CONTACT Magazine de la Conférence Olivaint de Belgique - Tijdschrift van het Olivaintgennootschap Belgie

La page est créée Morgane Bouvier
 
CONTINUER À LIRE
CONTACT Magazine de la Conférence Olivaint de Belgique - Tijdschrift van het Olivaintgennootschap Belgie
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021

                                    CONTACT
          Magazine de la Conférence Olivaint de Belgique –
          Tijdschrift van het Olivaintgennootschap Belgie

Index
• Emily Defreyne ; Straatbomen in kappingsgevaar… zal het Grondwettelijk Hof (tijdig) soelaas bieden?
• Charles-Emmanuel Debray ; Le prix Nobel de la paix pour le programme alimentaire mondial des NU. Les bienfaits du PAM et
  les effets potentiellement pervers de l’action humanitaire.
• Maxim De Maeyer ; The power of the virus.
• Augustine Hermans ; Sortie du nucléaire : où en sommes-nous ?
• Jules Ghys ; De koerswijziging van de palliatieve zorg in het coronatijdperk: tijdelijk of permanent?
• Alexia Vandenbergh ; Agisme et coronavirus : protéger nos aînés sans les exclure.
• Charles Groffils ; Denuclearisatie van Noord-Korea: Utopie of niet?
• Antoine Thill ; Perte de confiance dans les institutions politiques : notre démocratie est-elle devenue obsolète ?
• Lowie Vueghs ; Jagshemash?

                                                andere regels vast over de afstand van     straatboom dichter dan twee meter bij
                                                beplantingen tot de perceelsgrens. Zo      de perceelsgrens staat, komt zowel
Straatbomen in                                  moet een hoogstammige boom op              voor in stedelijke als in niet-stedelijke
                                                minimum twee meter van de                  omgevingen. In een stedelijke
kappingsgevaar… zal                             perceelsgrens worden geplaatst. Voor       omgeving valt te denken aan
het Grondwettelijk                              kleinere bomen en struiken is dat een      straatbomen op een voetpad dichtbij
                                                halve meter. Wanneer je deze afstand       de rijhuizen.
Hof (tijdig) soelaas                            niet naleeft, kan jouw buur eisen dat
                                                de betreffende boom of struik wordt        BURGERLIJK WETBOEK KRIJGT
bieden?                                         gekapt. Het Veldwetboek heeft dus tot      EEN FACELIFT
                                                doel om de burenvrede te bewaren,          Het Veldwetboek stamt zoals gezegd
EMILY DEFREYNE                                  door duidelijke regels voorop te stellen   uit 1886, maar ons huidig Burgerlijk
LID VAN HET OGB SCHRIJVEND IN EIGEN NAAM        over wat mag en niet mag ten opzichte      Wetboek stamt uit de tijd van
                                                van jouw buur.                             Napoleon en is dus nóg ouder,
Acht Vlaamse milieuverenigingen,                In het Veldwetboek gelden de               namelijk van 1804. Napoleon… dat is
waaronder de meest bekende WWF en               bepalingen over de afstand van de          inderdaad die geschiedenisles van in
Natuurpunt,       stappen     naar    het       bomen tot de perceelsgrens enkel           het 5e middelbaar! 1804, dat is 216 (!)
Grondwettelijk Hof om een aanpassing            tussen        privégronden,        zoals   jaar geleden. Napoleon had dan wel
in het nieuw Burgerlijk Wetboek aan te          bijvoorbeeld de grond van jouw             een revolutionair wetboek opgesteld,
vechten. Die aanpassing zou er immers           woning en die van jouw buur.               hij heeft in zijn wetboek niet kunnen
voor zorgen dat burgers straatbomen             Wanneer          daarentegen        een    voorspellen welke (technologische)
die te dicht bij hun perceelsgrens staan,       hoogstammige boom op straat op één         (r)evoluties zich in onze 21e eeuw
kunnen kappen.                                  meter in plaats van twee meter van         zouden ontwikkelen (als het al
                                                jouw perceelsgrens staat, kan je daar      überhaupt de bedoeling was geweest
VELDWETBOEK: REGELS OVER                        onder het huidig recht niks aan doen.      van Napoleon om een wetboek voor
AFSTAND VAN BOMEN TOT DE                        De boom staat immers niet op een           meer dan twee eeuwen te schrijven!).
PERCEELSGRENS                                   privégrond: de straat behoort tot het      In die 216 jaren is er veel gebeurd. De
In 1886 zag het Veldwetboek het                 openbaar domein van de overheid en         huidige maatschappij van de 21e eeuw
                                                is dus ‘publieke grond’. Dat een           is niet meer te vergelijken met die van
levenslicht. Dit wetboek legt onder
                                                                                                                        PAGINA 1
CONTACT Magazine de la Conférence Olivaint de Belgique - Tijdschrift van het Olivaintgennootschap Belgie
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                        CONTACT
toen:           appartementsgebouwen,        meer her en der aparte wetten            hebben, wat nuttig is nu de zomers
windturbines op land en op zee,              bestonden. Zijn doel was één duidelijk   alsmaar heter worden.
zonnepanelen,               ondergrondse     wetboek maken dat alle wetten die
pijpleidingen,              ondergrondse     met het goederenrecht te maken           KANS OP SLAGEN?
warmtenetten, cohousing, tiny houses,        hebben, integreert.                      In 2017 oordeelde het Grondwettelijk
modulair bouwen, cryptocurrencies,           Net als de bepalingen van het            Hof dat het redelijk is om een
big data,... zijn nu alomtegenwoordige       Burgerlijk Wetboek, hebben de            onderscheid te maken tussen bomen
termen, maar hiervan was in 1804             bepalingen van het Veldwetboek ook       op privégrond en bomen op het
helemaal nog geen sprake. Ten tijde          een update gekregen. De toelichting      openbare domein omwille van de
van het schrijven van het Burgerlijk         (‘Memorie van Toelichting’ genoemd       maatschappelijke meerwaarde van
Wetboek was de samenleving vooral            in het juridisch vakjargon) bij het      straatbomen. Er is dus een grote kans
een landbouwsamenleving, terwijl die         nieuw Burgerlijk Wetboek bepaalt dat     dat de rechter in lijn van dit arrest zal
nu     grotendeels      een     (digitale)   er voor de regels over de afstand van    oordelen, maar dit is natuurlijk geen
dienstensamenleving is geworden.             beplantingen tot de perceelsgrens,       garantie.
Dat in 1804 de samenleving vooral een        geen uitzondering is voorzien voor het   Het nieuwe boek over de goederen in
landbouwsamenleving was, komt ook            openbaar domein. Dit wil aldus zeggen    het Burgerlijk Wetboek treedt in
sterk tot uiting in bepaalde artikelen in    dat wanneer een straatboom minder        werking op 1 september 2021. De
het Burgerlijk Wetboek. Napoleon             dan     twee     meter    van    jouw    gerechtelijke achterstand is velen,
heeft ervoor gezorgd dat de                  perceelsgrens staat, dat de eigenaar     zelfs niet-juristen, wellicht bekend.
rechtenstudenten tijdens het studeren        van het perceel onder het nieuwe recht   Hopen dat het Grondwettelijk Hof
nu en dan eens stuiten op hilarisch          voortaan wél zal kunnen eisen dat de     aldus tijdig, namelijk vóór 1 september
verouderde artikelen, zoals het              straatboom die te dicht bij zijn         2021, soelaas kan bieden in deze
volgende         over      andere      de    perceelsgrens staat, wordt gekapt. Een   belangrijke zaak. Het leefmilieu dankt
konijnenwaranden (wat dit woord ook          uitzondering geldt echter wel voor       u!
moge betekenen), de bijenkorven en           straatbomen die er al meer dan dertig
stro en mest:                                jaar staan. Oudere bomen zijn dus
Art. 524 BW: “Zo zijn de navolgende          (gelukkig) safe.
voorwerpen          onroerend        door
bestemming, wanneer de eigenaar deze
geplaatst heeft voor de dienst en de
exploitatie van het erf :                                                             Le prix Nobel de la
 De aan het landbouwbedrijf verbonden
dieren;
                                                                                      paix pour le
 Het landbouwgereedschap;                                                             programme
 De aan de pachters of deelpachters
gegeven zaden;                                                                        alimentaire mondial
 De duiven van de duiventillen;
 De         konijnen         van       de
                                                                                      des NU. Les
konijnenwaranden;                                                                     bienfaits du PAM et
 De bijenkorven;
 De vissen van de vijvers;                                                            les effets
 De persen, ketels, distilleerkolven,
kuipen en tonnen;
                                                                                      potentiellement
 Het gereedschap dat nodig is voor de                                                 pervers de l’action
exploitatie        van        smederijen,
papierfabrieken en andere fabrieken;                                                  humanitaire.
