Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette

La page est créée Charlotte Royer
 
CONTINUER À LIRE
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
eignement

                      s l ’ e s p a c e :
                    n
             s
Espace et En

Vo y a g  e s  d  a
           a t i o n s 2 0  0  8
des  t i n

                              Renver
                                     sante,
                                 cette
                             atmosp
                                    hère !
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
Espace et Enseignement

      Voyages dans l’espace :
        destinations 2008
Initiatives et activités sur l’espace et la navigation spatiale
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
p h o n
         c   olo

Série Espace et Enseignement
                                                      La Fondation Roi Baudouin s’est efforcée de prendre contact avec
Voyages dans l’espace :                               les détenteurs des droits d’auteur des illustrations figurant dans la
destinations 2008                                     présente publication. Au cas où certaines illustrations auraient été
Deze publicatie bestaat ook in het Nederlands onder   publiées sans leur accord préalable, ils sont invités à contacter la
de titel: Ruimtereizen: bestemmingen 2008             Fondation Roi Baudouin, rue Brederode 21 à B-1000 Bruxelles.

Une édition de la Fondation Roi Baudouin,             Cette publication peut être commandée (gratuite-
rue Brederode 21 à 1000 Bruxelles                     ment) sur notre site www.kbs-frb.be,
                                                      par e-mail à l’adresse publi@kbs-frb.be ou auprès
Coordination Fondation Roi Baudouin :                 de notre centre de contact, tél. + 32-70-233 728,
Guido Knops, directeur                                fax + 32-70-233 727.
Saïda Sakali, responsable de projet
Pascale Criekemans, assistante                        Dépôt légal : D/2007/2848/33
Delphine Saudoyer, assistante                         ISBN-13 : 978-2-87212-537-1
                                                      EAN : 9782872125371
Rédigée par Camille Goossens, Euro Space
                                                      Janvier 2008
Society, Wouter Van den Berghe, Studie- en Advies-
bureau Tilkon et les membres du groupe de travail
                                                      Avec le soutien de la Loterie Nationale
concerné

Graphisme : Big Bazart
Impression : Boone-Roosens
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
3

De l’espace pour les sciences et
les techniques
Il ne fait pas de doute que notre pays connaît une pénurie de personnes ayant une formation
technique ou scientifique. Trop peu de jeunes optent pour des études techniques ou scientifiques,
même s’ils sont intéressés où sont doués à cet égard. Le défi consiste à traduire ces intérêts et
ces talents en compétences nécessaires. Il s’agit en l’occurrence de mettre au point des méthodes
originales amenant les jeunes à choisir des études scientifiques ou techniques. Comme source
d’inspiration , l’espace et la navigation spatiale semblent offrir des possibilités. Dans cet objectif,
un « Forum Espace et Enseignement » fut créé fin 2004 au sein du Fonds Prince Philippe. Ce Forum
consiste en un large groupe de personnes-clés dans les domaines de l’enseignement et de l’espace
qui se réunissent deux fois par an. L’initiative s’inscrit dans l’objectif plus large du Fonds Prince
Philippe visant à promouvoir les contacts entre Communautés de Belgique.

Le Forum Espace et Enseignement a formulé des idées et proposé des initiatives en vue de susciter
chez les jeunes un intérêt pour l’espace et l’astronomie. Le Forum s’est appuyé sur cinq groupes
équilibrés composés de scientifiques ayant reçu une mission précis. Ils ont abouti à des résultats
tout à fait concrets, comme par exemple cette publication. Celle-ci vous donne sur les pages qui
suivent un résumé des initiatives et activités au sujet de l’espace et de la navigation spatiale.
D’autre part, le Forum a développé toute une gamme de matériel pouvant servir aux enseignants
qui souhaitent aborder les thèmes de l’espace et de l’astronomie dans leurs cours.

Grâce à la collaboration de dizaines de personnes au sein des différents groupes de travail, des
catalogues ont été rédigés, reprenant les 100 sites web les plus intéressants, le matériel didactique
innovant, un aperçu d’initiatives et d’organisations ayant un lien avec la thématique et un résumé
de toutes les professions possibles dans ce secteur.

Au nom du Fonds Prince Philippe, je souhaite remercier vivement tous ceux qui ont collaboré à la
réalisation du matériel. Nous avons également bénéficié du précieux soutien de l’ESA, des services
pour la Recherche spatiale et ses applications de la Politique scientifique fédérale ainsi que des
responsables de l’enseignement des différentes Communautés.

Frank De Winne
ESA-astronaute
Président du Forum
Navigation spatiale et Enseignement
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
1.     Bezoeken observatoria e.d. / Visites observatoires e.a.     6
1.1    Séjour à l’Observatoire CPEN (Sivry)                         6
1.2    Klasbezoek UGent - Volkssterrenwacht Armand Pien (Gent)      7
1.3    Découverte de l’astronomie (Herbuchenne-Dinant)              7
1.4    Observations thématiques du ciel (Herbuchenne – Dinant)      8
1.5    De aarde, planeet met 1000 gezichten (Genk)                  8
1.6    Origins of Life (Genk)                                       9
1.7    Red de nacht (Genk)                                          9
1.8    Observaties met de telescoop (Genk)                         10
1.9    Cassini-Huygens ruimtemissie (Genk)                         10
1.10   De Spike Codex (Genk)                                       11
1.11   Deep Impact (Genk)                                          11
1.12   Hubble’s venster op de kosmos (Genk)                        12
1.13   Ruimtebeertje Ursino (Genk)                                 12
1.14   De zuidelijke sterrenhemel (Genk)                           13
1.15   Wij en het heelal (Genk)                                    13
1.16   Bezoek Volkssterrenwacht MIRA (Grimbergen)                  14
1.17   Portes ouvertes à l’Observatoire de Cointe (Liège)          14
1.18   Planetariumvoorstellingen (Brussel)                         15
1.19   Spectacles du Planétarium (Bruxelles)                       15
1.20   Tentoonstellingen in het Planetarium (Brussel)              16
1.21   Expositions au Planétarium (Bruxelles)                      16
1.22   Découverte de l’astronomie (Neufchâteau)                    17
1.23   Observations thématiques du ciel (Neufchâteau)              18
1.24   De redding van sterrenfee Mira (Beisbroek)                  18
1.25   Op reis met de sterren (Beisbroek)                          19
1.26   De ster van Betlehem (Beisbroek)                            19
1.27   Verhalen van mensen en sterren (Beisbroek)                  20
1.28   Donker Afrika (Beisbroek)                                   20
1.29   Mysteries of the Southern Sky (Beisbroek)                   21
1.30   Observaties met de telescoop (Beisbroek)                    21

2.     Doe-activiteiten, stages / Activités pratiques, stages      22
2.1    Ateliers astronomiques (Herbuchenne-Dinant)                 22
2.2    Ruimteklassen (Transinne)                                   22
2.3    Classes de l’Espace (Transinne)                             23
2.4    Stage Eurospace Center I (Transinne)                        24
2.5    Stage Eurospace Center II (Transinne)                       24
2.6    A Space Odyssey (Transinne)                                 24
2.7    Stage d’astronomie (Herbuchenne – Dinant)                   25
2.8    Waarnemingen Kunstmanen                                     26
2.9    Planetenpad (Genk)                                          26
2.10   Maak en lanceer je eigen raket (Genk)                       27
2.11   Het weer in al zijn aspecten (Genk)                         27
2.12   Ruimtevaart@school (West- en Oost-Vlaanderen)               28
2.13   Réalisation d’une expérience sur minifusée                  28
2.14   Construction et lancement d’une minifusée                   29
2.15   Comprendre l’Univers avec de vrais professionnels (Liège)   30
2.16   Piste des planètes (Liège)                                  30
2.17   Workshops sterrenkunde (Brussel)                            31
2.18   Ateliers astronomie (Bruxelles)                             31
2.19   Classes de ciel (Neufchâteau)                               31
2.20   Stages d’astronomie (Neufchâteau)                           32
2.21   Ateliers astronomiques (Neufchâteau)                        32
2.22   Planetenwandeling (Beisbroek)                               33
2.23   Publieksactiviteiten van de VVS                             33
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
3.     Lessen, spreekbeurten / cours, conférences          35
3.1    La recherche spatiale (Bruxelles)                   35
3.2    Dirk Frimout komt naar je school                    36
3.3    Comprendre les astres (environs de Gembloux)        36
3.4    Cursussen sterrenkunde (Genk)                       37
3.5    Kosmografie I (Genk)                                37
3.6    Kosmografie II (Genk)                               38
3.7    Space4U (West- en Oost-Vlaanderen)                  38
3.8    Découvrir l’espace (Liège)                          39
3.9    Live voorstellingen (Brussel)                       39
3.10   Séances interactives (Bruxelles)                    39
3.11   Cursussen sterrenkunde en ruimtevaart (Beisbroek)   40

