ARCH jaarboek 2018 2019 - VUB.be

La page est créée Pascal Benard
 
CONTINUER À LIRE
ARCH jaarboek 2018 - 2019

              Jaarboek van de vakgroep
            VUB Architectural Engineering
                 Vrije Universiteit Brussel
2
2018-2019

                            Een campus in beweging. Een opleiding in beweging

              Ine Wouters   Op 1 oktober 1973 namen 352 studenten van de Vrije Universiteit Brussel
       Vakgroepvoorzitter   hun intrek in de modulaire kamers ontworpen door architect Willy Van Der
                            Meeren. De geprefabriceerde modules werden destijds zo ontworpen dat
                            ze zowel als woning, kantoor of school gebruikt konden worden. Van Der
                            Meeren schakelde de modules zo dat boeiende binnen- en buitenruimtes
                            ontstonden die ook vandaag nog hun stempel drukken op de campus.
                            In februari 2019, bijna 50 jaar na de oplevering, leggen we op beeld vast hoe
                            de laatste studenten dit labyrintisch woondorp verlaten en via een hobbelig
                            pad hun persoonlijke spullen naar de nieuwe studentenvoorzieningen
                            verhuizen.

                            Als VUB Architectural Engineering voelen we ons geroepen om de genialiteit
                            van dit ontwerp en zijn architectuur naar een breed publiek uit te dragen.
                            In 2019 slaagden we aardig in dit opzet: via de inhuldiging van het Circular
                            Retrofit Lab stonden de units internationaal in de belangstelling. Voor het eerst
                            in Europa werden immers acht studentenkamers op een circulaire manier
                            gerenoveerd. We zijn ook erg blij dat de studentenvereniging Bru:tecture zich
                            mee achter deze missie schaarde door de architectuurweek in en rond de
                            studentenwoningen te organiseren.

                            Ontwerpen, bouwen, verbouwen, herbestemmen en hergebruiken. Daar gaat
                            het in een opleiding burgerlijk ingenieur-architect om. Hoe we de studenten
                            doorheen de vijf studiejaren stapsgewijs vertrouwd maken met deze thema’s
                            lees je in het jaarboek 2018-2019 van VUB Architectural Engineering van de
                            Vrije Universiteit Brussel.

Uittocht van een student
(© Ine Wouters)
                                                                                            VOORWOORD           3
Inhoudstafel

4
ALGEMEEN
Voorwoord                       02-03
Inhoudstafel                    04-05
Activiteiten/overzicht          06-07
Alumni-avond                    08-09
Eerstejaars                     10-11
Alumnus                         12-13
I Love Science Festival         14-15
ARCH-reis                       16-17
ARCH-week                       18-21
International Exchange          22-23
bru:tecture                     24-25

ONTWERP
Ontwerpatelier 1                26-31
Ontwerpatelier 2                32-37
Ontwerpatelier 3                38-43
Ontwerpatelier 4                44-49
Ontwerpatelier 5                50-55

ONDERZOEK
VUB Architectural Engineering   56-57
In een nieuw klaedje            58-59
New Research Projects           60-61
Researchers Abroad              62-65
Finished Research Projects      66-69
Events                          70-81

VAKKEN
Beeld, vorm en kleur            82-83
Parametric Design of            84-85
    Transformable Structures
Spatial Structures:             86-87
     Design and Analysis

Opleiding                       88-89
Staff                           90-93
Studenten                       94-95
Colofon                            96
                          INHOUDSTAFEL   5
Openingsreceptie      Alumni-avond        ARCH designs scenography
                                                                  for Molem’back exhibition

                PhD defense   PhD defense                           PhD defense
             Jelena Dobbels   Louis Vandenabeele                    Marianne De Fossé

                                                Daguitstap
                                                Kortrijk

       aug              sep            okt               nov             dec

      Summerschool                                     Lars De Laet in the expert panel at
      Mycelium-materials                               NASA 3D Printed Habitat Challenge

    Sixth International Congress on        Brussels Biennale of Modern
    Construction History                   Architecture

6
Activiteiten / overzicht
                                                            2018 - 2019

                                                     I Love Science                  VUB Fellowship
                                                            Festival                  Philippe Block

                                                                                          PhD defenses
                                                                                        Yves Govaerts &
                                                                                           Jef Rombouts

                           Architectuurweek               Architectuurreis          Presentation
                                 Underlined               Vilnius                  Master theses

   jan                  feb              maa                apr              mei              juni

Circular Retrofit Lab      BAMB                             Infosessions      Circular Retrofit Lab
On TV                      Final Event                 Design for Change      Opening Event

    Winner of                  Lars De Laet
     Circular              elected member          Lecture                 Biofabrication Bootcamp
 Construction           of Jonge Academie          Philippe Block          Closing event
    Challenge
  Kopenhagen                                                           Studiedag
                                                                       Historisch Interieur en Design
                                                                       (Ugent & VUB)
                   Lecture at FABA            Out of the Box Talks             Interbellum
                    Jelena Dobbels                            CIVA             interieurbezoeken
                                                                               projecten Huib Hoste

                Meer informatie over deze en andere activiteiten kan u vinden via www.vub.be/ARCH      7
Alumni-avond
    De alumni-avond van de Architectuur en de Bouwkunde was op 15 november          Tekst
    2018 aan zijn tiende feestelijke editie toe. Deze keer was het de beurt aan     Ann Herminaire
    prof. dr. ir. John Vantomme om de lezing te verzorgen en dit ter gelegenheid
    van zijn emeritaat. Vele alumni en oud-collega’s schreven zich zelfs speciaal
    voor hem in. Johns boeiende en geanimeerde presentatie getiteld: “Design
    of Concrete Structures: moeten we dat vandaag nog wel leren?” sprak hen         Onder
    enorm aan, net zoals zijn colleges over beton tijdens hun studententijd.        Aandachtig publiek
    Na deze uiteenzetting was het tijd voor een netwerkmoment tijdens               (© Ine Wouters)

8
de feestelijke receptie die verzorgd werd door ‘Share a dinner’. De
                 Boven     aanwezigen werden verwend met heerlijke hapjes en ontvingen een unieke
Spreker John Vantomme      veiligheidshelm als herinnering. De feestelijke editie van de alumni-avond
        (© Ine Wouters)    werd mogelijk gemaakt door de talrijke sponsors: BAM Contractors, Besix,
                           Blanco Architecten, Bopro, BrEA, Conix RDBM, Copro, Declerck & partners,
                 Onder     DEME, Democo, Groep Van Roey, Joris Ide, SBE, Sweco, TUC Rail, Victor
 Het einde van de lezing   Buyck Steel Construction, VK Architects & Engineers en VUB Marketing,
(© Louis Vandenabeele)     Communicatie & Evenementen.

                                                                                            ALUMNI      9
10
Eerstejaars
                                                               Kaj-Wolf Depuydt

                 Interview   Facts & Figures
          Wesley Lanckriet   Geboortejaar: 2000
                             Huidige woonplaats: Bornem
                             Aantal medestudenten: 34
                             Favoriet vak: Ontwerpatelier
                             Favoriete architectuuractiviteit: Architectuurreis
                             Andere interesses: Voetbal en muziek

                             Burgerlijk ingenieur-architect sprak mij vooral aan omwille van de combinatie
                             tussen de meer wetenschappelijke en creatievere vakken. Deze richting
                             biedt een mooi evenwicht tussen beiden wat het interessant maakt. Na mijn
                             middelbare school te hebben gelopen in Gent had ik een nieuwe uitdaging
                             nodig met een meer persoonlijke benadering. Op dat vlak leek de ‘universiteit-
                             ervaring’ op de VUB mij meer op het lijf geschreven dan andere Belgische
                             universiteiten en dit mede door de beperkte groepjes waarin de opleiding
                             wordt gevolgd en de nauwere contacten met de professoren en assistenten.
                             Het is wel even aanpassen, komende van de middelbare school, maar je
                             went hier uiteindelijk wel aan. Als student heb ik nu wat meer werk dan
                             voorheen en je moet je wat beter organiseren om de drukke momenten
                             door te komen. Mijn medestudenten en vrienden helpen mij hierin. Ook de
                             verschillende leuke momenten, zoals de architectuurreis, zorgen ervoor dat
                             alles in balans is. Naast mijn studies volg ik nog muziekschool en kan ik in de
                             weekends de nodige tijd vrijmaken voor mijn vrienden. Ik kan dus zeggen dat
                             het leven als student aan de VUB mij wel zeer goed bevalt!

