Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles

La page est créée Éric Deschamps
 
CONTINUER À LIRE
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
Végétalisons nos rues
Samen voor groene straten!
    Guides des bonnes pratiques
     Gids voor goede praktijken                            2020

              Cellule de Végétalisation Urbaine et le Service Développement durable
              Cel Stedelijk Groen en dienst Duurzame Ontwikkeling
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
EDITO EDITORIAAL		                                                       p3

LES PLANTES GRIMPANTES EN FAcADE
KLIMPLANTEN TEGEN DE VOORGEVEL
•   Les bénéfices des plantes grimpantes  Voordelen van klimplanten       p4
•   Entretien des plantes grimpantes  Onderhoud van klimplanten          p10
•   Soigner les maladies courantes des plantes                           p11
    Behandeling van courante plantenziekten
•   Les questions les plus fréquentes  Frequente vragen                  p13

Des micro-jardins aux pieds des arbres ?
Microtuintjes aan boomvoeten
•   A savoir avant de se lancer ...  Voor je eraan begint...             p14
•   Je peux fleurir le pied d’un arbre quand  Wanneer mag het?           p16
•   Le choix des plantes  Plantkeuze				                                 p18
•   Plantation et entretien  Aanplanting en onderhoud                    p20

Aménagement du territoire - réglement 		                                 p24
Ruimtelijke ordening - reglement

Nature en ville ... quelques reflexions
Natuur in de stad ... enkele bedenkingen
•   Pieds d’arbres et propreté … un malentendu ?                         p28
    Boomvoeten en netheid... een onmogelijke combinatie?
•   Belles de ma rue … un observatoire des plantes sauvages en ville     p32
•   Straatmadeliefjes: een observatorium voor wilde planten in de stad
•   Et l’eau de pluie dans tout ça ?  Wat met het regenwater?            p34
•   Le retour des oiseaux ou les lendemains qui chantent …               p36
    De terugkeer van de vogels, of de toekomst die ons toelacht …
•   Des livres à se procurer ou à consulter à la CVU                     p37
    Boeken die je kunt raadplegen bij de Cel Stedelijk Groen
•   Un permis de végétaliser ? Pour quoi faire ?                         p38
    Een vergroeningsvergunning? Waarom?
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
EDITO
                                                                                                EDITORIAAL

Chers habitants, chers Saint-Gillois,

C’est avec plaisir que nous vous présentons cette brochure destinée à vous accompagner dans vos
projets de végétalisation.
En effet, nombre d’entre vous désirent, seuls ou collectivement, occuper l’espace public avec des
plantations aux pieds des arbres, sur les façades privatives ou parfois au sein de potagers collectifs.
C’est une nouvelle façon de vivre la ville … on parle du bien-être collectif.
La végétalisation des quartiers déjà entamée permet à de nombreux citoyens de se rencontrer sur
un sujet neutre et positif.
C’est grâce à cette demande grandissante que nous avons créé la Cellule de Végétalisation Urbaine
et son projet-phare des « Saint-Gilliculteurs ». Celle-ci vous accompagne dans vos démarches
administratives et vous facilite la vie de jardinier urbain en vous prodiguant des conseils pratiques
pour réussir votre projet de végétalisation.
Grâce au permis de végétaliser, vous bénéficiez d’une aide tout au long de votre projet en termes de
conseils et d’autres avantages (plantes, outils, bons d’achats…).
Ce service de proximité vous met aussi en contact avec d’autres habitants qui partagent les mêmes
souhaits ; en collaboration avec le service du Développement durable, des animations, des ateliers
participatifs, des conférences sont organisés tout au long de l’année.

Merci à toutes et tous pour votre implication au « bien vivre ensemble » !

Geachte inwoners van Sint-Gillis,

We stellen je graag deze brochure voor. Ze is bedoeld om je op weg te helpen met je vergroeningsproject. Velen
onder jullie willen alleen of samen met buren, de openbare ruimte graag verfraaien met beplantingen onder aan
bomen, tegen gevels van gebouwen of in collectieve moestuinen.
De stad op een andere manier beleven ... denken aan het collectieve welzijn.
De vergroening van de buurten is voor vele bewoners de kans om het eens over een neutraal en positief thema
te hebben.
Door deze groeiende belangstelling hebben we de cel Stedelijk Groen opgericht, met als centraal project de
“Saint-Gilliculteurs”. De Cel helpt je met de administratieve formaliteiten en maakt je leven als stadstuinier er iets
makkelijker op met praktische tips voor een succesvol vergroeningsproject.
Met de vergroeningsvergunning kun je voor de hele duur van het project rekenen op ondersteuning, advies en
andere voordelen (planten, gereedschap, aankoopbonnen ...).
Deze nieuwe buurtdienst brengt je bovendien in contact met andere inwoners die dezelfde
ambitie delen en in samenwerking met de dienst Duurzame Ontwikkeling, worden het hele jaar door
animaties, participatieve workshops en conferenties georganiseerd.

Bedankt aan iedereen voor jullie inzet voor een beter “samen-leven”!

Charles Picqué            Thierry Van Campenhout                               Jos Raymenants
Bourgmestre               Echevin en charge de la Politique de la Ville        Echevin du Développement Durable
Burgemeester              Schepen bevoegd voor Stadsbeleid                     Schepen van Duurzame Ontwikkeling
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
LES PLANTES GRIMPANTES EN FACADE
    KLIMPLANTEN LANGS DE VOORGEVEL

    Les plantes grimpantes représentent la façon la plus simple, efficace et économe de
    végétaliser une surface verticale : elles offrent un maximum de feuillage pour une
    occupation minimale du sol.

    Dans cette partie vous trouverez un résumé du potentiel des plantes grimpantes, de la
    variété des options possibles et quelques conseils d’entretien.
    Pour les plantations en façade il faut cependant une autorisation préalable de l’adminis-
    tration communale de Saint-Gilles.

      Les bénéfices des plantes grimpantes

    On entend souvent dire que les plantes grimpantes sont nocives pour les constructions
    et quelles seraient la cause de nombreux dégâts. Quelques plantes ont plus mauvaise
    réputation que d’autres et les idées reçues persistent… Faisons le point.

    •    Pour le bâtiment :
    La plante a une fonction isolante. Elle contribue donc aux économies d’énergie. Par
    exemple, elle atténue l’effet du vent en agissant comme ‘un tampon’ en l’empêchant de
    circuler le long des parois et de refroidir le bâtiment en hiver. Selon l’orientation de la
    façade, il conviendra d’envisager de planter des plantes caduques ou persistantes.
    La végétation protège l’enveloppe du bâtiment des rayons solaires ultra violets, des
    températures élevées et des fluctuations journalières de température.(1) Dunnett et
    Kingsbury, 2008. Saint-Gilles est parcourue dans son sous-sol par ce que l’on appelle un
    bassin versant, c’est-à-dire une sorte de rivière souterraine qui coule très lentement vers
    la zone d’extension du bassin de la Senne(2). Ce phénomène naturel est présent depuis
    la nuit des temps. Il y a donc de l’eau dans le sol ! A Saint-Gilles, la pose d’une plante
    grimpante asséchera votre cave … sans endommager vos fondations. Toutefois, pour
    aider votre plante grimpante à aller chercher cette eau, vous devrez l’arroser chaque
    semaine les deux premières années, même s’il pleut et surtout si le temps est très sec.

