17 PARK SPOOR NOORD - Pyblik

PARK SPOOR NOORD              ‘17

            HARDWIN DE WEVER – AG VESPA

I  -  UNIEK            PROJECT
Een unieke impuls op een unieke plek op een uniek moment via een uniek traject

LIGGING
Antwerpen Noord (2060), daar waar de stad stopt(e)

Spoor Noord: uniek ‘impuls’gebied

 SUBSIDIEGEBIED
 • Federaal Grootstedenbeleid
 • Europees Doelstelling II
 • Totaal 38 000 000 €

 SPECIFIEKE DOELSTELLINGEN
 • Herontwikkeling emplacement
 • Impulsen Spoor Noord gebied
 • Publieke participatie

 CENTRALE LIGGING!

Spoor Noord: uniek profiel –
van breuklijn naar ruggengraat

 SPOOR NOORD GEBIED
 • Zeer dicht bebouwd
 • Gebrek aan groene publieke open ruimte
 • Moeilijk stedenbouwkundige structuur

 EMPLACEMENT
 • 24ha/1,6km
 • Eigendom NMBS
 • Gewestplan: gebied voor stedelijke
  ontwikkeling

STAD AAN DE STROOM 1993

Spoor Noord: unieke timing onder/dankzij
(boven)lokale druk

PLANNINGSPROCES
Start van het project
• NMBS verlaat terrein
• Intrede subsidieprogramma’s
1. Fase I: visie en deal met NMBS
2001: consensusnota
2001: beleidsovereenkomst stad/NMBS
2. Fase II: Open oproep
2002: internationale ontwerpwedstrijd
3. Fase III: uitvoering / realisatie
2003-2005: doorlopende planning
2006-2008: aanleg van het park +
         herbestemming gebouwen

Spoor Noord: Specifiek programma
18ha park – 6ha vs 192.000m² bouwrechten

                                           Villages and Metropolis
                                           Park Spoor Noord, Antwerp September 2003

Open Oproep 2002

Spoor Noord: Uniek teamwerk

 1. DAGELIJKSE REGIE
    VAN A TOT Z

 2. MULTIDISCIPLINAIR TEAMWORK
    (10 tal mensen - 1 stedenbouwkundige, 1
    sociologe, 2 wervend programma, 1
    communicatie, 1 zakelijk leider, 1 werfleider, 1
    architect, 2 parkbeheerders (sociaal & fysiek
    beheer)

 3. HUISVESTING PROJECTENHUIS
    DAMSTATION

 4. STURING DOOR STUURGROEP EN
    COLLEGE

Spoor Noord: specifieke actoren

Gemeenteraad
                         OCMW            Bewoners            NV ANNEIS
                                                                             Studio SN
            College
                                                                                        Eurostation
                                                                      EIS
                      Collegeteam
 Pol.partijen
                                            Stuurgroep
                                                                         NMBS patr
                        AG ANN                                                                   NMBS
Administratie

    VESPA                                  Fed
                      Plangroep     Grootstedenbeleid
                                                          NMBS expl                              Min Mobiliteit

                                                                            Min Overheidsbedrijven
    SOMA                                  Min Grootstedenbeleid

Spoor Noord: Participatie door specifieke
betrokkenheid op het project

EVENEMENTEN GEKOPPELD AAN HET PARKPROJECT
BIJ BELANGRIJKE MIJLPALEN IN HET
PLANNINGSPROCES
 2001 Tentoonstelling damstation over de consensusnota + praatcafé
•2002 Trek je plan dag
•2003 Tentoonstelling 5 wedstrijdontwerpen + praatcafé
•2003 Wandeling met ontwerpteam en buurtbewoners op de site
•2003 Park in zicht
•2005 Inhuldiging Belvedère met parkplattegrond
•2005 Tourneé générale: wervend drukwerk + tafelen met moeilijk
bereikbare buurtgroepen
•2006 Opening Damplein
•2007 Focus op het Noord: tentoonstelling parkprojecten +
eindwerken kunsthogescholen
•2008/2009 Openingsfeesten park

Spoor Noord: Wervend programma door specifieke
betrokkenheid op de plek
•   DE PLEK STAAT CENTRAAL!
•   ORGANISATIE VAN
    EVENEMENTEN OVER DE
    VOLLEDIGE 2060 WIJK ONDER
    HET MOTTO ‘(on)bekend is
    (on)bemind’
•   Voorbeelden:
    - feestweek op woonboot op het
    Lobroekdok
    - ‘t winkelend noord
    - bon bazaar
    - park in beeld fotoproject
    - den dam zingt in damstation
    - stratenloop spoor noord
    - Film Plein Publiek
    - etc

Spoor Noord: Uniek beheerplan

 •   OPMAAK GEINTEGREERD BEHEERPLAN
     Groentechnisch, Onderhoud, Toezicht, Sociale programmatie

 •   AANWERVING PARKCOÔRDINATOR EN PARKPROGRAMMATOR
     Voor fysiek en sociaal beheer
     Uniek in de stadsorganisatie