Links
Kaj-Wolf in het atelier
(© Stijn Brancart)
                                                                                           EERSTEJAARS         11
12
Alumnus
                                    Milena Vleminckx-Huybens

              Interview     Facts & Figures
              Stijn Elsen   Geboortejaar: 1988
                            Huidige woonplaats: Laken (Brussel)
                            Afstudeerjaar: 2011
                            Favoriet vak: Ontwerpmethodiek
                            Favoriete prof: Haike Apelt & Niklaas Deboutte en Inge Bertels
                            Interesses: De bergen in alle seizoenen, de wereld en alle culturen, muziek &
                            dans in alle stijlen

                            Als ideale combinatie tussen wetenschap en creativiteit kwam ik al snel uit
                            bij de opleiding ingenieur-architect. Nadien volgde ik in avondschool nog een
                            opleiding Stedenbouw & Ruimtelijke Planning (STeR*), ook aan de VUB.
                            De nachtelijke ateliermomenten vlak voor ontwerpdeadlines leverden me
                            enkele memorabele herinneringen op. Het atelier lag toen nog aan de overkant
                            van de straat, boven de ijskelders. De collectieve nachtjes-door werden
                            regelmatig onderbroken door 5-minuten-feestjes om even alles los te laten.
                            Na mijn studies liep ik stage bij PT Architecten. Ik leerde er ontwerpopdrachten
                            op een kritische manier te benaderen vanuit een menselijk standpunt. Sinds
                            2015 ben ik planoloog bij het team Planning en Strategische ontwikkeling
                            in het departement Stedenbouw van de Stad Brussel. Ons team telt tien
                            stedenbouwkundigen met verschillende achtergronden. Samen werken
                            we aan masterplannen en bestemmingsplannen, bedenken we strategieën
                            tegen leegstand en stellen we thematische samenwerkingsverbanden op.
                            Door te werken voor de Stad Brussel heb ik een directe invloed op de
                            toekomst ervan. Het geeft veel voldoening om de resultaten van je werk
                            op het terrein te zien. Het verbeteren van de levenskwaliteit is zowel het
                            uitgangspunt als het einddoel. Op dit moment werken we aan een masterplan
                            voor het Gebied voor Gewestelijk Belang 4, aan de Van Praetbrug. Het is een
                            gebied met veel ontwikkelingspotentieel maar heeft ook enkele belangrijke
                            uitdagingen in verband met waterbeheer en groene ruimte. Het ontwikkelen
                            van dit gebied vraagt een samenwerking met verschillende instanties, zowel
                            binnen als buiten de stad. Na hard werken en veel overleggen, staat iedereen
                            nu op één lijn en kunnen we stappen vooruitzetten. Als stedenbouwkundige
                            ligt de meerwaarde van de opleiding ingenieur-architect iets minder voor de
                            hand. Maar ze is daarom niet minder belangrijk. Ik merk dat het analytisch
                            én kritisch denken ingebakken zit in mijn denkproces. Dat proces is voelbaar
                            creatief en levert vaak een andere approach op dan bij mijn collega’s. Ook
                            al heeft het véél energie gekost om een hoop kennis op te doen die ik niet
Links                       rechtstreeks toepas als stedenbouwkundige, toch biedt de opleiding een
Milena Vleminckx-Huybens    goede brede basis die doorwerkt op vele vlakken in mijn professioneel leven.
                                                                                                ALUMNUS        13
Boven
     De stand van VUB
     Architectural Engineering
     met op de achtergrond de
     ReciPlyDome.
     (© Stijn Brancart)

     Midden
     Veel belangstelling voor
     de creatieve workshops.
     (© Maarten Van
     Craenenbroeck)

     Onder
     De ontplooibare
     schaarstructuren trekken
     de aandacht van jong
     en oud.
     (© Maarten Van
     Craenenbroeck)
14
I Love Science Festival 2019
       Tekst     Van 26 tot 28 april vond voor het tweede jaar op rij het I Love Science Festival
Stijn Brancart   plaats. Ook deze keer tekende VUB Architectural Engineering present voor
                 drie dagen vol wetenschap, workshops en blije gezichten. Jong en oud
                 laafden zich aan een uitgebreid gamma van activiteiten en infostands die de
                 meest recente innovaties in de schijnwerpers plaatsten. Het festival verhuisde
                 dit jaar naar de Brusselse expo-site en mocht ook daar heel wat bezoekers
                 ontvangen.

                 Onder het thema ‘Ontleed de stad, maak de stad’ bouwde VUB Architectural
                 Engineering een actieve stand op met creatieve workshops, gesteund door
                 de projectfinanciering van Innoviris. In de workshop ‘Brussel vroeger en nu,
                 in 3D’ konden de bezoekers letterlijk puzzelen aan de Brusselse stad. Op
                 een groot stadsplan plaatsten ze verschillende typisch Brusselse gebouwen,
                 die ze zelf in elkaar mochten steken. Met dat historische erfgoed kregen ze
                 carte blanche. Lekker stapelen voor een dense hoogbouw? Of toch eerder
                 kleine villa’s rond een park? De resultaten van zo’n co-creatief ontwerp zijn
                 onmogelijk vooraf te voorspellen. Zo stonden de deelnemers tijdens deze
                 workshop stil bij de uitdagingen van stadsplanning, want wat maakt nu een
                 bruisende stad?

                 Dat de toekomst van architectuur er wel eens helemaal anders zou kunnen
                 uitzien, ontdekten de deelnemers in twee andere workshops, waar ze zelf
                 structuren mochten bouwen. Net als vorig jaar konden ze experimenteren
                 met buigzame componenten. Breng die samen in een slimme geometrie
                 en het resultaat is verrassend stijf! Nieuw dit jaar was de toevoeging van
                 schaarstructuren. Via een eenvoudig proces, ontwikkeld in samenwerking
                 met Scientastic, toverden de deelnemers een hoop eenvoudige staafjes om
                 tot een ontplooibare structuur. De resultaten, en de meer complexe maquettes
                 op de demonstratietafel, spraken tot de verbeelding van jong en oud. Enkel
                 opletten voor de vingers!

                 Onder de ReciPlyDome vond ook deze keer een initiatie tot ‘Bouwen in Virtual
                 Reality’ plaats. Want ook de manier waarop we ontwerpen zal in de toekomst
                 veranderen. Van papier naar computer en nu rechtstreeks in 3D. Heeft elke
                 architect binnenkort een VR-bril op zijn neus? Wij vonden het alleszins fijn om
                 dat samen met alle enthousiaste bezoekers te ontdekken. Op naar volgend
                 jaar!

                                                                   I LOVE SCIENCE FESTIVAL 1515
ARCH-reis

     Het is een traditie geworden: de eerste week van de lentevakantie ruilen wij         Tekst
     onze vaste stek in Brussel in voor een nieuwe stad, op zoek naar architecturale      Charlotte Cambier en
     prikkels. Dit jaar trokken wij naar onbekendere oorden: Vilnius, de hoofdstad        Ineke Tavernier
     van Litouwen. De oude universiteitsstad is minder toeristisch in vergelijking met
     de steden die wij de vorige jaren hebben bezocht. Toch werden wij op slag
     verliefd op het historische centrum, de gelaagdheid van de stad en vooral de
     fijne restaurants en koffiehuizen die deze Baltische stad kenmerken. Vilnius lijkt
     een goed bewaard geheim.