4.     Diverse / Divers                                    41
4.1    Odissea prijs                                       41
4.2    Prix Odissea                                        41
4.3    International Space Camp (NL) (Hunstville – USA)    42
4.4    International Space Camp (FR) (Huntsville – USA)    42
4.5    Waterrakettenwedstrijd                              43
4.6    Contacts Radio avec l’ISS [FR]                      44
4.7    Radiocontacten met het ISS [NL]                     44
4.8    Vlaamse Ruimtevaartdagen (Oostende)                 45
4.9    Activités du CBAA                                   45
4.10   Vlaams Wetenschapsfeest (Gent)                      46
4.11   Vlaams Congres Leraars Wetenschappen                46
4.12   Congres Wiskunde en Onderwijs                       47
4.13   Studiedagen voor leerkrachten (Brussel)             47
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
6

    1
    Bezoeken observatoria e.d. /
    Visites observatoires e.a.

    1.1 Séjour à l’Observatoire CPEN (Sivry)
    Type d’activité
                   Animations pédagogiques
    Groupe cible		 Enseignement primaire et secondaire
    Cours		        Cours généraux : Math, français
    Prix		         Ens. Communauté Française: Primaire: 65 €,
    		             Secondaire: 73 €, Enseignants: 52 €
    		             Ens. subventionné officiel, libre: Primaire: 78 €,
    		             Secondaire: 86 €, Enseignants: 65 €
    Période		      du 1er septembre au 30 juin
    Durée		        3 jours, 5 jours
    Langues		      Français
    Description		  En collaboration avec l’équipe pédagogique du Centre, l’enseignant choisit les objectifs
                   et les animations de son séjour:
    		 - en astronomie: initiation, gravitation, le temps, l’espace, la vie des
                      étoiles, le calendrier, les saisons, la Lune, les phases, ...
    		 - en météorologie : climatologie, les prévisions, la pression
    			 atmosphérique, les jeux de l’air, les états de la matière, ...
    		 - en nature : le milieu, l’Entité, orientation, cartographie, la forêt, la haie,
                      la mare, la mycologie, ...
    Conditions		 Nous assurons la quasi totalité de l’encadrement des élèves. L’enseignant
                   (responsable de la classe) assiste aux activités, et assume la surveillance
                   des détentes, des repas et des nuits.
    Site web		 http://www.freeworld.be/cdpa.fleurus.sivry/default.htm
    Organisation		 CDPA, Observatoire du CPEN
    Contact        Van Winghe Alain - Tél: 060 45 51 28 - 0485 690 980
    		 vanwinghehocq@skynet.be - Fax: 060 45 61 42
    Adresse		 Route de Mons 52, 6470 Sivry
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
7
1.2 Klasbezoek UGent - Volkssterrenwacht Armand Pien
               (Gent)
Soort activiteit    Klasbezoek
Doelgroep           Leeftijd uiteenlopend van 6 tot 18 j,
		                  verschillende niveaus
Vakken		            Vakoverschrijdend; vnl.aardrijkskunde
Prijs		             2,5 euro per leerling,
		                  begeleiders gratis
Periode		           Tijdens de schooluren
Duur		              minimum 2 uur/bezoek
Talen		             Nederlands
Omschrijving		      Tijdens een klasbezoek maken de leerlingen onder leiding van onze educatieve mede-
                    werker kennis met allerlei onderwerpen rond sterrenkunde, ruimtevaart, weerkunde
                    en aanverwante wetenschappen. Een programma wordt in samenspraak met de leer-
                    kracht opgesteld en is steeds interactief opgevat. Het kan opgebouwd worden rond
                    een onderwijsleergesprek, een rondleiding in de Volkssterrenwacht, of één van onze
                    specifieke workshops.
		                  Enkele mogelijke onderwerpen: de planeten - de Zon en de Maan – planetoïden,
                    kometen en meteoren – ontstaan en evolutie van sterren – zonnewijzers – het weer
                    en het klimaat – waarnemen en afstanden meten in het heelal – raketten en
                    satellieten – ruimtevaart – planeetsondes – erosie op Mars – je gewicht op andere
                    planeten – meetkundige toepassingen in de sterrenkunde.

                                                                                                         1 Bezoeken observatoria e.d./ Visites observatoires e.a.
Randvoorwaarden		   Op voorhand reserveren
Website		           www.armandpien.be
Organisatie		       VSRUG vzw
Contact		           An Van der Eecken - Tel: 09 264 36 74
		                  info@armandpien.be - Fax: 09 264 41 68
Adres		             Rozier 44
		                  (ingang via Gezusters Lovelingstraat) - 9000 Gent

1.3 Découverte de l’astronomie (Herbuchenne-Dinant)
Type d’activité     Découverte de l’astronomie (Herbuchenne-Dinant)
                    Visite guidée
Groupe cible        Adaptée à l’âge des participants
Cours               -
Prix                Adultes : 3 €, Enfants – de 16 ans : 2 €
Période             Sur réservation
Durée               2 à 3 heures
Langues             Français
Description         Les objets célestes
                    Le ciel visible
                    Le fonctionnement des instruments d’observation
Conditions          Selon leur nature, les instruments d’observation ne sont manipulés que
                    par les animateurs ou sous leur contrôle.
Site web           www.cam-asbl.be
Organisation        Cercle Astronomique Mosan ASBL
Contact             Joseph Marteleur
                    Tél: 0496 57 43 07 • info@cam-asbl.be
Adresse             Herbuchenne, 50
                    5500 Herbuchenne (Dinant)
                    Les prix mentionnés ci-dessus valent pour une activité organisée à
                    l’observatoire. Ils peuvent être ajustés pour une visite de groupe.
                    Le CAM peut également se déplacer pour animer cette activité chez vous.
Voyages dans l'espace : destinations 2008 - Renversante, atmosphère ! cette
8

    1.4 Observations thématiques du ciel (Herbuchenne – Dinant)
    Type d’activité    Visite guidée
    Groupe cible       Adapté à l’âge des participants
    Cours              -
    Prix               Adultes : 3 €, Enfants – de 16 ans : 2 €
    Période            Sur réservation
    Durée              2 à 3 heures
    Langues            Français
    Description        Activité déployée autour d’un thème convenu
                       • objets du ciel profond, planète, comète, …
                       • Visite de l’observatoire
                       • Explication du fonctionnement des instruments d’observation
                       • Explications sur l’objet ou le phénomène à observer
                       • Observation dans divers instruments sous coupole et répartis sur le site
    Conditions         Selon leur nature, les instruments d’observation ne sont manipulés que
                       par les animateurs ou sous leur contrôle.
    Site web          www.cam-asbl.be
    Organisation       Cercle Astronomique Mosan ASBL
    Contact            Joseph Marteleur - Tél: 0496 57 43 07
                       info@cam-asbl.be
    Adresse            Herbuchenne, 50 • 5500 Herbuchenne (Dinant)
                       Les prix mentionnés ci-dessus valent pour une activité organisée à l’observatoire.
                       Ils peuvent être ajustés pour une visite de groupe. Le CAM peut également se
                       déplacer pour animer cette activité chez vous. Nous contacter pour les conditions.