    •     Environnementaux et sanitaires :
    Les plantes grimpantes produisent des effets positifs sur la régulation de la température
    ainsi que sur la qualité de l’air et de l’eau. Elles procurent des abris naturels et fournissent
    de la nourriture à certains oiseaux et insectes. Les végétaux participent au maintien d’un
    équilibre hygrométrique(3). Savez-vous que la présence végétale diminue le nombre de cas
    d’asthmes chez les enfants en bas âge ?(4). Aussi les végétaux réduisent la pollution en
    absorbant une partie des polluants atmosphériques.

    •     Sociétaux :
    Au-delà du plaisir des yeux, la vue des plantes a un effet apaisant et bénéfique sur la
    santé et le moral en général. Elles disposent également d’un potentiel pédagogique en
    illustrant, par exemple, les successions naturelles des saisons.

6
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
LES PLANTES GRIMPANTES EN FACADE
Klimplanten zijn de eenvoudigste, efficiëntste en goedkoopste manier om een verticale
oppervlakte te vergroenen: ze bieden een maximum aan gebladerte met een minimaal
grondgebruik.

In dit deel vind je een overzicht van het potentieel van de klimplanten, de verscheidenheid aan
opties en enkele onderhoudstips.
Voor beplantingen langs de voorgevel moet je vooraf wel toestemming vragen aan het
gemeentebestuur van Sint-Gillis.

      Klimplanten langs de voorgevel

We horen vaak dat klimplanten nefast zijn en veel schade zouden aanrichten aan gebouwen. De

                                                                                                                               KLIMPLANTEN LANGS DE VOORGEVEL
ene soort heeft al een slechtere reputatie dan de andere en de vooroordelen blijven hardnekkig
... maar hoe zit het nu precies?

•     Voor het gebouw:
De planten hebben een isolerende functie en zorgen dus voor energiebesparing. Ze verzachten
bijvoorbeeld het effect van de wind doordat ze als een soort buffer fungeren. Zo vermijden
ze dat de wind langs de muren circuleert en het gebouw afkoelt in de winter. Afhankelijk van
de oriëntatie van de gevel moet de voorkeur gaan naar bladverliezende of groenblijvende
planten. De planten beschermen de bouwschil tegen UV-stralen, hoge temperaturen en
temperatuurschommelingen in de loop van de dag.(1)
In de ondergrond van Sint-Gillis zit een zogenaamd stroomgebied, een soort ondergrondse rivier
die zeer traag richting uitbreidingsgebied van het Zennebekken stroomt(2). Dit natuurfenomeen
is eeuwenoud. In de ondergrond zit er dus water! In Sint-Gillis zal een klimplant op die manier
je kelder droog houden .... zonder de funderingen te beschadigen. Om je klimplant echter een
handje te helpen op zoek te gaan naar water, moet je hem de eerste twee jaar water geven, ook
als het regent en vooral wanneer het zeer droog is.

•     Milieu en gezondheid:
Klimplanten hebben positieve effecten op de temperatuurregeling en op de lucht- en
waterkwaliteit. Ze bieden een natuurlijke bescherming en zijn een voedingsbron voor bepaalde
vogels en insecten. Planten zorgen mee voor het behoud van een hygrometrisch evenwicht(3).
Wist je trouwens dat planten het aantal astmagevallen bij jonge kinderen beperkt?(4). Planten
verminderen ook de vervuiling door een deel van de verontreinigde stoffen uit de lucht op te
vangen.

•      Maatschappelijk:
Planten zijn niet alleen een lust voor het oog, ze hebben ook een gunstig en kalmerend effect op
lichaam en geest in het algemeen. Bovendien hebben ze een pedagogisch potentieel.
Ze illustreren bijvoorbeeld de natuurlijke opeenvolging van de seizoenen.

(1)
      Dunnett et Kingsbury, 2008. Dunnett en Kingsbury, 2008.
(2)
     D’après De Bondt, VUB et Deligne, ULB.  Naar De Bondt, VUB en Deligne, ULB.
(3)
     Humidité relative de l’air vital pour les êtres vivants.  Relatieve luchtvochtigheid vitaal voor de levende wezens.
(4)
     « How urban trees can save lives », The Nature Conservancy, 2016.

                                                                                                                           7
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
1                                      4

Quelques grimpantes
fréquement utilisées
Enkele vaak gebruikte
klimplanten

                                                               5

                        2

                                                               6

                                   Tailler votre
                                plante grimpante ?
                              Les Saintgilliculteurs
                                  vous forment !
                              Renseignements au dos
                                  de la brochure.
                                 Je klimplant snoeien?
                            De ‘Saintgilliculteurs’ leren je
                             hoe het moet! Meer info op de
                             achterkant van de brochure.

                        3

 8
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
LES PLANTES GRIMPANTES EN FACADE
 1        Jasmin Officinal              2        Jasmin étoilé                       3        Chèvrefeuille
          Gewone jasmijn                         Sterjasmijn                                  persistant
          (Jasminum officinalis)                 (Trachelospermum jasminoides)                Aanhoudende
                                                                                              kamperfoelie
 3-6m                                       5m                                                (Lonicera henrii)

Indigène: oui                         Indigène: non, création humaine                3-6m
Inheems: ja                           Inheems: nee, menselijke creatie
Floraison: printemps                  Floraison: très abondante entre               Indigène: oui
Bloeitijd: lente                      juin et septembre si bien arrosé              Inheems: ja

Entretien: tous les 2-3               Bloeitijd: zeer weelderige groei tussen       Floraison: peu abondante
                                      juni en september indien goed
ans, tailler en automne                                                             juin juillet
                                      besproeid

                                                                                                                             KLIMPLANTEN LANGS DE VOORGEVEL
Onderhoud: om de 2-3 jaar                                                           Bloeitijd: weinig weelderig
snoeien in de herfst                  Entretien: au départ, diriger et              juni juli

Remarque: croissance                  attacher les jeunes pousses sur               Entretien: taillez les après
rapide                                leur support. Par la suite, les tiges         la floraison pour limiter son
Opmerking: snelgroeiend               volubiles s’enrouleront et s’accro-           développement
                                      cheront toutes seules. Taille fin             Onderhoud: na de bloeitijd
                                      d’hiver (mars)                                snoeien om de groei ervan te
          Bignone                     Onderhoud: de jonge scheuten in               beperken
 4                                    het begin leiden en op hun houder
          Chinese                                                                   Remarque: apprécié
                                      bevestigen. Later zullen de stengels
          trompetwijnstok             zich alleen rond de draad draaien en          surtout pour son feuillage
          (Campsis Radicans)          vasthechten. Snoeien aan het eind             retombant
                                      van de winter (maart)                         Opmerking: vooral geliefd om
5-10m                                 Remarque: bien arroser comme                  zijn neervallend gebladerte
                                      les autres plantes la première
Indigène: non (Etats-Unis)            année
Inheems: neen (Verenigde              Opmerking: net zoals de andere                 63       Kiwi arctique
                                      planten, het eerste jaar goed sproeien                  Sierkiwi
Staten)
                                                                                              (Actinidia kolomikta)
Floraison: été et automne
Bloeitijd: zomer en herfst              53       Passiflore
                                                                                      5m
                                                 Passiebloem
Entretien: protéger le                           (Passiflora)
pied de la plante en cas                                                            Indigène: création humaine
de grand froid, taille fin             5-10m                                        Inheems: menselijke creatie
de l’hiver                                                                          Floraison: juin
Onderhoud: de voet van de                                                           Bloeitijd: juni
plant beschermen bij hevige
                                      Indigène: non (Amérique du Sud)
koude, fijn snoeien op het            Inheems: neen (Zuid-Amerika)                  Entretien: taille fin d’hiver -
einde van de winter                                                                 début de printemps. Engrais
                                      Floraison: Mai à octobre !
                                                                                    en février
                                      Bloeitijd: mei tot oktober!
Remarque: croissance                                                                Onderhoud: snoeien einde van
lente au début, rapide et             Entretien: éventuelle taille au               de winter - begin van de lente.
envahissante après                    printemps                                     Bemesten in februari
Opmerking: groeit traag in            Onderhoud: eventueel snoeien in de            Remarque: arbuste
het begin, daarna snel en             lente
woekerend                                                                           grimpant, devra être attaché
                                      Remarque: croissance rapide                   progressivement
                                      Opmerking: snelgroeiend                       Opmerking: klimstruik,
                                                                                    moet geleidelijk aan worden
                                                                                    bevestigd