     De eerste ochtend wachtte een stadsgids ons op in het hartje van Vilnius
     om de geschiedenis van de stad uit de doeken te doen. Zo kwamen wij te
     weten dat Litouwen in 1991 onafhankelijk werd van de Sovjetunie. Tegelijkertijd
     loodste de gids ons langs de mooiste plekken van de stad.

     Na de middagpauze wandelden wij naar Užupis. Dit is een kleurrijke, artistieke
     wijk van amper een zakdoek groot. De wijkbewoners hebben Užupis
     uitgeroepen tot een onafhankelijke staat met een eigen president, regering,
     grondwet en leger. De grondwet is op zijn minst excentriek te noemen met
     regels zoals ‘Een hond heeft het recht een hond te zijn.’ Na de uiteenzetting
     over de historiek van de stad en het bezoek aan deze vrolijke wijk kon de
     zoektocht naar de echte architecturale curiosa van Vilnius beginnen.

16
Die zoektocht startte aan de universiteit van Vilnius. Wij werden gegidst langs
                         de dertien binnenplaatsen, kerken en oude gebouwen die de universiteit,
                         gesticht in 1579, rijk is. Je gaat dus niet zomaar een schoolinstelling binnen,
                         maar je betreedt een wereld waarin gotische, barokke en klassieke kunststijlen
                         je overvallen. Het ontbreekt de universiteit echter aan financiële middelen om
                         de verouderde gebouwen te onderhouden en te renoveren. In de namiddag
                         volgden wij onze eigen gids, het befaamde ‘projectenboekje’, die ons leidde
                         langs de vooraf geselecteerde projecten in Vilnius.

                         Hoewel het accent de eerste dagen van de reis vooral lag op de historische
                         bezienswaardigheden, werd er de laatste twee dagen tijd gemaakt voor een
                Links    bezoek aan projecten van lokale architectenbureaus. Wij werden door DO
  MO Museum van DO       architects in hun kantoor onthaald. Het reilen en zeilen van ontwerpen en
            architects   bouwen in Litouwen werd ons uitgelegd. Daarna werden wij rondgeleid in het
(© Emmeline Brouwers)    nieuwe MO museum dat zij hebben ontworpen in samenwerking met Studio
                         Libeskind. Een leerrijk bezoek! Het tweede architectenbureau was Archinova.
              Midden     Zij kregen de opdracht om de klokkentoren van de kathedraal in Vilnius te
     Klokkentoren van    renoveren. De architecten vertelden ons meer over hoe zij omgaan met
            Archinova    erfgoed. Zij trachten namelijk komaf te maken met het Sovjetverleden door het
    (© Gabrielle Kawa)   partimonium dezelfde uitstraling te geven als een paar eeuwen terug.

              Rechts     Daarna was het tijd om afscheid te nemen van ons hostel en huiswaarts te
           Groepsfoto    keren. Wij hebben er ontzettend van genoten. Dank aan de enthousiaste
         (© Jef Delva)   medereizigers. Tot volgend jaar in...!

                                                                                          ARCH-REIS        17
Editie ‘18-’19 van de jaarlijks terugkerende architectuurweek loste de      Tekst
     torenhoge verwachtingen die haar voorganger gesteld had, met glans in.      Frederik Vandyck
     Nadat een jaar geleden ‘Islands of Brussels’ de ARCH-week definitief op
     de studentenkaart had gezet, keken we met ongeduld uit naar het voorjaar.
     Onder de noemer ‘underlined’ stelden vak- en studentengroep Architectural
     Engineering het ondergronds ruimtegebruik in Brussel aan de kaak. Weg van   Beeldcollage van drie
     de vertrouwde werkplek werden de studenten figuurlijk ondergedompeld in     sites (Abattoir Anderlecht,
     een boeiende en actuele thematiek. De uitdaging luidde enkele verdoken      Ijskelders VUB en
     plekken naar de oppervlakte te brengen in de vorm van een tijdelijke        Metrolijn 5)
     tentoonstelling in de leegstaande campuskoten.                              (© Frederik Vandyck)

18
ARCH-week

     ARCH-WEEK   19
Op de openingsavond stelde een dubbellezing door experten het thema
     meteen op scherp. Shana Debrock belichtte de potentie van ondergronds
     ruimtegebruik aan de hand van enkele internationale voorbeelden, waarna
     Fransje Hooimeijer dieper inging op de praktische uitdagingen. Daags
     nadien vond een reeks media-ateliers plaats om de studenten vertrouwd
     te maken met diverse manieren om het onderzoeksobject te rapporteren
     in de tentoonstelling. Zo konden ze tijdens hun bezoek aan de ijskelders,
     metrostations en champignonkwekerij terugvallen op de audiovisuele
     tools die hen door professionals uit het werkveld werden aangereikt. De
     experimentele exhibitie die hieruit voortkwam, bracht uitgebreid verslag van
     deze interessante en vaak ongekende ruimtes.
     Traditiegetrouw werd aan de workshopreeks een breder avondprogramma
     gekoppeld. Waar de ene solo ging met een ukelele, vormden andere
     studenten een jazz-quartet met hun favoriete assistent. Naast (live) muziek
     hielpen documentaires en feestelijke recepties de sfeer op te bouwen naar
     wat het hoogtepunt van de ARCH-week beloofde te worden: Bottom-line.

20
Boven
  Gezelligheid troef tijdens
    het avondprogramma
        (© Romain Collinet)

                      Onder
     Dubbellezing Fransje
     Hooimeijer en Shana
                  Debrock
        (© Romain Collinet)

Links
Bezoek aan ondergrondse
champignonkwekerij.
(© Romain Collinet)
                               ARCH-WEEK   21
International exchange

     In & out: international exchange 2018-2019
     In the academic year 2018-2019, three master students gave their                        Text
     educational programme an international colour by studying abroad via the                Lars De Laet
     Erasmus+ programme. Yolente Van Brussel experienced the Spanish culture
     by studying an entire academic year at the Universidad CEU San Pablo,
     while Margot Missoorten and Esther Geboes explored Cottbus and Berlin
     to study one semester at the Brandenburg University of Technology. Emma
     Lien Bertels and Sofie Noterdaeme are currently finishing their second Master
     year at the Politecnico di Milano as part of a TIME Exchange. Isabelle Hens
     crossed the Atlantic and is currently pursuing a master at the University of
     Pennsylvania in the US.
     At the same time, our department welcomed Erasmus students from Milano
     and Madrid for an entire academic year.

     Yolente Van Brussel, who went on exchange in Madrid, summarised
     her exchange experience:
     ‘Madrid is a city that never sleeps; there is always something to do. You               Text
     can go to free exhibitions in Tabacalera or Museo Ico for architecture, have            Yolente Van Brussel
     a picnic in Retiro park, or go for some tapas at a local Spanish restaurant. If
     you want a break from the bustle of the city, it is easy to take a train or bus
     to visit beautiful areas close to Madrid, like Toledo or Segovia. In case you’re
     craving some nature, there are various hikes in the mountains surrounding
     the city center.
     I really enjoyed living in Madrid since it is a very international city with a lot of
     students. It was very nice getting to know people with diverse backgrounds,
     and we all had in common that we were abroad experiencing a different
     culture. I lived with seven other girls, and although they were all from different
     places, they made me feel at home. ¡Hasta luego!’

     Outgoing VUB students
     Universidad CEU San Pablo (Spain): Yolente Van Brussel - Brandenburg
     University of Technology (Germany): Esther Geboes, Margot Missoorten
     - Politecnico di Milano (Italy): Emma Lien Bertels, Sofie Noterdaeme
                                                                                                                     Top
     Incoming Erasmus students                                                                      Yolente Van Brussel
     Politecnico di Milano (Italy): Anna Locatelli - Universidad CEU San                             (third from right) in
     Pablo (Spain): Lorena De la Rosa Garcia                                                                     Madrid

                                                                                                                Bottom
                                                                                                    Esther Geboes and
                                                                                               Margot Missoorten (left)
                                                                                                             in Cottbus
22
INTERNATIONAL EXCHANGE   23
bru:tecture
     bru:tecture mag weer een leerrijk jaar afsluiten. Met meer leden, meer            Tekst
     evenementen en een stijgend enthousiasme, kan bru:tecture geslaagd                Thomas Dewulf
     terugblikken op een eerste jaar als volwaardige studentenvereniging, erkend       voorzitter bru:tecture
     door het Brussels Studentengenootschap. Alle leden van bru:tecture mogen
     fier zijn op de mooie ervaringen.