 Stro en mest.”
                                             NAAR HET GRONDWETTELIJK
Konijnenwaranden, bijenkorven, stro
                                             HOF                                      CHARLES-EMMANUEL
en mest,.. waren in de 19e dan wel van
                                             Eind september zijn acht Vlaamse         DEBRAY
grote economische waarde, nu is dit
                                             milieuverenigingen     (Bond    Beter    MEMBRE DE LA COB S’EXPRIMANT À TITRE
niet meer zo.                                                                         PERSONNEL
                                             Leefmilieu, BOS+, Centrum Duurzaam
Gelukkig begreep voormalig minister
                                             Groen vzw, Natuurpunt, Vereniging
van Justitie Koen Geens dat het
                                             voor     Openbaar      Groen,     vzw    Le 9 octobre dernier le prix Nobel de la
Burgerlijk Wetboek duidelijk aan een
                                             Voetgangersbeweging/Infopunt             paix 2020 a été attribué au Programme
update toe was. In februari dit jaar
                                             Publieke Ruimte, vzw Trage Wegen en      alimentaire mondial des Nations-Unies
werd een nieuw boek over de goederen
                                             WWF) naar het Grondwettelijk Hof         (PAM). Le comité Norvégien a décidé de
in      het      Burgerlijk     Wetboek
                                             gestapt om aanpassing te vragen van      lui accorder ce prix pour « ses efforts de
goedgekeurd        in     het    federaal
                                             de wetswijziging.                        lutte contre la faim, pour sa
parlement.
                                             De milieuverenigingen begrijpen een      contribution à l'amélioration des
                                             dergelijke wetswijziging niet: net nu    conditions de paix dans les zones
NIEUW BURGERLIJK                                                                      touchées par les conflits et pour avoir
                                             meer mensen snakken naar groene
WETBOEK: INTEGRATIE VAN                      ruimte in de buurt, zouden burgers       joué un rôle moteur dans les efforts
HET VELDWETBOEK                              straatbomen die te dicht bij hun         visant à empêcher l'utilisation de la
De bepalingen van het Veldwetboek            perceelsgrens staan kunnen kappen.       faim comme arme de guerre ».
worden geïntegreerd in het nieuw             Bovendien wijzen ze erop dat
Burgerlijk Wetboek. Minister Geens           straatbomen     in    een   stedelijke   UN PRIX MÉRITÉ : LES
wou er immers voor zorgen dat er niet        omgeving een verkoelende werking         BIENFAITS DU PAM
                                                                                                                    PAGINA 2
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                          CONTACT
Peu d’observateurs s’attendaient à          due au virus risque de pousser vers la      locales et étatiques dans leur discours
l’attribution du prix Nobel au PAM.         faim entre 83 et 132 millions de            de légitimation du conflit. Ceux-ci
Que le prix lui soit finalement accordé     personnes supplémentaires. Le PAM           vont arriver à prendre la paternité de
ne doit cependant pas étonner.              déclarait que "dans des pays comme le       ces programmes et prendre crédit du
Nombreux sont les mérites du PAM.           Yémen, la République démocratique           travail     fait    par    les   acteurs
                                            du Congo, le Nigeria, le Soudan du Sud      humanitaires. En fournissant un
Mère nourricière du monde                   et le Burkina Faso, la violence des         support, logistique ou sécuritaire, ces
Le PAM a le mérite de se consacrer à        conflits combinée à la pandémie a           milices vont s’imposer et se présenter
une des urgences les plus importante,       entraîné une hausse dramatique du           comme         les     acteurs     locaux
celle de la famine et particulièrement      nombre de personnes au bord de la           déterminants pour l’acheminement de
les risques alimentaires dans les zones     famine".                                    l’aide. Ils se servent donc de l’aide
de conflits armés. Le PAM est la mère       Le choc sanitaire et économique causé       humanitaire et son image positive
nourricière de millions de personnes        par la pandémie de Covid-19 cause des       pour redorer leur blason et légitimer la
dans le monde. Le programme onusien         pertes de revenus, renchérit les            guerre, non seulement auprès de leur
dit avoir distribué 15 milliards de         aliments et perturbe les chaînes            population mais également sur la
rations et assisté 97 millions de           d'approvisionnement. La       fermeture     scène internationale. « Certes, nous
personnes dans 88 pays en 2019. Ces         des frontières a empêché la livraison       sommes           en     guerre,     mais
chiffres       sont     tout       aussi    de semences dans plusieurs pays             contrairement à nos opposants, on
impressionnants qu’inquiétants. Ainsi,      africain et la saison de récolte            s’assure que l’impact sur la population
en 2019, 135 millions de personnes ont      s’annonce beaucoup moins riche.             civile soit minimisée et qu’elle reçoive
souffert d’une faim aigue. C’est le         Ainsi, « en attendant le jour où on aura    de l’aide. »
chiffre le plus élevé depuis de             un vaccin médical, la nourriture est le
nombreuses années.                          meilleur vaccin contre le chaos »           Les ressources matérielles
                                            estime le PAM.                              Les acteurs locaux, peuvent exploiter
La famine et la guerre                                                                  l’aide humanitaire au niveau matériel
Que le PAM reçoive ce prix ne doit pas      Récompenser le multilatéralisme             de trois façons. Toutes ne sont pas
étonner non plus car la guerre,             En choisissant le PAM, le comité vient      illégales cependant.
l’ennemi déclaré du prix Nobel de la        récompenser le multilatéralisme que         Premièrement il y a la prédation
paix, peut aussi bien être la cause que     symbolise le PAM à une époque où            directe sur l’acteur humanitaire. Le
la conséquence de la faim dans le           celui-ci est attaqué, notamment par         vol, le pillage, le kidnapping vont
monde. Ainsi, "paix et éradication de la    Trump. Aujourd’hui, beaucoup de             permettre de s’accaparer de ressources
faim sont indissociables", a réagi le       grandes puissances ne se dissimulent        humanitaires.
PAM.                                        plus de faire passer leurs intérêts         Deuxièmement,         les    opérateurs
La majorité des conflits armés causent      propres avant la recherche d’un bien        humanitaires vont devoir faire des
des      problèmes       de      famine.    collectif. Le PAM résiste à cette dérive.   achats, recruter, payer des loyers...