     _m
            hauteur            odorante                caduc              semi-persistant                persistant
            hoogte             aromatisch              bladverliezend     winterbladhoudend              groenblijvend

                                                                                                                         9
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
1

Autres plantes possibles
Andere mogelijke planten

                                  4

                              2

                                  5

                              3

10
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
LES PLANTES GRIMPANTES EN FACADE
                                                           Nous plaCons les
                                                        plantes grimpantes en
                                                         fonction des budgets
                                                             disponibles.
                                                               We plaatsen de
                                        6                  klimplanten zolang er
                                                           budget beschikbaar is.

                                                                                                      KLIMPLANTEN LANGS DE VOORGEVEL
                                                          Célastre - Stafwijnstok
                                                    1     (Celastrus orbiculatus)

                                                          Aristoloche - Pijpbloem
                                                    2     (Aristolochia macrophylla)

                                                          Hortensia grimpant - Klimhortensia
                                                    3     (Hydrangea anomala)
                                        7
                                                          Jasmin d’hiver - Winterjasmijn
                                                    4     (Jasminium nudiflorum)

                                                    5     Rosier grimpant - Klimrozen

                                                          Bignone capreolata -
                                                    6
                                                          Geklauwierde Trompetbloem
                                                          (Campsis capreolata)

                                                          Akébie - Klimbes
                                                    7     (Akebia quinata)

Envie d’en savoir davantage ? Rendez vous sur :
https://www.fassadengruen.de/fr/plantes-grimpantes/liste.html
et découvrez l’impact des plantes grimpantes sur la qualité de vie.

Wil je er meer over weten? Surf naar:
https://www.fassadengruen.de/fr/plantes-grimpantes/liste.html
en ontdek de weldaden van klimplanten op de levenskwaliteit.

                                                                                                 11
Végétalisons nos rues - samen Voor groene straten! 2020 - Commune de Saint-Gilles
Entretien des plantes grimpantes

     Dès le moment où vous envoyez un formulaire de demande, vous vous engagez à prendre
     soin de votre plante grimpante. Voici quelques actions indispensables pour réussir sa
     plante grimpante.

     •     L’arrosage : Il est impératif d’arroser les plantes les deux premières années au moins.
     En effet, les racines ne sont pas encore déployées dans le sol et la plante de ne peut capter
     l’eau nécessaire à sa croissance. C’est pourquoi il faut arroser une fois par semaine au
     moins 5 litres d’eau fraîche délicatement versée à son pied. Même s’il pleut, et surtout s’il
     fait sec. Mais pas s’il gèle.

     •     La taille : Certaines lianes très puissantes peuvent avec le temps déformer les fer-
     ronneries et les descentes d’eau. Nécessaire pour dégager le passage des piétons à la
     hauteur d’homme(5), pour éviter l’envahissement de câbles électriques, de luminaires, de
     corniches, de descentes d’eau de ferronneries de balcon et éviter des conflits de voisinage
     … toujours à votre désavantage. Dès la troisième année, une taille annuelle à la fin de
     l’hiver est en général suffisante. La Cellule de Végétalisation urbaine organise plusieurs
     formations gratuites à destination des habitants.

     •     Le paillage (ou mulch) : est une technique consistant à couvrir le sol de quelques
     centimètres de matière organique. Les avantages de ce procédé sont nombreux et limitent
     les actions d’entretien. Les plantes apprécieront par ailleurs un nettoyage annuel : enlever
     les feuilles et  branches mortes et malades vers la fin de l’automne. Le nettoyage des dé-
     tritus est aussi un geste qui sera apprécié par le voisinage.

         Onderhoud van klimplanten

     Zodra je het aanvraagformulier opstuurt, verbind je je ertoe om zorg te dragen voor jouw klimplant.
     Wil je een klimplant die blaakt van gezondheid, vergeet dan vooral het volgende niet:

     •     Water geven: Je moet de plant zeker de eerste twee jaar water geven. De wortels zijn immers
     nog onvoldoende in de grond vertakt en de plant kan zelf nog niet voldoende water opnemen. Daar-
     om moet je hem minstens één keer per week behoedzaam 5 liter vers water toedienen. Doe het ook
     als het regent en vooral in periodes van droogte maar niet als het vriest.

     •     Snoeien: Sommige heel sterke lianen kunnen met de jaren het ijzerwerk en de regenwa-
     terafvoerbuizen vervormen. Snoeien is nodig om de doorgang op manshoogte(5) vrij te houden
     voor voetgangers en om te vermijden dat de takken zich verstrengelen rond elektrische kabels,
     verlichtingselementen, dakgoten, regenwaterafvoerbuizen en ijzerwerk van balkons. Zo vermijd je
     ook conflicten met je buren ... waar niemand beter van wordt. Vanaf het derde jaar volstaat het door-
     gaans de plant jaarlijks te snoeien op het einde van de winter. De Cel Stedelijk Groen organiseert
     ook regelmatig gratis opleidingen voor de bewoners.

     •     Bodembedekking (of mulch): is een techniek waarbij de bodem met een laag van enkele
     centimeter organisch materiaal wordt bedekt. Dit procedé heeft tal van voordelen en beperkt
     het onderhoud. Planten houden bovendien van een jaarlijkse schoonmaakbeurt. Verwijder aan het
     einde van de herfst de dode en zieke bladeren en takken. Ruim ook alle afval rond de boom op, de
     buurt zal je dankbaar zijn!

12
LES PLANTES GRIMPANTES EN FACADE
      Soigner les maladies courantes des plantes
      Behandeling van courante plantenziekten

