen naar de opperpries- Silberlinge den Hohenpriestern und Ältes- ters en oudsten terug en zei: ten und sprach: Judas Judas Ich habe übel getan, dass ich unschuldig Ik heb gezondigd door onschuldig bloed te Blut verraten habe. verraden. Evangelist Evangelist Sie sprachen: Zij zeiden: 41b. Chor I und II 41b. Koor I en II Priester Priesters Was gehet uns das an? Wat gaat ons dat aan? Da siehe du zu! Dat is voor uw verantwoording. 41c. Rezitativ 41c. Recitatief Evangelist Evangelist Und er warf die Silberlinge in den Tempel, Maar hij wierp de zilverlingen in de tempel, hub sich davon, ging hin und erhängete vluchtte weg en hing zich op. sich selbst. Aber die Hohenpriester nah- De opperpriesters raapten de zilverlingen Matthäus Passion 2017 25
men die Silberlinge und sprachen: op en zeiden: Hohepriester Opperpriesters Es taugt nicht, dass wir sie in den Gottes- Wij mogen dit niet in de offerkist doen, kasten legen, denn es ist Blutgeld. Want het is bloedgeld. 42. Aria Bass 42. Aria Bas Gebt mir meinen Jesum wieder! Geef mij toch mijn Jezus weer! Seht, das Geld, den Mörderlohn, Zie, het geld, het moordenaarsloon Wirft euch der verlorne Sohn Werpt nu de verloren zoon Zu den Füßen nieder! Voor uw voeten neer. Gebt mir meinen Jesum wieder! Geef mij toch mijn Jezus weer! 43. Rezitativ 43. Recitatief Evangelist Evangelist Sie hielten aber einen Rat und kauften ei- En zij besloten daarvoor het land van de nen Töpfersacker darum zum Begräbnis pottenbakker te kopen als begraafplaats der Pilger. Daher ist derselbige Acker ge- voor vreemdelingen. Daarom wordt die ak- nennet der Blutacker bis auf den heutigen ker tot op de dag van vandaag bloedakker Tag. Da ist erfüllet, das gesagt ist durch den genoemd. Zo werd vervuld wat de profeet Propheten Jeremias, da er spricht: »Sie ha- Jeremia gezegd had: en zij namen de dertig ben genommen dreißig Silberlinge, damit zilverlingen, de prijs waarop de kinderen bezahlet ward der Verkaufte, welchen sie van Israël Hem hadden geschat, en gaven kauften von den Kindern Israel, und haben die voor de akker van de pottenbakker, zo- sie gegeben um einen Töpfersacker, als mir als de Heer mij had opgedragen. Toen Jezus der Herr befohlen hat.« Jesus aber stund voor de landvoogd stond, ondervroeg deze vor dem Landpfleger; und der Landpfleger Hem en zei: fragte ihn und sprach: Pilatus Pilatus Bist du der Jüden König? Zijt Gij de koning van de Joden? Evangelist Evangelist Jesus aber sprach zu ihm: Jezus antwoordde hem: Jesus Jezus Du sagest’s. Gij zegt het. Evangelist Evangelist Und da er verklagt war von den Hohenpries- Maar op de beschuldigingen van de opper- tern und Ältesten, antwortete er nichts. Da priester en oudsten antwoordde hij niets. sprach Pilatus zu ihm: Toen zei Pilatus tot Hem: Pilatus Pilatus Hörest du nicht, wie hart sie dich verkla Hoort Gij dan niet, wat zij tegen U getui gen? gen? Evangelist Evangelist Und er antwortete ihm nicht auf ein Wort, Maar Hij antwoordde hem op geen enkele also, dass sich auch der Landpfleger sehr vraag, zodat de landvoogd zeer verwon- verwunderte. derd was. 44. Choral Chor I und II 44. Koraal Koor I en II Befiehl du deine Wege Leg gerust uw leven Und was dein Herze kränkt En al wat uw hart bezwaart Der allertreusten Pflege In de handen van Degene 26 Cantatrix
Vous pouvez aussi lire