Néanmoins la faim peut aussi être           Ce qui justifie amplement ce prix.          Ainsi ils vont enrichir ceux qui
utilisé comme arme de guerre ou outil                                                   profitent de la guerre et qui financent
de propagande.                              LES EFFETS POTENTIELLEMENT                  les différentes factions en guerre. Un
La famine au Biafra est un exemple          PERVERS DE L’HUMANITAIRE                    système de racket de l’acteur
emblématique du lien entre la guerre        Le PAM a donc de nombreux mérites           humanitaire, pour lui soutirer des
et la famine et de son usage comme          et a sa place sur la liste des lauréats.    ressources, se met en place. La
arme de guerre mais également               Cependant, après la Guerre Froide on        protection de l’humanitaire peut ainsi
comme moyen de propagande. En               a commencé à se rendre compte que           devenir un racket. À titre d’exemple,
1967, le Biafra tente de faire sécession    l’aide humanitaire peut également           Médecin Sans Frontières a engagé et
du Nigeria. Ceci donne lieu à la            avoir des répercussions négatives.          rémunéré un sous-clan de l’homme
première famine diffusée à la               L’analyse des impacts de l’aide             fort de Somalie pour assurer sa
télévision. Près de 2millions de biafrais   humanitaire démontre comment l’aide         protection. Si MSF ne payait pas, ses
en sont morts. Le gouvernement              humanitaire peut être un soutien dans       convois étaient attaqués. En quelques
fédéral Nigérian avait décidé d’un          l’évolution d’un conflit vers la paix       mois MSF leur paya environ 400,000 $.
blocus du Biafra pour faire capituler les   mais également comment l’aide peut          Un autre exemple sont les taxes
sécessionistes affamés. Seulement,          soutenir les conflits en étant un           d’importation. Contrôler un territoire
Ojukwu, gouverneur du Biafra utilisa        incitant pour l’entrave à la recherche      permet d’y lever des taxer. Cette
la famine comme une arme pour faire         de la paix. Il existe donc dans les         taxation peut se faire aussi sur l’aide
connaitre sa cause et la financer. Il       conflits des intérêts économiques et        humanitaire. Il s’agit d’un mouvement
avait donc un intérêt politique à ce que    politiques qui retardent une arrivée à      de biens qui peut être taxé comme tout
la famine continue. La famine en 1984-      des accords de paix. Ceci est               flux commercial. Ainsi, au Biafra,
85 en éthiopie en est un autre exemple.     notamment dû au fait que l’action           Ojukwu taxa les avions de ONG qui y
Elle était également une stratégie du       humanitaire peut nourrir l’économie         atterrissaient, récoltant 3millions $.
régime du Derg pour affaiblir les           de guerre.                                  Cette taxation peut également se faire
régions opposées à son pouvoir.                                                         en nature. Lors du Siège de Sarajevo en
                                            Les ressources symboliques                  1992-1995, les militants bosniaques
Période de Covid-19                         L’aide humanitaire bénéficie d’une          prenaient une partie de l’aide
Que le PAM soit couronné en 2020            image très positive. Elle a un capital      humanitaire acheminée par les ONG
n’est pas sans lien avec la pandémie de     image qui peut être utilisé par les         pour la revendre sur le marché noir.
Covid-19. Cette pandémie ne fait            différents acteurs dans un conflit. Les     Cet argent leur permettait ensuite de
qu’aggraver       la   situation    des     programmes d’aides et de secours vont       financer la guerre.
populations en situation de précarité       pouvoir servir aux milices ou autorités     Troisièmement, les acteurs locaux
alimentaire. La récession mondiale                                                      vont bénéficier de l’aide humanitaire
                                                                                                                     PAGINA 3
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                                CONTACT
par effet de substitution. Le support         cheval de Troie. Il ne s’agit pas non           de covid-19 pandemie.
international de l’aide humanitaire           plus de dire que le PAM ne mérite pas
envers la population dans certains            le prix Nobel de la paix, bien au               Een overheid heeft twee middelen om
volets civils permet aux autorités            contraire. L’action humanitaire est             schokken in de economie op te
locales de réorienter les ressources          fondée sur le principe d’humanité.              vangen: enerzijds het monetaire
locales     vers  d’autres     objectifs,     L’objectif est de fournir de l’aide pour        instrument en anderzijds het fiscale
notamment le renforcement du volet            préserver la vie et la dignité humaine          instrument. Bij monetair beleid regelt
militaire. Dispensés d’autres dépenses,       et de protéger les personnes                    een centrale bank de interestvoet. Dit
l’appareil militaire des pays en              vulnérables. Rien de plus louable.              doet ze voornamelijk door m.b.v.
développement se voit ainsi renforcé.         Seulement, l’action humanitaire et ce           gedrukt geld activa op te kopen en
L’Egypte est un exemple frappant. Elle        principe d’humanité se retrouvent               dusdanig de geldhoeveelheid in de
reçoit énormément d’aide humanitaire          confrontés à des limites et des                 markt te verhogen of activa te
ce qui lui permet de donner un appui à        dilemmes éthiques lorsqu’ils sont mis           verkopen en zo de geldhoeveelheid te
sa population mais également de               en œuvre sur le terrain. Cet article a          verlagen. Indien er inflatie dreigt
dépenser une grande partie de son             voulu vous donner un bref aperçu de la          wordt de interestvoet verhoogd en
budget dans l’armement.                       difficulté de l’application du principe         vermindert de vraag naar kapitaal (de
                                              d’humanité et les effets pervers que            geldhoeveelheid daalt). Er is minder
Conséquences de l’exploitation de             l’action humanitaire peut entrainer.            last op het productievermogen en het
l’aide humanitaire                                                                            gevaar op inflatie is geweken. Indien
L’effet     pervers     que       l’action    Bibliographie                                   de geaggregeerde vraag te laag is (wat
humanitaire peut entrainer, consiste          BARRETT, C, “Food Aid’s Intended and            het geval was na de financiële crisis),
donc premièrement à contribuer au             Unintended Consequences”, ESA                   kan de interestvoet verlaagd worden
prolongement de certains conflits,            working Papers 2006, 25 p.                      om de vraag naar kapitaal en
grâce au ‘détournement’ de l’aide             TERRY, F., Condemned to repeat? : the           investeringen te verhogen en zo de
humanitaire. L’aide ‘captée’ par les          paradox of humanitarian action, New-            vraag te stimuleren. Indien deze
belligérants les renforce et leur permet      York, Cornell University Press, 2013,           tactiek faalt de vraag te verhogen zit
de continuer à se battre et financer          305 p.                                          men in een liquidity trap. In Europa
l’effort de guerre. Le deuxième effet         ANDERSON, M.B., Do no Harm, How                 zitten we sedert enkele jaren in deze
pervers, consiste en la création              aid can support peace-or war, Boulder,          situatie. Een uitweg uit deze ‘trap’ is
d’intérêts    économiques)       de      la   Lynne Rienner Publishers, 1999, 161 p.          geen monetair, maar een fiscaal
prolongation de la guerre pour ceux           https://www.nobelprize.org/prizes/peace/20      expansief beleid. Met andere woorden
qui bénéficient de cette économie de          20/press-release/                               het        verhogen       van       de
                                              https://www.la-croix.com/Debats/Prix-
guerre.                                                                                       overheidsuitgaven.
                                              Nobel-paix-prix-bien-commun-2020-10-11-
L’exploitation de l’aide humanitaire          1201118853.
peut ne pas seulement prolonger les           https://www.courrierinternational.com/artic     Op dit ogenblik nemen de meeste EU-
conflits mais également les exacerber.        le/controverse-attribuer-le-prix-nobel-de-la-   landen deel aan de economische en
Certains groupes militaires peuvent           paix-au-pam-etait-ce-une-bonne-idee             monetaire       unie    (EMU),       de
entrer en guerre dans la tentative de         https://www.lalibre.be/international/europe     beslissingen op het gebied van
                                              /le-prix-nobel-de-la-paix-attribue-au-pam-
s’accaparer     de    ces     ressources.                                                     belastingen en overheidsuitgaven
                                              5f801da37b50a641f642a89
L’accaparement de celles-ci ressources                                                        blijven echter op het nationale niveau.