VISIE
“Stad en bewoners”
      Werken aan een
     plek in verandering

    Een tuin voor de buurt
    Een park voor de stad

Ontwerpwedstrijd site Spoor Noord via
open oproep Vlaamse bouwmeester
WINNEND ONTWERP ‘VILLAGES AND METROPOLIS’:
2003 Studio Secchi-Vigano (I) & - Kromwijk (NL)
-Twee schaalniveau’s: buurt en stad
-Basic: verdere uitbouw mogelijk op ritme van
toekomstige behoeftes
-Eenvoudige grammatica
-Transparant ifv veiligheid
-Maximaal behoud historiek (lengte, omvang,
contouren, reliëf, viaducten, gebouwen,
materiaal) + toevoeging van hedendaagse
elementen (kiosken, nieuw reliëf, …)
-Duurzaam

Kop Spoor Noord

II - REALISATIES
“gefaseerde toe-eigening
        vanaf 2003”
        Work in progress

2003 Voorproefje! Park in Zicht

                              •   VOOR HET EERST SINDS
                                  LANG TERUG ACTIE OP HET
                                  TERREIN

                              •   HET PARKPROJECT IN EEN
                                  NOTENDOP: TIJDELIJK
                                  MAAR IN AL ZIJN FACETTEN
                                  EEN WEEK LANG

                              •   DRAAGVLAK EN FEEDBACK!

2005 Damplein & Damstation

                             •   PROJECTENHUIS SPOOR
                                 NOORD ALS CENTRALE
                                 UITVALSBASIS EN
                                 INFOPUNT

2005 Belvedèreplatform & Tournée générale

                          •   INFOPLATTEGROND
                          •   ICONISCH DRUKWERK
                          •   TAFELEN MET MOEILIJK
                              BEREIKBARE DOELGROEPEN

2007 Skate- en BMX bowl

                          •   OP VRAAG VAN
                              JEUGDDIENST EN BMX-
                              SCENE
                          •   UITGEVOERD DOOR TEAM
                              PAIN (USA)

2008 Opening parkdeel west

                             •   BASIS IS AFGEWERKT
                                 (gras, paden, bomen,
                                 verlichting,
                                 speeltoestellen…)
                             •   SHELTER MET ZOMERBAR
                             •   GROEISCENARIO voor
                                 afwerking

2009 Grote watertuin

                       •   EFFECT VAN ‘URBAN
                           BEACH’: uniek in de buurt
                           en in de stad; op expliciete
                           bewonersvraag

2009 Opening parkdeel oost

                             • ACCENT OP SPORT EN
                               SPEL
                             • POLYVALENT KARAKTER
                             • BUURTSPORT / GEEN
                               CLUBS

2010… Spoorweggebouwen met een
 publieke en recreatieve invulling

PARKLOODS & PLATFORM    OPLEIDINGSGEBOUW
voor cultuur en sport   Als kinder- en jongerencampus

2010…Spoorweggebouwen met een
    publieke en recreatieve invulling

GROTE LOODS VOOR
CULTUUR EN SPORT

2010 … Verbinden met de omgeving

 TUNNEL DEMERSTRAAT   PARKBRUG

Sinds 2008… Bouwprojecten op de kop
 volgens het ‘campus & tissue model’

AP Hogeschool

                                       ZNA ziekenhuis
                Licht- en Parktoren

2017 … Verder verbinden met de omgeving

Fietshelling
                    Parktunnel

2017 … ZNA Openbaar domein Kempenstraat

              OD Kempenstraat

                                  Noorderlijn

Voor   &   na

Voor   &   na

Voor   &   na

VEELZEGGENDE CITATEN

III – LESSEN
       Geen recept
Wel bruikbare ingrediënten

INGREDIENTEN

•REGIE MBT COMPLEXE HERSTRUCTURINGSPROCESSEN IS EEN TAAK VAN DE LOKALE
OVERHEID

•VISIEONTWIKKELING, UITVOERING EN BEHEER ZIJN EEN TAAK VAN ALLE BETROKKEN
MAAR RELEVANTE PARTIJEN = CO-PRODUCTIE

•HAALBAARHEID IS CONTEXTUEEL – VAN INTEGRALE NAAR GEÏNTEGREERDE AANPAK
MET INZET VAN HET MEEST GEEIGENDE INSTRUMENTARIUM

•ONTWERPEND ONDERZOEK MAAKT DEEL UIT VAN ALLE STAPPEN VAN EEN PROCES =
KERNTAAK VOOR ONTWERPERS

•KWALITEITSZORG IS EEN CONTINUE OPGAVE EN VRAAGT OM CONTINUE DIALOOG = CO-
OPERATIE

•KWALITEIT VRAAGT OM EEN GOED PROCES EN EEN GOED PROJECT, BEIDEN ZIJN
INTERAFHANKELIJK

EIGEN ROL

Coördinator, initiator, animator, deskundige, perscontact, strateeg,
onderhandelaar, pispaal, verantwoordelijke, leurder, idealist, stadsgids,
organisator, koppigaard, kwaliteitsbewaker, bemiddelaar, moeial, tv-
ster, intermediair, luisterend oor, bindmiddel, logistieke draaischijf,
geldschooier, boekhouder, tooghanger, souffleur, speechschrijver,
controleur, adviseur, … regisseur, dromer, …

BEDANKT
www.agvespa.be/spoornoord