    1.5 De aarde, planeet met 1000 gezichten (Genk)
    Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
    Doelgroep          2e en 3e graad SO
    Vakken             Aardrijkskunde, biologie, fysica, chemie, geschiedenis
    Prijs              Scholen en jeugdgroepen 2.75 € p/p
    Periode            Op aanvraag voor scholen en jeugdgroepen
    Duur               Ongeveer 60 minuten
    Talen              Nederlands, Frans, Duits, Engels
    Omschrijving       De Aarde, planeet met 1000 gezichten. Onze Aarde is een bijzondere wereld en
                       tot nog toe de enige bekende planeet waar zich leven heeft ontwikkeld. De mens als be-
                       wustzijn van deze moeder kijkt om zich heen en begint zijn plaats in het heelal te kennen.
                       Hij bestudeert niet alleen de sterren en de planeten buiten de Aarde maar vooral de Aarde
                       zelf. We begrijpen onze eigen planeet steeds beter en zien ook, dankzij de vele satellieten
                       die we in omloop hebben gebracht, de oneindig trage veranderingen die ze ondergaat.
                       Deze voorstelling werpt een blik op de Aarde en haar eigenschappen en beschrijft de
                       invloeden waaraan ze onderhevig is. De klimaten en klimaatwisselingen (El Niño), de
                       levende wezens en hun invloed op elkaar en op de gehele Aarde komen aan bod. Een
                       mooie voorstelling waarbij het respect en de liefde dat we onze planeet verschuldigd zijn,
                       benadrukt worden.
    Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren
    Website           www.europlanetarium.be
    Organisatie        Europlanetarium
    Contact            Marjon Menten - Tel: 089 307 990
                       info@europlanetarium.com
                       Fax: 089 307991
    Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk
9
1.6 Origins of Life (Genk)
Soort activiteit   Filmvertoning in het Europlanetarium
Doelgroep          Vanaf 2e graad LO
Vakken             Aardrijkskunde, biologie, fysica, chemie, geschiedenis
Prijs              2,5 € per persoon
Periode            Op aanvraag voor groepen en elke woensdag om 15u15 en 16u15, elke vrijdag
                   om 20u15 en 21u15 en elke zondag om 15u15, 16u15 en 17u15
Duur               30 minuten
Talen              Nederlands
Omschrijving       Het ontstaan van het leven is het thema van deze knappe 3D animatiefilm,
                   het nieuwste product van ‘Mirage 3D’. Met behulp van spectaculaire beelden wordt
                   het ontstaan van het leven op Aarde geschetst. Het verhaal begint met het ontstaan
                   van het heelal en zet, via de ontwikkeling van het leven en het einde van het rijk der
                   dinosauriërs, de speurtocht verder naar leven op andere plaatsen in het universum.
                   Deze 3D animatiefilm is door de High Definition projectie een lust voor het oog. Niet
                   alleen het wetenschappelijke maar ook het visuele aspect van deze film, komt in de
                   aula van het Europlanetarium zeer goed tot zijn recht. De projectie op het scherm van
                   9 op 5 meter, trekt de kijker als het ware mee in de film, van de verste uithoeken van
                   het heelal en even later in de kleinste details van een DNA molecule! Op spectaculaire
                   wijze vinden we zo een antwoord op enkele grote vragen over ons bestaan.
Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
Website           www.europlanetarium.be

                                                                                                              1 Bezoeken observatoria e.d./ Visites observatoires e.a.
Organisatie        Europlanetarium
Contact            Marjon Menten - Tel: 089 307 990
                  info@europlanetarium.com
                   Fax: 089 307991
Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk

1.7 Red de nacht (Genk)
Soort activiteit   Planetariumvoorstelling in het Europlanetarium
Doelgroep          2e - 3e graad LO
                   1e-2e-3e graad SO
Vakken             Aardrijkskunde, biologie, fysica
Prijs              Scholen en jeugdgroepen 2.75 € p/p
Periode            Op aanvraag voor scholen en jeugdgroepen
Duur               Ongeveer 60 minuten
Talen              Nederlands
Omschrijving       Hebt u zich al eens afgevraagd waar onze sterrenhemel naartoe is?
                   Wanneer we vroeger op een heldere avond naar buiten stapten, werden we overwel-
                   digd door een prachtige, donkere sterrenhemel. Tegenwoordig mogen we blij zijn als
                   we de Grote beer kunnen zien! Een bijzonder gevoelige groep voor lichthinder zijn de
                   astronomen. Nochtans zijn astronomen niet tegen licht, licht is immers de belangrijk-
                   ste bron van informatie. Vaak verlichten we enkel de wolken in plaats van datgene dat
                   we willen verlichten. Lichthinder is de overlast veroorzaakt door kunstlicht en is een
                   storende factor bij het verrichten van nachtelijke activiteiten. Fauna en flora hebben
                   hier ook last van, lichthinder beïnvloedt hun leefgebied en verstoort hun bioritme. Toch
                   is er een lichtpunt in zicht. Meer en meer maken we betere verlichting die evenveel
                   licht uitstraalt maar geconcentreerder, zodat we bovendien energie besparen. Op deze
                   manier beperken we ook het kostenplaatje!
Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
Website            www.europlanetarium.be
Organisatie        Europlanetarium
Contact            Marjon Menten - Tel: 089 307 990
                   info@europlanetarium.com
                   Fax: 089 307991
Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk
10

     1.8 Observaties met de telescoop (Genk)
     Soort activiteit   Waarnemingen in het observatorium van het Europlanetarium
     Doelgroep          Vanaf kleuters
     Vakken             Aardrijkskunde, fysica
     Prijs              Inbegrepen in planetariumticket
     Periode            Na de planetariumvoorstelling
     Duur               Ongeveer 30 minuten
     Talen              Nederlands, Frans, Duits, Engels
     Omschrijving       Na de ‘Sterrenhemel van de avond’ nemen we de leerlingen mee naar ons
                        observatorium voor wat uitleg over de telescoop. Naast de werking en de kracht van
                        het apparaat vertellen we dat we dankzij de telescoop veel meer sterren kunnen zien
                        dan we met het blote oog zouden kunnen zien. Voor de 3e graad middelbaar onder-
                        wijs en hoger onderwijs, betrekken we er ook de wiskunde bij. Afmetingen van de
                        planeten en de Zon, alsook onderlinge afstanden, worden aanschouwelijk voorgesteld.
                        Uiteraard zijn we een beetje afhankelijk van de weersomstandigheden maar bij helder
                        weer kunnen we even naar de Zon kijken. Vanzelfsprekend doen we dat niet recht-
                        streeks maar via een projectie op een heldere plaat. Als we een beetje geluk hebben,
                        zien we zonnevlekken op de Zon dankzij onze sterke telescoop! We geven ook een
                        woordje uitleg over de zonnewind en vertellen iets over het mooie maar schadelijke
                        effect bij hevige activiteit van de Zon, het poollicht.
     Website            www.europlanetarium.be
     Organisatie        Europlanetarium
     Contact            Marjon Menten
                        info@europlanetarium.com
                        Fax: 089/307 991
     Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk
                        Gelieve te reserveren.