(dans des zones très pauvres, peut                                                            Er is dus een gemeenschappelijk
devenir un objectif en soi, en non plus                                                       monetair,           maar          geen
un simple moyen pour continuer la                                                             gemeenschappelijk fiscaal beleid.
guerre. L’aide humanitaire peut donc          The power of the                                Tussen de lidstaten onderling is er wel
également renforcer l’insécurité dans                                                         het Stability and Growth Pact (SGP)
certaines régions. L’aide peut attirer        virus                                           om het fiscaal beleid van de lidstaten
des actions militaires ciblées dans une                                                       op elkaar af te stemmen, maar tot
zone où elle est positionnée pour s’en        MAXIM DE MAEYER                                 hiertoe is nog geen enkele lidstaat
accaparer.                                    LID VAN HET OGB SCHRIJVEND IN EIGEN NAAM        bestraft voor het niet naleven van de
Dernièrement, l’action humanitaire                                                            SGP. Dit zorgt voor problemen. Zo kan
elle-même peut parfois participer, de         Toen in 1993 te Maastricht de basis             bijvoorbeeld het huidige expansieve
façon plus directe, à faire prolonger         werd gelegd voor de muntunie was er             monetaire beleid van de ECB worden
une situation de souffrance en mettant        één     grote   kritiek    vanuit     de        tegengewerkt door expansief fiscaal
sous perfusion la situation qui aurait        economische           hoek.         Een         beleid op nationaal niveau. Denk
pu disparaitre depuis bien longtemps.         gemeenschappelijk monetair beleid               onder andere aan grootschalige
On considère ainsi que le pont aérien         zonder een gemeenschappelijk fiscaal            infrastructuurwerken van een lidstaat.
qui a été mis en place au Biafra n’a fait     beleid is gedoemd te mislukken. Fast            Een goed voorbeeld vinden we in ons
que prolonger artificiellement la             forward begin 21e eeuw: de sceptici             eigen land. In België hebben we een
guerre et ses souffrances. Si la victoire     kregen       ongelijk     door       het        gunstige fiscale regelgeving voor
(inévitable)      du      gouvernement        onbetwistbare initiële succes van de            sparen en een relatief hoge last op
Nigérian avait été obtenue plus tôt, la       euro. Hier bracht de schuldencrisis en          beleggen, wat het moeilijker maakt
famine se serait également arrêtée plus       zijn nasleep verandering in. De jaren           voor bedrijven om kapitaal te
tôt.                                          van geldinjecties slaagden er tot nu toe        vergaren. Dit werkt het beleid van de
                                              niet in de vraag aan te zwengelen. De           ECB voor een stuk tegen. Deze houdt
CONCLUSION                                    eurozone zit als het ware in een                de interestvoet net laag om ervoor te
Il ne s’agit absolument pas de dire que       ‘liquidity trap’. Op dit moment                 zorgen dat bedrijven investeren en de
l’action humanitaire est un fléau ou un       bevinden we ons in een nieuwe crisis,           bevolking consumeert. Eén van de
                                                                                              grote uitdagingen voor Ursula Von
                                                                                                                          PAGINA 4
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                          CONTACT
Der Leyen, de nieuwe president van de       gebruiken van Europese schuld in            éducation, consommation et santé,
Europese commissie, is dan ook om           toekomstige crisissen een handige tool      voilà quelques-uns des nombreux
grip te krijgen op het fiscale beleid van   kunnen blijken. Dusdanig kan de             thèmes abordés par les exposants pour
de lidstaten. Dit zou echter een            NGEU wel eens de deur openen voor           tendre vers un mode de vie durable.
ingrijpende       overheveling        van   een          blijvende        Europese      En prévision de cet événement tant
bevoegdheden op nationaal naar              overheidsschuld,        een   Europees      attendu, cette édition ayant dû être
Europees niveau betekenen. Vanuit           gezamenlijk fiscaal vermogen en dus         reportée à plusieurs reprises pour
een economisch standpunt lijkt mij dit      een verder geïntegreerd Europa.             cause de pandémie COVID-19,
een logische stap, politiek is dat          Uiteraard gebeuren zulke zaken niet         plusieurs personnes furent interrogées
uiteraard een heel ander verhaal.           van de ene op de andere dag en zal          dans l’émission radio Tendances
                                            deze verdere integratie op veel             Première du 22 octobre dernier. Parmi
                                            tegenstand stuiten. Met name van de         celles-ci, Monsieur Roger Bourgeois
Wat de grote crisissen uit de 20e en        ‘frugal four’ (Nederland, Denemarken,       vint aborder le thème de l’énergie
begin 21e eeuw ons hebben geleerd is        Zweden en Oostenrijk), zij waren            renouvelable.
monetair en fiscaal beleid, met elk zijn    tevens de grootste tegenstanders van
voor en -nadelen, noodzakelijk zijn om      het     nieuwe      steunpakket.   Niet     Lors de cette interview empreinte
daadkrachtig schokken in de markt op        onterecht: voor deze landen vloeit net      d’entrain et d’optimisme, Monsieur
te vangen en een raisonnabel macro-         als voor Duitsland door dit                 Bourgeois présenta le Comptoir
economisch beleid te voeren. Denk           steunpakket       geld    naar andere       Citoyen des Energies (« COCITER »),
aan de New Deal als reactie op de           lidstaten. Ter nuance staat hier wel het    une société coopérative wallonne qui
Grote Depressie van de jaren dertig en      belang van een stabiel Europa               vise à fournir de l’électricité produite
het Marshallplan na de tweede               tegenover. De Europese markt is zo          localement. Récompensée par le Prix
wereldoorlog. Een goed voorbeeld van        geïntegreerd dat het faillissement van      de l’Economie sociale 2020 pour la
hoe monetair en fiscaal beleid hand in      1 lidstaat desastreuse gevolgen op de       Wallonie et fortement recommandée
hand gaan is de poging van Clinton om       rest van de Unie heeft.                     par Greenpeace, cette initiative
in 1993 de overheidsschuld te doen                                                      citoyenne rassemble près de 13 000
dalen. De        belastingen werden         Verder mag men ook niet vergeten dat        coopérateurs wallons qui, en détenant
verhoogd (fiscaal beleid), maar             men deze steunpakketten door de             chez eux les équipements pour la
tegelijkertijd werd de vraag met            uitzonderlijk lage interestvoeten zeer      production        d’énergie      (éolien,
behulp       van    monetair     beleid     goedkoop kan lenen. Het valt niet te        photovoltaïque,                   hydro,
aangewakkerd. Dit door een toen hoge        voorspellen wanneer deze zullen             biométhanisation), sont aptes à
interestvoet te verlagen. Zo werd de        stijgen en dan heeft de EU er alle baat     fournir de l’électricité verte à leur
overheidsschuld succesvol verlaagd en       bij om gecoördineerde fiscale actie te      quartier et environnement proche.
zonder enige invloed op de                  kunnen nemen, oftewel de gepaste            Des coopératives équivalentes existent
economische output van de Verenigde         belastingen te kunnen heffen. Of de         également en Flandre et dans la
Staten.                                     huidige corona crisis de verdere            capitale. Elles reposent sur des
                                            eenwording van de Europese Unie in          installations d’envergure détenues par
Mijn zaak voor een fiscaal beleid op        de hand heeft geholpen zal enkel de         les particuliers pour permettre une
Europees       niveau       vanuit    een   toekomst kunnen uitwijzen. In elk           production collective et un partage
economisch standpunt is intussen wel        geval kan men stellen dat Europa            d’électricité à grande échelle entre
gemaakt. Dit is de logische stap indien     daadkrachtiger optreedt tegen de            citoyens. « En une heure de temps,
men vooruit wil met de verdere              economische gevolgen van het virus          quand      l’éolienne    tourne     bien
integratie van de Europese Unie. Sinds      dan het virus zelf. Eén ding is zeker:      [entendez, une éolienne de 150
de oprichting van de euro is hier echter    zoals steeds blijkt in de geschiedenis is   mètres], elle va produire ce qu’un
nooit een beduidend initiatief voor         een ingrijpende gebeurtenis essentieel      ménage consomme sur une année »
genomen, tot begin dit jaar een virus       voor een cruciale verandering.              indique Monsieur Bourgeois.
uit China hier verandering in bracht.