                                                                                                                  KLIMPLANTEN LANGS DE VOORGEVEL
Oïdium (tâches                            Pucerons                             Mildiou (taches brunes)
blanchâtres)                              Bladluizen                           Meeldauw (bruine vlekken)
Oïdium (witte vlekken)
                                          Eliminer manuellement                1.  Couper et jeter les
1.  Couper et jeter les                   les pucerons. Attendre               parties atteintes
parties atteintes                         1 semaine, cela suffit               (pas au compost)
(pas au compost)                          souvent pour que les                 2.  Nettoyer le pied de
2.  Nettoyer le pied de                   pucerons disparaissent               la plante en enlevant les
la plante en enlevant les                 naturellement (avec des              feuilles tombées au sol
feuilles tombées au sol                   gants). Pulvériser toutes            3.  Ensuite pulvériser
3.  Pulvériser une                        les semaines (purin                  avec du bicarbonate de
décoction à base de lait,                 d’ortie/prêle/fougère,               soude (1 cuillère à café
de bicarbonate de soude                   eau savonneuse).                     pour 1 litre d’eau avec un
ou de prêle sur toutes les                Introduire des larves                peu de savon noir liquide
parties aériennes de la                   de coccinelles (achat                bio)
plante                                    possible en pépinière)
                                                                               1. Snijd de getroffen delen
1. Snijd de getroffen delen               Verwijder de bladluizen              af en gooi ze weg (niet bij
af en gooi ze weg (niet bij               met de hand (met                     de compost).
de compost).                              handschoenen). Wacht                 2. Verwijder de bladeren
2. Verwijder de bladeren                  1 week. Doorgaans                    die op de grond zijn
die op de grond zijn                      verdwijnen de bladluizen zo          gevallen.
gevallen.                                 op natuurlijke wijze. Verstuif       3. Verstuif met
3. Verstuif een aftreksel                 wekelijks met vloeibare              natriumbicarbonaat
op basis van melk,                        mest van brandnetel,                 (1 koffielepel voor 1 liter
natriumbicarbonaat of                     paardenstaart of varen, of           water met een beetje
paardenstaart op alle                     zeepwater. Zet larven van            vloeibare zwarte biozeep).
bovengrondse delen van                    lieveheersbeestjes uit (te
de plant.                                 koop in tuincentra).

    Voir le règlement de végétalisation du territoire dans cette brochure
(5)

Zie het vergroeningsreglement in deze brochure.

                                                                                                             13
QUELQUES EXEMPLES A SAINT-GILLES
ENKELE VOORBEELDEN IN SINT-GILLIS

        « cela prend plusieurs
         mois pour voir votre
          plante installée. »
         “het duurt verschillende
         maanden voor je plant is
                geplaatst”

14
LES PLANTES GRIMPANTES EN FACADE
    Les questions les plus fréquentes

•     Avant de demander une plante grimpante …
Observez votre maison : présente-t-elle des détails architecturaux remarquables ? Est-
elle classée ? Y-a-t-il des soupiraux tout le long de la façade ? Des câbles de télédis-
tribution en grand nombre ? Un boîtier électrique ou toute autre construction ? De
l’éclairage public ? Le rez est constitué d’une grande vitre ? Si toutes les réponses à
cette liste non exhaustive sont « non » …  remplissez le formulaire disponible sur le
site www.stgilles.brussels – rubrique « services » ou contactez-nous.

•    La façon de s’agripper des grimpantes risque-t-elle de fissurer mon mur ?

                                                                                                            KLIMPLANTEN LANGS DE VOORGEVEL
Sur un mur en bon état, une plante grimpante n’occasionne aucun dégât. Seules
certaines plantes disposant de racines crampons peuvent poser problème si le mur est
déjà fissuré ou sur les murs en mortier traditionnel. Toutefois, il convient d’éviter leur
propagation sous les corniches, tuiles ou ardoises. Un choix de plante adapté à votre
façade est nécessaire.

    Frequente vragen

•      Vooraleer je een klimplant aanvraagt ...
Bekijk eerst goed de gevel van je huis: zijn er opvallende architecturale elementen aanwezig?
Is je huis beschermd? Zijn er langs de gevel keldergaten? Hangen er kabels van de distributie?
Zijn er zaken zoals een elektriciteitskast, andere constructies of straatverlichting aanwezig? Is er
op de benedenverdieping een groot raam? Is het antwoord op deze vragenlijst telkens “nee” ...
vul dan het formulier in dat je kunt downloaden op site www.stgilles.brussels – rubriek “dien-
sten” of neem contact met ons op.

•      Gaat mijn muur barsten door de klimplanten die zich erop vastzetten?
Op een muur in goede staat zal de klimplant geen schade veroorzaken. Alleen sommige soorten
met hakige wortels kunnen een probleem vormen voor muren die al scheuren vertonen of met
traditioneel cement gebouwd zijn. Je vermijdt wel best dat ze zich verspreiden onder daklijsten,
dakpannen of leien. Kies daarom een aangepaste plantensoort.

                                                                                                       15
DES MICRO-JARDINS AUX PIEDS DES ARBRES ?
     MICROTUINTJES AAN BOOMVOETEN

     De nombreux projets de plantations au pied des arbres ont vu le jour à Saint-Gilles,
     de manière individuelle ou collective. Ils procurent de nombreux avantages pour la
     collectivité : enrichissement de la biodiversité, réponse au besoin de cultiver des
     habitants, embellissement des voiries et amélioration du cadre de vie …

     Ces pratiques ont permis de tirer quelques enseignements afin qu’elles ne constituent
     pas un obstacle au bon développement de l’arbre lui-même. Les arbres en voirie sont
     en effet déjà très exposés aux agressions du fait de leur emplacement.

     Le respect des conseils repris ici vous permettra de réussir vos actions de végétalisation
     tout en protégeant la bonne santé des arbres.(6)

       A savoir avant de se lancer...

     •    Avant tout, prendre contact avec la commune pour connaître les projets existants. Si
     possible, associez-vous à un projet collectif (voir « contacts utiles »).

     •    Les pieds d’arbres végétalisés doivent être entretenus par l’auteur des plantations
     (entretien des végétaux, propreté et arrosage des plantes).

     •    Une signalétique sera placée pour avertir les habitants et les agents communaux
     et régionaux. Cette affichette sera fournie par la commune après acceptation de votre
     demande de permis de végétaliser (voir au centre de la brochure) ; elle sera renouvelée en
     cas de dégradation ou disparition. Pas  de clous ou autres objets pointus dans l’écorce des
     arbres : si la signalétique est placée directement sur le tronc, utiliser des rubans flexibles
     qui n’endommagent pas l’arbre.

     •    La commune reste dans tous les cas propriétaire des arbres et pieds d’arbres et
     se réserve le droit d’intervenir dans les plantations, si elles s’avèrent inadaptées, mal
     entretenues ou pour toute autre nécessité liée au service.

     •    Les auteurs des plantations ne pourront en aucun cas demander un dédommagement
     quelconque.

     In Sint-Gillis bestaan er al tal van individuele en collectieve beplantingsprojecten aan
     boomvoeten. De voordelen zijn talrijk: ze verrijken de biodiversiteit, bieden de inwoners
     een nieuwe gelegenheid om te tuinieren, verfraaien de openbare weg en verbeteren de
     leefomgeving.

     De ervaring heeft ons al meerdere lessen geleerd, o.a. over hoe we kunnen vermijden dat de
     microtuintjes een belemmering vormen voor de goede ontwikkeling van de boom zelf. Bomen
     op de openbare weg worden sowieso al zwaar op de proef gesteld. (6)

16
Des micro-jardins aux pieds des arbres ?
Door onderstaande regeltjes te volgen hou je de bomen gezond en verhoog je de
slaagkansen van je vergroeningsproject.(6)

      Voor je aan de slag gaat...

•     Contacteer eerst en vooral de gemeente om de
bestaande projecten te kennen. Sluit je indien mogelijk aan
bij een collectief project (zie ‘Nuttige contacten’).

•    De microtuintjes aan boomvoeten moeten worden
onderhouden door de persoon die ze heeft aangelegd
(onderhoud van de planten, netheid en water geven).

•    Er moet een bordje met een affiche worden aangebracht om de inwoners en gemeentelijke
agenten te informeren. Bij aanvaarding van je aanvraag voor een vergroeningsvergunning (zie

                                                                                                                                     MICROTUINTJES AAN BOOMVOETEN
midden in de brochure) krijg je van de gemeente deze affiche. Zodra het bordje verdwijnt of
beschadigd raakt krijg je er een nieuw. Sla geen nagels of andere scherpe voorwerpen in de
boomschors. Als je de affiche aan de stam hangt, gebruik dan rekbaar lint, dat de boom niet
beschadigt.

