Kentering in de demografische dynamieken van het Brussels stadsgewest Les dynamiques démographiques contrastées de la région urbaine bruxelloise
←
→
Transcription du contenu de la page
Si votre navigateur ne rend pas la page correctement, lisez s'il vous plaît le contenu de la page ci-dessous
Etienne Van Hecke
Jean-Michel Decroly
Lieve Vanderstraeten
Kentering in de demografische dynamieken
van het Brussels stadsgewest
Les dynamiques démographiques
contrastées de la région urbaine bruxelloise
Symposium
“Demographic Dynamics in Brussels: Particularities, challenges and
international comparisons”
Brussels, 28 november 2014INTRODUCTION
Une première mise en perspective de la croissance démographique
de la RBC
Changement d'échelle : de la Région à l'aire métropolitaine
Dynamiques des parties centrales et périphériques ainsi que de l'aire
métropolitaine ?
La croissance de la RBC entraîne-t-elle celle de l'aire
métropolitaine?
La croissance de la RBC modifie-t-elle le canevas des migrations
dans l'aire métropolitaine?
Comparaison avec les 4 autres aires métropolitaines belges
Singularités des dynamiques démographiques bruxelloises ?PROBLEMATISATION
Banalité de la croissance démographique récente de la RBC dans
le contexte urbain belge … voire européen?
2 points de repères :
Théorique : Le modèle des phases de développement urbain de
Van den Berg and Klaassen (1987)
Empirique : La dynamique démographique des aires urbaines de
Suisse (Rérat, 2010)THE STAGES OF URBAN DEVELOPMENT
Source : Adaptation par Rérat (2010) de Van den Berg and Klaassen (1987)Les villes Suisses (Rérat, 2010) Taux d'accroissement (en %) de la population dans Composantes du mouvement de la population dans les centres et périphéries des 25 villes Suisse (1980- les centres des 25 villes Suisse (1980-2008) 2008)
PLAN
Les régions urbaines comme cadre d'analyse
Les dynamiques démographiques dans les ≠ couronnes
urbaines (Bruxelles + A/G/L/C)
Accroissement total
Composantes du mouvement de la population
Migrations par âge et nationalitéHET STADSGEWEST Administratieve grenzen van een stad niet langer relevant als begrenzing van een geografisch-economische realiteit: grotere steden bestuderen op niveau van hun stadsgewesten. STAD (=stedelijke gemeente) + STADSRAND = AGGLOMERATIE (morfologisch criterium: ‘continue bebouwing’) AGGLOMERATIE + BANLIEUE (functioneel criterium; relaties met agglomeratie) = STADSGEWEST STADSGEWEST + FORENSENWOONZONE (pendel) = STEDELIJK LEEFCOMPLEX
HET BRUSSELS STEDELIJK LEEFCOMPLEX
DE STADSGEWESTEN 2001 (Bron: Van Hecke E. & Luyten S.)
FORENSENWOONZONE IN HET ONDERZOEK BETREKKEN! In het licht van de voortschrijdende suburbanisatie Op een achtergrond van een afbakening 2001 Lagere vastgoedprijzen
BEVOLKINGSEVOLUTIE VAN DE GELEDINGEN VAN HET STEDELIJK LEEFCOMPLEX BRUSSEL Bron: ADSEI
BEVOLKINGSEVOLUTIE IN DE STEDELIJKE LEEFCOMPLEXEN VAN DE GROTE STEDEN Antwerpen Gent Luik Charleroi Bron: ADSEI
BEVOLKINGSEVOLUTIE VAN DE STEDELIJKE LEEFCOMPLEXEN
1,15 1,12
1,1 1,08
1,07
1,07
1,07
1,07
1,06
1,06
1,05
1,05
1,05
1,05
1,04
1,05
1,02
Evolutie
1981-1991
0,98
1
1
1
1991-2001
0,94
0,95 2001-2011
0,9
0,85
centr banl forensw centr banl forensw
GROTE STEDEN REGIONALE STEDEN
Bron: ADSEINATUURLIJKE AANGROEI, INTERNE EN EXTERNE MIGRATIES
BRUSSELS STADSGEWEST EN TOTAAL STADSGEWESTEN
(2010-12)
BEVOLKINGSGROEI: + 13,5 ‰ + 8,6 ‰