In juli 2020 lanceerde de EU na lange                                                   Ces initiatives sont formidables ! Elles
moeizame onderhandelingen een                                                           peuvent être félicitées et devraient être
Corona-steunpakket.             Bestaande   Sortie du nucléaire :                       davantage publicisées. Et surtout, elles
enerzijds uit de Next Generation EU
(NGEU), een herstelinstrument goed
                                            où en                                       rendent compte d’un constat positif :
                                                                                        de plus en plus de belges, en
voor 750 miljard euro met de nadruk         sommes-nous ?                               investissant dans des outils de
het investeren in een groen, digitaal en                                                production ou en s’affiliant à des
weerbaar Europa. Daarboven bestaat                                                      coopératives pour consommer « vert »
het herstelpakket nog uit een               AUGUSTINE HERMANS                           ont pris l’urgence climatique à bras-le-
                                            MEMBRE DE LA COB S’EXPRIMANT À TITRE
verruimde EU-begroting ter waarde           PERSONNEL                                   corps et sont désormais proactifs dans
van 1,1 triljoen euro. Deze steun wordt                                                 le processus de transition énergétique.
gefinancierd met leningen en zal ten
vroegste tegen 2058 afbetaald worden        MISE EN AVANT D’INITIATIVES                 Mais ces initiatives posent également
door de Europese belastingbetaler.          CITOYENNES                                  question : alors que de nombreux
Wat dit steunpakket zo bijzonder            Les 24 et 25 octobre derniers se tenait     citoyens surfent sur les possibilités
maakt is dat nooit eerder een fiscale                                                   offertes par la technologie actuelle
                                            la quatrième édition du Festival
beleidsmaatregel van deze grootte           « Hope » à l’Arsenal de l’Université de     pour tendre vers des modèles de
doorgevoerd is in de EU. Hoewel dit         Namur. Cet événement rassemblait            consommation durable, la sortie du
pakket wordt bestempeld als een             pas moins de 200 initiatives « pour         nucléaire, qui constitue la clé de voûte
eenmalige maatregel voor een                                                            de la transition énergétique en
                                            changer le monde ». Environnement,
uitzonderlijke      crisis,    zou    het                                               Belgique, est sans cesse reportée dans
                                                                                                                     PAGINA 5
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                         CONTACT
le temps par les politiques. Amorcée        techniques relatifs aux capacités et aux
en 1999, elle est maintenant fixée à        variations des prix, la Belgique a         De koerswijziging
2025. Ces reports dans le temps             décidé de mettre en place un
remettent par ailleurs en doute le          « mécanisme de rémunération de la          van de palliatieve
respect par le pays de ses engagements      capacité » (capacity remuneration
climatiques internationaux.                 mechanism) sur son marché électrique
                                                                                       zorg in het
                                            via une réforme législative enclenchée     coronatijdperk:
LES DÉFIS DE LA SORTIE DU                   en 2016. Elle s’inscrit ainsi dans la
NUCLÉAIRE                                   tendance européenne actuelle suivant       tijdelijk of
                                            laquelle de nombreux états membres
Comment expliquer ces mesures
politiques ? Les initiatives citoyennes     procèdent     à     des    adaptations
                                                                                       permanent?
ne tendent-elles pas à démontrer que        nationales de leur marché électrique
la Belgique est prête pour sauter le pas    pour      assurer     leur     sécurité    JULES GHYS
et abandonner dès maintenant                d’approvisionnement future.                LID VAN HET OGB SCHRIJVEND IN EIGEN NAAM

l’énergie nucléaire ? Comment justifier
ces reports de plusieurs années ?           Ce mécanisme spécifique consistera à       Tussen 16 en 22 oktober zijn 321 031
La transition énergétique constitue         rémunérer par le biais de subventions      bevestigde        COVID-19       gevallen
bien entendu une problématique              les acteurs présents sur le marché qui     gerapporteerd.       Binnen     datzelfde
éminemment complexe qui est étudiée         disposent de capacités annexes             tijdsbestek lieten 10 810 patiënten het
sous différents angles depuis bien          pouvant être mobilisées en cas de          leven.     Dit     resulteert   in    een
longtemps. Car en réalité, la sortie du     besoin. L’octroi de subventions            daggemiddelde van 41,9 sterfgevallen
nucléaire ne suppose pas seulement          permettrait également d’encourager la      per dag. Volgens sciensano zullen deze
l’organisation du recours à d’autres        création des nouvelles capacités           cijfers enkel maar blijven stijgen als we
ressources énergétiques. Elle implique      nécessaires, le secteur de l’énergie       voortdoen zoals we bezig zijn. Uit
également de relever un défi                verte n’attirant de lui-même pas           internationaal onderzoek is gebleken
d’ampleur : celui de pouvoir assurer la     encore                   suffisamment      dat het leeuwendeel van de
sécurité          d’approvisionnement       d’investissements.                         sterftegevallen mensen boven 70 jaar
énergétique du pays, c’est-à-dire de                                                   zijn. Als je het gegeven erbij neemt dat
faire en sorte qu’une quantité              La mise en place d’un tel mécanisme        België een vergrijsd land is, dan
suffisante d’énergie produite sans          est complexe. Cette réforme législative    kunnen we enkel maar concluderen
recours      au       nucléaire     soit    touche en effet à un secteur               dat dit een enorm verontrustende
continuellement disponible à un prix        économique particulier qui était           trend is. Hoe kunnen we de oudere
raisonnable pour les consommateurs          anciennement dompté par des                generatie een optimale bescherming
au cours des prochaines décennies.          monopoles et dont la régulation est        bieden en welke cruciale rol speelt de
                                            aujourd’hui assurée par des autorités      palliatieve zorg in dit verhaal?
Actuellement, ce défi d’assurer la          spécifiques. De nombreuses études et       Palliatieve zorg is de zorg gericht op
sécurité d’approvisionnement pose de        consultations ont dû être réalisées        het verzachten en optimaliseren van
nombreuses difficultés techniques,          pour prendre en compte les exigences       de levenskwaliteit van veelal terminale
juridiques et économiques, difficultés      du marché belge dans la conception du      patiënten. Het is de eerste hulp bij
qui pourraient notamment expliquer          mécanisme. Par ailleurs, en instaurant     kwetsbaarheid. Deze tak van de
les reports de cette sortie du nucléaire.   un système de subventions, le projet       geneeskunde is quasi non-stop bezig
                                            doit également être soumis à la            met het zoeken naar efficiënte en
Tout d’abord, il est à souligner que        Commission européenne pour être            effectieve        last       ontnemende
certaines ressources naturelles ne          contrôlé au regard du droit de la          behandelingen. Het spreekt voor zich
permettent      pas     d’obtenir   une     concurrence et droit des aides d’état,     dat de palliatieve zorg zich ook
production constante d’électricité sur      contrôle qui a lieu en ce moment.          bekommert over de bevestigde
le long terme, raison pour laquelle les                                                COVID-19 gevallen die zich binnen
coopératives telle que COCITER              EN ATTENDANT…                              een risicogroep bevinden. Gezien de
utilisent plusieurs types de ressources     L’instauration d’un mécanisme de           aard van het virus vergt dit een geheel
renouvelables pour produire de              rémunération de la capacité en             nieuwe benadering naar de patiënt
l’énergie verte. L’énergie produite par     Belgique permet de se rapprocher           toe. De palliatieve zorg heeft er een
ce biais est par ailleurs difficilement     grandement de la sortie du nucléaire.      extra zorgenkind bij gekregen in 2020.
stockable et les réseaux électriques ne     Ce mécanisme devrait en effet être mis     Kunnen we, eens de coronacrisis
peuvent supporter qu’une quantité           en place dès le mois d’octobre 2021        achter ons ligt, nog wel terug naar de
limitée d’électricité suivant une           pour pouvoir assurer cette sortie en       traditionele manier van werken of is de
tension régulée. Le risque de pénuries      2025.                                      huidige situatie een voorbode van een
d’électricité lors des périodes plus        Dans l’attente de la mise en place de ce   definitieve wending binnen deze
froides de l’année devient donc bien        mécanisme, il semble opportun de           afdeling? De palliatieve zorg en de
réel dans le cas d’une production basée     s’intéresser davantage à la provenance     dood gaan hand in hand. Dit toont
sur des ressources naturelles. Aussi, la    de        l’électricité    consommée       meteen aan hoe delicaat dit onderwerp
production et la disponibilité de           quotidiennement,        comme         le   is. Mensen die het einde van hun leven
l’électricité        verte         étant    recommande Monsieur Bourgeois,             bereiken willen maar 1 iets. Een mooi
immanquablement          variable,   des    mais aussi de soutenir les nombreuses      en waardig afscheid in het bijzijn van
variations des prix pour les                initiatives citoyennes mises en place      hun naasten. Dit is hét streefdoel bij
consommateurs seraient inévitables.         dans le pays pour tendre vers une          uitstek binnen de palliatieve zorg.