     1.9 Cassini-Huygens ruimtemissie (Genk)
     Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
     Doelgroep          3e graad SO
     Vakken             Aardrijkskunde, fysica, chemie, geschiedenis
     Prijs              2.75 € per leerling
     Periode            Op aanvraag
     Duur               60 minuten
     Talen              Nederlands
     Omschrijving       Deze voorstelling beschrijft de succesvolle ruimtemissie van de satelliet
                        Cassini-Huygens naar de planeet Saturnus. We volgen de satelliet op haar tocht naar
                        deze verre planeet. We passeren eerst Venus en gebruiken Jupiter om ons verder op
                        weg te helpen naar onze eindbestemming. Het programma geeft ons niet alleen heel
                        wat uitleg over Saturnus maar ook over Venus en Jupiter. Ze deelt ons ook de belang-
                        rijke ontdekkingen mee die deze missie tot een zodanig groot succes maakten. Zo
                        ontdekte de satelliet de vier grote manen rond Jupiter en kon nabij de noordpool van
                        het maantje Io, een bijna 400 kilometer hoge eruptiefontein boven de krater „Tvashtar“
                        waarnemen! Uiteindelijk vernemen we hoe de planeet Saturnus er uitziet en wat haar
                        belangrijke eigenschappen zijn. De ringen kunnen natuurlijk niet ontbreken en ook de
                        manen rond Jupiter komen aan bod.
     Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren
     Website            www.europlanetarium.be
     Organisatie        Europlanetarium
     Contact            Marjon Menten
                        Tel: 089 307 990
                       info@europlanetarium.com
                        Fax: 089 307 991
     Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk
11
1.10 De Spike Codex (Genk)
Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
Doelgroep          2e en 3e gr LO
Vakken             Aardrijkskunde, fysica
Prijs              2.75 € per leerling
Periode            Op aanvraag
Duur               60 minuten
Talen              Nederlands
Omschrijving       De leerlingen gaan een heel bijzondere reis maken, de donkere ruimte in,
                   op zoek naar prachtige sterren en verre planeten. Zij worden niet meegevoerd door
                   een gewone verteller maar zij worden begeleid door twee vrolijke, buitenaardse
                   wezentjes: Spikes! Het zijn de dappere en slimme Strike en de bange en slome Scary
                   die de kinderen zullen meenemen op deze magische en betoverende tocht door het
                   heelal. De wezentjes zorgen voor een zeer leuke sfeer en ze leren de kinderen ook
                   allerlei nieuwtjes. Zo krijgen de kinderen enkele van de bekende sterren en sterren-
                   beelden te zien maar brengen ze ook een bezoekje aan de Spike planeet! Het avon-
                   tuur gaat verder met fantastische beelden van verschillende soorten sterrenstelsels en
                   hun nevels en sterrenhopen. Natuurlijk kan ons eigen zonnestelsel met de Zon en haar
                   planeten niet ontbreken op deze tocht. ‘Spike Codex’ is een heel mooi en leerrijk pro-
                   gramma dat speciaal gemaakt is om de jongste leerlingen op een grappige en speelse
                   manier iets over het heelal te leren.
Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren

                                                                                                            1 Bezoeken observatoria e.d./ Visites observatoires e.a.
Website            www.europlanetarium.be
Organisatie        Europlanetarium
Contact            Marjon Menten - Tel: 089 307 990	
                   info@europlanetarium.com
                   Fax: 089 307 991
Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk

1.11 Deep Impact (Genk)
Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
Doelgroep          3e graad SO
Vakken             Aardrijkskunde, fysica, chemie, geschiedenis
Prijs              2,75 € per leerling
Periode            Op aanvraag
Duur               60 minuten
Talen              Nederlands
Omschrijving       Deep Impact is een zeer recente ruimtemissie van de NASA waarbij men de
                   inwendige structuur van een komeet heeft willen onderzoeken. Al eeuwenlang fas-
                   cineren deze kometen de mens. Met deze missie hoopte men, door het tweedelige
                   ruimteschip te laten inslaan op de komeet, aan heel wat meer informatie te geraken!
                   De voorstelling geeft een antwoord op een aantal vragen: Wat zijn kometen en waar
                   komen ze vandaan? En wanneer zijn ze ontstaan? Om een antwoord op deze vragen te
                   geven, moet er ook even stilgestaan worden bij de vorming van ons zonnestelsel en
                   haar gewelddadige verleden.
Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
Website            www.europlanetarium.be
Organisatie        Europlanetarium
Contact            Marjon Menten
                   Tel: 089 307 990
                   info@europlanetarium.com
                   Fax: 089 307 991
Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk
12

     1.12 Hubble’s venster op de kosmos (Genk)
     Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
     Doelgroep          3e graad SO
     Vakken             Aardrijkskunde, fysica, chemie, geschiedenis
     Prijs              2.75 € per leerling
     Periode            Op aanvraag
     Duur               60 minuten
     Talen              Nederlands
     Omschrijving       Iedereen kent de prachtige beelden die de Hubble Space Telescope
                        naar de Aarde zendt. Dit wonderlijke stukje instrument is van grote waarde geweest
                        voor het onderzoek dat men gedaan heeft, niet alleen naar de vele objecten die zich
                        in de ruimte bevinden maar ook naar het ontstaan en toekomst van het heelal zelf.
                        Deze uitzending licht een tipje van de sluier op. Naarmate we Hubble beter leren ken-
                        nen, leren we ook een hele hoop bij over onze kosmos. Zo wordt er uitgelegd dat naar
                        verre sterren en sterrenstelsels kijken, eigenlijk betekent dat we in het verre verleden
                        kijken. We kijken ook verder dan ons eigen zonnestelsel en trekken de Melkweg in op
                        zoek naar bezienswaardigheden en reizen daarna nog verder, op zoek naar bijzondere
                        objecten in de uitgestrekte ruimte. Tot slot geven we een antwoord op enkele belang-
                        rijke vragen. Hoe en wanneer is ons heelal ontstaan? En wat is haar toekomst?
     Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren
     Website           www.europlanetarium.be
     Organisatie        Europlanetarium
     Contact            Marjon Menten
                        Tel: 089 307 990
                        info@europlanetarium.com
                        Fax: 089 307 991
     Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk

     1.13 Ruimtebeertje Ursino (Genk)
     Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
     Doelgroep          Kleuters en 1e graad LO
     Vakken             Aardrijkskunde, fysica, chemie, geschiedenis
     Prijs              2.75 € per leerling
     Periode            Op aanvraag
     Duur               60 minuten
     Talen              Nederlands
     Omschrijving       Het beertje Ursino komt uit de ruimte en is op zoek naar een vriendje.
                        Op zijn zoektocht komt het beertje allerlei vreemde zaken tegen: sterrenbeelden,
                        sterren en planeten. Deze worden telkens voorgesteld door figuren. Maar met sterren
                        en sterrenbeelden kan Ursino niet spelen en hij voelt zich een beetje eenzaam in die
                        grote ruimte. Hij wil ook graag iemand vinden die hem een naam kan geven en zo
                        komt hij uiteindelijk terecht op Aarde. Een vertederende voorstelling waar de kleuters
                        zeker veel plezier aan zullen beleven!
     Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren
     Website           www.europlanetarium.be
     Organisatie        Europlanetarium
     Contact            Marjon Menten
                        Tel: 089 307 990
                        info@europlanetarium.com
                        Fax: 089 307 991
     Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk
13
1.14 De zuidelijke sterrenhemel (Genk)
Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
Doelgroep          3e graad SO
Vakken             Aardrijkskunde, fysica
Prijs              2,75 € per leerling
Periode            Op aanvraag
Duur               60 minuten
Talen              Nederlands
Omschrijving       De sterrenhemel aan het zuidelijk halfrond verschilt natuurlijk helemaal van de
                   hemel die wij gewend zijn te zien op het noordelijk halfrond. Deze voorstelling vertelt
                   ons welke sterrenbeelden en sterren we kunnen zien als we bijvoorbeeld een verre
                   reis maken naar een land op het zuidelijk halfrond. De VLT (Very Large Telescope), ge-
                   legen op 2650 meter in de Atacamawoestijn, in het noorden van de Chileense Andes,
                   is een van de grootste en meest gunstig gelegen telescopen op onze aardbol en vormt
                   ons ‘ruimteschip’ voor deze ontdekkingstocht. Het wordt een speurtocht naar nevels,
                   actieve gebieden in ons Melkwegstelsel, op zoek naar de vorming van sterren en pla-
                   neten! In een 15 minuten durende aanvulling wordt de levensloop van een ster onder
                   de loep genomen. En wat is er nog allemaal te vinden buiten ons eigen sterrenstelsel?
                   Het programma licht een tipje van de sluier….
Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
Website            www.europlanetarium.be
Organisatie        Europlanetarium