     Het jaar ging van start met de openingsreceptie in de gele koten op de
     campus. De ruimte was tijdens de workshops in augustus aangekleed als
     proefproject van het Circular Retrofit Lab. Deze accommodatie werd voor ons
     speciaal ingericht om onze jaarlijkse vernissage in te huisvesten. Eind oktober
     gingen we op daguitstap naar Kortrijk. In aangename samenwerking met Evi
     Corne van de vakgroep, stippelden we een prachtige (en zonnige) dag uit. We
     gingen van start met een presentatie over de geschiedenis van Kortrijk Weide
     door projectleider Machteld Claerhout en oud-diensthoofd strategische
     planning Kortrijk Frans Van Den Bossche. Na een mooie wandeling rondom
     de Leie en projecten zoals gebouw K, Bubox en de Broeltoren, kwamen we
     na een middagsnack aan bij de Budafabriek. Verder bezochten we een deel
     van het Interieurfestival in het leegstaande Sint-Maartensziekenhuis en om
     de dag af te sluiten, brachten we een bezoek aan het TEXTURE-museum,
     een reconversieproject van een fabriek naar een museum over vlasproductie.

     Na enkele leerzame en interessante uitstapjes naar de Bozar (Bas Princen,
     Arrhof Frick, etc.) en Cineatelier Urbanized (Gary Hustwit) bereidden we
     ons voor op onze architectuurweek. Midden maart werd er eerst nog een
     ontwerpwedstrijd georganiseerd in samenwerking met Tonuso VZW. Het
     project in Vilvoorde bestond uit een reconversie van een site naar een sociaal
     huis, waar jongeren zich beter thuis zullen voelen. Deze unieke kans werd
     vertaald in jaaroverschrijdende groepen die 24 uur samenwerkten en met vier
     uitgewerkte projecten de jury moesten overtuigen. Leden van de vakgroep en
     de directie van Tonuso VZW evalueerden de projecten zowel op bouwkundig
     als inhoudelijk sociaal aspect. Amper één week later ging de architectuurweek
     van start. Dit jaar kregen we de lege legendarische kotencomplexen tot onze
     beschikking waar we met IBCtanks onze stempel op de campus drukten.
     Onder het thema Underlined onderzochten de studenten verschillende
     aspecten van ondergrondse sites in Brussel met behulp van een bepaald
     medium: audio, graffiti of beeld. De week ging maandagavond van start met
     een lezing van Fransje Hooimeijer (TU Delft) en Shana Debrock (UA) over
     het toepassingsgebied van ondergrondse architectuur en ruimtegebruik.
     Dinsdag vonden de workshops audio, graffiti en beeld plaats, waarmee de
     studenten woensdag en donderdag aan de slag gingen om de ondergrondse
     sites Abattoir Anderlecht, Ijskelders VUB en Metrolijn 5 in kaart te brengen.
     Na een voorstelling van de projecten en de expo volgde donderdagavond
     het meest besproken evenement, het openluchtfeest Bottom Line, dat de
     prachtige week muzikaal afsloot.
24
Amper anderhalve week later namen we het vliegtuig richting Vilnius. In deze
                         Baltische stad verbleven we in het prachtig hostel b&b&b&b&b van waaruit
                         we de eerste dagen de stad verkenden. Naast 28 kerken, de republiek Užupis
                         en de grote historische binnenstad, bezochten we ook het architectenbureau
                         DO architects dat ons aan de hand van hun projecten hun visie over de
                         renovatie van de stad bijbracht. Tijdens de reis bezochten we ook Kaunas,
                         de tweede grootste stad van Litouwen. De sfeer in de groep was bijzonder
                         goed.

                         Na het paasverlof trokken we op werfbezoek naar de Mobius-torens in de
                         Brusselse Noordwijk om, na nog een tweede Cineatelier en wat Bozar-
                         avonturen, het jaar af te sluiten met de eindreceptie. Het was een bewogen
                         jaar waarin iedereen van bru:tecture hard heeft moeten werken. Het
                         samenbrengen van studenten van alle jaren verrijkt onze fantastische richting
                         en maakt van dit jaar een geslaagd jaar voor bru:tecture. Het bestuur van
                         volgend jaar is er dan ook al met volle moed aan begonnen!

Architectuurweek in en
   rond de gele koten
   (© Thomas Dewulf)

                                                                                      BRU:TECTURE        25
Boven
     project van Jef Delva

     Midden
     project van Lara De
     Hertogh

     Onder
     project van Céline
     Clarysse
26
Ontwerpatelier
                                                                                             1
             Team     Via hoorcolleges en persoonlijke begeleidingssessies worden de studenten
        Prof. Niels   in ‘Ontwerpatelier: mens en aanpasbaarheid’ voor de eerste keer ingeleid
   De Temmerman       in de wereld van het architectuurontwerp. Aan de hand van kleinschalige
Prof. Ann Verdonck    ontwerpopdrachten leren zij omgaan met begrippen als ruimte, structuur,
    Ineke Tavernier   rationeel materiaalgebruik en duurzame ontwikkeling. Centraal staan steeds
  Frederik Vandyck    de specifieke gebruikersnoden van de bewoner, de mens, en het ontwerp
  Wesley Lanckriet    voor de volledige levenscyclus van een constructie, via aanpasbaarheid.

                      Opdracht 1 – Herdenkingsconstructie WOI
                      Met de wapenstilstand van 11 november 1918 is het honderd jaar geleden
                      dat de Eerste Wereldoorlog eindigde. Dit is één van de belangrijkste en
                      meest ingrijpende gebeurtenissen van de twintigste eeuw. Men koesterde de
                      ijdele hoop dat zoiets verschrikkelijks nooit meer zou gebeuren. Omdat het
                      belangrijk is de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog levend te houden,
                      werd er gevraagd om een herdenkingsconstructie te ontwerpen. Tijdelijkheid
                      en transformatie staan centraal in het concept. De constructie moet kunnen
                      worden ontmanteld, verplaatst en op een nieuwe passende locatie worden
                      heropgebouwd. Materiaalkeuze, het ontwikkelen van basiscomponenten en
                      hoe die verbonden worden, zijn cruciale aspecten van het ontwerp.

                      Opdracht 2 – Scarcity
                      Indien de hele wereldbevolking een westerse levensstandaard zou
                      hebben, hadden we vandaag al grondstoffen van vier aardes nodig. Door
                      de manier waarop we in Vlaanderen wonen, hebben we hier helaas een
                      groot aandeel in. De eindeloze lintbebouwing, de verkavelingsdroom en
                      bijhorende fermettes houden een duurzame transitie in een houdgreep.
                      Jonge ontwerpers zullen de samenleving van morgen eens te meer moeten
                      wapenen met inzichten die creatief inspelen op de problematieken van
                      vandaag. De grootste uitdaging zal er daarom in bestaan om meer te doen
                      met minder: niet uitgaan van excessen zoals de villa in de verkaveling, maar
                      de schaarste in grond en grondstoffen omarmen en ombuigen tot een rijker,
                      stedelijk verhaal. De studenten ontwierpen daarom een informatiepaviljoen
                      ‘duurzaam bouwen’ op de parking van de Anderlechtsepoort. Het paviljoen
                      werd opgebouwd uit een verzameling van gedemonteerde (bouw)materialen
                      die gratis werden aangeboden op tweedehandswebsites. Eenieder gaf vorm
                      aan een bouwsysteem dat aan minimale woon- en bouwtechnische eisen
                      tegemoetkwam.