                                            consommation d’énergie plus verte.         Veelal is de patiënt zelf niet meer
Afin   de résoudre     ces   problèmes                                                 voldoende in staat om hier een

                                                                                                                    PAGINA 6
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                            CONTACT
autonome beslissing in te maken              ik een opiniestuk van Aline De
gezien het stadium van zijn ziekte of        Vleminck.     De     Vleminck     voert      En, omdat ik niet alles kan doen
ernst van de situatie. In dit geval ligt     onderzoek naar palliatieve zorg aan de       Zal ik niet weigeren
de beslissing bij de familie en de arts.     Vrije Universiteit Brussel en de             Dat te doen wat ik kan doen.
De palliatieve arts heeft er de jongste      Universiteit Gent. Zij haalde deze
maanden              een           extra     paradox aan. Het toedienen van
verantwoordelijkheid bijgekregen. De         palliatieve zorgen in de beginfase van
levenskwaliteit van COVID-patiënten          een      onvermijdelijke    lijdensweg
optimaliseren en indien deze niet            resulteert altijd in een beter
                                                                                          Agisme et
meer voldoende gegarandeerd kan              levenseinde.                                 coronavirus :
worden op een menswaardige manier
een einde maken aan het leven van de         Aline De Vleminck haar opiniestuk            protéger nos aînés
desbetreffende patiënt. We hebben            staat in schril contrast met de diagnose
hier echt wel te maken met een               van het huidige, alomtegenwoordige           sans les exclure
koerswijziging en niet zozeer een            coronavirus. Simpelweg omdat er niet
bijkomstige verantwoordelijkheid. De         voldoende tijd zit tussen de diagnose        ALEXIA VANDENBERGH
palliatieve arts moet plots véél sneller     en de eerste symptomen. Het gegeven          MEMBRE DE LA COB S’EXPRIMANT À TITRE
een beslissing maken. Het coronavirus        van erbij te kunnen zijn in een vroeg        PERSONNEL
is een echte killer bij de ouderen en is     stadium is hier zo goed als
allesbehalve te vergelijken met een          onbestaande.        Zeker      bij     de    Le nombre de cas de COVID-19
aanslepende       sluimerziekte.    Een      risicogroepen is dit niet het geval. Er is   explose au sein de la population
besmet persoon kon er gisteren nog           gewoonweg geen andere mogelijkheid           estudiantine, qui tente tant bien que
kerngezond uitzien, maar er vandaag          dan de palliatieve zorg over een andere      mal de se défendre face aux
levensbedreigend aan toe zijn. De            boeg te gooien.                              accusations. L’insouciance des jeunes
schakelsnelheid        is    aanzienlijk                                                  et leur avidité festive seraient, selon
toegenomen en dit gaat gepaard met           We mogen gerust stellen dat er een           certains, une cause indéniable de la
nieuwe beslissingscriteria.                  post corona tijdperk aankomt en dat          deuxième vague. Le jeune, définit par
                                             het leven op een of andere manier            son appartenance au groupe soi-disant
Gelukkig is de opnamecapaciteit in de        terug zijn normale gangetje zal gaan.        lisse et homogène de tous les citoyens
Belgische ziekenhuizen nooit echt op         Maar kunnen we dit ook zeggen over           de sa génération, est aujourd’hui le
de proef gesteld. Zo genoot elke             de palliatieve zorg? Ik zeg resoluut         symbole facile de la déviance et des
patiënt een optimale zorgverlening. Er       neen. We hebben hier heus wel te             attitudes à réprimer. Mais malgré tout,
zijn landen waar dit lang geen sinecure      maken      met     een    permanente         le jeune a un avantage : celui d’avoir un
bleek te zijn. In Italië stonden ze in het   koerswijziging. Artsen zullen in de          droit de réponse. Il est écouté et même
voorjaar tussen april en mei voor een        toekomst in staat zijn om veel sneller       souvent plaint pour sa jeunesse
loodzware proef. Artsen moesten,             te schakelen. Ze zullen aanzienlijk          oubliée, « gâchée » par cette crise
afgaand op de voorgeschiedenis van de        gerichter en directer advies kunnen          sanitaire et ses restrictions. Au moins,
patiënt en de ernst van zijn toestand        geven en de daarbij aansluitende             ses frustrations, ses angoisses et ses
op het moment van opname beslissen           behandelingen opstarten. Uiteraard           peines sont rendues visibles, même un
of de persoon in kwestie het “nog wel        blijven de palliatieve zorgen voor de        tout petit peu, contre la menace d’un
waard” was te redden. Een gegeven dat        traditionele terminale ziektes zoals         âgisme latent.
koude rillingen opwekt bij ons. Ik las       kanker, Alzheimer en spierziekten
in die periode een artikel waarin stond      dezelfde. De huidige pandemie heeft          Car il existe une autre génération, plus
dat een priester zijn kans op redding        de palliatieve arts enkel een nieuwe         ancienne, peut-être moins frivole mais
afstond aan een jonger persoon opdat         vaardigheid       aangeleerd:       het      dont les ressentis face à l’âgisme sont
die een optimale behandeling kon             optimaliseren van de levenskwaliteit         trop peu écoutés. Des hommes et des
genieten. Ik mag er niet aan denken.         bij      agressieve,     grootschalige       femmes, anciennement boulanger,
Ook hier in België lag trouwens een          aandoeningen. Zal de arts, afgaand op        infirmier, avocate, ouvrière, médecin
soortgelijk protocol klaar. Gelukkig         de ernst van de situatie en de               ou professeure dont l’histoire est sans
hebben we dit nooit moeten                   gezondheidstoestand        van      dat      doute trop riche pour être racontée.
gebruiken.                                   moment, sneller geneigd zijn de              Des hommes et des femmes, nos
                                             stekker eruit te trekken bij oudere          parents        ou       grands-parents,
Bovenstaande vergelijking tussen             mensen      met      een   soortgelijke      aujourd’hui soumis à l’isolement et
België en Italië toont dat de palliatieve    aandoening als het coronavirus? Ja.          aux procédures d’aseptisation. « Nos
zorg niet universeel dezelfde is. Het        Moeten we hierbij vrezen voor                vieux », les fragiles, les vulnérables,
leert ons wel dat de koerswijziging          mensonterende beslissingen zoals in          ceux qu’il faut à tout prix « protéger »
binnen deze tak universeel is. Logisch       Italië? Absoluut niet.                       en leur imposant un mode de vie
ook wanneer je weet dat het een                                                           d’ascète, exclu de la société. Un mode
wereldwijde pandemie betreft.                Ik neem deze kans ook om mijn dank te        de vie sans contact, sans embrassade,
Palliatieve zorgen krijgt vaak het           uiten aan de artsen die palliatieve          sans étreinte et sans sourire apparent.
verwijt dat ze te laat in actie komen bij    zorgen toedienen. Elk leven is eindig.       Pourtant, en voulant trop les protéger
een terminale patiënt. Dit is een            Vanitas.                                     d’un point de vue sanitaire, on finit par
paradox. Palliatieve zorg komt                                                            sous-estimer d’autres conséquences,
inderdaad tussen bij het levenseinde.        Ik ben slechts iemand,                       physiques et mentales, tout aussi
Echter staat de palliatieve zorg een         Maar toch ben ik iemand.                     menaçantes.