                                                                                                              1 Bezoeken observatoria e.d./ Visites observatoires e.a.
Contact            Marjon Menten - Tel: 089 307 990
                   info@europlanetarium.com
                   Fax: 089 307 991
Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk

1.15 Wij en het heelal (Genk)
Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
Doelgroep          2e en 3e graad LO; 1e en 2e graad SO
Vakken             Aardrijkskunde, biologie, fysica, chemie, geschiedenis
Prijs              Scholen en jeugdgroepen 2.75 € p/p
Periode            Op aanvraag
Duur               Ongeveer 60 minuten
Talen              Nederlands
Omschrijving       We nemen de leerlingen mee op een reis door ons zonnestelsel en ver daarbuiten.
                   Op deze tocht door het heelal houden we steeds één vraag in gedachten: ”Is onze
                   Aarde de enige planeet waarop leven voorkomt?” De voorstelling legt aanschouwelijk
                   uit hoe sterren en planeten kunnen ontstaan en vertelt vervolgens over de geboorte
                   van ons eigen zonnestelsel. Er wordt van de verschillende planeten nagegaan of ze
                   leven kunnen voortbrengen, nu of in hun verleden of toekomst. Water is natuurlijk een
                   onmisbaar element voor het ontstaan van leven zoals wij het kennen en vormt dus
                   een belangrijk onderdeel van onze zoektocht. De leerlingen zien onze eerste astronaut,
                   Dirk Frimout, in actie tijdens zijn vlucht met de Atlantis en ze horen hoe hij vanuit de
                   ruimte antwoordt op de vragen van kinderen op Aarde. Ook vertellen we wat de mens
                   zelf al heeft ondernomen om haar bestaan kenbaar te maken aan eventuele buiten-
                   aardse beschavingen!
Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
Website            www.europlanetarium.be
Organisatie        Europlanetarium
Contact            Marjon Menten - Tel: 089 307 990
                  info@europlanetarium.com
                   Fax: 089 307 991
Adres              Planetariumweg 19 - 3600 Genk
14

     1.16 Bezoek Volkssterrenwacht MIRA (Grimbergen)
     Soort activiteit   Bezoek
     Doelgroep          Vanaf 7 jaar
     Vakken             Aardrijkskunde, fysica
     Prijs              5 euro (minimum 15 deelnemers)
     Periode            Elke weekdag+zaterdag
     Duur               Ca. 2 uur
     Talen              Nederlands, Frans, Engels
     Omschrijving       Een groepsbezoek aan volkssterrenwacht MIRA wordt steeds volledig gegidst.
                        U bezoekt natuurlijk het telescopenpark (en bij helder weer worden ze gebruikt: de Zon
                        overdag, de sterrenhemel ’s nachts), maar ook de vele experimenten, tentoonstellin-
                        gen, interactieve sterrenkaart, grote multimediazaal, maquettes,… Sterrenkunde komt
                        op de eerste plaats, maar ook ruimtevaart en weerkunde komen ruimschoots aan bod.
     Randvoorwaarden    Reservatie verplicht
     Website           www.mira.be
     Organisatie        Volkssterrenwacht MIRA vzw.
     Contact            Philippe Mollet / Francis Meeus]
                        Tel: 02 269 12 80	
                        info@mira.be
                        Fax: 02 269 10 75
     Adres              Abdijstraat 22`- 1850 Grimbergen

     1.17 Portes ouvertes à l’Observatoire
     		 de Cointe (Liège)
     Type d’activité    Visite guidée
     Groupe cible       Tout public – de 7 à 77 ans
     Cours
     Prix               Gratuit
     Période            Deux après-midi par an (le samedi de la Pentecôte et un samedi d’automne)
     Durée              Une à deux heures
     Langues            Français
     Description        L’Observatoire de Cointe fut fondé en 1881. Deux fois par an, ce joyau
                        scientifique et architectural est ouvert au public, qui a alors accès à un petit
                        planétarium, une lunette méridienne et un grand télescope. Le tout animé par des
                        astronomes et des amateurs enthousiastes, qui s’adaptent au niveau du public.
     Site web          www.astro.ulg.ac.be/~sal/
     Organisation       La Société Astronomique de Liège
     Contact            André Lausberg - Tél : 04 /253 35 90
                        A.Lausberg@skynet.be
     Adresse            Observatoire de Cointe • avenue de Cointe, 5
                        4000 Liège
15
1.18 Planetariumvoorstellingen (Brussel)
Soort activiteit   Voorstelling
Doelgroep          Vanaf 6 jaar
Vakken             Aardrijkskunde, natuurwetenschappen, wiskunde, geschiedenis
Prijs              € 2,00/leerling
Periode            Heel het jaar door
Duur               +/-45 minuten
Taal               Nederlands, Frans
Omschrijving       In de sterrenwereld (vanaf 6 jaar): We maken kennis met bekende
                   sterrenbeelden en met enkele planeten van ons zonnestelsel. We verplaatsen ons op
                   Aarde om de sterrenhemel te ontdekken vanop de Evenaar.
                   Venus en de planetenjagers (vanaf 8 jaar): Met Astro, de planetenjager, reizen we naar
                   de planeet Venus en ook naar andere sterren waarrond soms exoplaneten draaien.
                   De geheimen van de zuidelijke sterrenhemel (vanaf 10 jaar): Reuzetelescopen onthul-
                   len de voor ons ongekende pracht van de zuidelijke sterrenhemel: het Zuiderkruis, de
                   Magellaanse wolken,…
                   Missie Saturnus (vanaf 16 jaar): We reizen mee met de Cassini-Huygensmissie naar
                   Saturnus en werpen onderweg een gedetailleerde blik op Venus en Jupiter.
                   Aarde onder invloed (vanaf 8 jaar): Om dag en nacht en de seizoenen te begrijpen,
                   moeten we de bewegingen van aarde en zon onder de loep nemen. Aarde, maan en
                   zon, een onafscheidelijk trio voor een aardse waarnemer.
                   Schijn en Werkelijkheid (vanaf 8 jaar): We zien de zon opkomen en ondergaan, maar

                                                                                                                   1 Bezoeken observatoria e.d./ Visites observatoires e.a.
                   weten beter: niet de zon draait rond de aarde maar de aarde draait rond de zon.
                   Vanwaar dit verschil tussen schijn en werkelijkheid?
Website           www.planetarium.be
Organisatie        Planetarium van de Koninklijke Sterrenwacht van België
Contact            Onthaal - Tel: 02/474.70.60 - planetarium@planetarium.be
                   Fax: 02/478.30.26
Adres              Boechoutlaan 10 - 1020 Brussel

1.19 Spectacles du Planétarium (Bruxelles)
Type d’activité    Spectacle
Groupe cible       A partir de 6 ans
Cours              Géographie, sciences physiques, mathématiques, histoire
Prix               € 2,00/élève
Période            Toute l’année
Durée              +/- 45 minutes
Langues            Français, Néerlandais
Description        Dans les étoiles (à partir de 6 ans) : Apprenez à reconnaître les constellations
                   les plus connues et revisitez quelques planètes de notre système solaire. Admirez le
                   ciel étoilé tel qu’il est vu depuis l’équateur.
                   Vénus et les chasseurs de planètes (à partir de 8 ans) : Partez en expédition avec les
                   astronomes et contemplez en leur compagnie les planètes orbitant autour d’autres
                   étoiles que la nôtre.
                   Les mystères du ciel austral (à partir de 10 ans) : Les Very Large Telescopes (VLT) nous
                   révèlent quelques splendeurs du ciel austral: la Croix du Sud, les Nuages de Magellan...
                   Mission Saturne (à partir de 16 ans) : Nous accompagnons la sonde Cassini-Huygens
                   dans son voyage vers Saturne et en cours de route nous jetons un coup d’oeil sur
                   Vénus et Jupiter.
                   Terre sous influence (à partir de 8 ans) : Quelle est la raison de la succession des
                   saisons? Pourquoi dit-on que les marées sont dues à l’influence de la Lune? Quand une
                   éclipse se produit-elle?
                   Réel et apparent (à partir de 8 ans) : L’observation patiente du ciel donne l’impression
                   d’une Terre fixe au-dessus de laquelle défilent le Soleil et les étoiles. Ceci n’est bien sûr
                   qu’une apparence.
Site web           www.planetarium.be
Organisation       Planétarium de l’Observatoire royal de Belgique
16