                                                                            ONTWERPATELIER 1         27
28
Boven
           Project van
      Ebert De Roover

              Midden
Project van Ferre Maes

               Onder
           Project van
      Lara De Hertogh

                Links
       Presentatie van
      Lara De Hertogh
                         ONTWERPATELIER 1   29
                                            29
Boven
     Project van Jef Delva

     Midden
     Project van
     Sen Dhollander

     Onder
     Project van
     Casper Vervenne

     Rechts
     Presentatie van
     Casper Vervenne
30
Links
werk van Rebecca van
Daalen

Boven en midden
rechts
werk van Zhu Lucy

Onder rechts
werk van Yannick
Scheerlinck

                       ONTWERPATELIER 1   31
                                          31
32
Team
                             Ontwerpatelier
                             In de ontwerpstudio Habitat & Erfgoed leren de studenten omgaan met
                                                                                                     2
        Prof. Ann Verdonck   het hergebruik van erfgoed met de nadruk op sterke hedendaagse
                Evi Corne    interventies vanuit een respect voor de erfgoedwaarden.

                             Opdracht 1 - IN TRANSIT - een plek voor neo-nomaden
                             In een eerste project werd het beschermde stationsgebouw van Jette op het
                             Kardinaal Mercierplein aangepakt, een ontwerp uit 1886-1892 van architect
                             Franz Seulen die een tijd werkte in dienst van de Belgische Spoorwegen.
                             De academische opdracht focuste op de herbestemming van dit station tot
                             een tijdelijk verblijf en sociaal restaurant voor en door hedendaagse nomaden.
                             Geldtekort, het onvermogen om zelf te koken maar vooral de meerwaarde van
                             sociaal contact motiveren mensen om dergelijke restaurants te bezoeken. Een
                             sociaal restaurant draait echter niet alleen om klanten, ook de werknemers - in
                             deze context de jonge nomaden die tijdelijke huisvesting vinden in het station
                             - zijn van belang in het kader van armoedebestrijding. Om ook de forens te
                             betrekken, werd een koffiebar geïntegreerd in het project.

                             Opdracht 2 - REHAB FARM
                             Een tweede project concentreerde zich op de revitalisatie van de serres van
                             Stuivenberg in Laken. Dit vervallen tuinbouwkundig complex uit 1896-1898,
                             bestaande uit fraaie serres en woningen voor tuiniers, werd ontworpen door
                             architect Henri Maquet en landschapsarchitect Emile Lainé in opdracht van
                             koning Leopold II. Het programma dat de studenten voor deze markante site
                             onderzochten en uitwerkten omvat de herbestemming van de negentiende-
                             eeuwse serres tot rehab farm voor de verzorging en revalidatie van personen
                             met een burn-out of andere psychische problemen. Er ging hierbij veel
                             aandacht naar een inspirerende dialoog tussen het erfgoed, de nieuwe invulling
                             ervan als rehab farm en de link met het therapeutische aspect van de natuur
                             en urban gardening.

                  Rechts
               Project van
                 Zhu Lucy

Boven
Postkaart van ca. 1905
(© Delcampe)

Midden en onder
Project van
Yannick Scheerlinck
                                                                                     ONTWERPATELIER 2          33
Links
     Ellen Leemans

     Rechts boven
     Prentkaart, s.d.
     (© Delcampe)

     Rechts onder
     Project van
     Tessa De Marie

34
ONTWERPATELIER 2   35
                    35
36
Links
        Project van
Yannick Scheerlinck

           Rechts
        Project van
      Erik Van Eyck
                      ONTWERPATELIER 2   37
38
Ontwerpatelier
                                                                                                       3
                             Stadsbouwstenen
                    Team     “For thousands of years, urban design has been confined to a few basic
         Prof. Haike Apelt   patterns, with an infinite number of formal variatons. Sometimes the block
             Stefan Braun    is regular, as in classical antiquity and colonial times, sometimes it is more
                             or less arbitrary, as in the Middle Ages, or monumental as in Vienna in the
                             thirties. The basic typology remains the same, a street, lane, atrium, courtyard
                             or square made up of blocks.” (O.M.Ungers - The Dialectic City).​

                             ​ et onderwerp van dit onderzoek was het bouwblok in zijn verschillende
                             H
                             verschijningsvormen. Het bouwblok vormt de openbare ruimte en wordt
                             door deze gevormd. Wij bestudeerden de condities van het bouwblok
                             (percelenstructuur, dichtheid) en daarmee ook de identiteitsstichtende rol van
                             de gebouwen die het bouwblok en vervolgens de straat en de stad vormen.
                             De projectlocatie is gelegen in het historische centrum van Antwerpen,
                             tussen de Meir, Cellebroederstraat, Lange Nieuwstraat en Eikenstraat. Naast
                             de vraag naar de mogelijkheden van behoud en vernieuwing, kwaliteitsvolle
                             verdichting, functionele menging en bijhorende gebouwtypes stelt zich
                             de vraag voor het stadsontwerp om uitgaande van de eigenschappen en
                             potenties van de plek (binnen zijn ruimere omgeving) een bouwblokinvulling te
                             ontwikkelen, die een dialoog met het omliggend stedenbouwkundig weefsel
                             aangaat en tegelijk een karakter heeft, die de plek identiteit geeft. Het idee
                             over het openbare en collectieve, de cultuur van het samenleven in de stad
                             speelt een sleutelrol. Er werden cultureel duurzame stadsruimtelijke visies en
                             -modellen ontwikkeld en getest, die aan deze vraagstukken beantwoordden
                             en die vervolgens de basis voor het gebouwontwerp vormden.​
                             n het eerste semester bekeken wij de stad door de ogen van een architect.
                             Wij bestudeerden de (ruimtelijke) ordeningsprincipes en zochten via analyses
                             en vooroefeningen relevante aanknopingspunten. In die analyses werd
                             onderscheid gemaakt tussen prioritaire en secundaire aspecten, werd
                             gefocust op een aantal thema’s en werden reeds een aantal beslissingen
                             genomen, die voor het latere ontwerp belangrijk waren. Wij ontwikkelden
                             via experimentele vooroefeningen een stadsruimtelijk scenario en
                             zoomden vervolgens verder in tot de schaal van het gebouw. Er werd een
                             betekenisvolle relatie tot stand gebracht tussen ‘huis’ en ‘stad’, die een
                             zichtbare meerwaarde voor beide creëert. In het tweede semester bekeken
                             wij het gebouw door de ogen van een stedenbouwkundige. Als vervolg op
                             de thema’s van het eerste semester ontwikkelden wij het project verder tot en
Links                        met materialisatie en detail.
Project van Willem Mevis,    De stapsgewijze opbouw van de ontwerpoefeningen (van stadsruimte tot
Sofie Vandermeeren,          detail) weerspiegelt de verschillende prioriteiten binnen het ontwerp en geeft
Olivia Van Goethem, Ciska    tegelijkertijd de verschillende schaalniveau’s van duurzaamheid (levensduur)
Vanhaelen                    weer.
                                                                                      ONTWERPATELIER 3          39
Boven​
     Project van J​ ett Demol,
     Cyril De Raeymaeker,
     Leonardo Stefani, Zoé
     Van Begin

     Onder
     Tekeningen van ​
     Jett Demol
40
Boven​
 Project van Ciska Gielis,
    Thomas Dewulf, Alan
Zecirovic, Romain Collinet

                   Onder​
              Project van
          Romain Collinet
                             ONTWERPATELIER 3   41
42
Links boven​
Project van
Gabrielle Kawa

Links onder​
Project van
Ciska Vanhaelen

              Rechts boven​
              Grondplan van
         Leonardo Stefani

              Rechts onder
Project van Alan Zecirovic
                              ONTWERPATELIER 3   43
44
44
Ontwerpatelier
                           Sustainable Design Studio                                                  4
                  Team     The project for this year’s Sustainable Design Studio (SDS) is focused on
  Prof. Ahmed Z. Khan      the theme of ‘high density mixed use’ with the objective of sustainable
 Prof. Hera Van Sande      development of the NATO-site in Brussels. During the first semester, students
       Carole Aspeslagh    worked in groups to develop a sustainable urban design framework in the
         Geert Pauwels     form of a master plan and programme. In the second semester, students
            Giulia Verga   worked individually on a building or cluster within their master plan to develop
                           a sustainable architectural project.