NATUURLIJKE AANGROEI: + 5,3 ‰ + 2,8 ‰
HOOGST IN CENTRALE STEDEN
Hoog % jonge migranten
Niet gesuburbaniseerde jonge volwassenen
MIGRATIEOVERSCHOT: + 8,2 ‰ + 5,8 ‰
Interne - 5,1 -2,2 meest negatief in centrale steden
Externe + 13,3 +8,0 meest positief in centrale steden
EXTERN MIGRATIESALDO > TOTALE BEVOLKINGSGROEI IN DE 5 GROTE
STEDEN
>90% VAN GROEI VAN HUN STADSGEWEST IN 2010-12EVOLUTIE VAN DE INTERNE EN DE EXTERNE MIGRATIESALDI VAN
DE GELEDINGEN VAN HET BRUSSELS LEEFCOMPLEX (in ‰ / jaar)
BHG stadsrand banlieue forensen-
woonzone
Bron: ADSEIEVOLUTIE VAN DE INTERNE EN DE EXTERNE MIGRATIESALDI VAN
DE GELEDINGEN VAN DE STEDELIJKE LEEFCOMPLEXEN (in ‰ / jaar)
15
10
intern 1988-90
intern 2002-05
5 intern 2010-12
‰
0 extern 1988-90
extern 2002-05
extern 2010-12
-5
-10
centrale stadsrand banlieue forensen-
gem. woonzone
Bron: ADSEINATUURLIJKE AANGROEI EN MIGRATIESALDI IN DE GELEDINGEN
VAN DE BELGISCHE EN HET BRUSSELS LEEFCOMPLEX (2010-12)
Bron: ADSEIDE INTERNE DYNAMIEK Suburbanisatie : nog steeds een actueel fenomeen! CENTRALE STEDEN VERLIEZEN IN TERMEN VAN INTERNE MIGRATIES AAN DE STADSRAND, DE BANLIEUE EN DE FORENSENWOONZONE DE STADSRAND VERLIEST AAN DE BANLIEUE EN DE FORENSENWOONZONE DE BANLIEUE VERLIEST AAN DE FORENSENWOONZONE EN DIT IN TOENEMENDE MATE : verklaart groot deel van afnemend totaal intern migratiesaldo van de banlieue
MIGRATIESALDI TUSSEN DE GELEDINGEN VAN BRUSSELS STEDELIJK LEEFCOMPLEX, JAARLIJKS GEMIDDELDE 1991- 1994, IN ‰ Bron: ADSEI
MIGRATIESALDI TUSSEN DE GELEDINGEN VAN BRUSSELS STEDELIJK LEEFCOMPLEX, JAARLIJKS GEMIDDELDE 2010- 2012, IN ‰ Bron: ADSEI
MOBILITEIT TUSSEN EN BINNEN DE GELEDINGEN VAN DE STEDELIJKE LEEFCOMPLEXEN Mobiliteit tussen geledingen Migratiesaldo Mobiliteit binnen geledingen Belgen Belgen Belgen Niet-Belgen Niet-Belgen Niet-Belgen Bron: ADSEI
MIGRATIEFLUXEN ZIJN LEEFTIJDSGEBONDEN INTERNE EN EXTERNE MIGRATIESALDI NAAR LEEFTIJD BHG 2010-12 Bron: ADSEI
INTERNE EN EXTERNE MIGRATIESALDI NAAR LEEFTIJD BANLIEUE VAN HET STADSGEWEST BRUSSEL 2010-12 Bron: ADSEI
BRUSSEL 25-29 JAAR Bron: ADSEI
BRUSSEL 30-34 JAAR Bron: ADSEI
BRUSSEL 35-39 JAAR Bron: ADSEI
INTERNE EN EXTERNE MIGRATIEFLUXEN INTERNE MIGRATIES Jongeren naar de centrale stad (max. saldo 20-24 jaar) Jonge volwassenen suburbaniseren (max. saldo 30-34 jaar), deels laat (35-39 jarigen+ kinderen 5-14 jaar) Centrale stad en banlieue : complementaire leeftijdsverloop EXTERNE MIGRATIES Jongeren en volwassenen belanden hoofdzakelijk in de centrale steden Gevolgd door suburbanisatie (zie verder)
Gemiddeld jaarlijks migratiesaldo van de 18-29 jarigen met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2008-2012) t.o.v. Vlaams- Brabant Bron: F. De Maesschalck e.a., Steunpunt Sociale Planning, provincie Vlaams-Brabant
Gemiddeld jaarlijks migratiesaldo van de 30-44 jarigen met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2008-2012) t.o.v. Vlaams- Brabant Bron: F. De Maesschalck e.a., Steunpunt Sociale Planning, provincie Vlaams-Brabant
NIET-BELGEN DRAGEN OOK BIJ TOT GROEI BUITEN HET BHG MIGRATIESALDI NIET-BELGEN, GROOT, VOORAL IN VLAAMS DEEL 2010-2012 (‰) NAAR NAAR NAAR NAAR NAAR NAAR NAAR t.o.v. bevolking v.d. BHG STADS- BAN- BAN- FORENSEN- FORENSEN- EL- geledingen: RAND LIEUE LIEUE WOONZONE WOONZONE DERS Belgen of niet-Belgen VL WAL VL WAL BELGEN Van BHG 10,3 5,8 6,5 1,7 3,9 0,2 Van REST BELGIE -11,9 -9,4 -3,8 -4,4 2,3 2,3 0,3 Van TOT. BELGIE -11,9 0,9 2,0 2,1 4,0 6,2 0,5 NIET-BELGEN Van BHG 34,8 32,7 13,6 31,0 14,9 0,7 Van REST BELGIE -10,8 -6,3 -6,7 -8,5 17,7 0,4 0,5 Van TOT. BELGIE -10,8 28,5 26,0 5,1 48,7 15,3 1,2 Bron: ADSEI