•    De gemeente blijft in alle gevallen mede-eigenaar van de bomen en boomvoeten, en
behoudt zich het recht voor de beplantingen te wijzigen indien deze niet aangepast of slecht
onderhouden zijn, of wegens andere behoeften van de gemeentediensten.

•    In geen geval kunnen de initiatiefnemers van de microtuintjes een schadevergoeding
van welke aard ook eisen.

    Bruxelles Mobilité fait confiance à la commune de Saint-Gilles pour végétaliser l’ensemble du territoire
(6)

saint-gillois, y compris les voiries régionales. Toutefois, la commune n’est pas responsable de l’entretien des
voiries régionales ; c’est pour cela qu’il est indispensable qu’un panonceau (comme celui qui figure page 31)
soit placé sur chaque pied d’arbre entretenu par vos soins. Cela vous évitera des déconvenues … D’où l’intérêt
du permis de végétaliser.
Brussel Mobiliteit vertrouwt op de gemeente Sint-Gillis voor de vergroening van het hele grondgebied van Sint-Gillis, met
inbegrip van de gewestwegen. De gemeente is echter niet verantwoordelijk voor het onderhoud van de gewestwegen. Daarom
moet je op elke boomvoet die je onderhoudt, een plakkaat aanbrengen (zoals dat op p. 31). Zo voorkom je frustraties … Vandaar
ook het belang om een vergroeningsvergunning aan te vragen.

                                                                                                                                17
Je peux fleurir le pied d’un arbre quand :

     •     Il est planté depuis au moins 3 ans ou dispose d’une fosse suffisamment large.

     •    La fosse de plantation n’est pas encombrée par ses racines (le bêchage pour la
     plantation étant alors impossible sans abimer les racines).

     •    Les essences des arbres possèdent un enracinement suffisamment profond, afin
     d’éviter la coupure de racines lors des opérations de bêchage du terrain et d’entretien
     horticole.

         Wanneer mag het?

     •     De boom moet al minstens 3 jaar geplant zijn.

     •   De plantput mag niet vol wortels zitten, anders is het onmogelijk de grond om te spitten
     zonder de wortels te beschadigen.

     •     De wortels van de bomen moeten voldoende diep zijn om te vermijden dat ze tijdens het
     spitten of het onderhoud worden doorgesneden.

18
Des micro-jardins aux pieds des arbres ?
Liste des arbres de voirie à racines superficielles plantés à Saint-Gilles - plantation
à leurs pieds non autorisée :

Lijst van bomen met oppervlakkige wortels langs de openbare weg in Sint-Gillis, waar
microtuintjes aan de boomvoet niet toegestaan zijn:

 1   Erable plane  Noorse esdoorn
     (Acer platanoides)

 2   Erable sycomore  Gewone esdoorn
     (Acer pseudoplatanus)

 3   Erable argenté  Zilveresdoorn
     (Acer sacharinum)

                                                                                               MICROTUINTJES AAN BOOMVOETEN
 4   Amélanchier arboré  Krentenboompje
     (Amelanchier arborea)

 5   Micocoulier occidental  Zwepenboom
     (Celtis occidentalis)

 6   Arbre à caramel  Katsuraboom
     (Cercidiphyllum japonicum)

 7   Frêne à fleurs  Pluimes
     (Fraxinus ornus)

 8
     Magnolia kobus  Noordelijke Japanse magnolia
     (Magnolia ‘Kobus’)

 9
     Magnolia galaxy  Beverboom
     (Magnolia ‘Galaxy’)

     Platane commun  Gewone plataan
10   (Platanus acerifolia)

     Cerisier ornemental pandora  Japanse sierkers
11   (Prunus ‘Pandora’)

12   Myrobolan ou prunier-cerise  Kerspruim
     (Prunus cerasifera)

13   Cerisier à fleurs umineko  Chinese sierkers
     (Prunus ‘Umineko’)

14   Sorbier de thuringe  Gedeelde meelbes
     (Sorbus thuringiaca)

                                                                                          19
Le choix des plantes
                                                                          Exemples de
     Les arbres en ville souffrent de la sécheresse,                  plantes adaptées
     les revêtements qui les entourent étant le plus                  à la plantation au
     souvent imperméables. Or les racines des                           pied des arbres
     arbres absorbent beaucoup d’eau.
                                                                   Voorbeelden van planten
                                                                  die geschikt zijn om aan een
     Les plantes choisies doivent donc être                            boomvoet te zetten
     très adaptables, peu exigeantes en eau et
     nutriments, afin de ne pas concurrencer
     l’arbre par rapport aux ressources existantes.

     Privilégiez les plantes persistantes qui restent
                                                                          voir à la fin de la brochure
     apparentes en hiver et / ou mélangez-les avec des                     Zie einde van de brochure
     plantes de printemps et d’été, afin de mettre en
     évidence l’occupation de l’espace par des
     plantations toute l’année.

     Plantations autorisées :

     •     Plantes annuelles(7), vivaces(8) et quelques petits arbustes
           (voir liste de plantes adaptées);

     •     Plantes dont le volume ne dépasse pas les 80 cm de hauteur.

     •     Les semis de prairie fleurie.

     Plantations non autorisées :

     •     Les arbres (par exemple : houx,…)

     •   Les arbustes (par exemple : Buddleia, bambou,…). Quelques arbustes de petite taille
     proposés dans la liste page 42 sont exceptionnellement autorisés.

     •    Les plantes grimpantes vivaces - comme par exemple le lierre sont souvent de bons
     couvre-sol pour les parterres d’arbres mais exigent un entretien rigoureux pour qu’elles
     n’atteignent pas les couronnes des arbres.

     •     Les plantes invasives (ex : Renouée du Japon, Berce du Caucase, Buddleia, …)

     •    Les plantes considérées comme toxiques(9) : Arum, daphnés, muguet, datura, ainsi
     que les euphorbiacées, les liliacées, les renonculacées et les solanacées.

     •     Les plantes urticantes.

     •    Les cultures potagères de toute nature(9) compte tenu de la présence de nombreux
     polluants et germes pathogènes liés à l’environnement particulièrement défavorable de
     ces espaces cultivés en voirie.

20
Des micro-jardins aux pieds des arbres ?
      Plantkeuze

Bomen in de stad lijden vaak onder droogte, omdat de omringende bodemverharding meestal
geen water doorlaat. De boomwortels nemen echter veel water op.

De gekozen planten moeten zich dus goed kunnen aanpassen, en weinig water en voed-
ingsstoffen nodig hebben, zodat ze niet met de boom gaan wedijveren om de beschikbare
bronnen.

Geef de voorkeur aan groenblijvende planten, die ook in de winter zichtbaar zijn, en/of combi-
neer ze met lente- en zomerplanten, zodat de beplanting het hele jaar te zien is.

Toegestane beplantingen:

•       Eenjarige(7) planten, wintervaste(8) planten en enkele kleine struikjes

                                                                                                                                MICROTUINTJES AAN BOOMVOETEN
        (zie lijst van aangepaste planten)

•       Planten die niet hoger dan 80 cm worden

•       Gezaaide bloemenweiden

Niet-toegestane beplantingen:

•       Bomen (bv. hulst)

•   Struiken (bv. vlinderstruik, bamboe, …). Een uitzondering zijn de kleine struiken,
genoemd in de bovenstaande lijst.