patiënt reeds bij vanaf het moment
van      de    diagnose       van     een    Ik kan niet alles doen,                      Depuis des mois en Belgique, plusieurs
levensbedreigende ziekte. Recent las         Maar toch kan ik iets doen.                  centaines de milliers de personnes
                                                                                                                    PAGINA 7
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                           CONTACT
âgées qui vivent en maisons de repos        morales qui mériteraient autant
ou de soin n’ont plus de contact avec       d’attention. Vouloir y trouver des           Noord-Korea kan men op zowat elk
leur famille. Et bien que la                réponses peut sembler décourageant           vlak gaan beschouwen als een “failed
distanciation         physique       soit   mais un tel objectif commence par            state”. Ze slagen er maar niet in om een
indispensable pour contrer les risques      intégrer les principaux concernés dans       degelijke economie op poten te zetten
de surmortalité, l’isolement social est     la prise de décision. Donner la parole       en weigeren zich te open te stellen
loin d’en être la solution. Au contraire,   aux plus âgé(e)s et reconnaitre leur         naar de rest van de wereld toe. Het
des mesures d’isolement trop strictes       subjectivité permettrait, à toutes les       enige waarmee ze zichzelf enige
nuisent à la santé physique et mentale      générations,      de     vivre    cette      waardigheid en prestige kunnen
de ceux qu’on tente justement               douloureuse deuxième vague de                verschaffen is met hun uitgebreid
d’immuniser. Car bien que le manque         manière véritablement plus inclusive         leger. Het Noord-Koreaans leger
de contact diminue le risque de             et solidaire.                                beschikt over meer dan één miljoen
contamination, il favorise bien                                                          soldaten en is hiermee ten opzichte
d’autres maux comme la détresse                                                          van het aantal soldaten per inwoner
psychologique, la peur de la mort ou le                                                  het grootste leger ter wereld. Net als
sentiment d’inutilité sociale. Or, la       Denuclearisatie van                          alle andere kernmachten beweert ook
fragilité mentale a une influence                                                        Noord-Korea dat zij hun kernbommen
indéniable sur l’immunité et la
                                            Noord-Korea:                                 als een afschrikkingswapen zien, niet
résilience physique. Plus encore,           Utopie of niet?                              iets om mee aan te vallen maar louter
l’absence de stimulations sociales et                                                    als “stok achter de deur”. Het Noord-
émotionnelles entraine une baisse des                                                    Koreaanse regime beschouwt hun
performances         cognitives,     une    CHARLES GROFFILS                             kernwapens dan ook absoluut niet als
                                            LID VAN HET OGB SCHRIJVEND IN EIGEN NAAM
augmentation du risque de démence                                                        een overbodige luxe maar als een
et donc une perte d’ancrage avec la                                                      broodnodige        troef     op      het
réalité.                                                                                 wereldtoneel. Noord-Korea vreest dat
                                            12 juni 2018 is een dag dat voor altijd de
                                                                                         wanneer zij hun nucleair programma
                                            geschiedenisboeken in zal gaan. Op
Aujourd’hui, certaines personnes                                                         zouden opgeven, ze te zwak zouden
                                            deze dag vond de eerste ontmoeting
âgées préfèrent prendre le risque                                                        staan tegenover grote mogendheden
                                            ooit tussen de leiders van Noord-Korea
d’être contaminées pour voir leurs                                                       als de Verenigde Staten en deze
                                            en de Verenigde Staten plaats. Precies
proches et passer un bon moment                                                          bijgevolg       een      (hardhandige)
                                            één dag later gaf president Trump de
« comme avant ». D’autres, n’ayant                                                       regimewissel        zouden       kunnen
                                            volgende, hoopgevende boodschap op
plus ni projet ni ambition, finissent par                                                doorvoeren. Hieruit lijkt men te
                                            twitter: “There is no longer a nuclear
se laisser partir. Difficile, pour                                                       kunnen concluderen dat Noord-Korea
                                            threat from North Korea”. Nu we hier
beaucoup de familles, d’assister au                                                      lessen getrokken heeft uit de
                                            2 jaar later op kunnen terugkijken lijkt
déclin de ceux qu’ils aiment souvent                                                     Amerikaanse invasies in Irak en
                                            deze boodschap eerder een pr-stunt,
plus que leur propre vie. Car force est                                                  Afghanistan, en de afzetting van de
                                            louter gebruikt om het succes van deze
de constater qu’elles n’ont pas leur                                                     Libische leider Moammar al-Qadhafi.
                                            top in de verf te kunnen gezet hebben.
mot à dire. D’ailleurs pas plus que les                                                  Een rode lijn doorheen deze
personnes âgées elles-mêmes, dont                                                        gebeurtenissen was het ontbreken van
                                            Wanneer men deze ontmoeting louter
l’autonomie, la dignité et le droit de                                                   kernwapens of het stopzetten van de
                                            als een grote show, waarin Donald
poser ses propres choix sont mis à mal                                                   ontwikkeling       ervan     door     de
                                            Trump en Kim Jong-un de hoofdrol
par un désir paternaliste de protection                                                  voornoemde landen.
                                            vertolkten, zou afschilderen zou men
imposé par l’Etat. A côté des jeunes
                                            de waarheid geweld aandoen. Er
qu’on tente de responsabiliser face à                                                    Belangrijk om weten is wel dat Noord-
                                            werden wel degelijk constructieve
l’épidémie, ce sont les vieux qu’on                                                      Korea niet altijd weigerachtig heeft
                                            gesprekken gevoerd waarin men
déresponsabilise de leur propre avenir.                                                  gestaan tegenover een denuclearisatie.
                                            besloot stappen te gaan zetten
Sans reconnaissance de leur droit à                                                      Naar aanleiding van de Noord-
                                            “richting de denuclearisering van het
prendre des décisions pour et par eux-                                                   Koreaanse nucleaire crisis in 1994
                                            Koreaanse schiereiland”. Over wat dat
mêmes, les personnes âgées se voient                                                     waren      ze    bereid     om     hun
                                            inhoudt of betekent werden echter
privées du fondement même de leur                                                        kernwapenprogramma te verhandelen
                                            nog geen concrete afspraken gemaakt.
citoyenneté.                                                                             in ruil voor veiligheidsgaranties,
                                            2 jaar later lijkt er helaas nog niet veel
                                                                                         normalisatie van relaties en hulp bij
                                            progressie gemaakt te zijn en dit valt
Enfermer les aînés sous couvert d’un                                                     zijn economische ontwikkeling. Dit
                                            vooral te wijten aan het feit dat beide
désir de protection n’est donc pas                                                       akkoord draaide helaas op niets uit
                                            partijen te veel naar elkaar kijken. Aan
cohérent. Il est évident que les                                                         aangezien de Verenigde Staten de
                                            de ene kant is er Noord-Korea die een
rencontres doivent être réfléchies et                                                    verplichtingen waarover toen werd
                                            nucleaire ontwapening pas wil
raisonnables,    essentiellement    en                                                   beslist niet nakwam. Ze weigerden de
                                            aanvangen wanneer alle economische
gardant les distances, en portant un                                                     beloofde olievoorraden te leveren en
                                            sancties tegen hen worden opgeheven.
masque et en respectant les mesures                                                      hebben      de   bouw      van    twee
                                            En aan de andere kant staat een groot
de désinfection. Mais empêcher tout                                                      lichtwaterreactoren          eindeloos
                                            deel      van       de     internationale
contact social est aussi dangereux que                                                   uitgesteld.