     Contact            Accueil
                        Tél: 02/474.70.50
                        planetarium@planetarium.be
                        Fax: 02/478.30.26
     Adresse            Avenue de Bouchout 10
                        1020 Bruxelles

     1.20 Tentoonstellingen in het Planetarium (Brussel)
     Soort activiteit   Voorstelling
     Doelgroep          Vanaf 6 jaar
     Vakken             Aardrijkskunde, natuurwetenschappen, wiskunde, geschiedenis
     Prijs              Gratis
     Periode            Heel het jaar door
     Duur               +/- 30 minuten
     Taal               Nederlands, Frans
     Omschrijving       Permanente tentoonstelling “Space Pole”: Deze interactieve tentoonstelling licht
                        de werking van de drie instituten van de Pool Ruimte toe: de Koninklijke Sterrenwacht
                        van België (KSB), het Belgisch Instituut voor Ruimte Aëronomie (BIRA) en het Konink-
                        lijk Meteorologisch Instituut (KMI). Ze geeft voorbeelden van lopende onderzoeken en
                        nodigt u, als toeschouwer, uit om uw kennis over het heelal te testen.
                        Kom en kijk mee naar de activiteit van de zon, ontdek hoe u asteroïden kunt herken-
                        nen, zie welke aardbevingen uzelf veroorzaakt en neem een kijkje in de keuken van
                        de weersvoorspelling. Bewonder de ruimtetuigen op schaal en ontdek hoe we de tijd
                        ‘bijhouden’!
                        Tijdelijke tentoonstellingen
                        Elk schooljaar presenteren wij een tentoonstelling rond een specifiek thema. Voor het
                        schooljaar 2007-2008 is dat “De Zon”
     Website           www.planetarium.be
     Organisatie        Planetarium van de Koninklijke Sterrenwacht van België
     Contact            Onthaal
                        Tel: 02/474.70.60
                        planetarium@planetarium.be
                        Fax: 02/478.30.26
     Adres              Boechoutlaan 10
                        1020 Brussel

     1.21 Expositions au Planétarium (Bruxelles)
     Type d’activité    Exposition
     Groupe cible       A partir de 6 ans
     Cours              Géographie, sciences physiques, mathématiques, histoire
     Prix               Gratuit
     Période            Toute l’année
     Durée              +/- 30 minutes
     Langues            Français, Néerlandais
     Description        Exposition permanente « Pôle Espace » : Cette exposition interactive explique
                        le travail des instituts du Pôle Espace : l’Observatoire royal de Belgique (ORB), l’Institut
                        d’Aéronomie Spatiale de Belgique (IASB) et l’Institut Royal Météorologique (IRM). Elle
                        donne des exemples de recherches actuelles et vous invite à tester vos connaissances
                        dans divers domaines liés à ces instituts.
                        Venez vous informer sur l’activité du Soleil, découvrez peut-être de nouveaux
                        astéroïdes. Vous pourrez également visualiser les microséismes que vous causez en
                        faisant vibrer le sol, admirer les maquettes d’engins spatiaux, découvrir comment on
                        détermine l’heure ou encore comprendre quelques-unes des ficelles de la prévision
                        météorologique.
                        Exposition temporaires 
                        Chaque année scolaire on présente une exposition sur un thème spécifique. Pour
                        l’année scolaire 2007-2008 le thème est « Le Soleil ».
17
                  www.planetarium.be
Organisation      Planétarium de l’Observatoire royal de Belgique
Contact           Accueil
                  Tél: 02/474.70.50
                 planetarium@planetarium.be
                  Fax: 02/478.30.26
Adresse           Avenue de Bouchout 10
                  1020 Bruxelles

1.22 Découverte de l’astronomie (Neufchâteau)
Type d’activité   Visite guidée, salle didactique, jeux et promenade thématique.
Groupe cible      Adapté à l’âge des participants
Cours             -
Prix              Adultes : 3 €, Enfants – de 16 ans : 2€
Période           Sur réservation
Durée             2 à 3 heures et plus
Langues           Français

Description       Marche à travers le système solaire à l’échelle un milliardième dans les rues
                  de la ville. Jeu inédit en équipe à l’aide de détecteurs: A la recherche d’une météorite.

                  • Salle didactique: Les objets célestes, le système solaire, les phases lunaires, saisons,

                                                                                                               1 Bezoeken observatoria e.d./ Visites observatoires e.a.
                     éclipses, expériences de physique
                  • Le ciel visible
                  • Le fonctionnement des instruments d’observation
                  • Exposés thématiques à la carte
Conditions        Selon leur nature, les instruments d’observation ne sont manipulés que par les
                  animateurs ou sous leur contrôle.
Site web          www.astrosurf.com/aca
Organisation      Astronomie Centre Ardenne
Contact           Gilles Robert
                  Tél: 061 27 76 59
                  Gillesrobert6@hotmail.com
                  Fax: 061 27 76 59
Adresse           160 avenue de la gare
                  6840 Longlier (Neufchâteau)
                  Les prix mentionnés ci-dessus valent pour une activité organisée à
                  l’observatoire. Ils peuvent être ajustés pour une visite de groupe.
                  L’ACA peut également se déplacer pour animer certaines activités chez vous.
18

     1.23 Observations thématiques du ciel (Neufchâteau)
     Type d’activité    Découverte du ciel avec ou sans instrument.
     Groupe cible       Adapté à l’âge des participants
     Cours              [pour lesquels l’activité est utile]]
     Prix               Adultes : 3 €, Enfants – de 16 ans : 2€
     Période            Sur réservation
     Durée              2 à 3 heures et plus
     Langues            Français
     Description        Activité déployée autour d’un thème convenu (Lune, planète, comète,
                        objets du ciel profond…) :
                        • Visite de l’observatoire, historique, nécessité, structure.
                        • Explication du fonctionnement des instruments d’observation
                        • Explications sur l’objet ou le phénomène à observer
                        • Observation dans divers instruments sous coupole et répartis sur le site
                        Repérage des constellations et satellites artificiels à l’aide d’un pointeur laser
     Conditions         Selon leur nature, les instruments d’observation ne sont manipulés que par
                        les animateurs ou sous leur contrôle.
     Site web           www.astrosurf.com/aca
     Organisation       Astronomie Centre Ardenne
     Contact            Gilles Robert - Tél: 061 27 76 59
                        Gillesrobert6@hotmail.com
                        Fax: 061 27 76 59
     Adresse            160 avenue de la gare - 6840 Longlier (Neufchâteau)
                        Les prix mentionnés ci-dessus valent pour une activité organisée à
                        l’observatoire. Ils peuvent être ajustés pour une visite de groupe.
                        L’ACA peut également se déplacer pour animer certaines activités chez vous.