•    Wintervaste klimplanten, bv. klimop, zijn vaak een goede bodembedekking, maar vergen
veel onderhoud om niet tot aan de boomkroon te groeien.

•       Woekerplanten (bv. Japanse duizendknoop, reuzenberenklauw, vlinderstruik, …)

•    Planten die als giftig worden beschouwd:(9) aronskelk, peperboompje, lelietje-van-
dalen, doornappel, evenals de wolfsmelkachtigen, lelieachtigen, ranonkelachtigen en
nachtschadeplanten

•       Stekende planten

•     Alle soorten groentegewassen(9) door
de aanwezigheid van tal van vervuilende
stoffen en ziektekiemen, als gevolg van
de bijzonder ongunstige omgeving van
deze langs de openbare weg aangeplante
ruimtes.

   Annuelle : qui disparaît avec l’arrivée de l’hiver. Eenjarige plant: verdwijnt bij het aanbreken van de winter.
(7)

   Vivace : qui réapparaît d’une année à l’autre. Vaste plant: bloeit jaar na jaar opnieuw.
(8)

   Rien ne pouvant garantir que des enfants ou personnes non informées des dangers potentiels ne les ingèrent,
(9)

ces catégories de plantes sont strictement interdites.  Aangezien niets kan garanderen dat kinderen of personen die niet
op de hoogte zijn van de potentiële gevaren die innemen, zijn deze beide categorieën planten strikt verboden.

                                                                                                                           21
Plantation et entretien

     •        Respectez une distance de 15 cm autour du collet de l’arbre.

     •     Attention de ne pas blesser les racines de l’arbre (ne pas insister en cas de
     résistance).

     •        Ne creusez pas plus de 10 cm de profondeur.

     •    N’ajoutez pas plus de 10 cm de nouvelle terre (utilisez
     de la terre arable mélangée à du compost ou un terreau à pH
     neutre).

     •    Aucun produit phytosanitaire (pesticides et herbicides
     de tous genres) ne peut être utilisé(10), ni des engrais
     chimiques (seulement du compost, du broyat et des engrais
     organiques sont acceptés)

     •    Le compost végétal, le broyat (copeaux de bois sans colle) et les engrais organiques
     sont acceptés.

            Aanplanting en onderhoud

     •        Respecteer een afstand van 15 cm rond de boomvoet.

     •        Let erop de boomwortels niet te beschadigen (stop met spitten zodra je weerstand voelt).

     •        Graaf niet meer dan 10 cm diep.

     •    Voeg niet meer dan 10 cm
     nieuwe aarde toe (gebruik teelaarde,
     gemengd met compost, of potgrond                                       Il est souvent possible de
     met een neutrale pH).
                                                                         planter au pied des arbres en
     •     Gebruik geen fytosanitaire                                     respectant leur “territoire”.
     producten (pesticiden en                                            C’est à ca que sert notre guide
     onkruidverdelgers van welke aard                                          de bonnes pratiques !
     ook)(10), noch chemische meststoffen                                    Beplantingen aan boomvoeten
                                                                              aanbrengen en tegelijk hun
     (alleen organische compost, mulch en                                 ‘territorium’ respecteren is niet zo
     meststoffen worden aanvaard).                                        moeilijk. Hoe je dat doet ontdek je
                                                                         in deze gids voor goede praktijken!
     •    Plantaardige compost,
     mulch (houtvlokken zonder lijm)
     en organische meststoffen worden
     aanvaard.

     (10)
           En vertu notamment de la loi sur l’interdiction des pesticides en voirie publique :
     O.a. op basis van de wet inzake verbod op pesticiden op de openbare weg:
     http://www.environnement.brussels/thematiques/espaces-verts-et-biodiversite/les-pesticides/legislation-sur-
     lutilisation

22
Des micro-jardins aux pieds des arbres ?   MICROTUINTJES AAN BOOMVOETEN

                                                                                                       23
                                                                          Square Gérard Van Caulaert
                                                                              1060 Saint-Gilles
4
                                 1

EXEMPLES DE PIEDS
D’ARBRES AMÉNAGÉS
VOORBEELDEN VAN BOOMVOETEN MET
BEPLANTING

                                                              5

                                 2
                                                              6

                                         « Choisissez des
                                       plantes annuelles
                                     mais aussi des vivaces
                                      (qui reviendront l’an
                                           prochain) ! »
                                      “Combineer eenjarige
                                     en wintervaste planten
                                        (m.a.w. planten die
                                 3      het volgende jaar
                                          terugkeren)!”

24
Des micro-jardins aux pieds des arbres ?
    1   choix des plantes
        plantkeuze

        distance autour du tronc non
        respectée (espace minimum de
        15 cm)
        afstand rond de stam niet
        gerespecteerd (minimale ruimte van
        15 cm)

    2   choix des plantes
        plantkeuze

        choix de plantes vivaces qui
        disparaissent en hiver : le pied
        apparaitra « vide » en hiver

                                                    MICROTUINTJES AAN BOOMVOETEN
        keuze voor eenjarige planten, die in
        de winter verdwijnen: de voet zal in
        de winter leeg lijken

        espace respecté autour de
    3
7       l’arbre
        ruimte rond de boom gerespecteerd

    4   choix des plantes
        plantkeuze

    5   choix des plantes
        plantkeuze
    6
        plantes annuelles qui
        disparaissent en hiver : la
        pérennité de l’aménagement est
        difficile dans le cas des plantes
        annuelles (à ressemer chaque
        année).
        eenjarige planten, die in de winter
        verdwijnen: met eenjarige planten
        (die elk jaar opnieuw moeten worden
        gezaaid) is het geheel moeilijk in
        stand te houden.

        hauteurs inappropriées;
    7
        plantes inappropriées
    8   (bambous, arbustes un arbre
8       supplémentaire planté…) Ces
        plantes entrent en compétition
        agressive avec l’arbre.
        ongepaste hoogte
        ongeschikte planten (bamboe,
        struiken, extra boom) Deze planten
        zullen sterk wedijveren met de boom.

                                               25
Aménagement du territoire - réglement
     Ruimtelijke ordening – reglement                                                            01.03.2018

     REGLEMENT COMMUNAL RELATIF A LA VEGETALISATION DU TERRITOIRE SAINT-GILLOIS

     Annexe 1 : Conditions relatives aux projets de végétalisation souhaités (art. 3 du réglement)

     Obligations générales :
     •     Quel que soit le type de projet, la plantation de végétaux épineux, toxiques, réputés invasifs
     ainsi que les plantes potagères comestibles [y compris les plantes aromatiques] n’est pas autorisée.
     •     L’utilisation d’engrais de synthèse et autres pesticides a été abolie dans toute la Région de
     Bruxelles Capitale. Le demandeur peut prendre contact avec les services communaux compétents
     pour tout conseil (santé des plantes).
     •     Les présentes conditions techniques sont des compléments au règlement de végétalisation
     urbaine dont tout demandeur doit respecter.