                                            gemeenschap (met de Verenigde
le virus en lui-même. Il est donc                                                        Maar wat maakt nu net dat de
                                            Staten op kop) die pas willen beginnen
impératif de trouver un équilibre entre                                                  kernwapens van Noord-Korea zo’n
                                            praten over het opheffen van sancties
les risques sanitaires et la santé                                                       groot potentieel gevaar uitmaken voor
                                            wanneer zij duidelijke garanties
mentale de ceux qu’on aimerait tant                                                      de hele wereld? Er zijn immers
                                            kunnen krijgen dat Noord-Korea zal
préserver. En plus de poser de graves                                                    meerdere landen die open en bloot
                                            stoppen met het verder testen en
défis économiques et sociaux, la crise                                                   kernwapens bezitten en zij krijgen veel
                                            bouwen van nucleaire wapens.
sanitaire soulève des questions                                                          minder kritiek te verwerken. De
                                                                                                                     PAGINA 8
N°1 OCTOBRE - OKTOBER / / 2020 - 2021                                                                   CONTACT
geschiedenis toont aan dat staten die            te vallen. Een conflict van die omvang         remplir cette mission. Aujourd’hui, je
bezig zijn met het opbouwen van hun              zou mogelijks honderdduizenden                 vous interpelle, vous les responsables :
nucleaire krachten zichzelf kwetsbaar            Koreaanse slachtoffers met zich mee            regardez vos manières de faire, de
achten voor preventieve of eerste                kunnen brengen en dat is het                   diriger,          de          conduire,
aanvallen vanwege het beginnende                 (voorlopig) niet waard.                        d’accompagner !».
karakter van hun “command and
control”- systeem, in combinatie met             Er lijkt, bij de Noord-Koreanen, sprake        Cette     interpellation    personnelle
de kleine omvang van hun nucleaire               te zijn van wat brinkmanship heet: een         s’inscrit dans une tendance plus
voorraden.      Toch     kan      deze           poging om de grenzen af te tasten en           globale au sein de laquelle s’exprime le
kwetsbaarheid, in plaats van het                 zo vanuit een positie van sterkte              mécontentement et l’insatisfaction
aanzetten tot voorzichtigheid, het               onderhandelingen aan te vatten. Maar           grandissante vis-à-vis de nos élus
nemen van risico's in de hand werken.            dan nog is het de vraag of ze hun              politiques. Pour une franche toujours
Een goed voorbeeld hiervan is de                 kernwapens zullen opgeven in ruil              plus large de l’électorat, c’est la
Sovjet-Unie. In de jaren vijftig en              voor een schoorvoetende vrede met              légitimité même de l’action (ou
zestig van de vorige eeuw gaven zij aan          een, in hun ogen, onbetrouwbare                l’inaction ?) des politicien.nes qui est
dat de neiging om risico’s te nemen              partner.1                                      remise en question. Le terme de
bijzonder groot was, puur uit schrik                                                            fatigue électorale en est une
voor een ontwapenende eerste                     Of zoals Nobelprijswinnaar voor de             manifestation perceptible.        Ainsi,
Amerikaanse aanval.                              Vrede en senior Manhattan Project-             malgré l’obligation de voter, 11,62 %
                                                 wetenschapper         Józef      Rotblat       des électeurs ne se sont pas déplacés
Een andere reden waarom men het                  waarschuwde, staat de mensheid voor            pour exprimer leur choix lors des
Noord-Koreaanse       kernprogramma              een grimmige keuze: “We kunnen alle            élections fédérales de 2019. Se pose
met argusogen volgt is omdat de                  kernwapens in de wereld elimineren, of         alors la question suivante : si notre
Verenigde Staten zich zo bedreigd                we zullen getuige zijn van hun                 système démocratique est fortement
voelen door Noord-Korea. De invloed              wereldwijde verspreiding en de                 remis en cause aujourd’hui, sera-t-il
van de Verenigde Staten op het                   nucleaire oorlogen die zullen volgen.          encore viable demain ?
wereldtoneel is gigantisch. Een vijand           Waarom? Omdat geen enkel land lang
van hen moet door de rest van de                 zal tolereren wat het beschouwt als een        LA DEMOCRATIE ELLE-MEME
internationale gemeenschap dan ook               onrechtvaardige       hiërarchie    van        CONTESTEE
                                                                    2
beschouwd worden als een vijand.                 nucleaire terreur.”                            La pandémie actuelle soulève de
Mocht     Noord-Korea       uitsluitend                                                         nombreux questionnements quant à la
dreigementen naar bijvoorbeeld Zuid-                                                            capacité des démocraties occidentales
Korea uitten zou de aandacht voor dit                                                           à gérer la crise sanitaire, alors que
nucleair conflict vele malen kleiner             Perte de confiance                             d’autres régions du monde soumises
zijn. Amerika besteed elk jaar
miljarden     dollars     aan       hun
                                                 dans les institutions                          au joug de l’autoritarisme (pensons à
                                                                                                la Chine) semblent apporter une
“homesecurity”. Een groot deel van dit           politiques : notre                             réponse publique bien plus efficace.
bedrag gaat dan ook naar het best                                                               Mais ne généralisons pas trop vite, et
mogelijke afweergeschut in het geval             démocratie est-elle                            aux sceptiques de la démocratie,
van een nucleaire aanval op
Amerikaans grondgebied. Door iedere
                                                 devenue obsolète ?                             rappelons les résultats encourageants
                                                                                                du Japon et de l’Australie, tous deux
dollar die een land als Noord-Korea                                                             démocratiques.
aan kernraketten uitgeeft, moet                  ANTOINE THILL
Amerika er twintig voor zijn                     MEMBRE DE LA COB S’EXPRIMANT À TITRE           Il n’a cependant pas fallu attendre
                                                 PERSONNEL
verdediging uittrekken. Dit kan enorm                                                           l’arrivée du COVID19 pour voir le
optellen en financieel hebben de                                                                modèle démocratique remis en
Verenigde Staten er dus ook baat bij             J’apprenais vendredi - sans surprise –         question. Un rapport du Bennett
indien Noord-Korea zo snel mogelijk              que nous étions à nouveau confinés.            Institute for Public Policy de
hun kernwapens zou opgeven.                      Avant de quitter mon kot bruxellois            l'Université de Cambridge paru en
                                                 pour rejoindre mon petit village               janvier 2020 tire un constat
Een laatste optie om Noord-Korea en              hainuyer, je m’égarais dans les                interpellant : sur toute la surface du
hun kernprogramma op de knieën te                nouvelles peu réjouissantes du jour.           globe, le soutien apporté à la
dwingen zou manu militari zijn. In dit           Mon attention s’est alors arrêtée sur          démocratie est en déclin. Ainsi, entre
scenario kunnen de Verenigde Staten,             un message vidéo diffusé la veille par         le milieu des années 1990 et
al dan niet gesteund door een alliantie          un médecin du Tournaisis. Ses mots             aujourd’hui, le pourcentage des
van andere Westerse landen, een                  exprimaient sa colère et son                   individus se disant "insatisfaits" de la
militaire aanval uitvoeren op alle               désarroi face à la gestion de la crise         démocratie est passé de 47,9 à 57,5%,
Noord-Koreaanse                 nucleaire        sanitaire que nous traversons : « La           soit une augmentation de 10
installaties en test sites. Maar wanneer         mission globale de nos gouvernants,            pourcents.      Ces    chiffres     sont
dit scenario zich zou voltrekken kan             c’est de prendre soin de la population.        l’expression d’un malaise à causes
men      met     een     quasi-zekerheid         C’est au nom de cela que nous votons           multiples. Mais ne pourrions-nous pas
voorspellen dat Noord-Korea hard                 pour eux, parce que nous estimons              avancer que l’objection principale faite
zich zal wreken door Zuid-Korea aan              qu’ils sont les mieux à même de                à notre démocratie n’a pas attrait à ses

1                                                                                               2
   https://www.knack.be/nieuws/wereld/zal-kim-   vrede-met-een-onbetrouwbare-partner/article-      https://www.mo.be/analyse/noord-korea-een-
jong-un-zijn-kernwapens-opgeven-in-ruil-voor-    analyse-890909.html                            kernmacht-wen-er-maar-aan

                                                                                                                                PAGINA 9
Vous pouvez aussi lire