                           Sustainable Urban Project for the NATO-Defense site:
                           High density mixed use

                           The NATO-Defense site (the old NATO headquarter buildings) covers
                           90 hectares along the Boulevard Leopold III, both in the Brussels-Capital
                           Region (Evere and Brussels-City) and in the Flemish Region (Zaventem).
                           One third of the site was released in May 2017 with the relocation of NATO
                           activities. Headquarters.perspective.brussels, in consultation with the
                           Ministry of Defense, owner of the land, began in 2015 a definition study
                           (NL) of the redevelopment potential of this site, taking into account the
                           option to build on this same site new headquarters. Given its location, the
                           potential redevelopment of the NATO-Defense site is also a pilot project for
                           interregional consultation, as part of the Noordrand territorial development
                           programme. The urban question or the sustainability theme for the SDS is
                           “How to tackle the redevelopment of the twentieth-century urban sprawl and
                           its potential within the Belgian Horizontal Metropolis structure. What are the
                           strategic pathways for envisioning a sustainable redevelopment? Starting
                           from landscape and public infrastructures, how to envision and re-structure
                           a renewed identity, sustainable and qualitative urban space?” In both
                           semesters, the students design work started from a set of questions to be
                           addressed at the scale of both the urban/master plan and the building scale.
                           What is the right density and scale? What degree of environmental
                           sustainability? How green? What is the right mix of uses? What should
                           be the ambition of mobility reconfiguration? What about coproduction?
                           Addressing these questions, distinct visions of urban design-based scenarios
                           were developed in the form of master plans (first semester) and sustainable
Left                       architectural projects (second semester). The aim was to provide a concretely
Project of group ‘City     illustrated and coherent set of innovative ideas as steppingstones for creatively
Green’ by Romain           defining the urban project for the NATO-Defense site and deliberating a more
van Wassenhove,            inclusive vision for the sustainable urban development of the area.
Lukas Geijsen, Soheil
Esgandarzadeh, Margot
Missoorten, Nabila Nasri
                                                                                    ONTWERPATELIER 4           45
46
Left
Presentation drawings
of group ‘The Zinneke
Plateau’, by Jonas Rents,
Wannes Soete, Robin
Messens, Julie Segal,
Soumaya Benaddia

Right
Presentation drawings
of group ‘Park Brux’, by
Pelle Darras, Wout De
Zutter, Helen De Weser,
Diana Toma, Lamees
Awad
                            ONTWERPATELIER 4   47
Left
     Project by Pelle Darras

     Right
     Project by Camille Segaert
48
ONTWERPATELIER 4   49
50
50
Ontwerpatelier
                              Advanced Design Studio
                              Palace Hotel - Pool is cool
                                                                                                        5
                     Team     Two design studios on two different sites in the Brussels Capital Region ran
      Prof. Jonas Lindekens   in parallel. A first studio engaged in the design of a hotel extension, to be
          Prof. Laurent Ney   situated in the dense urban area of the Rogier square. The studio invited
  Prof. Stéphane Meyrant      students to reflect on designing in complex urban areas. It also envisaged
          Thierry Berlemont   integrating a contemporary façade in connection to a historic façade in the
Aránzazu Galán González       diverse urban fabric.
                              In the second studio, a swimming facility was created at the edge of the city,
                              in a location where the city turns into a rural landscape. This studio reacted
                              on the lack of swimming facilities in Brussels and sought reflection on how
                              bathing culture can be interpreted in a contemporary way. It also specifically
                              addressed how both an indoor and an outdoor swimming facility can be
                              integrated in a parklike landscape.

                              Project 1 - Expansion of the Hotel Palace on the Rogier square
                              As a result of metro infrastructure works, a plot at the corner of the Rogier
                              square, facing the Avenue Jardin Botanique, has been left vacant for decades.
                              A separation wall of the adjacent Palace Hotel is facing the avenue thus
                              creating a desolate environment. Recently, the Palace hotel has formulated
                              the ambition to expand. The hotel intends to extend the current infrastructure
                              with 150 standard rooms. The ground floor will house commercial functions,
                              and a bar-restaurant will be located on the roof. The goal of this assignment
                              was to create a new functional whole, where the existing hotel and hotel
                              extension can be operated as one in an efficient way. Circulation between
                              new and existing spaces should be effortless for visitors, the management
                              and maintenance of the whole very efficient.

                              Project 2 - Design of a new indoor and outdoor swimming pool in
                              Neerpede
                              Brussels lacks infrastructure for swimming. The existing infrastructure is often
                              very old, and therefore inapt to contemporary hygiene standards. Instead
                              of choosing for (expensive) renovations, in the past many swimming pools
                              have been closed down. The remaining swimming pools are often waiting
                              for an urgent upgrade. Instead of focusing on the existing infrastructure, this
Top                           assignment sought the opportunity to build an extra swimming facility. Not
Project by Bastien Damsin     only an indoor but also an outdoor swimming pool was envisaged. Both
View on the building over     facilities are operated as an integrated facility which can be used as separate
the water                     entities.

Bottom
Project by Mathias Claes
Atmosphere in the main
pool area
                                                                                       ONTWERPATELIER 5          51
Left
      Project by Thibaut Brans
      Overview of the setup of
                    the building

                     Top right
                     Project by
             Errico D’Agostino
     Situation of the pool along
                      the pond

                 Bottom right
     Project by Valérie Declerc
         Detail of the facade of
                       the pool
52
ONTWERPATELIER 5   53
54
54
Left top
                Project by
     Marie-Caroline Kawa
  Stacked sports building
     nearby the highways

             Left bottom
       Project by Li Li Yap
   Concrete interior of the
                small pool

                  Top left
                Project by
    Margaux Lespagnard
  Aging of the dome over
                      time

                Top right
                Project by
   Lennert Van Rompaey
  Plan of a pool focussing
    on spatial experience

                  Bottom
Project by Liesse Swinnen
 View on the extension of
       the hotel at Rogier

                              ONTWERPATELIER 5    55
                                                 55
56
VUB Architectural Engineering

                 Inleiding   Het onderzoek dat verricht wordt aan de vakgroep architectonische
             Lars De Laet    ingenieurswetenschappen wordt samengebracht in de onderzoeksgroep
                             ‘VUB Architectural Engineering’ die uit een interdisciplinair team bestaat dat
                             ingenieurstools inzet om architectuur te maken en te bestuderen. Ook dit jaar
                             hebben de onderzoekers van de onderzoeksgroep hard gewerkt om innovatief
                             fundamenteel en toegepast onderzoek te verrichten dat maatschappelijk en
                             industrieel relevant is en internationaal erkend wordt. Daarnaast besteedden
                             deze onderzoekers veel aandacht en energie aan de disseminatie van de
                             onderzoeksresultaten. Via het organiseren van en deelnemen aan workshops,
                             seminaries en lezingen, het tentoonstellen van prototypes en het schrijven
                             van naslagwerken werd het onderzoek breed kenbaar gemaakt, zowel bij
                             experten als bij het grote publiek. Ook wordt in toenemende mate aandacht
                             besteed aan het valoriseren van onderzoeksresultaten via patentaanvragen en
                             een VUB spin-off.