     1) Conditions relatives aux projets de végétalisation des pieds d’arbres
     •      Les plantations en pieds d’arbre devront préserver le développement de l’arbre, considéré
     comme vecteur de bien-être essentiel. A ce titre, il convient de respecter les conditions suivantes :
     - Pas d’intervention en pied d’arbre dans un délai de 3 ans après plantation de l’arbre ; hormis, à
     titre dérogatoire, pour des semis de plantes annuelles à enracinement très léger, en respectant une
     distance libre de minimum 15 cm autour du tronc ;
     - Vérification de la compatibilité des plantations avec la forme, la nature et la profondeur
     d’enracinement de l’arbre (de façon à permettre le bêchage pour les plantations sans risque pour
     les racines de l’arbre).
     •      Le demandeur respectera une distance de 15 cm autour du collet de l’arbre et creusera sur une
     profondeur maximale de 10 cm, à combler par de la nouvelle terre (terre arable ou un terreau à PH
     neutre) sans dépasser la hauteur initiale de terre.
     •      Une attention particulière sera portée à garantir la visibilité des piétons, notamment aux
     abords des passages pour piétons, et à préserver les facilités d’entretien de l’arbre. Dans tous les cas,
     la hauteur de plantation ne pourra dépasser 80 cm (croissance terminée). De même, la croissance
     des végétaux en largeur sera limitée par les dimensions intérieures de la fosse (dimensions au sol).
     •      Les tuteurs et planches de maintien des arbres comme supports aux dispositifs de végétalisation
     ne sont pas autorisés.
     •      Une signalétique sera placée pour avertir les habitants et les agents communaux, suivant le
     modèle fourni par les services communaux.
     •      Aucun clou ou autre objet pointu ne sera planté dans l’écorce des arbres pour accrocher
     cette signalétique. Si la signalétique est placée directement sur le tronc, le demandeur utilisera
     des fixations souples ou élastiques afin de ne pas endommager l’arbre, et veillera à adapter ces
     fixations tout au long de la vie du projet, en fonction de la croissance de l’arbre. Il vérifiera que cette
     signalétique est visible, propre et correctement maintenue.

     2) Conditions relatives aux projets d’installation de bacs en espace public
     2.1. : le long des façades privatives
     •       Le trottoir sur lequel le demandeur souhaite déposer son bac aura une largeur minimale de
     180 cm bordure comprise.
     •       L’ensemble du dispositif (bac et plantation) ne peut excéder 15% de la largeur du trottoir avec
     un maximum de 30 cm.
     •       Le bac ne présentera aucune arrête vive (biseau ou arrondi obligatoire), et n’excédera pas 60cm
     en hauteur.
     •       Dans tous les cas, une distance minimale libre de tout obstacle sur la largeur du trottoir, devra
     être respectée en respect avec le règlement régional d’urbanisme.

26
Aménagement du territoire - réglement
•      Le bac sera jointif à la façade sans y être fixé, de façon à garantir l’accès au sous-sol par les
services d’urgence ou d’entretien. Les soupiraux et fenêtres devront rester également tout à fait
dégagées, pour des raisons de salubrité et de sécurité.
•      Le fond du bac sera pourvu d’un dispositif empêchant le passage des racines (soit la
superposition de couches de géotextile de type non tissé) mais permettant l’écoulement de l’eau
de manière à éviter le pourrissement des racines.
•      Le modèle de bac sera réalisé dans un matériau durable et résistant et sa tonalité devra
s’accorder avec celle de la façade et de l’environnement immédiat.
2.2 : en espace public, hors cas précédent
•      Les demandes seront examinées en fonction des spécificités de chaque projet présenté par
le ou les demandeurs, suivant les dispositions prévues à l’article 4 du présent règlement ;
•      Les critères pris en compte sont identiques à ceux permettant l’examen de l’ensemble des
dispositifs ci-évoqués : propreté, sécurisation et non-appropriation de l’espace public, et critères
environnementaux.

3) Conditions relatives aux projets d’installation de plantes grimpantes le long de façades priva-

                                                                                                                Ruimtelijke ordening – reglement
tives (et nécessitant l’ouverture de trottoirs)
•      L’installation de plantes grimpantes sera interdite sur les façades des bâtiments classés ou
inscrits sur la liste de sauvegarde ainsi que sur les bâtiments de classe 1 et 2 du périmètre du
règlement communal d’urbanisme zoné «Quartier de l’Hôtel de Ville». De même toute demande
de végétalisation située à moins de 20 mètres des dits bâtiments fera l’objet d’une demande de
permis d’urbanisme.
•      Le trottoir sur lequel le demandeur souhaite installer la plante grimpante devra avoir une
largeur minimale de 180 cm, bordure comprise.
•      Les travaux de plantation seront réalisés exclusivement par ou via l’administration
communale, afin que ceux-ci soient effectués dans les « règles de l’art » et de manière harmonieuse
sur tout le territoire saint-gillois et pour éviter de potentiels dommages aux installations
souterraines existantes (impétrants….). Ces travaux seront réalisés selon un calendrier établi en
fonction de demandes reçues pour un même périmètre géographique.
•      Cette installation consistera dans :
- Le creusement de la fosse et l’évacuation des déchets ;
- Le remplissage de la fosse par de la terre agricole amendée de compost naturel ;
- Le placement de la plante (une plante par fosse) et de son tuteur ;
- L’installation des câblages.
•      Le demandeur n’installera pas de bordure qui protège le pied de la plante grimpante afin
que celle-ci puisse recueillir les eaux de ruissellement.
•      L’entièreté des dispositifs sera placée par la Commune ou son mandataire, suivant les
recommandations techniques générales suivantes :
- L’emprise de la plantation ne dépassera pas 30 x 30 cm au niveau du trottoir ;
- L’emprise de la plante ne dépassera pas 30cm de déport par rapport à la façade, sur une hauteur
minimale de 2,20m, et restera dans tous les cas circonscrite dans les limites de la propriété
concernée ;
- Les éléments de revêtement de trottoir seront démontés exclusivement par l’administration
communale ou son fournisseur désigné ;
- La plantation sera effectuée directement en pleine terre, sans construction d’aucune sorte
formant saillie sur le trottoir;
- Les supports en façade auront un déport inférieur à 12 cm et répondront à l’impératif suivant
: Tous les accessoires ou dispositifs utilitaires posés en façade sont compacts, non putrescibles,
inoxydables et s’intègrent à l’ensemble de la façade sans altérer l’esthétique de la construction,
ni causer préjudice aux matériaux de revêtement ou éléments de décor ;
- Seules seront autorisées les espèces de plantes qui ne sont pas dommageables au revêtement
de façade telles que chèvrefeuilles, clématites, jasmins, etc. Sauf dérogation, les plantes munies
de crampons telles que le lierre ou la vigne vierge sont déconseillées, de même que les plantes à
épines (rosiers par exemple), ainsi que les plantes réputées toxiques.

                                                                                                           27
GEMEENTEREGLEMENT BETREFFENDE DE VERGROENING VAN HET
     GRONDGEBIED VAN SINT-GILLIS

     Bijlage 1: Voorwaarden betreffende de gewenste vergroeningsprojecten (art. 3 van het
     reglement)

     Algemene verplichtingen:
     •    Ongeacht het projecttype is het aanplanten van doornplanten, giftige planten, invasieve plant-
     soorten en van eetbare planten [inclusief aromatische planten] niet toegestaan.
     •    Het gebruik van kunstmeststoffen en andere pesticiden werd in het hele Brusselse Gewest
     afgeschaft. De aanvrager kan voor advies (gezondheid van de planten) terecht bij de bevoegde
     gemeentediensten.
     •    Onderhavige technische voorwaarden vormen een aanvulling op het reglement houdende
     stadsvergroening dat iedere aanvrager moet eerbiedigen.