     1.24 De redding van sterrenfee Mira (Beisbroek)
     Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
     Doelgroep          3e Kleuter en 1e graad LO
     Vakken             Wereldoriëntatie
     Prijs
19
1.25 Op reis met de sterren (Beisbroek)
Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
Doelgroep          3e graad LO en 1e graad SO
Vakken             Aardrijkskunde, Geschiedenis
Prijs
20

     1.27 Verhalen van mensen en sterren (Beisbroek)
     Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
     Doelgroep          2e en 3e graad SO
     Vakken             Aardrijkskunde, Geschiedenis, Fysica, Chemie, Biologie
     Prijs              -18 jarigen 4 € p/p
     Periode            Op aanvraag voor scholen en jeugdgroepen
     Duur               Ongeveer 1,5 tot 2 uur
     Taal               Nederlands
     Omschrijving       In “Verhalen van mensen en sterren”, laten we je meedromen en fantaseren
                        over moedige holbewoners en stoere ontdekkingsreizigers. Met behulp van het plane-
                        tariumtoestel keren we terug in de tijd. We maken kennis met de mythologie van de
                        Aboriginals en vinden antieke scheepsinstrumenten tussen de sterren. Samen met een
                        astronoom exploreren we de geheimzinnig kleurende diepte van een sterrenwolk. In
                        het Babylonië van 4000 jaar geleden, volgen we tussen de vroegere priesters, de be-
                        weging van de maan en de planeten vanop een raadselachtige ziggurat. Simon Stevin
                        vertelt ons over zijn kijk op de middeleeuwse wereld en Marcel Minnaert ontrafelt de
                        boodschap van verre zonnen.
     Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
     Website           www.beisbroek.be
     Organisatie        Volkssterrenwacht Beisbroek vzw
     Contact            Eddy Pirotte - Tel: 050 39 05 66
                        info@beisbroek.be
                        Fax: 050 39 32 44
     Adres              Zeeweg 96 - 8200 Sint-Andries

     1.28 Donker Afrika (Beisbroek)
     Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
     Doelgroep          2e en 3e graad SO
     Vakken             Aardrijkskunde, Geschiedenis, Sociologie, Godsdienst
     Prijs              -18 jarigen 4 € p/p
     Periode            Op aanvraag voor scholen en jeugdgroepen
     Duur               Ongeveer 1,5 tot 2 uur
     Taal               Nederlands
     Omschrijving       Tamtamgeroffel in de verte .... onzichtbare dieren ruisen door de dichte
                        plantenbegroeiing .... Dikwijls verbinden we het zwarte continent met een voor ons
                        ongrijpbare dreiging. Maar “Donker Afrika....” is meer dan dat. Het continent kent een
                        duizenden jaren teruggaande cultuur, die zich via oude mythes nu nog uit in de sociale
                        verhoudingen, in de architectuur van hutten en graanschuren en in de verhalen over
                        de schitterende sterrenhemel. De Dogon, een stam uit het huidige Mali, vertellen
                        hoe de wereld gegroeid is uit een kosmische graankorrel. De stand van de sterren
                        wordt nog steeds gebruikt als landbouwkalender om de herinnering aan die eerste
                        graankorrel levendig te houden. Zowel de Touareg uit de Sahel als de bewoners van
                        de Afrikaanse westkust, baseerden zich op de Moederkameel of de Scheepskiel, hun
                        varianten van onze Grote Beer, om hun tochten over woestijn of zee veilig te begelei-
                        den. De Egyptenaren gingen nog verder en zagen de sterrenhemel als gids voor een
                        veilige overtocht van de overledenen naar het rijk der doden en uiteindelijk naar een
                        weder opstanding. Allemaal verhalen die niet alleen met de onovertroffen Zeissprojec-
                        tor verteld worden, maar die met het Allsky systeem prachtig geïllustreerd worden in
                        koepelvullende beelden en treffende panorama’s. Een programma dat zowel jong als
                        oud kan aanspreken over het geheimzinnige, maar voor ons toch herkenbare leven in
                        Donker Afrika.
     Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
     Website           www.beisbroek.be
     Organisatie        Volkssterrenwacht Beisbroek vzw
     Contact            Eddy Pirotte - Tel: 050 39 05 66
                        info@beisbroek.be - Fax: 050 39 32 44
     Adres              Zeeweg 96 - 8200 Sint-Andries
21
1.29 Mysteries of the Southern Sky (Beisbroek)
Soort activiteit   Planetariumvoorstelling
Doelgroep          2e en 3e graad SO
Vakken             Aardrijkskunde, Fysica, Taalvakken (Frans, Duits, Engels)
Prijs              -18 jarigen 4 € p/p
Periode            Op aanvraag voor scholen en jeugdgroepen
Duur               Ongeveer 1,5 uur
Taal               Engels, Frans, Duits
Omschrijving       In deze voorstelling, speelt de VLT, de Very Large Telescope van ESO de rol van
                   medium waarmee we de bezoeker door tijd en ruimte laten reizen. Vanaf haar site
                   in de kurkdroge Chileense Atacamawoestijn zijn hoofdrollen weggelegd voor het
                   kleurrijke spektakel van mysterieuze nevels, voor de donkere wolken waarin we een
                   weerspiegeling zien van het ontstaan van ons eigen zonnestelsel en voor ongekende
                   sterrenbeelden aan een vreemde hemel.
Randvoorwaarden    Gelieve te reserveren.
Website           www.beisbroek.be
Organisatie        Volkssterrenwacht Beisbroek vzw
Contact            Eddy Pirotte
                   Tel: 050 39 05 66
                   info@beisbroek.be
                   Fax: 050 39 32 44
Adres              Zeeweg 96

                                                                                                       1 Bezoeken observatoria e.d./ Visites observatoires e.a.
                   8200 Sint-Andries

1.30 Observaties met de telescoop (Beisbroek)
Soort activiteit   Zelf sterren waarnemen in het observatorium
Doelgroep          Vanaf 3e jaar kleuteronderwijs
Vakken             Wereldoriëntatie, Aardrijkskunde, Fysica
Prijs              Inbegrepen in ticket planetariumvoorstelling
Periode            Na de planetariumvoorstelling
Duur               Afhankelijk van de weersomstandigheden
22

     2
     Doe-activiteiten, stages /
     Activités pratiques, stages
     2.1 Ateliers astronomiques (Herbuchenne-Dinant)
     Groupe cible       Adapté à l’âge des participants
     Cours              -
     Prix               Adultes : 3 €, Enfants – de 16 ans : 2 €
     Période            Sur réservation
     Durée              2 à 3 heures
     Langues            Français
     Description        Activité déployée autour d’un thème convenu, p.e.
                        • Explications de la nature et des causes
                        • Fabrication
                        • Exemples d’ateliers: Carte tournante du ciel, Saisons & zodiaque, Cadran solaire, Sys-
                           tème solaire à l’échelle, La Grande Ourse en 3D, Mouvements des planètes, Noctur-
                           labe, Lois de Kepler, …
     Conditions         Les prix mentionnés ci-dessus valent pour une activité organisée à l’observatoire.
                        Ils peuvent être ajustés pour une visite de groupe.
                        L’activité peut aussi être organisée en dehors de l’observatoire.
     Site web          www.cam-asbl.be
     Organisation       Cercle Astronomique Mosan ASBL
     Contact            Joseph Marteleur
                        Tél: 0496 57 43 07
                        info@cam-asbl.be
     Adresse            Herbuchenne, 50
                        5500 Herbuchenne (Dinant)