                             Het groeiend aantal samenwerkingen met onderzoeksinstellingen,
                             bedrijven en andere universiteiten toont dat de onderzoeksgroep VUB
                             Architectural Engineering tevens sterk inzet op multidisciplinair onderzoek
                             en op het uitbreiden van haar onderzoeksnetwerk. Daarnaast tonen de vele
                             onderzoeksaanvragen de gezonde ambitie om blijvend externe financiering te
                             verwerven om de onderzoeksexpertise te bestendigen en te blijven uitbreiden.
                             Dat de binnen de groep opgebouwde onderzoeksexpertise internationaal
                             erkend wordt, is duidelijk merkbaar aan het internationale karakter van
                             de activeiten. Zo zijn de onderzoekers betrokken bij de organisatie van
                             toonaangevende internationale wetenschappelijke congressen, zijn ze lid
                             van internationale associaties en commissies, en worden ze in het buitenland
                             gevraagd als gastdocent, extern jurylid of gastlezer. Maar de onderzoeksgroep
                             trekt ook internationale onderzoekers aan die hier een aantal maanden
                             onderzoek komen verrichten, alsook internationale experten die een lezing
                             komen geven en inhoudelijke feedback geven aan de doctoraatsstudenten
                             tijdens de onderzoekseminaries.

                             En jawel, ook dit jaar kunnen we apetrots zijn op drie onderzoekers die
                             succesvol hun doctoraatsonderzoek hebben verdedigd: proficiat Jelena, Louis
                             en Marianne! De volgende maanden beloven alvast minstens even intens en
                             boeiend te worden, want niet minder dan vier vorsers zijn de laatste hand aan
Enkele leden van de          het leggen aan hun doctoraatsproefschrift. De champagne staat alvast koud!
onderzoeksgroep VUB
Architectural Engineering
(© collectie ARCH)
                                                                  VUB ARCHITECTURAL ENGINEERING               57
58
In een nieuw klædje
                    Tekst    Wellicht viel het je niet op, maar in de voorbije edities van het jaarboek stond op
             Lars De Laet    de vorige inleidende pagina een andere titel: ‘æ-lab’. Inderdaad, we hebben de
                             naam van de onderzoeksgroep gewijzigd naar ‘VUB Architectural Engineering’.
                             Het ‘æ-lab’ werd in 2008 opgericht en bestond uit drie inhoudelijke
                             onderzoekspijlers: ‘Lightweight’, ‘Re-Use’ en ‘Transform’. Deze aanpak is
                             succesvol gebleken, want de drie pijlers zijn de voorbije tien jaar uitgegroeid tot
                             teams die internationaal erkend worden voor hun kwalitatief onderzoek, hun
                             onderzoeksgedreven Masteronderwijs en hun maatschappelijke en industriële
                             valorisatie.

                             Ondanks de internationale naamsbekendheid van de ‘pijlers’ merkten we
                             dat de overkoepelende onderzoeksgroep ‘æ-lab’ minder gekend was. Het
                             werken in ‘pijlers’ hinderde mogelijk ook interne samenwerking en verdere
                             groei. Daarom werd recent beslist om de structuur en communicatie te
                             wijzigen. Vanaf 2018 vormen de pijlers niet langer afzonderlijke groepen, maar
                             worden ze als verschillende expertises gezien binnen een groter team. Niet
                             enkel creëren we zo op termijn een grotere kritische massa (als één groep
                             denken in plaats van drie teams), ook moedigt het initiatieven over de grenzen
                             van de oorspronkelijke pijlers aan (projectaanvragen, afstudeerwerken, etc.).
                             Bovendien laat dit toe om de expertises efficiënter in de tijd te laten evolueren.
                             De volgende acht expertises/clusters werden gedefinieerd: Built Heritage
                             Assessment, Construction History, Digital Design and Fabrication, Energy,
                             Life Cycle Design and Circularity, Lightweight Structural Design, Parametric
                             Modelling, Transformable Systems.

                             Niet enkel de interne organisatie en de naam werden gewijzigd, ook het logo
                             en de website werden vernieuwd. Voor het logo hebben we de æ-ligatuur
                             behouden als symbool voor de sterke synergie tussen ‘architecture’ en
                             ‘engineering’ die we nastreven, maar werd dit aangepast aan de huidige VUB-
                             huisstijl. Ook de vernieuwde website is in overeenstemming gebracht met
                             de visuele identiteit van de VUB en combineert de informatie voor onderwijs,
                             onderzoek en consultancy. Neem snel een kijkje op www.vub.be/ARCH en
                             leer onder andere via de nieuwsitems wat we de laatste maanden zoal hebben
                             uitgestoken, ontdek onze onderwijsvisie, grasduin door de verschillende
                             onderzoeksprojecten en ontdek alle ARCH-medewerkers.

De vernieuwde website en
het nieuwe logo van VUB
Architectural Engineering.
Onderzoeker Lennert
Loos verzorgde de nieuwe
vormgeving van de
website
                                                                     VUB ARCHITECTURAL ENGINEERING                 59
60
NEW RESEARCH PROJECTS

                              Modularity reinvented, understanding the effect of a well-thought
                              form and dimension concept in the construction sector as a catalyst
                              for circular economy
           PhD researcher     Building and rebuilding our houses, schools and other infrastructure creates
            Ineke Tavernier   welfare and well-being, but consumes an important share of resources while
                              creating tons of waste. The depletion and corresponding carbon footprint of
                              for example sand, cement and gypsum, requires us to rethink how we use
                              material. One design strategy to tackle this challenge is Design for Change (DfC):
                              while anticipating building adaptations, this strategy enables more selective
                              demolition, efficient recycling and effective reuse. It allows the construction
                              sector to move from a linear economy - which embraces the ‘Take, Make,
                              Consume and Dispose’ model - to a circular economy, by designing out
                              waste. One of the recurring architectural and production concepts for Design
Modular patterns in the       for Change is modularity. However, until today, there is no proof that modularity
glass windows designed        contributes effectively to a circular economy and thus reduces the sector’s
by Bressers architects        environmental footprint. Therefore, this research project tackles the lack of
in the Saint Nicholas’        guidelines, verifiers and tools on how to implement modularity. The outcome
Church, Ghent                 of this Research-by-Design and analysis will inform manufacturers about the
(© Ineke Tavernier)           specific properties for marketing future-proof products and will assist architects
                              and engineers with a design protocol enabling better-informed design choices.

                              Brick vaults and beyond: the transformation of a historical structural
                              system (1830-1930)
    Postdoc researcher        For centuries, vaults were regarded as the ideal structure to span imposing
             Paula Fuentes    spaces in buildings of significance. The introduction of new construction
                              materials in the nineteenth century, such as iron and reinforced concrete,
                              promoted a new way of building with new structural forms. However, vaults
                              continued to be built until their decline around the middle of the twentieth
                              century. New construction materials, together with changes in architectural
                              styles, growing structural insights and a clearer delineation of the role
                              of building actors, transformed the building scene, making this period an
                              exciting topic of study. The research questions focus both on aesthetic and
                              structural aspects: What type of vaults were built during this period? Did they
                              follow traditional techniques? Which innovations were introduced? What are
                              the specific features of Belgian vaults? Via a literature study, archival research
                              and in situ geometrical and structural analysis of several vaults, the project
                              will answer these questions, and will contribute to improve the heritage value
                              assessments of vaulted buildings from this period. This two-year project is
                              funded by Marie Skłodowska-Curie Actions 2018, within the Framework
                              Programme for Research and Technological Development of the European
Vaults in the church          Commission.
Saint-Jean-Berchmans,
Brussels
(© Paula Fuentes)
                                                                               NEW RESEARCH PROJECTS               61
62
62
RESEARCHERS ABROAD

                             Research stay ETH Zurich
          PhD researcher     The construction of concrete shells usually requires a full and rigid formwork,
             Jef Rombouts    which is time and material consuming to make. Therefore, researchers have
                             recently suggested formwork systems composed of membrane-covered
                             strained gridshells. Strained gridshells are capable of generating complex
                             doubly-curved shapes, using initially straight members and identical
                             connections, making them ideally suited for this novel application. However,
                             effective design tools are lacking.
                             The goal of my research stay at ETH Zurich was to develop a novel design
                             framework for gridshells serving as the falsework for concrete shells, for
                             which I combined my knowledge on structural optimisation with the hosting
                             research group’s expertise in building and designing concrete shells.
                             Moreover, their experience with building shell structures in real construction
                             projects provided me with valuable insights, which I was able to take into
                             account in the developed design framework.
                             This research stay was more than a successful research collaboration; it was
                             also a great experience on a personal level. I had the opportunity to work
Seminar in the Arc_Tec_
                             with an inspiring group of fun colleagues from all over the world, with whom I
Lab at the Institute of
                             regularly played football, had barbecues or went for a drink. I was fortunate to
Technology in Architecture
                             stay in Zurich during the summer, so I could enjoy swimming in the lake and
(ETH Zurich)
                             hiking in the nearby mountains.
(© Jef Rombouts)

                             Measuring campaign in an eighteenth-century Russian iron roof
          PhD researcher     Within the framework of my PhD research, I investigate the design evolution
           Romain Wibaut     of roof trusses in nineteenth- and early twentieth-century Belgium. In order
                             to position the Belgian cases in an international context, a profound literature
                             study is carried out. However, when it comes to the evolution of early iron roof
                             trusses, current knowledge is refuted by ongoing measuring campaigns in
                             Russian roofs.