     1) Voorwaarden betreffende de projecten voor vergroening aan de voet van bomen
     •      Aangezien een boom een essentiële welzijnsvector vormt, mogen aanplantingen onderaan
     bomen de ontwikkeling ervan niet belemmeren. Daartoe moeten volgende voorwaarden worden
     vervuld:
     - Geen ingrepen onderaan bomen binnen de 3 jaar na aanplanting van de boom; enige afwijking
     hierop geldt voor zaad van eenjarige planten met heel lichte wortelvorming; bij het zaaien moet een
     vrije afstand van minstens 15 cm rond de stam worden gerespecteerd;
     - Controle van de verenigbaarheid van de aanplantingen met de vorm, aard en diepte van de
     boomwortel (zodat de boomwortels bij het omspitten geen gevaar lopen).
     •      Bij het graven respecteert de aanvrager een afstand van 15 cm rond de wortelhals en een
     diepte van 10 cm die met nieuwe grond moet worden aangeaard (teelaarde of grond met neutrale
     pH), zonder dat de initiële hoogte van de aarde mag worden overschreden.
     •      Er dient specifiek aandacht uit te gaan naar de zichtbaarheid van voetgangers, met name in
     de omgeving van oversteekplaatsen voor voetgangers, maar ook naar het vlot onderhoud van de
     boom. De hoogte van de aanplanting mag in geen geval meer bedragen dan 80 cm (maximale
     hoogte). De groei van de planten in de breedte wordt beperkt door de binnenafmetingen van de
     kuil (afmetingen van de bodem).
     •      De stokken en planken voor het rechthouden van de bomen mogen niet worden gebruikt om
     de gerealiseerde vergroening te ondersteunen.
     •      Een bordje volgens het door de gemeentediensten verstrekte model vestigt de aandacht van
     de bewoners en gemeenteambtenaren op de gerealiseerde vergroening.
     •      Om het bordje op te hangen mogen er geen nagels of andere scherpe voorwerpen in de
     schors van de boom worden aangebracht. Om de boom niet te beschadigen kan de aanvrager het
     bordje met flexibele of elastische bevestigingsmiddelen rond de boom hangen; anderzijds past hij
     die bevestigingen tijdens de volledige bestaansduur van het project aan de groei van de boom aan.
     Hij ziet erop toe dat het bordje zichtbaar blijft en schoon en dat het correct wordt onderhouden.

     2) Voorwaarden voor projecten waarbij bakken in de openbare ruimte worden opgesteld
     2.1. : langs privatieve gevels
     •      Het voetpad waarop de aanvrager de bak wil plaatsen dient minstens 180 cm breed te zijn,
     boordsteen inbegrepen.
     •      De volledige realisatie (bak en beplanting) mag niet meer dan 15% van de breedte van het
     voetpad met een maximum van 30 cm innemen.
     •      De bak vertoont geen scherpe randen (verplicht schuine of afgeronde randen) en is maximaal
     60 cm hoog.
     •      In ieder geval dient in toepassing van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening over
     de breedte van het voetpad een minimale vrije afstand tot ieder obstakel te worden bewaard.
     •      De bak sluit tegen de gevel aan zonder eraan te zijn bevestigd, zodat de hulpdiensten of
     onderhoudsploegen gemakkelijk toegang hebben tot de ondergrond. Om gezondheids- en veil-
     igheidsredenen moeten ook de keldergaten en ramen volledig vrij blijven.

28
Aménagement du territoire - réglement
•      De bak wordt onderaan voorzien van een systeem (opeengestapelde lagen non-woven
geotextiel) dat doorgroei van wortels belet, maar toch water doorlaat zodat de wortels niet rotten.
•      De bak is vervaardigd van duurzaam en bestendig materiaal in een kleur die aansluit bij
die van de gevel en van de onmiddellijke omgeving.
2.2: in de openbare ruimte, exclusief voorgaand punt
•      De aanvragen worden onderzocht volgens de specifieke eigenschappen van ieder door
de aanvrager(s) voorgesteld project volgens de bepalingen van artikel 4 van onderhavig regle-
ment;
Hierbij gelden dezelfde criteria als voor het onderzoek van de hier aangehaalde voorzieningen:
netheid, beveiliging en instandhouding van de openbare ruimte en milieucriteria.

3) Voorwaarden voor het aanplanten van klimgroen langs privatieve gevels (waarvoor een open-
ing moet worden gemaakt in het voetpad)
•      Tegen gevels van geklasseerde gebouwen, van gebouwen ingeschreven op de bewaarli-
jst en van gebouwen van klasse 1 en 2 binnen de perimeter van de zonale gemeentelijke steden-
bouwkundige verordening “Stadhuiswijk” mag geen klimgroen worden geplant. Voor vergroen-

                                                                                                           Ruimtelijke ordening
                                                                                                           Aménagement
ingsprojecten binnen een straal van minder dan 20 meter van voornoemde gebouwen dient een
stedenbouwkundige vergunning te worden aangevraagd.
•      Het voetpad waar de aanvrager het klimgroen wil planten, dient minstens 180 cm breed te
zijn, boordsteen inbegrepen.
•      Opdat dit volgens de regels van goed vakmanschap zou gebeuren, er over het volledige

                                                                                                                         du territoire
grondgebied van Sint-Gillis een harmonisch resultaat ontstaat en om eventuele schade aan
bestaande ondergrondse installaties (leidingen, ...) te vermijden gebeurt het aanplanten ex-
clusief door of via het gemeentebestuur. Die werkzaamheden worden uitgevoerd volgens een

                                                                                                                                – reglement
planning opgesteld op basis van de aanvragen die voor een zelfde geografische perimeter
werden ontvangen.

                                                                                                                                       - réglement
•      Het planten omvat:
- Het graven van een plantput en het afvoeren van afval;
- Het vullen van de put met grond verbeterd met natuurlijk compost;
- Het plaatsen van de plant (een plant per kuil) en van de plantstok;
- Het aanbrengen van de bedrading.
•      Opdat het regenwater naar de klimplant zou kunnen afvloeien, plaatst de aanvrager geen
boordsteen om de onderzijde van de klimplant te beschermen.
•      Het geheel van de voorzieningen wordt door de Gemeente of haar lasthebber aange-
bracht volgens onderstaande algemene technische aanbevelingen:
- De plantruimte neemt niet meer dan 30 x 30 cm van het voetpad in;
- De plantruimte verspringt niet meer dan 30 cm ten opzichte van de gevel, bij een minimale
hoogte van 2,20 m, en blijft in alle omstandigheden binnen de grenzen van de betreffende
eigendom;
- Alleen het gemeentebestuur of de door hem aangestelde leverancier mag elementen van het
plaveisel van het voetpad verwijderen;
- Het aanplanten gebeurt rechtstreeks in volle grond, zonder enige constructie die ten opzichte
van het voetpad uitsteekt;
- De steunen aan de gevelzijde bevinden zich op een afstand van minder dan 12 cm en
beantwoorden aan de volgende vereiste: alle accessoires of inrichtingen die aan de gevel
worden aangebracht, zijn compact, rot- en roestvrij en sluiten harmonieus aan bij de gevel
zonder het esthetisch uitzicht van het gebouw aan te tasten, noch het bekledingsmateriaal of de
sierelementen te beschadigen;
- Alleen planten die geen schade toebrengen aan de gevelsteen, zoals kamperfoelie, clematis,
jasmijn, enz. zijn toegelaten. Behoudens afwijking zijn planten met hechtwortels zoals klimop
of rode wingerd niet aangeraden, evenmin als planten met doornen (rozelaars bijvoorbeeld) of
giftige planten.

                                                                                                      29
Vous pouvez aussi lire