BELGEN EN NIET- BELGEN (nationaliteit) IN DE MIGRATIESALDI MIGRATIESALDI TEN OPZICHTE VAN DE TOTALE BEVOLKING NIET-BELGEN>BELGEN IN STADSRAND EN VLAAMSE BANLIEUE 2010-2012 NAAR NAAR NAAR NAAR NAAR NAAR NAAR %o BHG STADS- BAN- BAN- FOREN- FOREN- EL- t.o.v. totale RAND LIEUE LIEUE SEN- SEN- DERS bevolking VL WAL WOON- WOON- geledingen ZONE VL ZONE WAL BELGEN Van BHG - 8,9 5,3 5,9 1,6 3,7 0,1 Van REST BELGIE -8,1 -8,1 -3,5 -4,0 2,2 2,2 0,4 Van TOT. BELGIE -8,1 0,8 1,8 1,9 3,9 5,9 0,5 NIET-BELGEN Van BHG - 4,6 2,6 1,3 1,0 0,8 0,1 Van REST BELGIE -3,5 -0,8 -0,5 -0,8 0,5 0 0 Van TOT. BELGIE -3,5 3,8 2,1 0,5 1,5 0,8 0,1 Bron: ADSEI
Gemiddeld jaarlijks migratiesaldo met het B.H.G. (2008-2012)
van verhuizers met EU-origine (buiten de Belgische) en een
niet EU-origine
per 1.000 inwoners
10,9 - 25,4
7,8 - 10,9
4,6 - 7,7
1,4 - 4,5
-1,7 - 1,3
Kapelle-
Halle-Vilvoorde: 7,7 Londerzeel op-den-
Begijnendijk
Diest
Keerbergen
Bos
Vlaams-Brabant: 4,5 Tremelo
Aarschot
Scherpenheuvel
Boortmeerbeek -Zichem
Zemst
Aantal Opwijk Meise
Haacht Rotselaar
Merchtem
Grimbergen Kampenhout Bekkevoort
300 Vilvoorde
Tielt-Winge
Holsbeek
Steenokkerzeel Herent
EU Affligem
Asse Wemmel
Machelen
Kortenaken Geetbets
niet-EU Zaventem
Kortenberg Lubbeek
Leuven
Ternat Glabbeek
Liedekerke
Dilbeek Zoutleeuw
Wezembeek-Bertem Boutersem
Roosdaal Oppem
Kraainem
Bierbeek
Lennik Tervuren Oud-Heverlee Linter
Tienen
Sint- Drogenbos
Pieters- Huldenberg
Leeuw Hoegaarden
Gooik Linkebeek Overijse
Hoeilaart
Beersel Sint- Landen
Galmaarden Genesius-
Pepingen Rode
Halle
Herne
Bever
Kaart: Steunpunt sociale planning
Bron data: Rijksregister, verwerking Steunpunt sociale planning
Bron: F. De Maesschalck e.a., Steunpunt Sociale Planning, provincie Vlaams-BrabantCONCLUSION (I)
Nouvelle dynamique démographique de la région urbaine de
Bruxelles
De la stagnation (1981-91) à une croissance soutenue (+ 12% entre 2001 et
2011)
Par le jeu d'une croissance dans les 3 couronnes urbaines, mais plus forte
dans la RBC que dans la périphérie
Un processus commun aux régions urbaines belges
Plus marqué à Bruxelles que dans les 4 autres aires métropolitaines
Plus marqué dans les grandes villes que dans les villes régionales
Des similarités avec les dynamiques des villes suisses … ce qui
contredit le modèle des stades de développement urbainCONCLUSION (II)
Le rôle clef des migrations externes …
Dans la croissance démographique de la RBC (avec un solde migratoire
positif >> au solde migratoire interne négatif)
Par la pression que sa composante aisée exerce sur le foncier en RBC
Par sa contribution progressive, notamment après séjour en RBC, à la
dynamique suburbaine
De nouvelles configurations de la migration interne
La périrubanisation se poursuit mais ….
Blocage de la banlieue, surtout sud-est, pour les jeunes adultes
Emigration depuis RBC vers le rand, surtout dans l'axe industriel de la Senne
Emigration lointaine vers zone de migrants alternants
Rand et banlieue continuent à accuellir les couples au-delà de 30 ans avec
leurs enfants
Le tout avec de forts contrastes selon les classes sociales!Vous pouvez aussi lire