                             Aleksandra Kosykh, a PhD researcher at the chair of Construction History and
                             Structural Preservation at BTU Cottbus-Senftenberg (Germany), organised
                             a measuring campaign to record some very early iron roof structures in the
                             scope of her research project ‘Pioneers of Modern Construction. Building with
                             iron in 18th-century Russia’. In July 2018, I was invited to join the international
                             team committed to measure and document the roof of the Nikolo-
                             Zareckaya church in Tula, an industrial city located 190 km south of Moscow.
                             This church, built in the 1770s by the renowned Russian Demidov family, has
                             a wrought-iron roof structure made exclusively of rafters supported by struts
                             freely standing on the masonry vaults. It was a unique opportunity to share
Early iron roof truss        knowledge on historic roof construction and to learn from each other how to
in the Nikolo-               improve our respective on-site assessment methodology.
Zareckaya church, Russia
(1770s)
(© Romain Wibaut)
                                                                                   RESEARCHERS ABROAD              63
64
RESEARCHERS ABROAD AND SPIN-OFF

                              Circular Construction Challenge – Copenhagen (Denmark)
         PhD researcher       Together with the Danish engineering office Søren Jensen and a strong team
    Elise Vanden Elsacker     of various partners, I participated in the framework of my PhD in the Circular
                              Construction Challenge in Denmark. This international consortium was
                              amongst the three winners, which marked the beginning of an international
                              collaboration between VUB Architectural Engineering and the Danish
                              partners. The Circular Construction Challenge addresses the critical issues
                              of waste overload, mass consumption and increasing resource use. The
                              consortium believes that the future of the built environment is not only circular
                              but also regenerative. The award supports the team in an innovation and co-
                              creation process to develop new biomaterials for the building industry.
                              Through the Circular Construction Challenge, the group of academic and
                              industrial partners aims to further investigate the potential of mycelium
                              and waste-based building materials and to provide product manufacturers
                              with the technical knowledge required to adopt mycelium and waste into
                              their manufacturing processes. Through bootcamps and workshops in
                              Denmark, they develop a catalogue of material recipes, the corresponding
                              technical performances, manufacturing process experiments, prototypes
                              of wall elements and acoustic panels. This project is the European network
Bootcamp with all
                              of partners in the field of mycelium and waste-based biomaterials gathering
partners of the Circular
                              researchers (VUB, CITA, KADK, Aalborg University, University Nova de Lisboa,
Construction Challenge
                              University of Cambridge), contractors, waste managers, design firms,
(© Elise Vanden Elsacker)
                              mycelium growers, material and product suppliers, and business developers.

                              Konligo: sustainable event structures designed and engineered @ VUB
                     Team     Konligo is a VUB-spin-off founded in 2018 by a motivated team of
          Aushim Koumar       entrepreneurs and researchers from the departments of Architectural and Civil
     Niels De Temmerman       Engineering. Supported by the Innoviris LAUNCH programme, Konligo has
             Tine Tysmans     set out to support the event industry with its transition towards a sustainable
         Baudouin Hubert      practice, and to prove that ephemeral events can remain attractive, while
          Lara Alegria Mira   substantially reducing their environmental impact. To do so, Konligo develops
          Laetitia dOrnano    and designs fascinating and reusable stand structures for indoor and outdoor
            Capucine Buat     events.
          Oumaima Sadek       In 2019, Konligo participated in the international Confex fair in London, a
                              major event for organisers of national and international events). For this edition,
                              Konligo came out with a 100 m2 structure composed of two modules. One
                              was dedicated to the conference area while the second one was for exhibitors.
                              Recently, Konligo received a Bronze Award at the World Exhibition Stand Award
ONDO – an award-              2019 in the category ‘Best stand for feature area’ for their stand design for
winning wave-shaped           Easyfairs at the MoOD+ Indigo Fair in 2018. Konligo carries on investing in R&D
modular indoor stand          in order to develop and implement new structures and stand systems based
structure based on            on cutting edge know-how, combining modularity with flexibility and easy set-
deployable scissor            up. The startup – feeling strongly about remaining true to its core values –
technology, shown here at     wants to become a successful pioneer in sustainable creative solutions for the
International Confex 2019     event industry. More info: www.konligo.com
                                                                                    RESEARCHERS ABROAD              65
66
FINISHED RESEARCH PROJECTS

                              Understanding the architecture and technology of historic urban
                              warehouses in Antwerp, Brussels and Ghent
          PhD researcher      Urban historic warehouses from the nineteenth and early twentieth centuries
        Marianne De Fossé     are remarkable structures. They were used to store goods in port cities
                              all over the world. Today, these buildings are obsolete for their original
                              purposes and have become vulnerable urban heritage. Despite their historic
                              importance, this building typology was unappreciated for a long time. In
                              November 2018, Marianne De Fossé defended her doctoral dissertation
                              focusing on the rich variety of historical urban warehouses in the main Belgian
                              port cities: Antwerp, Brussels and Ghent. The warehouses are analysed on
                              three levels: the city level, the neighbourhood level and the building level.
                              This allows us to understand the influence of the stored goods, the local,
                              national and international trade networks and the transportation facilities on
                              the characteristics of the warehouses. Indeed, all these aspects determined
                              their location, embedment in the urban fabric, organisation, architecture, load-
Worn steep stairs tell how    bearing structure and materialisation. Moreover, defining different types of
porters worked in the         warehouses based on the stored goods permits to determine both the generic
warehouse                     and type-related character-defining features.
(© Ine Wouters)               Through the development of knowledge on warehouses, this research
                              encourages the necessary preservation and the thoughtful and respectful
                              adaptive reuse of this robust but vulnerable industrial heritage for future
                              generations. The PhD research was funded by the Fonds Wetenschappelijk
                              Onderzoek and was part of a research project in collaboration with UGent.

                              Restoration guidelines for stone imitating renders. A tool for
                              characterisation, cleaning and composing repair mortars
          PhD researcher      Striving for aesthetical perfection has always been a key issue throughout
             Yves Govaerts    history. This is the reason why inferior façades have often been finished or
                              retouched in order to simulate a better-looking masonry or to obtain an
                              ostensible noble finishing material. The emergence of (white) Portland cement
                              at the end of the nineteenth century led to a series of innovative mortar
                              experiments, which were intended to compose an imitation of French natural
                              stone in an artificial way.

Advertisements on             The main objective of the present research is to provide a convenient
Ciment (Extra) Blanc          restoration methodology (through guidelines) for stone imitating renders,
Lafarge: Information          drafted by means of a multidisciplinary research approach. By addressing
on its properties (left,      the historical background, on-site material recordings as well as laboratory
La technique des              analyses and experiments, a synergy is established to gain insight in these
travaux, 1928 n°2) and        obsolescent finishes and to provide compatible interventions with respect
its application towards       to the present heritage values. The PhD research was funded by the Fonds
stone imitations (right, La   Wetenschappelijk Onderzoek (2013-2017).
technique des travaux,
1930 n°10; Cité & Tekhne
1928)
                                                                         FINISHED RESEARCH PROJECTS              67
Vous pouvez aussi lire