     2.2 Ruimteklassen (Transinne)
     Soort activiteit   Verblijf 1 tot 5 dagen.
     Doelgroep          10-14 jaar, algemene kennis
     Vakken             Laatste graad BO en eerste graad SO
     Prijs              Zie hieronder
     Periode            Gedurende het schooljaar
     Duur               1 tot 5 dagen
     Talen              Nederlands, Frans
     Omschrijving       Een “Ruimteklas” is, zoals de bos-, zee-, en natuurklassen, een meerdaagse
                        leer- en opvoedingsproject buiten de school. Leerlingen van alle onderwijsvormen
                        verblijven samen met hun leerkrachten gedurende één tot vijf dagen in het unieke
                        ruimtevaartcentrum te Redu. (cfr. Extra muros activiteiten zoals openluchtklassen). De
                        leerkrachten kunnen er een aantal lessen combineren met een halve dag vakover-
                        schrijdende en recreatieve ruimteactiviteiten.
                        Door de gedetacheerde leerkracht worden uiteenzettingen gegeven aangepast aan de
                        leeftijd van de leerling over de geschiedenis van de ruimtevaart, verkenning van het
23
                          zonnestelsel, teledetectie of aardobservatie of over de spin-offs van de
                          ruimtevaart enz..
                          Daarnaast omvat de ruimteklas praktische doe-activiteiten op toestellen gebruikt in de
                          astronautenopleiding.
Randvoorwaarden           Vooraf wordt steeds contact met de school opgenomen zodat een ruimteklas kan
                          opgesteld worden die aan de behoeften van de klas-leerkracht-school voldoet. De
                          ruimteklas wordt dan ook aangepast aan de kennis van de leerlingen, aan de door
                          de school en de leerplannen beoogde doelstellingen, aan de eindtermen en aan het
                          eigen school-opvoedingsproject.
Website                  www.eurospacecenter.be
Organisatie               Euro Space Center, E411 Uitrit 24
Contact                   Dienst reservaties
                          Tel: 061 65 01 33
                          info@eurospacecenter.be
                          Fax: 061 65 64 61
Adres                     Rue devant les Hêtres 1
                          6890 Transinne
Type                      			                    3-daagse 			                       5-daagse
                          Nachten 		             2				                              4
                          Groep		                min. 12				                        min. 12
                          Periode
                          Prijs / leerling       Basisprijs € 138,00 		             € 193,00

                                                                                                                   2 Doe-activiteiten, stages / Activités pratiques, stages
2.3 Classes de l’Espace (Transinne)
Type d’activité
             Séjour de 1 à 5 jours.
             Mi-temps pédagogique
Groupe cible 10-14 ans
Cours        Dernier degré du fondamental et premier degré du secondaire
Prix         Voir ci-dessous
Période      Pendant l’année scolaire
Durée        1 à 5 jours
Langues      Français, Néerlandais
Description  Le parcours spectacle, simulation à bord de la navette spatiale ;
             Construction d’une micro-fusée ; les engins
Site web     www.eurospacecenter.be
Organisation Euro Space Center, E 411 sortie 24
Contact      Service réservations
             Tél: 061 65 01 33 ou 061 65 01 34
            info@eurospacecenter.be
             Fax: 061 65 64 61
Adres        Rue devant les Hêtres 1
             6890 Transinne
Type		                       3-jours	                            5-jours
             Nuits           2                                   4
             Groupe          min. 12                             min. 12
             Période         sep., nov., déc./oct., jan., fév.,  sep., nov., déc./oct., jan., fév.
             Prix / élève    € 138,00 / € 124,00 / € 131,00      € 193,00 / €169,00 / € 181,00
24

     2.4 Stage Eurospace Center I (Transinne)
     Type d’activité   Stage (programme partiellement guidé)
     Groupe cible      à partir de 10 ans
     Cours             Sciences, histoire
     Prix              16,50 €
     Période           toute l’année sur réservation
     Durée             La journée entière
     Langues           Français, Néerlandais, Allemand, Anglais
     Description       Visite guidée du parcours spectacle (voir description dans la fiche d’activités
                       A Space Odyssey avec guide), accès à la chaise multi-axes (simulateur de désorienta-
                       tion) et à la chaise moon-walk (simulateur de la gravité lunaire) (durée 3h30’)
                       + accès libre à notre parcours extérieur.
     Site web          www.eurospacecenter.be
     Organisation      Euro Space Center
     Contact           Karen JONES ou Val BARBIER - Tél: 061 65 01 33 ou 061 65 01 34
                      booking@eurospacecenter.be
                       Fax: 061 65 64 61
     Adresse           Rue devant les Hêtres 1 - 6890 Transinne

     2.5 Stage Eurospace Center II (Transinne)
     Type d’activité   Stage (programme entièrement guidé)
     Groupe cible      À partir de 10 ans
     Cours             Sciences, histoire
     Prix              25 €
     Période           Toute l’année sur réservation
     Durée             La journée entière
     Langues           Français, Néerlandais, Allemand, Anglais
     Description       Visite guidée du parcours spectacle A Space Odyssey, essai de la chaise
                       multi-axes (simulateur de désorientation), essai de la chaise moon-walk (simulateur
                       de la gravité lunaire), essai de la chaise rotative (simulateur de déséquilibre), atelier de
                       construction et lancement de micro fusées
     Conditions        Les personnes ayant des problèmes d’oreille interne ne peuvent pas essayer
                       la chaise rotative
     Site web         www.eurospacecenter.be
     Organisation      Euro Space Center
     Contact           Karen JONES ou Val BARBIER - Tél: 061 65 01 33 ou 061 65 01 34
                      booking@eurospacecenter.be - Fax: 061 65 64 61
     Adresse           Rue devant les Hêtres 1 - 6890 Transinne

     2.6 A Space Odyssey (Transinne)
     Type d’activité   Visite
     Groupe cible      à partir de 6 ans
     Cours             Etude du milieu
     Prix              7,50 €
     Période           Toute l’année sur réservation
     Durée             La journée entière
     Langues           Français, Néerlandais, Allemand, Anglais
     Description       A l’intérieur: un parcours-spectacle multimédia aux multiples effets spéciaux
                       présentant l’univers, le système solaire, la conquête spatiale et ses retombées, la sta-
                       tion spatiale, la navette américaine grandeur nature, etc...
                       A l’extérieur: maquettes,fusée Europa, cadran solaire, paraboles sonores, labyrinthe ga-
                       lactique, système solaire « géant »,antennes de contrôle de satellites, balade spatiale
                       (boucle de 6 km) …
     Site web         www.eurospacecenter.be
     Organisation      Euro Space Center
     Contact           Karen JONES ou Val BARBIER - Tél: 061 65 01 33 ou 061 65 01 34
25
                 booking@eurospacecenter.be
                  Fax: 061 65 64 61
Adresse           Rue devant les Hêtres 1 - 6890 Transinne

		 A combiner avec :
Type d’activité   Visite
Groupe cible      à partir de la maternelle
Cours             Etude du milieu
Prix              Maternelles : 6,30 €; autres : 7,50 €
                  Guide : 15 €
Période           Toute l’année sur réservation
Durée             La journée entière
Langues           Français, Néerlandais, Allemand, Anglais
Description       A l’intérieur: un parcours-spectacle multimédia aux multiples effets spéciaux
                  présentant l’univers, le système solaire, la conquête spatiale et ses retombées, la sta-
                  tion spatiale, la navette américaine grandeur nature, etc...
                  Présentation des engins d’entraînement des astronautes. Deux à trois élèves seront
                  choisis dans le groupe pour la démonstration.
                  A l’extérieur: maquettes,fusée Europa, cadran solaire, paraboles sonores, labyrinthe ga-
                  lactique, système solaire « géant »,antennes de contrôle de satellites, balade spatiale
                  (boucle de 6 km) …,…

                                                                                                             2 Doe-activiteiten, stages / Activités pratiques, stages
2.7 Stage d’astronomie (Herbuchenne – Dinant)
Type d’activité   Stage
Groupe cible      Adapté à l’âge des participants
Cours             -
Prix              A convenir
Période           Sur réservation
Durée             3 x ½ jour
Langues           Français
Description       Thèmes :
                  • Origine de l’Univers
                  • Le Système solaire
                  • Etoiles, nébuleuses et galaxies
                  • Ciel visible & comment se repérer dans le ciel
                  • Avec quoi et comment observer?
                  • Observations
                  Le contenu fin et le niveau du stage sont à convenir.
Site web          www.cam-asbl.be
Organisation      Cercle Astronomique Mosan ASBL
Contact           Joseph Marteleur
                  Tél: 0496 57 43 07
                  info@cam-asbl.be
Adresse           Herbuchenne, 50
                  5500 Herbuchenne (Dinant)
                  Les prix mentionnés ci-dessus valent pour une activité organisée à
                  l’observatoire. Ils peuvent être ajustés pour une visite de groupe.
                  Le CAM peut également se déplacer pour animer cette activité chez vous.
Vous pouvez aussi lire